şuana kadar bana kimse özet geç demedi piçler

Kromozom, (Yunanca, chromos(renk),soma(vücut); DNA'nın "histon" proteinleri etrafına sarılmasıyla, yoğunlaşarak oluşturduğu, canlılarda kalıtımı sağlayan genetik birimlerdir.

Birçok canlı gibi insan da trilyonlarca hücreden meydana gelir. Hücre, bitkisel ya da hayvansal her türlü yaşam biçiminin en küçük birimidir. Her hücre bir sitoplazma ve çekirdekten meydana gelir. Çekirdeğin içinde ise kromozom adı verilen ipliksi parçalar bulunur. Kromozomlar, molekül yapıları çok iyi bilinen DNA (deoksiribo nükleik asit) zinciri ile histon denilen protein zincirinden oluşur. DNA zincirleri de özgül proteinleri sentezlemekle görevli gen adı verilen birimlerden oluşur.

Mitoz bölünmenin interfaz evresinde kromatin ağı şeklinde bulunan DNA, profaz evresinde kısalıp kalınlaşmaya başlar ve metafaz evresinde en kısa duruma gelir. Yaklaşık 10.000 kat kısalmış haliyle ışık mikroskobunda 100'lük objektifte incelenebilir. Kromozomlar, i, V, J harfleri gibi biçimlerde görünür ve boyutları mikronla ölçülür. Kromozomların sayısı canlı türleride değişiklik gösterir. Örneğin sirke sineğinde 8, kurbağada 26, farede 42, köpekte 78 kromozom vardır. insanın kromozom sayısı ise 46'dır. 22'si çift otozom kromozomdur. insan hücresinde 1 çift de eşeysel kromozom bulunur ve toplam sayı 46 eder. Eşey kromozomları kadınlarda XX, erkeklerde XY dir.

Döllenme sırasında annenin yumurtasındaki 23 kromozom, babanın spermindeki 23 kromozomla birleşir. işte bu 46 kromozom insanın yaşamında belirleyici rol oynar. Kromozomlarda yer alan ve sayıları 25 bin ile 30 bin arasında olduğu tahmin edilen genlerin oluşturduğu zincir, kişinin göz renginden boyuna, yaşam süresinden yakalanacağı hastalıklara kadar pek çok şeyi programlar. Bu genetik programlar, nükleotit denen (A, T, C, G) yapıların farklı dizilimleriyle şifrelenir.

Kromozomların mikroskop altında incelendiği bilim dalına "Sitogenetik" adı verilir. Bu şekilde kromozom sayısında (ör. Down sendromunda 47, Turner sendromunda 45) veya yapısındaki (delesyon veya translokasyon vb.) değişiklikler bu şekilde saptanabilir. Ancak kromozomlardaki bir değişikliğin mikroskopta görülebilmesi için en az 3 milyon nükleotitlik bir kısmın değişmesi gerekir, daha küçük değişiklikler ancak moleküler genetik yöntemlerle incelenebilir.
insan Kromozomları [değiştir]
insan kromozomları

Hücrede bölünme zamanının dışındaki dönemlerde DNA uzun ve ipliksi şekil alır. Bu şekle "kromatin ağ" denir. Bölünme esnasında kromatin ağ kısalır ve kalınlaşır. Böylece kromozomu oluşturur. Kromozomun yapısında DNA ve protein vardır. Kromozomların şekli, büyüklüğü ve sayısı her tür için farklı ve sabittir. Aynı kromozom sayısına sahip olma iki canlının birbirine benzemesini gerektirmez. Canlıların benzerliği farklılık ve gelişmişlik kromozom sayısına değil DNA'daki bazı dizilişlere bağlıdır.

insanda 46 adet kromozom bulunur. Bunların içerdiği baz sayıları şöyledir:
Kromozom Gen sayısı Baz sayısı Tanımlanmış bazlar[1]
1 3,148 247,200,000 224,999,719
2 902 242,750,000 237,712,649
3 1,436 199,450,000 194,704,827
4 453 191,260,000 187,297,063
5 609 180,840,000 177,702,766
6 1,585 170,900,000 167,273,992
7 1,824 158,820,000 154,952,424
8 781 146,270,000 142,612,826
9 1,229 140,440,000 120,312,298
10 1,312 135,370,000 131,624,737
11 405 134,450,000 131,130,853
12 1,330 132,290,000 130,303,534
13 623 114,130,000 95,559,980
14 886 106,360,000 88,290,585
15 676 100,340,000 81,341,915
16 898 88,820,000 78,884,754
17 1,367 78,650,000 77,800,220
18 365 76,120,000 74,656,155
19 1,553 63,810,000 55,785,651
20 816 62,440,000 59,505,254
21 446 46,940,000 34,171,998
22 595 49,530,000 34,893,953
X Kromozomu 1,093 154,910,000 151,058,754
Y Kromozomu 125 57,740,000 22,429,293

özet : akıl amda değil züttedir