şah ismail

Ülkenin kendi tebaasından bir kısım insanlar siyasi açıdan düşmanla işbirliği yapmıştır... Yani vergiyi ve askeri o vakte kadar devlete verirken birden bire gidip devletin düşmanlarına vermişlerdir... Evet Safeviler Anadolu'ya dai yollayabildiler ve vergiyi, askeri şah adına toplayabildiler... Halkın bir kısmı bunlara kandı ve malesef düpedüz hainlik yaptı... Unutmayın ki bu insanlar Osmanlıya vergi asker veriyordu yavuz vaktine kadar, hatta yavuzun babasına veli lakabını takmıştı... Ama ne olduysa birden bire hain oldular... Yeniçeriler bile tımarlı sipahilerden etkilenip savaşmak istememişler, tımarlı sipahilerin bir çoğuda Osmanlı ordusundan kaçıp Safevi safına geçmiştir kısacası devlete hainlik yapmıştır...

1400'lerin sonu 1500'lerin başı bir çağda avrupa hukuk normlarını beklemiyordunuz heralde *

Tabi bu işin siyaset bilimi kısmı... Sosyolojik olarakta değerlendirmek gerekir...

Safevileri bilmiyorum, ama Osmanlı için bu devir yaşam sitili, tarzı, biçimi açısından konar-göçerliğin yüzde olarak ağırlığını yavaşça kaybettiği, (ister kırsal, ister şehir olsun) yerleşik yaşam tarzının ağırlığı kazandığı bir devre rastlar... Ustelik amerikanın keşfi ve amerika kıtasının maden kaynakları piyasada altın ve gumuşte korkunç sayılabilecek devaluyasyona yol açmış, buda Osmanlıyı yeni kaynak arayışına itmişti.. Kocaa bir tarım devletinin daha fazla kaynak için başvuracağı yollardan biride haliyle tarım istihddıbını artırmaktı.. istihdam edilenlecekler listesinde ise ilk sırada geleneksel konar-göçer türkmenler vardı..

Dolayısıyla yerleşik-kurumsal bir imparatorluk ile göçebe ve geleneksel yaşam tarzını sürdüren insanlar arasında bir savaşın çıkması için ortam çok müsaitti..

Kurtlerin doğu Anadolumuza yerleşmesine gelince... Yavuz burada nasıl kızılbaş Türkmenleri sürdyüse Şah ismail'de kendi memleketindeki sünnileri aynen surmuştur.. Bizimkilerde buralara gelenleri boşalan yerlere yerleşirmiş, aynısını Şah ismail kendi memleketinde bizden göçen Turkmenlere yapmışır.. Zira bu savaştan sonra sunnilerin iranda kızılbaşlarında anadoluda yaşama sansları çok çok azalmışır.. Göçmeyip kalanlar her iki tarafta da daha yüzyılarca takibata uğramışlar, zararlar görmüşlerdir.. Ve bu malesef milletlerin aklında kötü hatıralar bırakmışıtr... Ancak Yavuz sanki bunu özellikle Türklüğün zararına yaptı derseniz ben orada yokum derim.. Zira Türk, acem, arap vs gibi millet adları bizim anladığımız anlamı yaygın bir şekilde ancak fransız ihilalinde kazandılar.. Franız ihilaline kadar malesef etnisite adları bizim anladığımız anlamda deil farklı muhelif anlamlarda kullanıldı.. Osmanlı Türk kelimesinden her zaman şehirli olmayanları kasetmişir.. Nasıl ki iranda Türk kelimesi farsiler tarafından kaba-saba-kötu anlamında kullanılıorsa bizdede yerleşik olmayan, göcebeleri kastedecek şekilde kullanılmışır, yani osmanlının bizzatihi Türk milletine bir düşmanlığı yoktur.. istese de olamaz zira bir millete soyundan dolayı duşmanlığı islamiyet yasaklar... Yavuzun Türk dusmanı olduğunu söylenler gunumuzun değer yargılarıyla Yavuz devrini yorumlayıp anakronizim yapmakadırlar: bizim değerlerimiz, algılarımız ve en önemlisi kavramlarımız Yavuz devrinde dunyada yoktu ki Yavuz (bir millet olarak) Türklere dusmanlık yapsın... Alevi dusmanı olduğunu soleyenlerse devrin siyasetini görmezden gelenlerdir.. O devirde kimse devleine hainlik yapanı affetmez ki Yavuz'da onları affesin.. Ben bugun durduk yere vergimi peşmergeye versem birde onun ordusunda askerlik yapsam ne olur, hain olmaz mıyım ? Unutmayın; devletin meşruu hukumeti varken Safeviler Anadolu'ya dai yollayabildiler ve vergiyi, askeri şah adına toplayabildiler... işte o devrin Anadolu Turkmenleri ve o devrin iranlı sunnileri(ki çounlukla kürtlerdir) işte bu duruma duşmuşlerdir siyaset bilimi açısından... Ayrıca O devrin olaylarının bugunki sonuçlarını bilerek davranmamışlardır heralde hem yavuz hemde şah ismail buda ayrı bir konu... Yavuz ne bilsin kurdun bu hale geleceğini yada ismail ne bilsin iranda azeri turku kardeşlerimizin fars baskısında kalacağını ???

Benim fikrime gelince.. Keşke savaşmasalardı keşke bir orta yol bulsalardı.. Malesef Türkün Türke ettiğini kimse Türke yapmamışır.. Bize dusen geçmişten ders alıp geleceğe bakmaktır..