+3
-4
Pgiboloji ya da ruhiyat ya da ruh bilimi (Yunanca ψυχολογία, psihologia: Ruhiyat), insan davranışlarını ve zihinsel süreçleri inceleyen bilim dalıdır. Pgiboloji diğer bilimlere kıyasla kısa bir geçmişe sahiptir. Bu kısa süre içinde pgiboloji değişik biçimlerde tanımlanmıştır. ilk tanım insan zihninin yapısının incelenmesi biçimindeydi. insan zihnini gözleyebilmenin olanaksızlığı karşısında pgibologlar, pgibolojiyi "gözlenebilen davranışların bilimsel incelemesi" biçiminde tanımlamışlardır. insan zihninin davranış üzerindeki etkisini kabul etmeyen bu yaklaşıma, pgiboloji içinde tepki oluşmaya başlamış, bellek süreçleri ve düşünme gibi zihinsel işlevleri inceleyen bilişsel pgiboloji ortaya çıkmıştır.[1]
Bu gelişmeler günümüz pgibolojisinin tanımını etkilemiştir. Modern pgiboloji günümüzde, davranışı ve davranışın altında yatan süreçleri bilimsel olarak inceleyen çalışma alanı olarak tanımlanır. Bilişsel süreçleri doğrudan gözleme olanağı yoktur; organizmanın davranışları gözlenerek ya da nörolojik bulgular kullanılarak onların varlığı saptanır.[1]
Konu başlıkları [gizle]
1 Bilim olarak pgiboloji
2 Pgibolojinin amaçları
3 Ekoller ve yaklaşımlar
3.1 Ana çalışma alanları
4 Diğer bilimlerle ilişki
Bilim olarak pgiboloji [değiştir]
insanın, bir canlı olarak çevresine uyum sağlamak ve kendi içinde de dengeli bir gelişme eğilimi vardır. Pgiboloji de elde ettiği yasaları yine insana uygulayarak onun davranışlarını açıklamaya çalısır, önceden kestirmeye çalışır. Böylece, insana bu gelişim ve uyum sürecinde yardımcı olabilir.
Günümüzde psieyacan, bellek, düşünme, öğrenme konularında elde edilen pgibolojik bilgilerin eğitim alanında kullanılmasıyla bu alanda başarı yükselmiş, daha sağlıklı, daha yeni bir eğitim anlayışı gelişmiştir. Ayrıca Türkiye Eğitim Bilimleri Pgibolojik Danışma ve Rehberlik ya da dengi bir bölümden diploma alanlar, eğitim fakültesi mezunu olarak resmi kurumlarda veya özel eğitim öğretim kurumlarında rehber öğretmen- pgibolojik danışman olarak çalışmaktadırlar.
Pgibolojinin amaçları [değiştir]
insan davranışlarını tanımlamaya çalışır. ( Örneğin: Stres, vücudun çeşitli içsel ve dışsal uyaranlara verdiği otomatik tepki., Öğrenme, bireyin yaşantılar sonucu davranışlarda meydana gelen oldukça uzun süreli değişmelerdir. gibi.
insan davranışlarını anlamaya ve açıklamaya çalışır. Davranışın nedenini saptamaya çalışır. Yani diğer bilimlerin yaptığı gibi neden-sonuç ilişkisini ortaya koymaya çalışır.
insan davranışlarını önceden kestirebilmek ( öngörü, tahmin ) ister.
insan davranışlarını etkilemek ve kontrol etmek ister. ( ! )
Ekoller ve yaklaşımlar [değiştir]
Amaçlılık ruhbilimi (ing. Purposive psychology)
Askerlik ruhbilimi (ing. Military psychology)
Uygulamalı ruhbilim (ing. Applied psychology)
Atomculuk (ing. Atomism)
Bilimsel ruhbilim (ing. Scientific psychology)
Biçim ruhbilimi (ing. Gestalt psychology)
Bireysel ruhbilim (ing. Individual psychology)
Budunsal ruhbilim (ing. Ethnopsychology)
Çevre ruhbilimi (ing. Ecological psychology)
Çevresel ruhbilimi (ing. Environmental psychology)
Çözümsel ruhbilim (ing. Analytical psychology)
Davranışçılık (ing. Behaviorism)
Davranışlararası ruhbilimi (ing. Interbehavioral psychology)
Deneysel ruhbilim (ing. Experimental psychology)
Derinlik ruhbilimi (ing. Depth psychology)
Endüstri ruhbilimi (ing. Industrial psychology)
Ergenlik ruhbilimi (ing. Adolescent psychology)
Fizyolojik ruhbilim (ing. Physiological psychology)
Yapısal ruhbilim (ing. Structural psychology)
Genel ruhbilim (ing. General psychology)
Gensel ruhbilim (ing. Genetic psychology)
Görgül ruhbilim (ing. Empirical psychology)
Hayvan ruhbilimi (ing. Animal psychology)
Herbartçılık (ing. Herbartianism)
işlem ruhbilimi (ing. Act psychology)
işlevsel ruhbilim (ing. Functional psychology)
Kişiliksel ruhbilim (ing. Personalistic psychology)
Kültür ruhbilimi (ing. Cultural science psychology)
Matematiksel örnek ruhbilim (ing. Mathematical model psychology)
Nesnel ruhbilim (ing. Object psychology)
Örgensel ruhbilim (ing. Organismic psychology)
Öz ruhbilimi (ing. Self psychology)
Sayılama ruhbilimi (ing. Statistical psychology)
Toplumsal ruhbilim (ing. Social psychology)
Topoloji ruhbilimi (ing. Topological psychology)
Ussal ruhbilim (ing. Rational psychology)
Uyaran - karşılık ruhbilimi (ing. Stimulus - response psychology)
Varoluşçu ruhbilim (ing. Existential psychology)
Vektör ruhbilimi (ing. Vector psychology)
Yığın ruhbilimi (ing. Mass psychology)
Ayrıca:
Normaldışı ruhbilim (ing. Abnormal psychology),
Biyolojik ruhbilim (ing. Biological psychology),
Bilişsel ruhbilim (ing. Cognitive psychology),
Karşılaştırmalı ruhbilim (ing. Comparative psychology),
Gelişimsel ruhbilim (ing. Developmental psychology),
Pgibometrik ruhbilim (ing. Psychometric psychology),
Danışmanlık ruhbilimi (ing. Counselling psychology),
Eğitim ruhbilimi (ing. Educational psychology),
Adlî tıp ruhbilimi (ing. Forensic psychology),
Sağlık ruhbilimi (ing. Health psychology),
Nöropgiboloji (ing. Neuropsychology),
Pgibodrama (ing. Psychodrama),
Klinik pgiboloji (ing. Clinical psychology),
Sağlıkbilimsel pgiboloji (ing. Psychological medicine),
Pgibanaliz (ing. Psychoanalysis),
Pgibopatoloji (ing. Psychopathology),
Grup pgibolojisi (ing. Group psychology), vb. alanlar da mevcuttur.
Ana çalışma alanları [değiştir]
Algı
Dikkat ve filtreleme kuramları
Örüntü tanıma
Hafıza
Kısa dönem hafıza ve uzun dönem hafıza
Otobiyografik hafıza
Düzensiz hafıza
Flaş hafıza
Anlamsal hafıza
Yapısal hafıza
Bilgi temsili
Zihinsel betimleme
Önermeli şifreleme
Betimleme önerme tartışması
Zihinsel modeller
Dil
Gramer ve dilbilim
Sesbilim
Dil elde etme
Düşünme
Mantık, biçimsel ve doğal muhakeme
Kavram oluşturma
Problem çözme
Yargılama ve karar verme
Pgibologlar
Sigmund Freud
Diğer bilimlerle ilişki [değiştir]
Pgiboloji-biyoloji: Biyoloji, canlı varlıkları inceler. insan biyolojisi, insan pgibolojisiyle iç içedir. insanların pgibolojik durumu, onların biyolojik işleyişini de etkiler. Biyolojik yapıları da ruh durumlarını. Antidepresan ilaçların çalışma şekli de bu yüzden insanların sinir sistemindeki kimyasal değişiklikler yaratarak ruh durumlarını değiştirmeyi hedefler.
