zorunlu genel sağlık sigortası ziyareti vol1

GSS'nin gerçek yüzü ortaya çıkmaya başladı :Habertürk yazarı Ali Tezel bugünkü yazısında 1 Ocak 2012’den itibaren uygulanmaya başlanan GSS’deki problemleri köşesine taşıdı.1 Ocak itibariyle yürürlüğe giren Genel Sağlık Sigortası üzerindeki tartışmalar devam ediyor. Milyonlarca insanın mağdur olmasına sebep olacak yasa ise oldukça tartışmalı uygulamaları barındırıyor. Habertürk yazarı Ali Tezel’in bugün köşesinde bunlara yer verdi. Tezel’in “GSS’de tezatlar diz boyunu da aştı” başlıklı yazısı şu şekilde:Hükümet 3.5 yıldan beri defalarca ertelediği "Zorunlu Genel Sağlık Sigortası"nı 1 Ocak 2012 günü devreye soktu. Ortada bilgi karmaşası olduğu gibi tezatlar da can yakmaya başlayacak.1 Ocak 2012 günü 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile 1 Ekim 2008 gününden beri ertelenen seve seve GSS devreye girdi. Artık hiç kimse "Ben GSS'li olmak istemiyorum" deme hakkına sahip değil. Bu arada SGK bu yazının hazırlandığı anlarda daha genelgesini çıkarabilmiş değildi ve SGK önlerinde karmaşa had safhalardaydı. GSS'DE TEZATLAR 1- 18 yaşından sonra çocuğuna baktıramazsın ama primin ödemek zorundasın "18 yaşından sonra kendi üzerinden çocuğuna sağlık yardımı veremezsin, artık o özgür bir birey oldu" deniyor ama çocuğun için gelir testi yaparken "Ana-baba-dede-ninenin harcamalarına göre gelirlerine bakarım" diyorlar. Bu ne perhiz bu ne lahana turşusu; madem 18 yaşından büyük çocuğuma baktıramıyorum, git sadece çocuğun gelirine bak o zaman. 2- Borçluysan sağlık yardımı vermem ama borcunu da icrayla alırım. Zorunlu GSS'ye bir kuruş bile borcun olsa sağlık yardımı vermem ama prim borçlarını her ay sana borç olarak yazar, üstüne bir de gecikme zammı ilave eder, icraya verir alırım diyor. Madem borcu zorla alacaksın, o zaman borcu olsa da sağlık yardımını ver. 3- Gelirin yok ama harcaman var. Hiç gelirim yok deme şansın yok. "Kira veriyorsun, kredi kartıyla market alışverişi yapmışsın, demek gelirin var" denecek. "Anamdan borç aldım öyle yaşıyorum" desen, "Anandan aldığın borç da gelirindir" denecek, "Ödediğin kira veya ödeyemediğin kira da gelirindir" denecek ve senden zorla GSS primi istenecek. Bu arada babanın emekli aylığı var, annenin evde bakım parası var, sana devlet öğrenci bursu veriyor, bunlar da senin gelirindir denecek. 4- Eş evde oturursa prim yok ama çalışırsa GSS primi ödeyeceksin Çalışan veya emekli eşler, kadın-erkek fark etmez birbirlerine hiç GSS primi ödemeden baktırma hakkına sahipler. Bu arada siz ayda 30 gün çalışıyorsunuz ve bu durumda eşiniz evde oturuyorsa eşinize sağlık yardımını GSS primi ödemeden aldırabilirsiniz. Ancak eşiniz "Ben de ayda 10-15 gün çalışayım, eve katkıda bulunayım" derse, işte o zaman eşiniz 30 günden ekgib çalıştığından 30 günden ekgib olan çalışmaları için SGK'ya her ay GSS primi ödemek zorunda. Kısaca eş çalışmazsa bedava, çalışırsa para ödeyerek GSS'li olacak. Ayrıca, eşlerden her ikisi de ayda 30 günden az çalışıyorsa ikisi de GSS primi ödeyecek. 5- Yeşil kart vizesi almak zor Haberlerde görmüşsünüzdür, yeşil kartlılar yılda bir defa vize yani gelir testi yaptırmak zorunda. Ancak, 1 Ocak 2012 günü gelir testi değişti. Eskiden olduğu gibi gelire göre gelir testi yok, harcamaya göre gelir testi var. Bu sebeple 1 Ocak 2012 gününden sonra kaymakamlıklara gidenlere "Bugün git 15 gün sonra gel" diyorlar. "Peki bu süre boyunca sağlık yardımı ne olacak" sorusuna ise cevap veren yok. 6- Zorla GSS, özel sağlık sigortacılığını da öldürüyor. Artık, "Ben SGK'nın sağlık yardımını istemiyorum, kendi cebimden ödeyerek sağlık yardımı alacağım" veya "Özel bir sigorta şirketine sağlık sigortası yaptırıp poliçe satın alacağım" deseniz de bir anlamı yok. SGK diyor ki; ister cebinden sağlık yardımı al, ister özel sağlık sigortası satın al fark etmez, bana da her ay GSS primi ödeyeceksin.7- Emekliye de GSS primi ödetecekler. Başlığa bakıp yanlış anlamayın; emekliler kendileri ve bakmakla yükümlü oldukları için prim ödemeden sağlık yardımı alırlar. Ancak 18 yaşından büyük çocukları varsa bunlara sağlık yardımı verdiremezler ve zorla GSS primi ödeyecekler. Yani, emeklinin aldığı aylık gelir sayılacak ve baktıramadığı 18 yaşından büyük çocuk için emekliden zorla GSS primi alınacak. Öte yandan, devletin verdiği özürlü aylığı, 65 yaş aylığı, sosyal yardımlar, evde bakım paraları, öğrencilere verilen burslar gelir sayılacak.

Özet: sağlıklı anal yapmanın incelikleri

Gelir Tespit Mantığı 1 : Uygulamanın hedef aldığı kişiler (18 yaş üstü işsiz, 25 yaş üstü öğrenci vs) resmi olarak birey olmuş yetişkin insanlar. Bu insanlar aileleri üzerinden hiçbir sosyal haktan, sağlık hizmetleri de dahil olmak üzere faydalanamıyorlar. Fakat bu insanlar aileleri ile birlikte yaşıyorlarsa prime kaynak olacak gelir belirlenirken ailelerinin geliri üzerinden hesap yapılıyor. insanlara üzerlerinde hak olmayan varlık üzerinden borç çıkarılıyor. Bu borç ödenmeyip icraya verilirse varlık sahibi aile değil işsiz genç sorumlu oluyor, aile borcu ödemezse devlet karşısında suçlu yine işsz genç oluyor. insanlar kendi kontrollerinde olmayan etkenler yüzünden suçlu duruma düşebiliyor.

Gelir Tespit Mantığı 2 : Gelir tespiti sadece gelir değil gider üzerinden yapılıyor. Bu noktada alınan yiyecek, ısınma yardımı gibi kalemler gelir olarak sayılıyor ve prim borcu hesabına katılıyor. Daha da vahimi borç kapamak üzere alınan kredi, daha sonra ödemek üzere borç olarak alınan öğrenci kredileri vs. de gelir olarak sayılıyor. Sanal, aslında olmayan varlık üzerinden insanlar borçlandırılıyor. işini kaybetmiş, bankada belli bir miktar parasını kötü günler için ayırmış, iş bulana kadar bununla geçinmeye çalışan insanlar tutumlulukları yüzünden cezalandırılıyor.

Gelir Tespit Mantığı 3 : iŞSiZ, GELiRi OLMAYAN, YAŞAMAK iÇiN AiLESiNE MUHTAÇ DURUMDAKi iNSANDAN PARA iSTENiYOR. Sosyal hukuk devleti olduğu anayasasında iddia edilen bir ülkede bu kadar basit bir gerçeği gördükten sonra hala bu kadar detaylı inceleme yapmak zorunda kalmamız acı ama ne yazık ki mecburuz.

Gelir Tespit Uygulaması 1 : Senelerdir gündemde olmasına rağmen yasanın uygulaması yine hiçbir hazırlık yapılmadan, apar topar gündeme çıktı. Altyapılar hazır değil, verilen süre yeterli olmadığı için uzatıldığı söylense de hala resmi açıklama yok. Bazı arkadaşlar matematiksel olarak günde yapılan işlem sayısı ve yükümlü sayısını oranladıklarında fiziksel olarak kendi ilçelerinde herkesin işleme girmesinin mümkün olmadığını hesaplamışlar. Gelir tespiti yapacak vakıf çalışanları üzerlerine binen aşırı yükten çok rahatsız.

Gelir Tespit Uygulaması 2 : Gelir tespitine girmeyenler şaka gibi bir uygulamayla asgari ücretin iki katından fazla maaş alıyorlarmış gibi işleme alınacaklar. Neden tespite girmeyenlere Türkiye genel gelir ortalamasına göre işlem yapılmıyor?

Gelir Tespit Uygulaması 3 : Uygulamanın hiçbir standardı yok, her ilçe kafasına göre takılıp farklı belgeler istiyor, farklı prosedürler uyguluyor.

Gelir Tespit Uygulaması 4 : Bazı yerlerde insanlara daha hiçbir soru sorulmadan ellerine (genelde 106TLlik en üstün bir altı seviyeden sınıflandırılmış) gelir test sonucu veriliyor. Bu durum, yapılan işlemlerin aslında göz boyamaya yönelik bir şovdan mı ibaret olduğu, insanlara zaten her şekilde prim ödetileceğine önceden karar verilmiş mi olduğu sorularını akıllara getiriyor.

Gelir Tespit Uygulaması 5 : En vahimi, uygulamanın yasadaki şekliyle yapıldığı yerlerde insanlara yapılan gelir testindeki sorular. içilen içki miktarı gibi ideolojik yorum ve önyargılı muameleye açık sorular, özel hayat mahremiyetini delici bir sürü gereksiz madde, yenilen et miktarından tuvalet durumuna kadar insanın bağırsağını inceleme merakı.

Gelir Tespit Uygulaması 6 : Bu kadar ayrıntılı test yapılmasına rağmen gelirin hesaplandığı formül hala belli değil. Görebildiğimiz kadarıyla ya her bölge kafasına göre insiyatif uygulayarak takılıyor, ya da zaten herkese önceden belirlenmiş primler test yapılıyor aldatmacasıyla üzerimize kalıyor.

Gelir Tespit Uygulaması 7 : Testin bir de ev ziyareti kısmı var. Bu testi yaptırabilmek için evinizi ve özel hayatınızı en ince detayına kadar vakıf görevlisine açacağınız taahhütünü vermeniz gerekiyor. Mahremiyet vs. yakınmalarınızı dinleyen yok. Bunu reddetme "hak"kınız sanal olarak bulunsa da en yüksek primden (güncel olarak kişi başına aylık 212TL) borçlandırılmayı kabul edeceğiniz, zaten hiç başvurmayanlara da aynı muamele yapıldığı için pratikte ev testi zorunlu. insanların evleri yatak odalarına kadar inceleniyor, fotoğraflarla fişleniyor.

Gelir Tespit Uygulaması 8 : Bu testlerin resmi gelir ve banka kayıtları üzerinden yapılmak yerine vakıf çalışanlarına bırakılmasının bir de karanlık yönü var tabii ki. Adam kayırma, rüşvet, önyargılı fazla gelir gösterme gibi her türlü gücü kötüye kullanma yolu açılmış oluyor.

Gelir Tespit Uygulaması 9 : Gelir testi ve ev baskınlarını meşrulaştıracak sebep olarak kayıt dışı ekonominin önüne geçilmesi ve yeşil kart istismarının önlenmesi gösteriliyor. Devletin kendi başarısızlığı sonucu oluşan ufak bir kesim zengin yeşil kartlının ve en üst gelir tabakasındaki kayıtsız işçi çalıştıran işverenin yarattığı yükün faturası gelir dağılımında en altta kalmış, ezilen sınıfa kesiliyor. işsiz insandan devlet ekonomisini kurtarması bekleniyor.

Yasa Uygulaması - Eşitsizlik 1 : insanlar prim borçları olduğunda bu sigortadan faydalanamayacaklar, borçlarını kapatana kadar hiçbir sağlık güvenceleri olmayacak. Fakat sağlık hizmeti alamadıkları süre boyunca üzerlerine prim borcu yazılmaya devam edecek, alınamayan hizmet için para verilmeye devam edilecek. Üstelik bu sırada borcun faizi işleyecek. Uygulama zorunlu olduğu için bu durum hiçbir şekilde durdurulamayacak, zaten zor duruma düşmüş insanın borcu biriktikçe birikecek. Bir bakıma varlık vergisi hortlatılmış durumda. Bu durumdan asıl amacın herkesi anayasal hak olan sağlık hizmetine kavuşturmak değil, kişiden gelir elde etmek olduğu açıkça görülmektedir.

Yasa Uygulaması - Eşitsizlik 2 : Bu kanun ile sigorta altına alınanlar, SGK ya da Bağkur kapsamındakilere göre daha az haktan faydalanabilmektedir. Üstelik belli kesimler belirtilen sigortalıların ödediği sigorta kesintisinden daha fazla prim ödedikleri halde hem daha az haktan faydalanabilmekte, hem de ödedikleri prim emeklilik bakımından hiçbir hak getirmemektedir. Bu durumdan yine asıl amacın zaten işsiz ve sigortasızların haklarının korunması değil üzerlerinden gelir elde edilmesi olduğu açıkça görülmektedir

Yasa Uygulaması - Eşitsizlik 3 : Zaten özel sağlık sigortalıların yasa kapsamı dışında olmaması yine asıl niyeti göstermek için yeterli bir durumdur.

Yasa Uygulaması - Eşitsizlik 4 : Zorunlu sağlık sigortası kapsamı genişletilerek gelir miktarı artsa da verilen sağlık hizmetinin kapsamı daralmaktadır. Zaten hem devlete vergi, hem de artık zorunlu olarak sigorta primi ödeyen insanlardan hastaneye gitmek zorunda kaldıklarında hem muayene parası hem de ilaç katkı payı alınmakta, hatta ilaç paraları hiç ödenmemektedir.

Yasa Uygulaması - Eşitsizlik 5 : insanlar provizyon alıp hastaneye gidememelerine rağmen çıkarılan prim borcunun Ocak ayından itibaren yazılacağı ilk prim borcu tebligatlarıyla birlikte görülmüştür. insanlar alamadıkları sağlık hizmeti için sigorta primi ödeyecekler. Daha da vahimi iş uzadığı için mesela Haziranda işlemi sonuçlanan insan bir anda 6 aylık sigorta primi ödemek zorunda kalacak.

Yasa Uygulaması - Eşitsizlik 6 : Eğer güzel ve adaletli bir uygulama ise yasayı hazırlayan milletvekillerine neden kendilerini yasadan muaf tuttuklarını, onların sağlık giderlerinin neden işsiz vatandaştan alınan primlerle ödeneceğini sormak gerekmez mi? --- Anayasa 1 : "Türkiye Cumhuriyeti, ... lâik ve sosyal bir hukuk Devletidir." Anayasa 2. maddesi. "Devletin temel amaç ve görevleri,... kişinin temel hak ve hürriyetlerini, sosyal hukuk devleti ve adalet ilkeleriyle bağdaşmayacak surette sınırlayan siyasal, ekonomik ve sosyal engelleri kaldırmaya, insanın maddi ve manevi varlığının gelişmesi için gerekli şartları hazırlamaya çalışmaktır.” 5. madde.

"Herkes, sağlıklı ve dengeli bir çevrede yaşama hakkına sahiptir.

Çevreyi geliştirmek, çevre sağlığını korumak ve çevre kirlenmesini önlemek Devletin ve vatandaşların ödevidir.

Devlet, herkesin hayatını, beden ve ruh sağlığı içinde sürdürmesini sağlamak; insan ve madde gücünde tasarruf ve verimi artırarak, işbirliğini gerçekleştirmek amacıyla sağlık kuruluşlarını tek elden planlayıp hizmet vermesini düzenler.

Devlet, bu görevini kamu ve özel kesimlerdeki sağlık ve sosyal kurumlarından yararlanarak, onları denetleyerek yerine getirir.

Sağlık hizmetlerinin yaygın bir şekilde yerine getirilmesi için kanunla genel sağlık sigortası kurulabilir. "

56. madde. Unumayın, devletin genel sağlık sigortası kurmasının nedeni sadece "Sağlık hizmetlerinin yaygın bir şekilde yerine getirilmesi" olabilir. Güncel yasanın asıl hedefinin bu olmadığını yukarıda uzun uzun inceledik.

Anayasa 2 : "Özel Hayatın Gizliliği

Herkes, özel hayatına ve aile hayatına saygı gösterilmesini isteme hakkına sahiptir. Özel hayatın ve aile hayatının gizliliğine dokunulamaz.

Millî güvenlik, kamu düzeni, suç işlenmesinin önlenmesi, genel sağlık ve genel ahlâkın korunması veya başkalarının hak ve özgürlüklerinin korunması sebeplerinden biri veya birkaçına bağlı olarak, usulüne göre verilmiş hâkim kararı olmadıkça; yine bu sebeplere bağlı olarak gecikmesinde sakınca bulunan hallerde de kanunla yetkili kılınmış merciin yazılı emri bulunmadıkça; kimsenin üstü, özel kâğıtları ve eşyası aranamaz ve bunlara el konulamaz. Yetkili merciin kararı yirmidört saat içinde görevli hâkimin onayına sunulur. Hâkim, kararını el koymadan itibaren kırksekiz saat içinde açıklar; aksi halde, el koyma kendiliğinden kalkar."