ziraat mühendisi ne sikime yarıyo

Dövücü düzenin neden olduğu kayıplar sap haznesine dökülen başaklarda dane kırılması, namlu altında ve depoda kırık veya hasarlı dane olarak ortaya çıkar. Dövücü düzenin kendisi doğrudan dane kaybına neden olduğu gibi ayırma ve temizleme düzenlerinin de kayıplarını artırmaktadır. Bu kayıpların nedenleri şöylece sıralanabilir.

1. Aynı ayar koşullarında ürünün nemi ve batör çevre hızı dane zedelenmesine aralık ayarının düzgün olmamasından daha fazla etkilidir.
2. Batör-kontrbatör aralığının gereğinden fazla olması, yetersiz dövmeye, az olması ise aşırı dövme nedeniyle dane zedelenmesine sebebiyet verir. Kontrbatör üzerindeki pervaz sayılarının az veya çok oluşu da dane zedelenmesine etkilidir.

Ayırma düzeni kayıpları
Bu kayıplar sap ve saman arasında dane görülmesi ile anlaşılır. Namlu altında, toprak üzerinde bulunan daneler ise ayırma düzeni kayıplarından olabileceği gibi temizleme ünitesi ve diğer nedenlerden de kaynaklanabilir. Diğer taraftan, namluda sap arasında bulunan daneler başaktan ayrılmış veya sarsıntı ile ayrılmayacak kadar sıkı ise bunlar dövücü düzen kayıpları olarak nitelendirilmelidir.
Ayırma düzeni kayıpları işlenen ürüne, sap uzunluğuna, dane saman oranına, tarla eğimine, nem oranı, yeşil aksam ve kılçık oranı gibi faktörlere bağlıdır. Ayrıca biçerdöver ilerleme hızının uygun olmayışı, kontrbatör ızgaralarının ve rotor eleklerinin (eksenel akışlı biçerdöverlerde) tıkalı oluşu, uygun olmayan sarsak ve rotor hızı gibi nedenler de ayırma düzeni kayıplarına etkilidir.
Diğer taraftan özellikle eğimli arazilerde çalışma sırasında saplar eğim istikametinde kayar. Bunun sonucunda istenildiği gibi gevşetilemeyen danelerin başaktan ayrılması güçleşir. Bunu ortadan kaldırmak için şekilde görüldüğü gibi sarsakların her iki yanındaki duvarlara yöneltici yaylı perdeler konulmaktadır. Böylece kenara gelen saplar yeniden sarsak dilimlerine sevk edilmektedir.

Temizleme düzeni kayıpları
Namlu altında ve toprak yüzeyinde bulunan zayıf ve hafif daneler genellikle temizleme düzeninin neden olduğu kayıplardır.
Temizleme düzeni kayıplarının nedenleri şunlardır:
* Elek eğimi, elek açıklıkları veya delik çapı,
* Vantilatör hava akımının verdisi ve deflektör ayarı,
* Eleklerin aşırı veya yetersiz yüklenmesi,
* Üründeki saman ve yeşil aksamın oranı,
* Tarlanın eğimi.
Temizleme düzeni kayıplarını azaltabilmek için öncelikle elek, vantilatör ve deflektör ayarları tam olarak yapılmalıdır. Eleklerin ve vantilatörün doğru ayarlanıp ayarlanmadığını anlamak için temizleme sistemi normal ayarındayken biçerdöverle 30 m kadar gittikten sonra durulur ve motor stop edilir. Daha sonra üst elek gözle kontrol edilir. Kontrolde normal olarak danelerin eleğin ilk (ön) 2/3’ü veya ¾’ünde aşağı geçmiş ve eleğin ilk 1/3 ... 1/4'lük kısmının temiz, diğer kısımlarının malama ile düzgün yüklü olması gerekir. Rüzgarlık deflektörleri havayı bol daneli ürünlerde üst eleğin ön tarafına, bol kavuzlu ve nemli ürünlerde ise ortasına yönlendirecek şekilde ayarlanmalıdır.