zimbabwe

m.s. 4. asırda banbu kabileleri bölgeye girmeye başladılar. on beşinci yüzyılda bugünkü fort victoria şehri (bugün masvingo (şehir) yakınında zimbabwe veya büyük zimbabwe olarak bilinen yerde bir din ve ticâret merkezi kuruldu. on beşinci asırda mutota ve matope yöneticileri doğuda hint okyanusuna ve batıda kalahari çölüne uzanan bir krallık kurdular. sonradan bu krallığa portekiz, monomotapa krallığı adını verdi.
1505’te portekiz mozambik kıyısındaki sofala’da bir üs kurdu. buradan iç kesime giden ticâret yolları yapıldı. portekiz’in zambezi’nin yukarılarına doğru sokulması monomotapa krallığını zayıflattı. ülke 1830’larda güneyden gelen kavimler tarafından istilâ edildi. bunlardan en önemlisi esas îtibâriyle günümüzdeki zimbabwe’nin güney kısmında yerleşmiş olan ndebele idi. 1888’de ingiliz cecil rodes, ndebele şefinden mâden işletme imtiyazı elde etti. bunun kurduğu i̇ngiliz güney afrika şirketi, 1889’dan 1923’e kadar ülkede siyâsî ve ekonomik kontrolü elinde tuttu. 1923’te güney rodezya (bugünkü zimbabve) politik ve siyâsî iktidarı beyaz bir azınlığa veren bir anayasa altında muhtar bir sömürge olarak i̇ngiltere tarafından ilhak edildi.1953’te güney rodezya ve kuzey rodezya (şimdiki zambia) ve nyasaland (şimdiki malawi) rodezya ve nyasaland federasyonunu kurarak birleştiler. federasyon 1963’te dağıldı. 1964’te kuzey rodezya ve nyasaland beyazların idâresinde bağımsızlıklarını kazandılar.
11 kasım 1965’te başbakan i̇an d. smith tek taraflı olarak rodezya’nın bağımsızlığını îlân etti. birleşik krallık buna karşı çıktı ve bm vâsıtasıyla ekonomik müeyyideler uygulattı. meselâ rodezya’ya gemiyle petrol ihrâcına ambargo koyuldu. bununla berâber bir miktar petrol ve benzin güney afrika’dan ve mozambik’ten ülkeye girdi. mayıs 1968’de bm güvenlik konseyi ticâret ambargosu koydurttu. mart 1970’te ülkede cumhûriyet îlân edildi. aralık 1972’de afrikalılar beyaz yönetime karşı gerilla savaşı başlattılar. 1978 ortasında altı binin üstünde asker ve sivil öldürüldü. rodezya birlikleri gerillaları mağlup etti. 1978’de iktidar zenci çoğunluklara devroluncaya kadar kontrol simith ve üç tanınmış zenci liderin elinde olmak üzere anlaşma imzâlandı.
21 nisan 1979’da ülkenin herkese oy hakkı tanındığı ilk genel seçimde zencilerin çoğunlukta olduğu parlamento işbaşına geçti. birleşik krallık’ın thatcher hükümeti 1979’da zimbabve ile münâsebetlerini normal hâle getirmek için gayret safretmeye başladı. zimbabve nihâyet 18 nisan 1980’de tam bağımsızlığına kavuştu. yapılan seçimleri büyük bir çoğunlukla mugabe kazandı. günümüzde de devlet başkanı olan mugabe, çeşitli kargaşalıklara rağmen yönetimde kalmayı başardı.(wiki'den alıntıdır)