0
şizofrenlik nedir? (şizofren - şizofrenlik)
şizofrenliğin pgibiatrik teşhisi hakkında çok fazla anlaşmazlık vardır. bu kitapcık, şizofrenliğin teşhisi, nedenleri ve tedavisi hakkındaki faklı teoriler hakkında bilgi verecektir. aynı zamanda, böyle bir sorunu olan bir kişiye, ailesine ve arkadaşlarına da bir takım tavsiyeler verecektir.
şizofren terimi akıl ve ruh sağlığı alanında sıkça kullanılan bir terimdir.
pigibologlar şizofrenliği bir pgiboz olarak sınıflandırırlar. bunun anlamı, pgibologlara göre, bir kişinin kendi yoğun düşünce, fikir, tanım ve hayallerini gerçeklerden (toplumdaki, o kültüre ait, gerçek olarak kabul edilmiş, diğer kişilerin paylaştığı tanımlar, fikir kalıpları, ve değer yargıları anlamında) ayıramamasıdır. başka belirtiler arasında, kişinin sesler duyması, ve hatta başkalarının, onların düşüncelerini okuyup, onları kontrol edebildiğine inanması da gelir.
birçok pgibolog, bu gibi belirtileri bir pgibiatrik bozukluk olarak görür. tedavisi için de, genelde, kuvvetli sakinleştiriciler verirler. ancak, bu pgibolojik vakada herkes, bu görüşü paylaşmaz. bu konuda farklı bir görüş, bunun, hayatın kötü olaylarına karşı akılcı veya doğal bir tepki, başka bir deyişle, stresin çok aşırı bir şekli olduğudur. birçok kişi şizofenliğe, ”holistik” açıdan bakmayı tercih eder. bu kişiler, kişiye ait özel deneyimleri ve bu deneyimlerin kişiler için ne ifade ettiğini anlama üstüne yoğunlaşırlar.
örneğin; sesler duymak, farklı kültürlerde ve inanışlarda farklı anlamlar taşır.
pgibologlar nasıl teşhis koyar?
bu tip sorunlar genelde, karışıklık, veya davranışların çok fazla değişmesi ile başlar. burada, bu tip davranışların başka farklı sebepleri de olabileceğini unutmamak gerekir.
bu belirtiler, bipolar bozukluklar ve şizoefektif bozukluklar gibi, farklı akıl veya ruh sağlığı bozukluklarının veya daha başka pgibolojik sorunların, belirtisi olabilirler.
pgibologlar, şizofreni teşhisi koyarken, birçok, ’olumlu’ ve ’olumsuz’ belirtileri göz önüne alırlar.
’olumlu’ belirtiler;
düşünce bozukluğu
konuşmalar ve farklı sesler duyma gibi, halisünasyon
hayal görmedir.
’olumsuz’ belirtiler;
ilgisiz veya duygusal açıdan yanıtsız olma
konsantre olamama
insanlardan kaçma
korunma gereksinimi duymaktır.
düşünce bozukluğu
bir kişi, eğer, mantıklı bir düşünce dizisini takip edemiyorsa, fikirleri karışık görünüyor ve başkalarına bir anlam ifade etmiyorsa, düşünce bozukluğu olabilir. bu durum, onlarla konuşmayı zorlaştırıp, bu kişilerin, yalnızlık duygularını ve izole edilmiş oldukları hislerini daha da fazlalaştırabilir.
halisünasyonlar
bazı kişiler, çevredeki diğer insanların duymadıkları konuşma sesleri duyarlar. bu sesler, tanıdık, dostça veya eleştirel olabilir. bu sesler, duyanın, düşünce ve davranışlarını tartışabilir veya onlara ne yapmaları gerektiğini söyleyebilirler. konuşma sesi duymak, kesin şizofreni oldunuz anldıbına gelmez..
araştırmalara göre, nüfusun yüzde dördü konuşma sesleri duyar ve birçoğu için de bu bir sorun teşkil etmez. ancak, şizofreni tanımı konmuş kişiler genelde, eleştiren, düşmanca sesler duyarlar. belki de, bu kişiler, bütün hayatları boyunca konuşma sesleri duydular, ancak hayatta geçirdikleri kötü bir tecrübe, bu sesleri daha da arttırmış ve dayanılamaz hale getirmiş olabilir.
bazan, konuşma sesleri yerine farklı sesler de duyulabilir.
hayal görme
hayal görme başkaları tarafından paylaşılmayan deneyim ve inanışlar olarak tanımlanır. bazı kişiler, örneğin; gizli ajanların onları takip ettiğine veya dış güçler tarafından kontrol edildiklerine, bazı düşüncelerin onların kafalarına yerleştirildiğine inanabililer.
olumsuz belirtiler
toplumdan uzaklaşma, ilgisizlik, ve konsantrasyon bozukluğu gibi başka belirtiler, ’olumludan’ çok ’olumsuz’ olarak tanımlanırlar, çünkü daha az kesinlikle teşhis konabilir. bu belirtilerle, kişinin, şizofren mi olduğu, yoksa daha başka korkutucu ve stresli durumlara karşı tepki mi gösterdiğini anlamak zordur. örneğin, nasıl bir tecrübeye maruz kaldıklarına bağlı olarak, kişiler, ya saatlerce çok sessiz olup hareket etmeden durabilir veya durmadan yer değiştirip, sürekli hareket halinde olabilirler.
bu belirtiler başkalarının onlara davranışlarına tepki olabilir. çoğunlukla, akıl veya ruh sağlığı yerinde olmayan birisi, başkaları tarafından ilgi görmez ve farklı davranılırlar, bu da onların kendilerini daha yalnız, daha depresyonlu ve daha umutsuz hissetmelerine yol açar.
bazı kişilerin diğerlerinden daha fazla şizofren olarak teşhis edilme ihtimali var mıdır?
nerdeyse her yüz kişiden birisi, genellikle de gençlik yıllarında, hayatının bir döneminde şizofren olarak teşhis edilir. bu sayı genelde her iki cinsiyet için de aynıdır, ancak, erkeklerin teşhis konduğunda genelde daha genç olma eğilimleri vardır. eğer, ailenizden birisi daha önce şizofren olarak tanımlandıysa, sizin de tanımlanmanız diğer insanlara göre daha fazla olasıdır.
tahminlere göre, şizofren olarak tanımlanan kişilerin üçte biri, hayatlarında sadece bir kere şizofreni tecrübesi yaşarlar. diğer üçte biri, arada sırada şizofreni tecrübesi atlatırlar, son üçte birinin de, şizofrenlik hayatlarında süerkli bir sorun teşkil eder.
bir pgibololog, hastalarına göre çok farklı bir kültür, din ve toplumdan geldiği zaman, yanlış teşhis riski vardır. örneğin, britanya’da yaşayan birçok genç afrika-karayibli erkeğe bu teşhisin konması, birçok uzmanın, şizofrenlikle ilgili tüm teorilerin ırkçılığa dayanıp dayanmadığı konusunda şüphelenmesine yol açmıştır. bazı kişiler, pgibiatrik uzmanların, şizofrenliğin tanımı, nedenleri, ve uygun tedavileri konusundaki anlaşmazlıklarının, bu konuda bir teşhis kategorisi olarak kullanılmaması gerektiğini savunurlar,
Tümünü Göster
