yanlış bilinen atasözleri ve deyimler

Hayatımızda çokca kulladığımız atasözlerinin ve deyimlerin doğru kullanıldığının farkındamıyız? Bir cümle kullanarak büyük anlamlar teşkil eden atasözleri ve deyimlerin gerçek okunuşları ve anlamları şu şekilde:
1- ‘’Güzele bakmak sevaptır’’ sözü ‘’Güzel bakmak sevaptır’’şeklindedir.
2- ‘’Azimle sıçan duvarı deler’’sözü ‘’Azimli sıçan duvarı deler’’ şeklindedir.
3- ‘’Göz var nizam var’’ – Göz var izan var. izan; anlayış, anlama yeteneği anldıbına gelmektedir. Nizam ise düzen ve kural demektir.
4- ‘’Eşek hoşaftan ne anlar’’ sözü ‘’Eşek hoş laftan ne anlar’’ şeklindedir.
5- ‘’Aptala malum olurmuş’’ sözü ‘’Abdala malum olurmuş’’ şeklindedir.
6- ‘’Direk olay’’ sözü ‘’Dile kolay’’ şeklindedir.
7- ‘’Kısa kes aydın havası olsun’’ deyiminin orijinali ‘’Kısa kes aydın abası olsun’’ şeklindedir. Sebebi efe abasının dizlerinin açık olmasıdır.
8- ‘’Hay’dan gelen hu’ya gider’’ deyimindeki ‘hay’ ve ‘hu’ allah’ın isimleridir ve bu deyim ‘’Allah’tan gelen yine Allah’a gider’’ anldıbına gelir.
9- ‘’Su uyur düşman uyumaz’’ sözünün doğrusu ‘’Sü uyur düşman uyumaz’’dır. ‘sü’ eski dilde ‘asker’ anldıbına gelir.
10- ‘’Saatler olsun’’ değil de ‘’Sıhhatler olsun’’ diye vurgulamak gerekir. Bilhassa çocukların zihninde banyo ile saat arasında kurulmaya çalışılan ilişki zaman kaybettirir.
11- ‘’Su küçüğün söz büyüğün’’ diye bildiğimiz atasözü aslında ‘’Sus küçüğün söz büyüğün’’dür.
12- ‘’Yalancının mumu yatsıya kadar yanar’’ Bu söz insanlar tarafından yalancının yalanı en kısa sürede anlaşılır diye yorumlanıyor. Bu yorum doğru olmakla birlikte ekgib ve hatta yanlış. Zira bu sözün ortaya çıkışı şöyle imiş: eskiden yatsıyı kılmadan yatan bazı kişiler dışardan bakanlar yatsıyı kılıyor sansınlar diye yatmadan önce yatsının sonuna kadar yanacak bir mum yakarlarmış. Sözün aslı da budur.
13- ‘’Başımız sağolsun’’ hem yanlış anlaşılıyor hem de ‘’Başınız sağolsun’’ şeklinde yanlış söyleniyor. Diyelim ki, sapasağlam ve genç bir oğlunu kaybetmiş bir anneye ‘’Başın sağolsun’’ demek ‘’Aman üzülme o öldü ama sen sağsın ya ona bak’’ demek değil midir? Halbuki sözün aslı ‘’Başımız sağolsun’’ yani “devletimiz var olsun’’dur.
14- ‘’Aslan yattığı yerden bellidir.’’ Herkes bu sözü yatağın temizlenmesi anlamında anlıyor ama aslan yattığı yeri temizler mi ki temizlik için aslan örnek gösteriliyor. Halbuki sözün asıl anlamı ‘’Bir aslanın aslan olduğunu belli etmesi için ayağa kalkıp kükremesine gerek yok yattığı yerde bile o aslandır.’’ şeklindedir.