türkçenin zenginliği hayattan bir hisse

mutlaka hepimiz karşılaşmışızdır, dil bilimciler çıkar ve 'türkiye'de vatandaşların günlük hayatta 400 kelime ile konuştuğundan oysa ingiltere'de ortalama 2 bin kelimenin telaffuz edildiğinden' dem vururlar. halbuki günlük dilde kullandığımız kelime miktarınında kelimelerin anlam zenginliği önemli rol oynar. bir kelimeye 40 anlam yüklenebilen güzel türkçemizde -çarp 40'la 1'i 40 yapar, ve milliyetçi hareket partisi'nin kırkıncı yılı- günlük hayatta kullanılan kelime sayısının azlığından kimse de gocunmaz, gocunmamalı. tüm bu anlattıklarımdan sonra müddei iddiasını ispatla mükelleftir, diyerek aslında türkçedeki 400 kelimenin anlam zenginliği göz önünde alındığında mukayese edilen dillerdeki 2 bin kelimeyle nasıl eşdeğer olduğunu, am kelimesi ile somutlaştırmaya çalışacağım.

am kelimesinin, kullanabileceğimiz çeşitli şekilleri şöyle;

noktalama işaretlerinden bir demet:

1. nokta olarak

çok uzun dıbına koyim

2. virgül olarak

geçen yoldayım dıbına koyim adam önüme kırdı direksiyonu iyi mi.

3. ünlem olarak.

vay dıbına koyim! o ne la?

cümle öğeleri ve noktalama işareti olarak kullanımın dışında, birçok duyguyu ve durumu da "am" kelimesi ile anlatabiliriz.

1. paramparça olmak

amı zütü dağıtmak.

2. kadınlara güven olmaz

amın gölgesi yoktur.

3. kadınlara karşı dikkatli olmak

amı olanın imanı olmaz.

4. azmak

amı kabarmak.

5.şaşkınlık

vay dıbına koyim!

6. zenginlik

paran varsa yancıkta, gibin oynar amcıkta.

7. başarısız olmak

amı zütü yarmak.

8. hava çok sıcak

gavur amı gibi yanmak.

9. para herşey değildir

dünya kadar malın olacağına fındık kadar amın olsun.

10. göller yöresi

ısparta burdur, amı zütü boldur, doldur allah doldur.

11. uzaklık

taa anasının amında.

12. ikide bi fikir değiştiren, az önce dediğinin tersini iddia eden.

çingen amı.

13. ortalığı velveleye vermek

amı yanmış gavur avradı gibi bağırmak.

14. yarak.

amın feryadı.

15. dürüstlük

amı zütü bir olmak.

16. denyo

amın oğlu esteban.

17. anası bile belli değil

amın oğlu.

18. eşşoğlu eşşek

amcık hoşafı.

19. fanatizm

amuğa goruh bülent başgan.

20. abartmak

eşeğin dıbına su kaçırmak.

21. yüksekten uçmak

ebesinin amı ali sami.

22. taşak geçmek

amlarına koyayım onların çok ayıp ediyorlar.

23. fırsatı kaçırmamak

dıbına bile koymak.

24. kalabalık

bi sen ekgibtin dıbına koyim, sen de gel.

25. duygu yüklü.

durduk yere adamın dıbına koyan şarkılar.

26. sevgi

dıbını yidiğim.

27. aç gözlülük

amı bulup kılsızını aramak.

28. ters bir durumla karşılaşmak

ebenin dıbını tersten görmek.

29. ağzına gireni ve ağzından çıkanı kontrol edemeyecek kadar mal kişi

amcık ağızlı.

30. bahtsızlık

gökten am yağsa bize gib düşer o da yerden seker.

31. gerekli gereksiz ve sinir bozacak biçimde gülmek

açıkta amcık görmüş gibi sırıtmak.

32. heterociksüel cinsel yaşamda am hastası

am budalası, amsalak

33. karı kız hastası insan

ambiti.