tavşan besleyen piçler bi bakın

tuvalet alışkanlığı

tavşanlar yaratılış itibariyle temiz hayvanlardır. tuvalet alışkanlığı geliştirmesi çok kolaydır çünkü çişlerini hep aynı yere yapmayı tercih ederler. bu içgüdüsel bir harekettir ve çişlerini yaptıkları yeri güvendikleri ve düşmanların onları çiş kokularından bulamayacağı bir yer olarak algılarlar.

bulundukları odada veya kafeste bir tuvalet kutusu bulunması gerekir. sağlam bir plastik tas bu iş için yeterlidir.

bunun dışında biraz da tavşanların sindiriminden söz etmekte yarar var. tavşanlar iki tür kaka yaparlar. bunlardan bir tanesi küçük tanecikler halinde yapılan kakadır. evet, bu meşhur “tavşan taku gibi, ne kokar ne bulaşır” sözüne konu olan meşhur kakadır. tavşanın boyuna göre ufak misketler gibi görünürler ve hakikaten ne kokan ne bulaşırlar. büyük bir kısmını tuvaletine yapar ama evinin etrafına da birkaç tane bırakabilir. gün içinde sürekli üretim halindedirler ve gezdikleri yerlerde hansel ve graetel gibi minik kakalarını bırakabilirler. kemirme alışkanlıkları gibi bu huyları da 1 yaşlarından sonra azalıyor.

diğer tür kaka ise yumuşak kakadır (cecotropes). bunu günde bir defa yaparlar ve bunu yaptıktan sonra tekrar yemeleri gerekmektedir. yumuşak kaka tavşan için çok önemli besinler içerir ve bu geri yememesi halinde gıdasını almamış olur. çoğunlukla yumuşak kakalarını direkt olarak arkalarından yalayarak aldıkları için ortalıkta yumuşak kakaya hiç rast gelmezseniz merak etmeyin.

tavşanlar çok fazla yeşillik ve sebze yediklerinde ishal olabilirler. bu yukarıda bahsettiğim yumuşak kakadan farklıdır ve tavşanlar bunu tekrardan yemezler. bu durumlarda sebzeyi kesip kuru ot, saman ve kuru mamaya geçmek gerekir. i̇shal bir iki gün içinde durmazsa hemen veterinere zütürmekte yarar var.

tuvalet kutusu hakkında tavsiyeler:

-- kutunun yerini değiştirmeyin
-- i̇çine kedi tuvaletlerinde kullanılan kokulu talaşlardan veya kumlardan koymayın, koku tavşanı şaşırtacak ve çişini başka yere yapmak isteyecektir. ayrıca ince talaş ve kumların tavşanın sindirim sistemini bloke ettiği ve ölümüne yol açabileceği söyleniyor.
-- kutu içine gazete kağıdı yerleştirmek yeterlidir. gazete kağıdı üzerine kağıt havlu da koyabilirsiniz. gazete kağıdı üzerindeki boyalardan dolayı sağlık riski taşımaktadır ama emicilik olarak yeterlidir.
-- kutunun içindeki kağıdı her gün değiştirmek gerekir, yoksa oluşan koku sorun yaratabilir
-- kutuyu arada yıkarken asla ağır kimyasallar kullanmayın
-- tavşanlar temiz hayvanlardır ve tuvaletini değiştirmezseniz rahatsız olup tuvaletin etrafını kullanması muhtemeldir

(resim: topi çişini mutlaka tuvalet kutusuna yapar. cici topi!)

tuvalet alışkanlığı olmayan bir tavşanı nasıl alıştırırız?
tavşanlara tuvalet alışkanlığı kazandırmak çok kolaydır. bu işin anahtarı da birkaç günlük gözlem ve deneme yanılma yöntemidir. bu sırada dikkat edilecek bir nokta tuvalet alışkanlığı kazanana kadar tavşanın bildiği ve hep bulunduğu mekanlarda tutulması ve fazla yer değiştirilmemesidir.

tavşan nereye tuvaletini yapmak istediğine kendi karar verecek ve size bunu gösterecektir. kutusunu buraya yerleştirince kendiliğinden kutuyu kullanmaya başlayacaktır. bundan sonra yukarıda bulunan tavsiyelere uyarak tuvalet işini kolay bir şekilde halledebilirsiniz.

eğer arada ufak kazalar olursa:
sakın kızıp bağırmayın ve çişleri hemen temizleyin. eğer çiş yapılmış bölümü hemen silip kokuyu yok etmezseniz o noktaya tekrar çişini yapabilir.

veterinerden tuvalet eğitimi ile ilgili tavsiyeler:
veteriner hekim i̇lgar bey'in yazıp gönderdiği bu yazıyı da buraya eklemek istiyorum, çünkü çok güzel noktalara deyinmiş:

"tavşanlarda tuvalet eğitimi olur mu acaba diye bir çok kişi düşünebilir. evet böyle bir eğitim verebilmek mümkün. öncelikle burada tavşanımızın yaşı da önem kazanıyor. tavşanlar 3 aylıktan önce aldıkları eğitimleri tam alamıyorlar. yani iyi bir eğitimin verilebilmesi için tavşanımızın 3 aylık bir yaşı geçmesi gerekiyor. bu yaştan önce tabii alıştırmalara devam etmeliyiz. ama eğitimin sonuçlarını 3 aylık bir yaştan sonra alabiliriz.

tavşanlara tuvalet eğitimi verirken bilmemiz gereken bazı şeyler var. tavşanlar stres olduklarında dışkılama eğilimi göstermektedirler. onu kafesinin dışındayken fazla strese sokmamalıyız. bize alışması için zaman tanımalıyız. özellikle başlangıçta bize gelmekten, kucağa alınmaktan hoşlanmayabilirler. bu yüzden o bize gelmeden, kucağımıza çıkmayı kendi istemeden onu zorlamamalıyız. bir süre sonra zaten kendisi bize gelmeye çalışacaktır. aksini yaptığımız sürece tavşanımız strese girecek ve olduğu bölgeye dışkılamaya çalışacaktır.

normalde tavşanlar kafeslerinde bir bölgeye tuvaletlerini yapma eğilimindedirler. ona bir tuvalet kabı aldıktan sonra içine bir miktar talaş koymalısınız. daha sonra kafesinin içindeki dışkıları bu kaba koyun. ayrıca bir kısım talaşı da idrarı ile ıslatarak bu tuvalet kabının içine koyun. bu uygulamayı tuvalet kabına yapıncaya kadar uygulamalısınız. tavşanınız ilk olarak size geldiğinde tuvalet eğitimini tam almadıkça, kafesinin dışarısında fazla dolaşmasına izin vermeyin. mesela günlük olarak kafesinin kapısını açık bırakın 1-2 saat, kafesinden dışarı çıkması içinde onu zorlamayın, bırakın o istediği zaman dışarı çıksın.

tavşanınızın kafesinde de yemliği biraz yüksek bir yere takın. yoksa tuvaletini bu kaba yapma eğilimine girebilir. eğer tuvaletini buraya yapmaya başladı ise, bu kabı tuvalet kabı olarak kullanmaya devam edin. yem koymak için başka bir kap kullanmaya başlayın