-
1.
+2Hazirlayan: Marshal James StricklandTümünü Göster
Part 1:
ilk medeniyet'ten bu yana tarih daima savaslarla sekillenmistir, caglar boyunca bazi savaslar sadece uluslarin degil tüm dünya'nin kaderini belirlemistir ve bugün halen kaderimizi belirlemektedirler, bunlar büyük savaslardir.
bu savaslardan biri de 1066 yilinda güney ingiltere'nin güney dogu sussex bölgesindeki kücük bir kasaba olan hastings'in 10 km kuzeyindeki senlac tepesinde cereyan eden hastings savasidir.
senlac tepesindeki battle abbey kilisesi ingiltere krali harold'in normandiya'li sövalyeler tarafindan ölüme sürüklendigi yerleri isaret eder.
ingiliz krali harold'in kanli ölümü hastings savasini sona erdirdi ve ingiltere tarihinin akisini degistirdi, normandiya'li william'in mans denizini asip ingiltere'yi fethettigi yildi.
11. yüzyilda savas kusatmalar, rehin alma ve cesur darbeler ve ani baskinlarla dolu bir sürectir, dikkat cekici savaslar son derece azdir, ancak hastings'de gözü pek askeri komutanlarin komuta ettigi denk gücteki ordular tüm bir gün boyunca savastilar, cok ileriye uzanan sonuclari olan belirleyici bir savasti. bu büyük savastan sonra normandiya'lilar ingiliz ulusunu degistirmeye basladilar ve 400 yil yasayacak bir feodal toplum kurdular.
anglo-sakson ingiltere'si güclü kont'luklara bölünmüstü, krallarin otoriteleri daimi olarak tehdit altindaydi, bagliliklar hep degisim halindeydi ve ihanetler siradan bir durumdu.
kral edward the confessor'in 5 haziran 1066'da ölümü, büyük bir güc mücadelesinin baslangicina isaret eder. ölüm döseginde tahti ingiltere'deki en güclü aile'nin basi olan wessex'in sakson kont'u harold godwinson'a söz verdi, edward'in cenazesinden sadece saatler sonra kral olarak tac giydi.
bu hareket normandiya dük'ü william'i cileden cikartti. edward'in kuzeni olarak tac'in onun hakki olduguna inaniyordu, mücadeleleri 2 adam savas meydaninda karsi karsiya gelmeden önce sonuclanmayacakti.
2 dominant kisilik arasindaki devasa bir yaris olacakti, harold 6 feet uzunlugunda en önde liderlik etmeyi seven cesur bir askeri liderdi ve birliklerinin son derece yüksek olan sadakatine komuta ederdi.
tersine william agir cüsseli, tiknaz biriydi ve hilekar bir taktisyendi. en favori stratejisi rakiplerinin en iyi korunan kalelerini kusatmak ve asamali olarak yipratmakti ki bu kisisel güvenligini en az risk altina sokan bir durumdu.
harold barbar bir cag'da merhametli bir kisiyken, william rakiplerini dehsete düsürerek boyun egmeye zorlayan acimasiz saldiri yöntemleri vardi. bir kasabanin kalelerinin güvenli duvarlarinin gerisinde kendisiyle alay eden önde gelen insanlari toplar ve ellerini kestirerek basari saglardi, soy durumuyla da beraber bu acimasizligi pic william ünvanini kazanmasini sagladi.
harold ve william birbirlerini iyi taniyorlardi, hastings savasindan 2 yil önce onlari yüzyüze getiren olaganüstü bir olay yasandi.
harold fransa'nin kuzeydogu sahilinde gemi kazasi gecirdi ve william'in komsularindan biri tarafindan tutsak alindi, william kendini yüksek gönüllü biri gibi gösterecek bu firsatin üzerine atladi ve harold'in serbest kalmasini sagladi.
simdi bir seref borcunun altina girmis olan harold kendini william'in breton'lara karsi o yaz gerceklestirdigi sefere katilmak zorunda hissetti, evinden bu kadar uzakta oldugu icin, hem bir misafir hem de bir esirdi, ancak harold'in normandiya'daki uzatilmis misafirligi dük'ün acimasiz liderlik tarzini cok yakindan gözlemleme sansini da vermis oldu, william normandiya üzerinde cömertlikle tesvik edilen tüyler ürpertici profesyonel bir ordunun yardimiyla acimasiz ve kanli bir hakimiyet kurmustu.
o'nun emri altinda savasan sövalyeler, kendilerini askerlige neredeyse peygamberce adamislardi ve günlerini kullanmasi asiri maharet isteyen silahlarin egitimi ile gecirirlerdi, demir ve celik alasimindan elde edilen bu kiliclar esnek ama saglamdilar ve ucurtma seklindeki kalkanlar bastan asagi koruma saglardi, ayrica avrupa'nin en iyi süvarileri olduklarina dair söylenti vardi.
varlikli normandiyali sövalyeler düsmanlarindan yaklagib 14 el uzun olan dayanikli savas atlari beslerlerdi, acik alanda en yüksek hizlarinda ve yakin bir düzende cok sayidaki atli sövalye neredeyse durdurulamazdi.
william'in emri altindaki normandiyali piyadeler daha fazla ustalasmislardi. ayni sövalyeler gibi kumas asker ceketlerinin üzerine oberk adinda zincirlerden olusan zirhli celik bir yelek giyerlerdi ve burun koruyucu metal cubuklara sahip bu koni bicimindeki migferler basi korurdu.
bu zirhlar pek cok silaha karsi artirilmis koruma saglardi ancak savas delisi sakson bir savascinin salladigi genis bir balta'ya karsi cok az sansi vardi.
kral harold en sonunda william'in isgal planini ögrendiginde ordularina bir cagri gönderdi, toplandiktan sonra ordusunu 1066 yazi boyunca hazir bir sekilde tuttu.
anglo-sakson ordusunun en iyileri kapi kullari olarak bilinirlerdi, kelt'ler ve vikingler'le yillarca savasmak icin bu profesyonelleri mükemmel askerlere dönüstürdü.
normandiyali sövalyelerle benzer sekilde donatilmislardi hatta birbirlerine cok benziyorlardi, aralarinda cok büyük farklar fardi öncelikle kapi kullari at zirhindan ziyade yerde savasmak icin egitilmislerdi, ikinci olarak genis kiliclar kullanmalarina ragmen danes axe adindaki baltalar temel silahlariydi, iki elle kullanilan savas baltalari bir adami 2'ye bölebilirdi, dehset icinde izleyen bir normandiyali gözlemci bir sakson savascinin tek atista bir sövalye'yi ve atini devirdigini kaydetmistir.
harold'in ordusunun ana gövdesi genel olarak fyrd olarak bilinen onbinlerce siradan adamdan olusuyordu bu hafif silahli muhafizlar herhangi bir zamanda kral'a ve ülkeye 2 ayligina hizmet vermek zorundaydilar.
yetenekleri kisitli olsa da sayilari cok fazlaydi. teori'de harold 100.000 üzerinde bir silahli gücü kendi emrinde toplayabilirdi bu köylü ordusu william'in amaclari icin ciddi bir tehditti, ancak bu ordu'nun harmani kaldirmak icin yaz sonunda dagilmasi gerektigini biliyordu.
tekrar toplamak haftalar alirdi, william'in yapabilecegi tek sey ordusunu toplamak ve beklemekti. beklendigi gibi kacinilmaz olan gerceklesti, onlari bir araya getirmek icin gösterdigi insan üstü cabasina ragmen harold en sonunda 8 eylül 1066'da ordusunu dagitmak zorunda kaldi.
tüm güney kiyisi simdi tamamen korumasizdi, yalnizca günler sonra olaylar beklenmeyen bir hal aldi, harold'in isyanci kardesi tostig ve ingiliz tahtinda iddiasi olan norvec kral'i hardrada ingiltere'nin kuzeydogu kiyisina ciktilar, güney'de bir istila bekleyen harold simdi bir de kuzey'dekiyle basetmek zorundaydi, hayret verici bir hizla süratli bir sekilde topladigi ordusyla beraber 5 günde 190 kilometre yol katetti, harold hemen york'un disinda stamford bridge'de kamp yapan viking istilacilari tamamen saskin bir durumda yakaladi.
norvecliler cok soguk kanli bir sekilde savastilar ancak zirhlarini giyecek vakit bulamadiklari icin binlerce parcaya bölündüler. kardesi tostig'den merhamet dilenmesi istendi ancak bunu reddetti ve norvecli dostlariyla ayni kaderi paylasti, tek bir kesin hareketle yüzyillar süren viking istilasina bir son vermisti ancak tam bunu kutlarken bir haberci olasi en kötü haberi verdi.
300 mil güney'de william kara'ya cikmisti. -
2.
+2Emege şuku
-
3.
0Part 2:Tümünü Göster
yaz sonunda harold'in ordusunun cogunlugu harmani kaldirmak icin evlerine geri döndüklerinde isgal etmeyi secmisti, william'in bilmedigi sey harold'in 300 km kuzeyde kardesi ve viking istila kuvvetine karsi savasiyor olduguydu.
28 eylül 1066'da normandiyali isgal donanmasi ingiltere'nin güney kiyisindaki pevensey körfezinde karaya cikti, yaklagib 700 gemi'den olusuyordu, 7500 agir silahli adam ve yaklagib 2000 at orta cagda neredeyse astronomik ölcülerde bir isgal kuvvetiydi.
william ingiltere tahtini ele gecirmek icin papa'nin hayir duasini almaya calisti ve bunu basardi.
bu durum hem birliklerinin moralini hemde onun abartili kader algisini yükseltti. william'a göre tanri'dan gelen bir görevi yerine getirecekti.
ancak bu william icin tamamen sorunsuz bir kara'ya cikis degildi, kara'ya ayak basarken ayagi kaydi ve düstü elleri ve yüzü siyrildi, nüktedan bir sövalye dük'ü ayaga kaldirdi ingiltere topragini 2 elle kavramis olmanin iyi'ye isaret oldugunu söyledi, william'in falcisi ruhani danismani o kadar sansli degildi, william'dan bir kac uzaklikta kara'ya ciktigini farkedemedi ve yerel gücler tarafindan yakalanip öldürüldü.
harold'in kuzey'de kazandigi zaferler ile ilgili haberler william'a ulastiginda en iyi zafer sansinin harold'i mümkün olan en kisa zamanda savasa cekmek oldugunu ve o'na yeniden organize olma firsati tanimamasi gerektigini anladi.
erken bir catismaya sokmak icin william birliklerine güney sahillerini ele gecirmeleri emrini verdi.
halkin topraklarina yönelik bu saldiriyla son derece asagilanmis olan harold birliklerinin cogunu geride birakarak londra'nin güneyine dogru ilerlerdi, william'a taht üzerindeki anlasmazligin 2 lider arasinda özel bir carpismayla cözümlenmesine dair önerisini bir araci ile iletti, ancak william bunu dikkate bile almadi.
harold sabirsiz bir sekilde yeni birliklerin ulasmasini beklerken kalan 2 kardesi györth ve lyöfwin ona hizli bir ilerlemeye karsi olduklarini söylediler, william'in ikmal yolunu kesmek ve o'nu aclikla yenilgiye ugratmak istiyorlardi, harold düsüncesizce kardeslerinin bu sözlü tavsiyelerini dikkate almadi, kral'a geride kalmalari icin yalvardilar ancak william durumu kisisellestirmisti, simdi bir seref sorunuydu, tam kapasiteye sahip olmaktan oldukca uzak olan bir orduyla beraber harold güney'e dogru 3 günlük zorlu bir yürüyüse cikti.
viking'lere karsi kazandigi galibiyetin cesaretle harold'in niyeti william'i ani bir sekilde bozguna ugratmakti ancak tükenmis vaziyetteki ordusu hastings'in 8 mil uzagindaki caldbec tepesinde toplandiginda normandiyali kesif birligi tarafindan farkedildiler ve william'la bir sonraki sabah yüzlesmek disinda bir sansi kalmamisti.
harold son gecesini ayakta seceneklerini degerlendirerek gecirdi william'in beraberinde süvarilerini ve okcularini getirdigi bilgisi bile herhangi bir general'e uykusuz bir gecirtmeye yeterdi.
saksonlar süvari kullanmazlardi ve harold londra'da okcularinin kendisine katilmasini beklemeden ayrilmisti.
bir sürpriz yapmanin kosullarini yitirince yapacak gercekten tek birsey vardi, oyalama taktigi uygulamali ve william'i destek kuvveti gelene kadar hastings yarim adasinda tutmaliydi.
bu arada tüm gece boyunca düzensiz bir sekilde ulasan askerlerle beraber yapmasi gereken sabah oldugunda emrinde kac tane asker oldugunu tahmin etmekti. -
4.
0Part 3:
harold'in yakinina ulastigi haberleri gelince william harekete gecmek zorunda kaldi, her ikisi de ingilizlerin sayisinin gün icinde artacagini bildigi icin william derhal savasi baslatmak zorundaydi.
abbey savasinin gerceklestigi tepe 1066'da dikti, harold acele etmis olabilir ancak ayni zamanda cok tecrübeli bir generaldi ve dik yokuslarin süvariler icin gercek bir engel teskil ettigini biliyordu.
cok tecrübeli agir silahli kapi kullarini 700 yard'lik tepe boyunca daha az donanimli fyrd'ler arasina yerlestirdi. daha sonra savascilari ve wessex dragonlarini yani en gözde adamlarini tepenin en yüksek noktasinin hemen sagina yerlestirdi.
sakson ordusu aralarinda sadece baltalari sallayabilecek bir alan birakarak 8 ila 10 sira kalinliginda saglam bir kalkan duvari olusturdular, harold ordusunun william'in asagidaki acik arazideki korkunc profesyonellerinin karisinda cok az sansi oldugunun farkindaydi, bulunduklari mevzi'nin ve kalkan duvarinin mutlak surette korunmasi icin kesin emirler verdi.
william 14 ekim 1066 günü safak vaktinden önce kilise ayini düzenlendi ve yemin etti, hastings'le londra arasindaki yol'da yola cikmadan önce birliklerini denetledi.
mesaj cok netti; yalnizca zafer icin degil ayni zamanda hayatta kalmak icin de savasacaklardi, william tam bir zafer icin riske giriyordu, eger normandiyalilar orada kazanamazlarsa saklanacaklari hicbir yer yoktu, bu ölümüne bir savas olacakti.
her iki yandaki kalin agaclar nedeniyle william'in tek secenegi yokus yukari cepheden bir saldiriydi, plan yeterince basitti, ok yaylim atesinin korumasi altinda piyadelerini ingiliz hattinda gedikler yaratmak icin göndermeliydi, elit birligi olan normandiyali sövalyeleri daha sonra sadece avantaji büyütmek icin mücadele edeceklerdi.
teori buydu, tepe'nin dorugundan "disari! disari! disari!" diye bagiran yaklagib 7000 anglo-sakson'un baska fikirleri vardi. -
5.
0Part 4:Tümünü Göster
sabahin saat 11 sularinda agir donanimlari nedeniyle yavaslamislardi tepeye dogru yavasca cikmaya basladilar, ilk ok yaylim atesinin etkisi kalkan duvarina karsi cok az etkili oldu, normandiyalilar tepe'nin üstüne vardiklarinda sakson'lar onlari mizrak, balta, gürz ve mancinik sagnagi ile karsiladilar.
bir gözlemciye göre normandiyalilarin ve barbarlarin bagirislari carpisma sesleriyle ve ölenlerin cigliklariyla bogulmustu ve uzunca bir zaman son derece büyük bir kargasa'da devam etti.
piyadeler tükenmisti, william süvarilerini göndermek zorundaydi, ancak onlarin etkisi büyük oranda tepenin dikligi ve ingilizlerin fiziksel gücleri tarafindan azaltilmisti.
savas baltalari fazla mesai yapiyordu, normandiyali cesetler tepenin yukarisinda birikerek ilerlemelerine engel oluyordu ve kalkan duvarinda sakson'lar o kadar yogun bir sekilde toplanmislardi ki ölülerin ve yaralilarin yere düsmesi mümkün olmuyordu.
william'in sol kanatta carpisan müttefikleri ilk catlayan grup oldu ve tepe'den asagi geri indiler, büyük bir fyrd grubu onlari takip etti, panik normandiyalilarin hatti'ni etkiledi ve geri cekilmeye basladilar.
muhtemelen harold o nokta'da adamlarina tepe'den asagi inmeleri emrini verseydi bu kargasadan faydalanacak ve normandiyalilari mahvedeceklerdi, ancak daha sonra harold'in 2 kardesi öldürüldüler ve inisiyatif kayboldu, bu bir lider icin korkunc bir kayipti, sakson'lar bu tepe'nin üzerinde kalmaya devam ettiler.
harold bunun yerine sol kanadindaki adamlari cagirdi ve sag kanadindaki boslugu takviye etti.
ancak bu sonuc olarak tüm kalkan duvarinin gücünün azalmasina neden oldu, ancak normandiyalilar da düzensiz durumdaydilar, william atindan düsürüldü ve öldügüne dair söylenti kisa sürede yayildi, baska bir at'a binen william yüzünün görünmesi icin migferini kaldirdi birlikleri önünden 4 nal'a gecti.
onlara kiliciyla carparak bagirdi; "bana bakin hayattayim ve kazanan olacagim!" savasin doruk noktasiydi, kisiliginin katiksiz saglamligiyla william onlari takip etmek icin kalkan duvarinin güvenligini tehlikeye atan sakson'larin üzerine breton süvarilerini yeniden sürdü, harold'in korktugu gibi disiplinsiz fyrd'lerin acik alanda william'in süvarileri ile basa cikmalari mümkün degildi, yigitce bir son durus sergilemelerine ragmen hepsi de parcalarina ayrildilar.
ancak, gec ögle'den sonra william anglo-sakson hattinda cok kücük bir etki yaratabilmisti, eger normandiylalilar bu savasi kazanacaklarsa bunu cok kisa sürede yapmalari gerekiyordu, bir sonraki gün harold'in ordusu büyürken william'in kuvvetleri sadece kücülebilirdi.
hizli bir sekilde düsünerek sövalyelerine 20 ila 30 kisilik kücük grup'lar halinde yeniden tepe'ye saldirmalari emrini verdi. kisa ve siddetli bir carpismadan sonra bozguna ugrayarak kendilerini takip eden disiplinsiz fyrd'lerin önünde tepenin asagisina dogru geri cekildiler, her seferinde onlari takip edenleri bicmek icin arkalarina döndüler, normandiyali süvariler ve piyadeler simdi tüm tepe'yi doldurmus olan cesetlerin ve ceset parcalarinin üzerinden atlayarak simdi yanyana dövüsüyorlardi.
tamamiyle bir kirim manzarasiydi, william bunun tam ortasindaydi savas meydaninda saga sola ilerliyor, birliklerini cesaretlendiriyor ön tarafinda liderlik yapiyordu, diger tarafta harold normandiyalilarin kanatlardan yaptiklari saldirilarin farkinda olmayarak kendi hatti'nin ortasinda gibismisti, devam eden saatlerde bu hileli saldirilar kalkan duvarini zayiflatarak tüm tepe boyunca gerceklesti.
adamlarin asamali olarak hattin kirilma noktasina gelmesini saglamisti ancak yine de anglo-sakson'lar direniyorlardi. -
6.
0Part 5:
gün isigi solmaya baslarken william herseyini son bir zar atisina yatirdi.
okcularina oklarini dik bir egimle atmalarini emretti, oynadi, ok'lar kusatilmis olan sakson kuvvetlerinin üzerine düser ve onlara cok ciddi zaiyatlar verdirirken william tepe'ye dehsetli son bir saldiri baslatti.
harold'in düzenini bozmayi amac edinen bu saldiri sonucunda normandiyalilar kalkan duvarinda bir gedik actilar ve william'in adamlari tepe'ye akmaya basladilar, kiliclarin ve baltalarin havada savruldugu bilek bilege kanli bir mücadeleyi bir kirim takip etti.
kalkan duvari en sonunda baski altinda dagildi ve yerini izole durumdaki kümeler halindeki sakson savascilarin sirt sirta savasimina birakti.
william harold'i kraliyet standartlarinda devam eden cok siddetli bir savasin ortasinda farketti. 4 sövalye'den olusan bir vurucu bölügü kralin üzerine gitmeleri icin topladi.
yalnizca saniyeler önce, harold bir ok'la gözünden vurulmustu.
ilk sövalye bir mizragi dogrudan gögsüne sapladi, ikincisi kafasini kesti ve ücüncüsü bagirsaklarini desti, dördüncü sövalye bacagini kesti. -
7.
0Part 6:
tükenmis olan kapi kullari güclerinin sonuna kadar savasmaya devam ettiler, ancak harold'in ve kardeslerinin ölümünden sonra bu umutsuz bir cabaydi.
10 saatlik vahsi bir mücadele'den sonra 4000 ceset galip gelen normandiyalilar tarafindan senlac olarak adlandirilan tepe'yi kapladi.
birbirinin dengi olan iki ordu'nun basbasa bir mücadelesiydi bu ancak saf bir kisisel saglamlik günü kazanmisti.
william en önde savasarak adamlarini zafere tesvik ederek heryerdeydi, sakson'lar ülkenin iki zit ucunda 3 hafta arayla 2 büyük savasta savasmislardi.
durumu kisisellestirerek william henüz hazir olmadan harold'in savasa girmesini sagladi.
eger norvecliler savasa girmeselerdi hersey harold'in lehine olabilirdi ancak william gibi korkunc bir düsmana karsi kendi kapasitesini abartmisti.
harold'in ve kardeslerinin ölümü anglo-sakson ingiltere'sinin sonunu isaret eder.
pic simdi fatih olmustu, william'in zaferi ingiltere tarihinin akisini degistirdi, ve bu büyük savas avrupa'da kral'in otoritesinin mutlak oldugu feodal bir dönemi baslatmisti, 500 yildan fazla sürecekti. -
8.
0Part 7:
- SON -
dünya tarihi acisindan sonuclari:
william'in ingiltere'yi isgal etmesi ile anglo-sakson'lar 1066 yilindan sonra bir daha asla ingiltere tahtina oturamadi.
savasi kazanan normandiya dük'ü william'in ingiltere krali olmasinin ardindan ingiltere fransa üzerinde de taht iddiasinda bulunmaya basladi ve 100 yil savaslarini tetikledi.
istanbul'un fethi sirasinda bati avrupa'da ingiltere - fransa arasindaki 100 yil savaslari ya da diger adiyla taht savaslari nedeniyle avrupa'lilar bizansa yardim edemedi ve türkler istanbul'u rahatca fethedebildi.
ingiltere bu savas sonunda bir iskandinav - alman kültürü olan anglo-sakson kültüründen siyrilarak kita avrupa'sinda etki saglamaya basladi. -
-
1.
0TRT degil panpa Crispin Swayne'in yapimi bu Battle of Hastings 1066 Crispin Swayne yazman lazim youtube'a.
-
1.
başlık yok! burası bom boş!