+1
reform, 15. ve 17. yüzyıl boyunca tüm avrupa'yı etkileyen katolik kilisesi ne karşı yapılmış dinsel bir harekettir.
katolik kilisesinin aşırı zenginleşmesi ve yozlaşması, siyasetle ve dünyasal etkinliklerle daha fazla ilgilenmeye başlaması birçok din addıbının tepkisini çekmiş ve reform hareketlerine yol açmıştır. reform hareketleri önce almanya'da sonrasında ise fransa, i̇ngiltere ve kuzey avrupa ülkelerinde de etkili olur. bu reform hareketi hıristiyanlığın yeni ve büyük 3 mezhebinden protestanlığın oluşmasını sağlamıştır.
reform hareketinin önderi cermen kökenli teolog ve filozof martin luther’dir. luther’in kaderi kendinden önce ortaya çıkan ve sapkın olarak ilan edilip yakılan reformcular gibi olmamıştır. büyük bir başarı yakalamış ve avrupa tarihinin akışını değiştirmiştir. bu dönemde almanya papalık tarafından sömürülüyordu. bundan dolayı i̇talya’ya büyük bir nefret duyuluyordu. martin luther de bu durumdan fazlasıyla yararlanmıştır. martin luther, roma’ya yaptığı bir ziyaret sonrasında papa’nın hıristiyanları kandırdığı, haksız olarak zevk ve lüks içinde bir hayat yaşadığını fark etti. luther bu durumu gördükten sonra, hıristiyanlığın amacına dönmesi gerektiğini söylemiş ve roma kilisesi’ne (katolikliğe) karşı oluşacak büyük bir hareketin temellerini atmıştır. böylece luther on yıl içinde kendisini ilk “protestan”[1]isyanının başında bulmuştur.
bir rahibin almanya’da affedilme sertifikaları (endüljans) satmaya başlaması ise bardağı taşıran son damla olmuştu. bu sistem papalığın kasasına büyük gelir sağlıyordu. bu duruma luther’in yanı sıra saksonya elektörü [2]de büyük tepki göstermiştir. affedilme sertifikalarını satan rahip bölgeden sürülmüştür. luther,ilk kez bir eylemle katoliklere meydan okuyarak hükümdarının izlediği siyaseti destekliyordu.[3]
luther'in 95 tezinin orjinal nüshaları
martin luther,31 ekim 1517’de wittenberg kalesi kilisesinin kapısına bu affedilme sertifikalarına karşı fikirlerini içeren; 95 maddeden oluşan bildiriyi asarak protestan reformu hareketini resmen başlattı. luther bu metni hazırlarken daha önce reform hareketine girişmiş olan ve gibi isimlerin görüşlerinden etkilenmişti. i̇ncil'in farklı dillere çevirilmesi ve matbaanın bulunup halk tarafından da okunabilir hale gelmesiyle, insanlar kilisenin doktrinlerinin yanlış ve yobaz olduğunu düşünmeye başlamıştı. martin luther astığı protesto metninde özellikle endüljans a karşı çıkar. bu bildiri papalık tarafından hiç de hoş karşılanmamıştı. luther, sonuçta aforoz edilmesine kadar ilerleyecek olan bu süreçte birçok tartışmayla yüz yüze kalmıştı. almanya’da luther’i savunanlar olduğu gibi ona karşı çıkanlar da vardı. böylelikle almanya ikiye bölünmüştü. bu bölünmenin beraberinde de 1522-1525 yılları arasında şövalyeler kavgası ve köylüler savaşı adı altında iki büyük olay meydana gelecekti.
reform hareketini başlatan martin luther
böylelikle hıristiyanlık; katoliklik, ortodoksluk ve protestanlık olarak üçe bölünmüştür. luther ise protestanlık mezhebinin kurucusu olarak tarihe geçmiştir.
dinin yanısıra martin luther eğitimin de laikleşmesini istemiştir. martin luther, eğitimin yaralarını hararetle savunurken "iyi okullar hayattaki tüm doğru davranışların çiçek açtığı bir ağaçtır ve ağaçların çürümesi durumunda dinde ve tüm sanat kollarında körelme kaçınılmazdır"[4] ifadesiyle okulların ve okumanın sivil hayatta büyük bir aydınlık kaynağı olduğu düşüncesini yaymaya çalışmışt
Tümünü Göster
