kendisi eski imam ve müftüdür ,islâmiyeti ve peygamberi muhafazid'i ağır bir şekilde eleştirmiştir
Turan Dursun (1934 - 4 Eylül 1990), Türk yazar, düşünür, eski imâm ve müftü. ibn-i Râvendî'nin tâkipçilerinden olup, yapmış olduğu araştırmalarında islâmiyeti ve peygamberi muhafazid'i ağır bir şekilde eleştirmiştir. Monoteistik dinler tarihi eğitimi görüp ateist olmadan önce müftü olarak çalışmıştır. islâm dinini açıkça eleştirdiğinden ötürü köktendinci kişiler tarafından tehditler almıştır. 4 Eylül 1990'da evinin önünde düzenlenen suikast ile öldürülmüştür.
Kendi mezhebî tercihleri:
Diyânet işleri Başkanlığı’nın ilâhiyat Fakülteleri’nde sürdürdüğü Sünnî-Hanefî-Mâtûridîyye i'tikadî mezhebi ana ilkelerine dayalı olarak verilen eğitim karşısında ailesinden öğrendiği imâmet (isnâ'aşerîyye-Câʿfer’îyye Şiîliği i'tikadı)’nın esaslarına bağlı kalmak suretiyle bir ilâhiyat eğitimini alamayacağını anlayarak, Monoteistik dinler tarihi eğitimi almaya karar verdi. Askerlik çağına ulaşana kadar Kürtçe, Çerkezce ve Arapça öğrendi. Antropolojiyle de yakından ilgilendi.
Müftülük yılları
Müftülük sınavını kazandıktan sonra ilkokul diploması olmadığı için tayini yapılamadı. Bu yüzden istanbul Mahmutpaşa ilkokulu'nu kısa sürede dışarıdan bitirdi. Sivas müftüsü iken de ortaokulu dışardan bitirdi ve en son liseyi tam bitirmek üzereyken ölümcül bir silahlı saldırıya hedef oldu.
ilk imâmlık deneyimlerini askere alınmadan önce Tarsus'a bağlı Baltalı köyünde yaptı. Askerliğinden sonra, istanbul'da bulunan ismailağa ve Üçbaş medreselerinde hocalık yaptı. Daha sonra müftülük yılları başladı. ilk olarak Tekirdağ'da müftü yardımcısı olarak göreve başladı. Ardından Gemerek'te, Altındağ'da, Sivas'ta ve son olarak da Sinop'un Türkeli ilçesinde müftü olarak görevde bulundu. 1958 yıllında başlayan müftülük görevi 1966'da son buldu. Bu yıllar arasında birçok şeye tanık oldu ve sürgün edildi.[4] Daha sonra Müftülükten ayrılarak TRT'ye geçti. TRT'de prodüktör olarak çalıştı ve TRT'den emekli oldu.[5]
Müftü iken islâmiyeti, Hıristiyanlığı ve Yahudiliği hem kendi kaynaklarından, hem de diğer kaynaklardan yararlanarak daha detaylı bir şekilde birbiriyle karşılaştırıp, kökenlerini aramaya yönelik çalışmalar yürüttü.[6] Yürüttüğü bu yoğun çalışmaların yanında söylence ve hikâyeleri de okudu. Sürdürdüğü bu yoğun çalışmalar esnasında okuduğu efsane ve öyküleri kutsal metinlerdekiler ile kıyaslayan Dursun'nun dinî inancında büyük sarsıntılar meydana geldi.[7] Neticede, dinî inancında hâsıl olan bu ikilem ve tezahürlerin etkisi altında müftülük görevinden istifâ etti.
Prodüktörlük ve yazarlık yılları
Bir arkadaşının önerisiyle Türkiye Radyo Televizyon Kurumu'nda ambar memurluğu, malzeme memurluğu, koruma memurluğu ve evrak memurluğu gibi görevlerde çalıştı. Ardından prodüktör sınavlarına girdi ve başarılı oldu. Bundan sonra TRT Kültür Müdürlüğü'nde dinsel yayınların hazırlanmasında prodüktör olarak çalıştı ve birçok yapıma imzasını attı. Bunlardan en çok yankı uyandıranlar ise şunlardır: Tarihte Türkler, Başlangıcından Bu Yana insanlık ve Akşama Doğru. Araştırmasını kendisinin yaptığı ama bir türlü yapımına izin verilmeyen Birinci Büyük Millet Meclisi Öncesi ve Sonrası adlı yapıtı vardır. TRT'deki 16 yıllık görevinden 1982 yılında emekliye ayrıldı.
1987 yılında Doğu Perinçek'le tanıştı ve onun yardımıyla 2000'e Doğru adlı dergide Din Bilgisi adında bir sayfada yazmaya başladı. Daha sonra Saçak, Teori ve Yüzyıl gibi dergilerde de yazdı. Bunun yanı sıra birçok kitabı yayına hazırladı. ibn Haldun'un Mukaddime adlı eserini Türkçeye çevirdi.[8][9] Hazırlamakta olduğu kapsamlı Kur'an Angiblopedisi'nin ilk 8 cildini tamamlayabildi.
Ölümü
Turan Dursun, 4 Eylül 1990 tarihinde istanbul'da evinden çıkıp işe giderken uğradığı bir silahlı saldırı sonucu öldürüldü. Dört yıl sonra, islami Hareket Örgütü'ne yönelik operasyonda cinayetin çözüldüğü açıklandı. Örgüt üyesi Arif kod adlı Tamer Aslan, Devlet Güvenlik Mahkemesi'nde verdiği ifadede Turan Dursun'un öldürülmesine nasıl karar verdiklerini şöyle anlattı:
Mesut [kod adlı irfan Çağrıcı], yazarlık yapan ve yazdığı yazılarda Hz. Peygamber efendimizle kutsal Kur'an-ı Kerim'i küçük düşüren Turan Dursun'un öldürülmesi gerektiğini söyledi. Bunun üzerine benle kod adı Kemal olan kişiyle önce bu konuya itiraz ettik. Çünkü bu şahıs öldürüldüğünde basın bu olayı abartılı olarak halka yansıtacak bundan dolayı da şahsa kötülükten ziyade iyilik yapmış olacağız kanaati benle Kemal'de hakimdi. Biz bu görüşümüzü Mesut'a ilettiğimizde bizimle 15 gün görüşmedi. Mesut, tekrar Turan Dursun'un öldürülmesi olayını yinelemesi üzerine ben ve Kemal olayın istihbaratını yapmak üzere görev aldık.
Bu cinayetle ilgili yakalanan islami Hareket Örgütü üyelerinden irfan Çağrıcı müebbet hapisle cezalandırılmış olup halen tutukludur. Turan Dursun cinayetinin tetikçisi olan Muzaffer Dalmaz ise halen yurt dışında firardadır.
Turan Dursun anısına her yıl Turan Dursun Araştırma ve inceleme Ödülü verilmektedir.
Uzmanlık alanları
Fıkıhçı, islam Hukukçusu
Kelamcı, islam Kelamcısı
Hadis Bilimcisi
Doğu Bilimcisi
Din Etnoloğu
kaynakça
Yonah Alexander; Milton M. Hoenig (2008)
Dursun Işık Tutmayı Sürdürüyor, Cumhuriyet, 4 Eylül 2005
Kulleteyn, Kaynak Yayınları.
Din Bu-1 Tanrı ve Kur'an Sayfa 247 Kaynak Yayınları
Mukaddime / ibretler Kitabı, Haberler Divanı - Çeviren: Turan Dursun (2 cilt)
islami teror raporu, Milliyet, 6 Mart 1997.
Din Bu 1-Tanrı ve Kur'an,Sayfa 247