-
1.
0çoğumuzda sabit fikir olarak yerleşmiş herşeyin ilki tanrıdır herşeyi o yarattı şüphesiz (!) modelleriyle büyüdüğümüz evren üzerine, düşünen birkaç adamın ortaya attığı gözlemsel kestirimlerden bir kesit paylaşacağım.
içinde bulunduğumuz mekan zaman dokusunda bir üst boyut olup olmadığını kavrayamasak da 2 boyutlu evrenin tanrısı konumundayız. burdaki tanrılığımızdan yola çıkarak üst boyutta neler olup bitebileceğine dair biraz kafa yoralım.
olaya astrofiziksel açıdan yaklaşıyım. 2 boyutlu düzdiyarlılar evrenini düşünelim. tahtaya düzlem olarak baktığınızda paralel çizmek ve görmek kolaydır fakat kürenin yüzü de 2 boyutlu bir düzlemdir.üzerine çizdiğiniz paralel tıpkı meridyen yayları gibi bir noktada birleşir ve aslında sonsuza gittiğmizde paralel diye birşey yoktur.
burdan yola çıkarak 3 boyutlu evrenin (hatta mekan zaman dokusu birbiri içine kubaşık olduğundan 3,5 boyut diyelim ) 4. boyuta kıvrıldığında kendini tekrar etmesi muhtemeldir.
özetle, uçsuz bucaksız bu yolun sonuna gitmek isteyen kişi kendini bu yolun başında bulacaktır muhtemelen fakat aynanın içinden gelmiş gibi olacaktır ve herşey ters görünecektir. yanına aldığı kitabı okuyabilirken geldiği noktadaki bir kitabı okumak istediğinde bir aynaya ihtiyaç duyacaktır. tekrar herşeyi eski haline getirebilmesinin yolu ise uçsuz bucaksız görünen yolda bir tur daha atmasıdır.
sonuç olarak evren sonlu ve sınırsızdır.bir ilk vardı ve o ilkten daha önce ne vardı soruları kuzey kutup noktasının 10 km kuzeyinde ne vardı sorusunu sormak kadar gereksizdir.boyutlar içinde kendini tekrar eden einstein ın evreni kara deliklerin solucan deliklerinin muhtemelliği ( her ne kadar solucan deliği keşfedilemese de karadelikler güçlü gözlemlerle kanıtlanmış gibidir ) bu boyut düşüncesinden gelir. paralel evren modeli de burdan türer.
saygılar...
hawking belgeseli izlemek isteyenler için http://www.facebook.com/v...video.php?v=1728997073345
- 2.
-
3.
0baş yağacakmış.
-
4.
0çok uzun bir yazı. bu kadar saçmalık okuyamam kusura bakma.
-
5.
0uzay zaman boyutu ve karadeliği anlamlandırmak için :
eline bir kumaş al ve ortasına bir küre koy havaya kaldır. hava uzay dokusunu kumaş ise tek boyutuyla zaman dokusunu temsil ediyor. ortadaki küre de yıldızları. bu yıldız güneşimiz gibiyse kırıştırdığı kumaş etrafında yörüngesinde diğer bilyeler serbest düşüşte dönmeye başlar tıpkı güneş sistemndeki gezegenler gibi. fakat bu merkezdeki yıldız nükleer füzyonun verdiği güçle bir süpernova patlamasına dönüşürse o kumaşın ortasında bir delik oluşur ve o deliğe kapılan herşey o deliğin içine düşer. samanyolunun galaksisinde hubble teleskobuyla yıllardır yapılan gözlemler sonucu bir karadelik bulunmuştu ve her galaksinin merkezinde bir karadelik olduğu düşünülüyor. karadelik oluşturmak için gereken enerjiyi ne aklın alır ne de bilgi düzeyin bunun için yeterli. inanmak kolaydır boşver bence sen -
6.
0yanlış saatte açtım konuyu 9. sınıf fiziğinde yok bunlar amk
-
7.
0bazen uplarım bu başlığı
-
8.
0gece saatinde okuyan olur
-
9.
0panpa ama suna cevap vermedin, evreni 4.boyutta bukersek diye soze basladın, peki 3boyutta turlarsak ne olacak?
-
10.
0okudum lan.
-
11.
0@9 bak şunu düşün küre üzerinde çizilen düz bir çizgi senin 3 boyutlu görüşünde o çizgi eğik ve bir noktada birleşiyorsa da her ne kadar düzdiyarlılar evreninde gayet düz bir çizgidir ve hiçbir eğiklik yoktur. uzay-zaman dokusu da aynştaynın evrenine göre böyle bükümlüdür ve bir noktada herşey aynı noktaya geri döner zaten sen 3. boyutta turlarken farkında olmadan başına gelecek şey 4. boyutta gözlemlenebilir bir olgu halini alır ayıktın mı ;)
-
12.
0@1 aydınlandım lan sagol hep merak ederdim böyle şeyleri. ama ben pek fazla bilgim olmadıgı için bu konuda iyi fikir üretemem. sen yaz panpa ben okurum da şukularım da. istersen özelden de yazabilirsin her türlü anlat yani bana bunları.
bide sorum var: ya tanrı bu düzenin kendisiyse panpa? -
13.
0buna benzer birkaç yazı daha okmuştum, evrenin bilimsel açıdan nasıl var olduğunun kanıtı ilgimi çeken bir konu. o yüzden bunu da okudum
-
14.
0@12 tanrı fizikçilerin genelde bilinmez için kullandıkları kelimenin karşılığıdır. burda yerine göre panteist agnostik ateist ve deist yorumlar çıkarılır çünkü kanıtlanabilir veya gözlemlenebilir mantıksal akıl yürütülebilir olguların tıkandığı yerdir. bilimin amacı tanrıyı bulmak değil gerçeği objektiflik ölçüsünde anlamak ve araştırmaktır. tanrı işini felsefeye bırakmıştır ve felsefenin yan ürünü olan dinsel düşünceler de bu soyutluğu korku ve mistisizmle işleyerek insansı din modelini oluşturmuşlardır.
-
15.
0kubaşık?
-
16.
0sonlu ve sınırsız evren söz grubunu zihninizde daha iyi canlandırmıştır umarım bu yazı. bir son var ama bükümlü olduğundan aynı döngü tersine dönerek devam ediyor bu yüzden de sınırsız ;) bu tümceden kasıt bu .
-
17.
0@15 iç içe geçik demek için yazmıştım katışık desem daha doğru olurmuş kubaşık işbirliği halinde anldıbına geliyor daha çok. eğitim bilimlerinde kullanılan tabirlerden lan
-
18.
0@14 ben fizikçileri veya belli bi zümreyi kastetmiyorum panpa. ben düzen'i kastediyorum. fizikçilerin araştırdıgı, din adamlarının inandıgı, felsefecilerin düşündügü düzen... her şeyi, her olasılıgı, hatta yoklugu bile içinde barındıran düzen. ya tanrı buysa? yani tanrı hem olması gereken, hem olan hem de olmayansa? bu şekilde bi düşünce yürütülebilir mi?
-
19.
0@18 panteizm (tümtanrıcılık) işte senin dediğin akım. into the wild da işlenir mesela o filmdeki eleman
-
20.
0@11 panpa aynstayn hic bir zaman evrenin sekli icin 4 boyutta kure gibidir dememişki
evrenin bukulebildigini uzay zaman dokusunun bir kagıt gibi katlanabildigini hatta karadelikler vasıtasıyla yırtılabilecegini soylemis, ki su an hala evrenin sekli konusunda milyonlarca tartısma var amk