-
43.
0Personeli ve gücün merkezîleştirilmesi[değiştir | kaynağı değiştir]Claudius imparatorluğun günlük idare işlerinde yardımcı olmaları için azledilmişleri kullanan ilk imparator değildi. Ancak Claudius, princepsin gücünün merkezîleşmesine ve sorumluluklarının artmasına paralel olarak azledilmişlerin görevlerini artırmak durumunda kalmıştı. Bu kısmen senatoyla yukarıda bahsi geçen çekişmelerden olduğu kadar Claudius'un senatörlere olan saygısından da kaynaklanıyordu. Claudius özgür doğmuş magistraların kendisinin dengi değilmişçesine kendisinin boyunduruğunda hizmet vermesini istemiyordu.
Claudius'un kabartmasıPersonel dairelere ayrılmıştı ve her birinin başına da bir azledilmiş kişi getirilmişti. Narcissus muhaberat dairesinin başıydı. Pallas hazine dairesinin başına getirilmişti. Callistus adalet dairesinin başıydı. Farklı konularla ilgilenen bir daire daha vardı ve bunun da başında ihanetten idam edilene kadar Polybius vardı. Narcissus'un Britanya'nın işgali öncesinde Claudius'un yerine askerler konuşma yapmasında olduğu gibi azledilmişler imparatorun yerine resmî olarak konuşabiliyorlardı. Bunların hepsi de önemli mevkiler olduğundan senatörler eski kölelerin eline düşmüş olmaktan ötürü şaşkın vaziyetteydiler. Azledilmişler para, yazışmalar ve yasalar üzerinde tam bir kontrol sağladıkları takdirde imparatoru idare etmeleri de zor olmayacaktı. Eski kaynaklarda tam da bu suçlama yapılır. Öte yandan aynı kaynaklar azledilmişlerin Claudius'a sadık kaldıklarını teslim ederler.[35] Claudius da onların bu sadakatlerini karşılıksız bırakmamış, politikalarında onların tavsiyelerinden faydalanmıştır. Ancak ihanet etme eğiliminde olduklarında Polybius ve Pallas'ın kardeşi Felix'in durumunda olduğu gibi imparator kendilerini adil bir güçle cezalandırmıyordu. Elde Claudius'un politikalarının ve fermanlarının azledilmişlerin sayısındaki artışa ya da azalmaya göre değiştiğine dair bir kanıt yoktur; bundan dolayı da kontrolü başından sonunda kesin olarak elinde bulundurduğu varsayımı çıkmaktadır.
Siyasi güçlerinin boyutuna rağmen azledilmişler mevkilerinden ötürü zengin olmayı başarmışlardı. Gaius Plinius Secundus bir bölümünün Cumhuriyet döneminin en zengin adamı olanı Crassus'dan daha zengin olduğunu yazar.[36] -
42.
0Senato ve Claudius[değiştir | kaynağı değiştir]Başa geçerken yaşanan olaylardan ötürü Claudius senatoyu memnun etmek için büyük özen gösterdi. Olağan oturumlarda senatoda oturup sırası geldiğinde konuşurdu. Yeni bir kanun sunduğunda konsüllerin arasındaki sıraya otururdu. Hükümdarlığının başlarında Imperator da dâhil olmak üzere seleflerinin kullandığı unvanların hepsini reddetmiş, bu unvanları vakti gelince hak ederek edinmeyi tercih etmişti. Augustus'tan beri ilk defa senatonun kendi bronz gibkelerini bastırmasına izin vermişti. Ayrıca Makedonya ve Ahaya eyaletlerini yeniden senatonun kontrolüne vermişti.Tümünü Göster
Claudius, senatoyu daha etkin, temsilî bir yapı hâline getirme işine koyulmuştu. Bir konuşmasının günümüze kalmış olan parçalarından anlaşıldığı üzere kendisi tarafından sunulan yasa taslağını tartışmakta isteksiz davranan senatörleri azarlamıştır.
“ Senatörler, eğer bu teklifleri kabul ediyorsanız kanaatiniz doğrultusunda fikrinizi açıkça söyleyin. Eğer kabul etmiyorsanız, başka seçenekler bulun ama bunu burada ve şimdi yapın; ya da üstüne düşünmek için vakit istiyorsanız, buyrun, vakit sizin ama unutmayın ki tekrardan toplanmak üzere çağrıldığnızda fikrinizi dile getirmeye hazır olmanız şartıyla. [33] ”
Bu itirazın görüşmeler üzerinde bir etkisi olup olmadığı bilinmemektedir.
MS 47'de Lucius Vitellius ile birlikte censura görevini üstlendi. Gerekli vasıflara sahip olmayan birçok senatör ve equestrian sınıfından kişiyi görevden aldı ama bu kimselere saygı göstererek daha evvel istifa etmelerine imkân verdi. Bir yandan da eyaletlerden uygun vasıfta adamlar topladı. Lyon Tableti'nde yazılı olan Galyalı senatörleri kabul konuşmasında senatörlere saygıyla ancak bu yeni adamları küçümsedikleri için eleştiriyle seslendi. Giderek azalan asillerin arasına yeni aileler ekleyerek patricilerin sayısını artırdı. Bu konuda Lucius Junius Brutus ve Jül Sezar'ın izinden gitmişti.
Buna rağmen senatodakilerin çoğu Claudius'a muhalif olmaya devam etti ve kendisine yönelik birçok suikast planı yapıldı. Bunun sonucunda Claudius etkinliğini artırmak için senatonun gücünü kısıtlamak zorunda kaldı. Ostia'nın idaresi limanın yapımının ardından imparatorluk promagistralığı hâline getirildi. imparatorluğun malî bakımdan önemli birçok yeri imparator tarafından atanmış kişiler ve azledilmişlerin idaresine verildi. Bu daha da fazla öfkeye neden oldu ve söz konusu azledilmiş kişilerin imparatorluğu da yönettiği şeklindeki iddialara yol açtı.
Claudius'un hükümdarlığı sırasında birçok darbe girişimi olmuş, bunların sonucunda birçok senatör hayatlarından olmuştur. Claudius'un ilk yıllarında Appius Silanus şaibeli bir şekilde idam edilmişti. Kısa bir süre sonra senatör Vinicianus ve Dalmaçya valisi Scribonianus'un önderliğinde büyük bir isyan çıkmış ve bu isyan senatörler arasında hatırı sayılır bir destek bulmuştu. Sonunda Scribonianus'un askerlerinin isteksizliği ve komplonun başındakilerin intihar etmeleri yüzünden isyan başarısızlıkla sonuçlanmıştı. Başka birçok senatör daha farklı komplo girişimlerinde bulunmuşlar ve sonunda mahkûm edilmişlerdi. Claudius'un damadı Pompeius Magnus babası Crassus Frugi ile birlikte içinde yer aldığı komplo yüzünden idam edilmişti. Lusiius Saturninus, Cornelius Lupus ve Pompeius Pedo da yine Claudius'a karşı bir komplo girişiminde bulunmuştu. MS 46'da Asinius Pollio'nun torunu Asinius Gallus ve Statilius Corvinus Claudius'un kendisinin azat ettiği birkaç kişi ile giriştikleri komplo yüzünden sürgüne gönderildiler. Valerius Asiaticus bilinmeyen sebeplerden duruşması yapılmadan idam edilmişti. Eski kaynaklara göre suçu zinaydı ve ceza vermesi için Claudius'un aklı çelinmişti. Ancak Claudius bir yıl kadar sonra Galyalılar üzerine yaptığı konuşmada Asiaticus'u özellikle lanetleyip kendisine verilen cezanın çok daha sert olması gerektiğini söyler. Asiaticus Caligula'nın ölümünün ardından yaşanan kargaşada tahtın üzerinde hak iddia etmiş ve Statilius Corvinus ile birlikte konsüllük yapmıştı. Bu komploların büyük bölümü Claudius'un censura olmasından önceydi ve senato tutanaklarını gözden geçirmeye yöneltmiş olabilir. Suetonius Claudius'un hükümdarlığı döneminde 35 senatör ve 300 equestrian idam edilmişti.[34] Elbette bu komplolara verilen karşılıklar senato ile imparatorun arasındaki ilişkileri zayıflatmıştı. -
41.
0Bayındırlık işleri[değiştir | kaynağı değiştir]Claudius hükümdarlığı boyunca başkentte olsun, diğer eyaletlerde olsun birçok bayındırlık işi başlatmıştı. Yapımına Caligula döneminde başlanan Aqua Claudia ve Anio Novus olmak üzere iki su yolu inşa ettirdi. Bunların şehre girişi 52 yılında sağlandı ve iki su yolu meşhur Porta Maggiore'de buluşturuldu. Ayrıca Aqua Virgo'yu onarttı.
Aqua ClaudiaUlaşıma özel bir ilgi gösterdi. italya ve eyaletler boyunca yollar ve kanallar inşa ettirdi. Bunların içinde Ren nehrini denize bağlayan bir kanal ve italya'dan Almanya'ya uzanan bir yol vardı. Her ikisinin de yapımına babası Drusus zamanında başlanmıştı. Roma yakınlarında Tiber üzerinde Ostia'nın kuzeyindeki yeni limanı Portus'a uzanan gemi seyrine elverişli bir kanal yaptırmıştı. Liman iki dalgakıranlı ve ağzında deniz feneri ile yarım daire biçimindeydi. Yapının Roma'daki selleri azaltma özelliği de vardı.
Ostia'daki liman Roma'da nakliye sezonunun bitmesinden sonra kış aylarında sürekli yaşanan hububat sıkıntısını çözmeye yönelik girişimlerinin bir parçasıydı. Getirdiği diğer çözüm ise sezon dışında Mısır'a gitme riskini alan hububat tüccarlarının gemilerini sigortalamasıydı. Ayrıca denizcilerine vatandaşlık ve evlilikleri ayarlayan bir yasa olan Lex Papia-Poppaea'dan muafiyet gibi imtiyazlar verdi. Bunlara ilaveten Caligula'nın gıda üzerine koyduğu vergiyi feshetti ve kuraklık ve açlıktan muzdarip halkların vergisini düşürdü.
Cladius'un planlarının son kısmı italya'daki ekilebilir alanların artırılmasıydı. Bunu Fucine gölünden su çekerek sağlamayı düşünüyordu.[32] Göl yatağına bir tünel kazıldı ancak plan başarısız oldu. Tünel suyu taşıyacak kadar büyük değildi ve eğikti dolayısıyla açıldığında geri tepmişti. Gölden su çekmek kötü bir fikir değildi ve Hadrianus, Trajan ve Orta Çağ'da Kutsal Roma imparatoru II. Frederick gibi birçok imparator ve hükümdar bu fikri değerlendirmeye almıştır. Nihayet 19. yüzyılda Torlonia prensi tarafınan hayata geçirilmiştir. Tüneli orijinal boyutlarının üç katına çıkarmıştı. -
40.
0Hukuk ve yasamayla ilgili işler[değiştir | kaynağı değiştir]Claudius hükümdarlığı sırasında bizzat birçok davaya yargıçlık etmiştir. Eski tarihçiler hükümlerinin değişken olduğunu ve bazen kanuna göre hareket etmediğini belirterek bu durumdan çok şikâyet etmişlerdir.[24] Ayrıca kolay etki altında kalıyordu. Mamafih adlî sistemin işleyişiyle yakından ilgilenmiştir. Geleneksel paydosları kısaltarak mahkeme sürelerini uzatmıştır. Ayrıca davacıların, mahkemeleri sürerken, evvelce sanıklar için zorunlu olduğu şekilde şehirde kalmalarını şart koşan bir yasa çıkarmıştır. Bu girişimlerle sırada bekleyen davaların sayısı azaldı. Jüri üyeleri için asgarî yaş sınırı da daha tecrübeli jüriler oluşturmak için 25'e çıkartıldı.[25]Tümünü Göster
Claudius eyaletlerdeki ihtilafları da sonuçlandırdı. Rodos adasına halkının sadakatinden ötürü Roma yönetiminden çıkarıp özgürlük verdi ve Truva'yı vergiden muaf tuttu. Hükümdarlığının başlarında iskenderiyeli Yunanlılar ve Yahudiler iki toplumun arasında çıkan çatışmaların ardından Claudius'a elçiler göndermişlerdi. Bunun sonucunda Yahudilere şehirde kalma haklarını yeniden teyit eden ama kitleler hâlinde yeni ailelerin taşınmasını yasaklayan Claudius'un meşhur kararı çıkmıştı (iskenderiyelilere mektup). Josephus'a göre daha sonra Claudius imparatorluktaki tüm Yahudilerin haklarını ve özgürlüklerini yeniden teyit etmişti.[26] Claudius'un bir müfettişi bugünkü Trento'da yaşayan birçok Roma vatandaşının aslında Roma vatandaşı olmadığını ortaya çıkarmıştı.[27] Bu kişilerin hâlihazırdaki konumlarını ellerinden almak büyük sorunlar çıkartacağından imparator söz konusu kimseleri o andan itibaren vatandaş kabul eden bir bildiri yayımlamıştı. Ancak özel vakalarda Claudius sahte vatandaşlığı büyük bir suç kabul etmiş ve acımasız cezalar vermiştir. Aynı şekilde kendini equestrian olarak gösterdiği tespit edilen azledilmişler de yeniden köle olarak satılmışlardır.[28]
Claudius'un hükümdarlığı döneminde pek çok ferman yayımlanmıştır. Bu fermanlar tıbbî tavsiyelerden ahlâkî görüşlerle ilgili çeşitli konular üzerineydi. Yılan sokmasın karşı porsuk ağacının iyi geldiği[29] ve sağlık için yellenmenin teşvik edilmesi bu tıbbî tavsiyelerden meşhur olanlardır.[30] Daha bilinen fermanlardan biri hasta kölelerin konumuyla ilgiliydi. Efendileri hasta kölelerini Tiber adasındaki Asklepios tapınağında ölüme terk eder, ardından da hayatta kalırlarsa onları geri isterlerdi. Claudius bu tedavinin ardından iyileşen kölelerin azledilmesini buyurmuştu. Dahası bu riski almayıp kölelerini öldüren köle sahipleri cinayetle suçlanıyordu.[31] -
39.
0imparatorluğun genişlemesi[değiştir | kaynağı değiştir]Claudius yönetiminde imparatorluk Augustus döneminden sonraki ilk büyük genişlemeleri kaydetti. Trakya, Moritanya, Noricum, Pamfilya, Likya ve Yahudiye bölgeleri ilhak edildi. Mauretania'nın Caligula döneminde başlayan ilhakı isyancı güçlerin bastırılması ve eski uydu krallığın resmen iki eyalete bölünmesinin ardından tamamlandı.[21] En önemli fetih ise Britanya'nın alınmasıydı.[22]
43 yılında yerlerinden edilen müttefik bir kabilenin başvurusu üzerine Claudius, Aulus Plautius'u dört lejyonla Britanya'ya gönderdi. Britanya özellikle madenleri ve köleler bakımından Roma için çekici bir hedefti. Ayrıca Galyalı asiler için güvenli bir sığınaktı. Bu yüzden daha fazla kendi hâline bırakılamazdı. Savaşın sonunda yanında ek kuvvet ve fillerle Claudius bizzat adaya gitti. Fillerin Camulodunum'un ele geçirilmesinde muhtemelen etkisi olmuştur. Claudius 16 gün sonra bölgeden ayrıldı bir süre vaktini eyaletlerde geçirdi. Senato kendisini yalnızca imparatorluk ailesi üyelerine yapılan zafer merasimiyle onurlandırdı. Claudius sonradan bu kısıtlamayı bazı fetih yapan generalleri için hafifletmiştir. Kendisine Britannicus unvanı verildi ancak bu unvanı oğlu adına kabul etti ve kendisi hiçbir zaman kullanmadı. Britanya generali Caratacus 50 yılında yakalandığında Claudius kendisine merhamet gösterdi. Caratacus kalan günlerini Roma devletinin kendisine temin ettiği arsada geçirdi. Bu bir düşman komutanı için alışılmadık bir son olmakla birlikte muhtemelen Britanya'daki muhalifleri yatıştırmaya yaramıştır.
Claudius 48 yılında bir sayım yaptırmış ve Roma vatandaşlarının nüfusunun 5.984.072 olduğu belirlenmişti.[23] Bu Augustus'un ölümünde yapılan sayımda çıkan sayıdan yaklaşık 1 miyon daha fazlaydı. Bu artışta Claudius'un örtülü vatandaşlık verilen Roma kolonileri kurmasının da payı vardı. Bu koloniler genellikle halklarını Roma'nın peşinden sürükleyebilecek seçkinlere sahip hâlihazırda mevcut topluluklardan oluşuyordu. Yeni bölgelerde ve sınırlarda Roma'nın elindekileri olabildiğince hızlı biçimde güvenlik altına almak için muhtelif koloniler kurulmuştu. -
38.
0imparator oluşu[değiştir | kaynağı değiştir]Tümünü Göster
Claudius'un Louvre Müzesi'ndeki heykeli24 Ocak 41 günü Caligula aralarında Praetorian komutanı Cassius Chaerea ve bir dizi senatörün bulunduğu geniş tabanlı bir hizip tarafından suikasta uğradı. Elde Claudius'un suikast ile doğrudan ilişkisi olduğunu gösteren bir delil olmamakla birlikte komplodan haberi olduğu iddia edilmiştir zira suç mahalini suikasttan çok kısa bir süre önce terk etmiştir.[17] Ne var ki, Caligula'nın karısı Caesonia ve kızının öldürülmelerinin ardından Cassius'un komploda belirlenenden ileri giderek imparatorluk ailesinin tamdıbını ortadan kaldırmaya niyetlendi. Suikastın ardından yaşanan kargaşada Claudius aralarında arkadaşlarının da bulunduğu, olayla ilgisi olmayan soyluların öldürüldüğüne tanık oldu. Hayatından endişe eden Claudius saklanmak için saraya kaçtı. Anlatılanlara göre Gratus adında bir Praetorian muhafızı kendisini bir perdenin arkasında saklanırken bulmuş ve oracıkta imparator ilan edivermişlerdi.[18] Muhafızların bir bölümü Claudius'un da onayıyla daha önceden kendisini aramaya karar vermiş olabilirler. Muhafızlar kendilerinin intikam peşindekilerden olmadıklarını söylemiş ve Claudius'u karargâhlarına zütürmüşlerdi.
Senato vakit kaybetmeden toplanarak bir hükûmet değişikliği üzerine görüşmeye başladı. Ancak bu görüşme sonunda, hangisinin yeni princeps olacağıyla ilgili bir tartışmaya dönüştü. Praetorianların talebini duyunca Claudius'un onaylanması için kendilerine getirilmesini istediler. Ancak Claudius uzlaşmanın getireceği tehlikeleri dikkate alarak bunu reddetti. Başta Josephus[19] olmak üzere bazı tarihçiler Claudius'un Yahudiye kralı Agrippa'nın talimatlarıyla hareket ettiğini iddia ederler. Ancak aynı eski yazarın olaylarla ilgili daha eski anlatımında Agrippa'nın rolü önemsiz gösterilmiştir.[20] Bu yüzden olaylarda ne kadar parmağı olduğu bilimemektedir. Sonunda senato pes etmek zorunda kaldı ve Claudius da suikastçıların neredeyse tümünü bağışladı.
Claudius olası mütegallibelere karşı yönetimini meşrulaştırmak için çoğu Julio-Claudian hanedanındaki konumunu vurgulayan bir dizi girişimde bulundu. Unvan olarak halk arasında hâlâ ağırlığı olan "Sezar" adını(cognomen) aldı. Ağabeyi Germanicus'un Tiberius tarafından evlat edinilmesinden sonra "Claudii Nerones" ailesinin başı olarak kullandığı Nero adını kullanmaktan vazgeçti. Augustus ya da halefleri tarafından hiçbir zaman evlat edinmemişse de Octavia'nın torunu olması hasebiyle Sezar adını kullanma hakkına sahip olduğunu düşünüyordu. Ayrıca kendinden önceki iki imparator gibi o da Augustus adını da aldı. Kahraman abisiyle bağını göstermek için Germanicus unvanını da korudu. Babaannesi Livia'yı yüce Augustus'un eşi olarak konumunu vurgulamak için tanrılaştırdı. Claudius unvanları arasında insanlara efsanevi babasını hatırlatmak ve onun itibarında hak iddia etmek için filius Drusi (Drusus'un oğlu) terimini de kullanmıştır.
Senato tarafından değil de Praetorian muhafızlarının inisiyatifiyle imparator ilan edildiğinden (bu şekilde seçilen ilk imparatordu) Claudius'un itibarı Seneca gibiler tarafından çok yıpratıldı. Ayrıca ordunun sadakatini kazanmak için rüşvete başvuran ilk imparatordu. Ancak bu tam da göründüğü gibi değildi. Gerek Tiberius, gerekse de Augustus vasiyetlerinde ordu ve muhafızlara armağanlar bırakmışlardı. Caligula'nın ölümünde de ortada bir vasiyet olmamasına karşın aynı şekilde beklentiler vardı. Claudius muhafızlara minettar kalmış ve hükümdarlığının ilk dönemlerinde praetorianları öven gibkeler bastırmıştı. -
37.
0M.S. 14'te Augustus öldüğünde o sırada yirmi üç yaşında olan Claudius amcası Tiberius'tan siyasi kariyerine (cursus honorum) başlamak için izin istedi. Yeni imparator Tiberius Claudius'a konsül kıyafetleri bahşetti. Claudius mevki sahibi olmak için bir kere daha başvurdu ancak geri çevrildi. Yeni imparator bir öncekinden daha cömert olmadığı için Caludius kamu görevlerinden umudunu keserek bilimle ilgilinmeye başladı.
imparatorluk ailesinin kendisini küçümsemesine rağmen genel halkın en başlardan itibaren Claudius'a saygı duyduğu anlaşılmaktadır. Augustus'un ölümünde equestrian sınıfı heyetlerine önderlik etmesi için Claudius'u seçmişti. Evi yandığında senato binanın yeniden inşasının devlet hesabından yapılmasını talep etmişti. Ayrıca Claudius'un senatoda müzakerelere katılmasına izin verilmesini talep etmişlerdi. Tiberius her iki talebi de geri çevirmiş ancak Claudius'a yönelik bu hisler devam etmiştir. Tiberius'un oğlu Drusus'un ölümünün hemen ardından gelen dönemde Claudius potansiyel bir vâris olarak öne itildi. Ancak bu dönemde Praetor Sejanus'un gücü ve terörü ayyuka çıkmış olduğundan Claudius bu fırsatı ciddiye almadı.
Tiberius'un ölümünün ardından yeni imparator Caligula Claudius'tan yararlanabileceğini farketti. Merhum babası Germanicus'un anısına vurgu yapmak için M.S. 37 yılında Claudius'u kendisine eş konsül olarak atadı. Buna rağmen Caligula amcasına büyük şakalar yaparak, çok büyük miktarlarda paralar talep ederek, senatonun önünde küçük düşürerek acımasızca işkence etti. Cassius Dio'ya göre Caligula'nın hükümdarlığının son yıllarında muhtemelen stresten son derece hasta ve zayıf hâle gelmişti.[16] -
36.
0Ailesi ve ilk yılları[değiştir | kaynağı değiştir]Claudius, Tiberius Claudius Drusus adıyla 1 Ağustos MÖ 10 tarihinde Galya'nın Lugdunum şehrinde doğdu. Babası Nero Claudius Drusus, annesi ise Antonia idi. Kendinden büyük Germanicus ve Livilla adlarında iki kardeşi vardı. Antonia iki çocuk daha doğurmuş olabilir ama küçük yaşta ölmüşlerdi.Tümünü Göster
Anne tarafında büyük babası Marcus Antonius, büyük annesi ise Augustus'un kız kardeşi Küçük Octavia idi. Baba tarafından büyük annesi Augustus'un üçüncü karısı Livia, büyük babası ise Tiberius Claudius Nero'ydu. Yönetimi sırasında babası Drusus'un Augustus'un gayrimeşru oğlu olduğu şeklindeki dedikoduyu yeniden çıkarmıştır.
MÖ 9'da Drusus muhtemelen bir yaralanma sonucu öldü. Claudius bir daha evlenmeyen annesi tarafından büyütüldü. Claudius'un rahatsızlıkları ortaya çıkmaya başlayınca ailesiyle olan ilişkisi bozulmaya başladı. Antonia kendisinden canavar diye bahsetmeye başladı. Oğlunu birkaç yıl büyük annesi Livia'ya bıraktığı anlaşılmaktadır.[11] Livia nispeten daha şefkatliydi. Durumunun nedeninin tembellik ve iradesizlik olduğu varsayımıyla disipline sokulmak üzere bir eski katırcının yanına verildi.[12] Ancak onlu yaşlarına geldiğinde durumuyla ilgili emareler azaldı ve ailesi bilime olan ilgisini farketti. MS 7 yılında kendisine tarih öğretmek üzere Sulpicious Flavus'un yardımcılığını yaptığı Titus Livius görevlendirildi. Claudius, Sulpicius Flavus ve filozof Athenodorus ile bol vakit geçirdi. Bir mektuptan anlaşılana göre Augustus, Claudius'un konuşmasının netliği karşısında hayrete düşmüştü.[13] Geleceğiyle ilgili beklentiler artmaya başladı.
Kariyerinin ilk yıllarını helak eden, yeni bir tarihçi olarak yaptığı çalışmaydı. Vincent Scramuzza ve diğerlerine göre Claudius, Roma'nın iç savaşlar tarihi üzerine ya çok doğrucu ya da Augustus'u fazla eleştiren bir çalışmaya başladı.[14] Her ne olursa olsun böyle bir çalışma için fazla erkendi ve Augustus'a Claudius'un Antonius'un soyundan olduğunu hatırlatmaktan başka işe yaramamış olabilir. Annesi ve büyük annesi duruma derhâl el koydular. Bu çalışma onlara Claudius'un kamu görevlerine uygun olmadığının bir kanıtı olmuş olabilir. Claudius çalışmasına yeniden başladığında ikinci Triumvirlik ile ilgili kısmı olduğu gibi es geçmişti. Ancak olan olmuş, ailesi onu geri plana itmişti. MS 8 yılında imparatorluk ailesi şerefine Ticinum zafer takı dikildiğinde Claudius'un adı merhum prensler Gaius, Lucius ve Germanicus'un çocuklarının önünde yer almıştı. Ağabeyi Germanicus, Tiberius tarafından evlat edinilmiş olduğundan Claudius o sırada ailenin lideriydi. Claudius'un adının başta takın üzerinde yer almadığı ve yıllar sonra kendisi tarafından eklendiği yönünde spekülasyonlar vardır.[15] -
35.
0Tarihçi Suetonius, Claudius'un rahatsızlığının fiziksel tezahürlerini oldukça detaylı bir şekilde tasvir eder.[1] Dizleri zayıftı ve başı titrerdi. Ağzından salyaları akar ve heyecanlandığında burnu akardı. Stoacı Seneca'nın yazdığı sanılan Apocolocyntosis (divi Claudii) adlı eserde Claudius'un sesinin yeryüzündeki hiçbir hayvana benzemediği ve ellerinin de zayıf olduğu aktarılır.[2] Öte yandan Seutonius Claudius'un sakin olduğunda ve oturduğunda herhangi bir fiziksel sakatlığının gözükmediğini, uzun boylu, yapılı bir Romalı olduğunu belirtir.[1] Sinirlendiğinde veya gergin olduğunda rahatsızlığının emareleri kötüleşiyordu. Tarihçiler bu durumun tahta çıkmasıyla arttığı konusunda hemfikirdirler.[3] Claudius'un kendisi rahatsızlığını hayatını kurtarmak için abarttığını iddia etmiştir.[4]Tümünü Göster
Claudius'un hastalığına ilişkin modern teşhisler geçen yüzyılda birkaç defa değişmiştir. II. Dünya Savaşı öncesinde rahatsızlığın nedeninin çocuk felci olduğu ağırlıklı olarak kabul ediliyordu. Bu Robert Graves'in ilk olarak 1930'larda basılan Ben, Claudius adlı romanında kullanılan teşhisti. Ancak çocuk felci tarif edilen belirtilerin çoğunu açıklamaya yetmemektedir ve Ernestine Leon tarafından öne sürülen daha yeni bir teori serebral inmenin söz konusu rahatsızlığın sebebi olduğunu öne sürmektedir.[5] Tourette hastalığı da Cladius'ta rastlanan emarelerin sebebi olabilir.[6]
Eski tarihçiler Claudius'u cömert ama kötü şakalar yapan, kontrolsüzce kahkahalar atan, pleblerle birlikte yemek yiyen kültürsüz biri olarak tarif ederler.[7] Ayrıca kendisini kana susamış, zalim, gladyatör dövüşlerinden fazlasıyla zevk alan ve çok kolay sinirlenen biri olarak resmederler. Öte yandan Claudius bu sonuncu özelliğinin bilincine varıp öfkesi için herkesten özür dilemiştir.[8] Yine bu eski tarihçilere göre Claudius başkalarına çok fazla güvenen ve eşleri ile çevresindekilerin kolaylıkla etkisinde kalan biridir.[9] Buna karşılık paranoyak, duygusuz, silik ve kolaylıkla kafası karışan biridir.[10] Öte yandan Claudius'un günümüze kalmış olan çalışmalarından zeki, bilge, iyi okumuş, detaylara ve adalete dikkat eden vicdan sahibi bir yönetici portresi çıkar. Bu yüzden Claudius bir muammadır. Geçen yüzyılda iskenderiyelilere yazdığı mektupların bulunmasından sonra itibarının iade edilmesi ve gerçeğin ne olduğunun tespiti için birçok çalışma yapılmıştır. -
34.
0Başlığın diğer anlamları için Claudius (anlam ayrımı) sayfasına bakınız.Tümünü Göster
Claudius
4. Roma imparatoru
imparator Claudius'un büstü
Hüküm süresi 41 – 54
Önce gelen Caligula
Sonra gelen Nero
Tam adı Tiberius Claudius Caesar Augustus Germanicus
Doğum tarihi 1 Ağustos MÖ 10
Ölüm tarihi 13 Ekim 54
Eşler Evlenmediği nişanlıları - Aemilia Lepida ve Livia Medullina
1) Plautia Urgulanilla
2) Aelia Paetina
3) Valeria Messalina
4) Genç Agrippina
Hanedan Julio-Claudian
Babası Nero Claudius Drusus
Annesi Antonia Minor
Çocukları Britannicus, Claudia Antonia, Claudia Octavia
Roma imparatorluk Hanedanları
Julio-Claudian Hanedanı Augustus
Çocukları
Öz - Yaşlı Julia
Evlatlık - Gaius Caesar, Lucius Caesar, Agrippa Postumus, Tiberius
Tiberius
Çocukları
Öz - Julius Caesar Drusus
Evlatlık - Germanicus
Caligula
Çocukları
Öz - Julia Drusilla
Evlatlık - Tiberius Gemellus
Claudius
Çocukları
Öz - Claudia Antonia, Claudia Octavia, Britannicus
Evlatlık - Nero
Nero
Çocukları
Öz - Claudia Augusta
Tiberius Claudius Caesar Augustus Germanicus ya da Claudius (d. 1 Ağustos MÖ 10 - ö. 13 Ekim 54) (başa geçmeden önceki adı Tiberius Claudius Drusus Nero Germanicus) Julio-Claudian hanedanının dördüncü Roma imparatorudur. 24 Ocak 41'den 54 yılında ölümüne kadar hüküm sürmüştür. Drusus ve Küçük Antonia'nın oğlu olarak Galya'da Lugdunum'da (bugünkü Lyon) doğmuştur. italya dışında doğmuş ilk Roma imparatorudur.
Claudius imparator olmasına pek ihtimal verilmeyen biriydi. Anlatılanlara göre bir sakatlığı vardı ve 37 yılında yeğeni Caligula ile birlikte konsül olana kadar ailesi kendisini kamu görevlerinden muaf tutmuştu. Bu zafiyeti Tiberius ve Caligula'nın yönetimleri sırasındaki tasfiyelerde diğer birçok Romalı soyluyla aynı kaderi paylaşmasını engellemiş olabilir. Bu sayede Caligula'nın suikasta kurban gitmesinden sonra ailesinin hayatta olan tek yetişkin erkeği olarak imparator ilan edilmiştir.
Siyasetteki tecrübesizliğine rağmen Claudius becerikli bir yönetici olduğunu ispatlamış ve bayındırlık işlerinde büyük faaliyetlerde bulunmuştur. Hükümdarlığı sırasında imparatorluk genişlemiş ve Britanya fethedilmiştir. Hukuka kişisel bir ilgi duymuş, duruşmalara başkanlık etmiş ve yeri geldiğinde günde yirmi ferman çıkarmış ancak yönetimi boyunca özellikle soylular tarafından zayıf biri olarak görülmüştür. Birçok senatörün ölümü yüzünden Claudius sürekli olarak konumunu güçlendirmek durumunda kalmıştır. Ayrıca özel hayatında da trajik sorunlar yaşamış ve bunlardan biri öldürülmesine neden olmuştur. Tüm bunlar eski yazarların gözünde itibarını zedelemiştir. Daha yakın dönem tarihçiler bu görüşü düzeltmişlerdir. -
33.
0ananı gibim qemqi diyen bir 8 yaşında velet
-
32.
0anancılıkla olmaz. daha saglam uzun konular bul. yazarsan yazarlıgını konustur ki nickaltın çoğalsın. hikaye yaz istersen gütnden uydur ama yok.1 haftadır anancılık yapıyosun daha 2 sayfa nickaltı var.
-
31.
-1gelmısı gecmısı sıkılesı bı yaratık.
-
30.
0butun nurilere kıl oluyorum sanada oldum huur cocugu
-
29.
-1amk hastası bi bitmedin lan
-
28.
0anancılıkla pek bir haşır neşir
-
27.
+1 -1anancı huur evladı. silik atın amk
-
26.
+2huur çocuğu (türkçe) ,son of a bitch (ingilizce), seun van 'n teef(afrikaca), hurensohn (almanca), horr (arnavutca), huur uşağı (azerice), puta baten semea (baskça), son of сука (belarusca), кучи син (bulgarca), hajzl (çekce), 儿子的婊子 (çince), søn af en kælling (danca), bajingan (endonezca), որդի էգ (ermenice), hoorapoeg (estonyaca), فرزند فاحشه (farsca), klootzak (felemenkçe), anak na lalaki ng isang asong babae (filipince), paskiainen (fince), fils de pute (fransızca), mab ast (galce), fillo de puta (galicyaca), შვილი bitch (gürcüce), pitit gason yon femèl chen (haitice), kurvin sin (hırvatça), बदमाश (hintçe), בן כלבה (ibranice), mac bitch (irlandaca), hijo de puta (ispanyolca), jäveln (isvecce), figlio di una cagna (italyanca), fill de puta (katalanca), sukinsynu (lehçe), dēls kuce (letonca), šunsnukis (litvanyaca), kurafi (macarca), син на кучка (makedonca), bajingan (malezyaca), iben kelba (maltaca), drittsekk (norvecce), filho da puta (portekizce), nenorocitul (romence), son of сука (rusca), курвин син (sırpça), hajzl (slovakça, kurbin sin (slovence), mwana wa bitch a (svahili), ไอ้บ้า (tay dili), son of сука (ukraynaca), con trai của một bitch (vietnamca), זון פון אַ הור (yidce), κάθαρμα (yunanca)huur çocuğu (türkçe) ,son of a bitch (ingilizce), seun van 'n teef(afrikaca), hurensohn (almanca), horr (arnavutca), huur uşağı (azerice), puta baten semea (baskça), son of сука (belarusca), кучи син (bulgarca), hajzl (çekce), 儿子的婊子 (çince), søn af en kælling (danca), bajingan (endonezca), որդի էգ (ermenice), hoorapoeg (estonyaca), فرزند فاحشه (farsca), klootzak (felemenkçe), anak na lalaki ng isang asong babae (filipince), paskiainen (fince), fils de pute (fransızca), mab ast (galce), fillo de puta (galicyaca), შვილი bitch (gürcüce), pitit gason yon femèl chen (haitice), kurvin sin (hırvatça), बदमाश (hintçe), בן כלבה (ibranice), mac bitch (irlandaca), hijo de puta (ispanyolca), jäveln (isvecce), figlio di una cagna (italyanca), sonur tík (izlandaca), fill de puta (katalanca), sukinsynu (lehçe), dēls kuce (letonca), šunsnukis (litvanyaca), kurafi (macarca), син на кучка (makedonca), bajingan (malezyaca), iben kelba (maltaca), drittsekk (norvecce), filho da puta (portekizce), nenorocitul (romence), son of сука (rusca), курвин син (sırpça), hajzl (slovakça, kurbin sin (slovence), mwana wa bitch a (svahili), ไอ้บ้า (tay dili), son of сука (ukraynaca), con trai của một bitch (vietnamca), זון פון אַ הור (yidce), κάθαρμα (yunanca)huur çocuğu (türkçe) ,son of a bitch (ingilizce), seun van 'n teef(afrikaca), hurensohn (almanca), horr (arnavutca), huur uşağı (azerice), puta baten semea (baskça), son of сука (belarusca), кучи син (bulgarca), hajzl (çekce), 儿子的婊子 (çince), søn af en kælling (danca), bajingan (endonezca), որդի էգ (ermenice), hoorapoeg (estonyaca), فرزند فاحشه (farsca), klootzak (felemenkçe), anak na lalaki ng isang asong babae (filipince), paskiainen (fince), fils de pute (fransızca), mab ast (galce), fillo de puta (galicyaca), შვილი bitch (gürcüce), pitit gason yon femèl chen (haitice), kurvin sin (hırvatça), बदमाश (hintçe), בן כלבה (ibranice), mac bitch (irlandaca), hijo de puta (ispanyolca), jäveln (isvecce), figlio di una cagna (italyanca), sonur tík (izlandaca), fill de puta (katalanca), sukinsynu (lehçe), dēls kuce (letonca), šunsnukis (litvanyaca), kurafi (macarca), син на кучка (makedonca), bajingan (malezyaca), iben kelba (maltaca), drittsekk (norvecce), filho da puta (portekizce), nenorocitul (romence), son of сука (rusca), курвин син (sırpça), hajzl (slovakça, kurbin sin (slovence), mwana wa bitch a (svahili), ไอ้บ้า (tay dili), son of сука (ukraynaca), con trai của một bitch (vietnamca), זון פון אַ הור (yidce), κάθαρμα (yunanca)huur çocuğu (türkçe) ,son of a bitch (ingilizce), seun van 'n teef(afrikaca), hurensohn (almanca), horr (arnavutca), huur uşağı (azerice), puta baten semea (baskça), son of сука (belarusca), кучи син (bulgarca), hajzl (çekce), 儿子的婊子 (çince), søn af en kælling (danca), bajingan (endonezca), որդի էգ (ermenice), hoorapoeg (estonyaca), فرزند فاحشه (farsca), klootzak (felemenkçe), anak na lalaki ng isang asong babae (filipince), paskiainen (fince), fils de pute (fransızca), mab ast (galce), fillo de puta (galicyaca), შვილი bitch (gürcüce), pitit gason yon femèl chen (haitice), kurvin sin (hırvatça), बदमाश (hintçe), בן כלבה (ibranice), mac bitch (irlandaca), hijo de puta (ispanyolca), jäveln (isvecce), figlio di una cagna (italyanca), sonur tík (izlandaca), fill de puta (katalanca), sukinsynu (lehçe), dēls kuce (letonca), šunsnukis (litvanyaca), kurafi (macarca), син на кучка (makedonca), bajingan (malezyaca), iben kelba (maltaca), drittsekk (norvecce), filho da puta (portekizce), nenorocitul (romence), son of сука (rusca), курвин син (sırpça), hajzl (slovakça, kurbin sin (slovence), mwana wa bitch a (svahili), ไอ้บ้า (tay dili), son of сука (ukraynaca), con trai của một bitch (vietnamca), זון פון אַ הור (yidce), κάθαρμα (yunanca)huur çocuğu (türkçe) ,son of a bitch (ingilizce), seun van 'n teef(afrikaca), hurensohn (almanca), horr (arnavutca), huur uşağı (azerice), puta baten semea (baskça), son of сука (belarusca), кучи син (bulgarca), hajzl (çekce), 儿子的婊子 (çince), søn af en kælling (danca), bajingan (endonezca), որդի էգ (ermenice), hoorapoeg (estonyaca), فرزند فاحشه (farsca), klootzak (felemenkçe), anak na lalaki ng isang asong babae (filipince), paskiainen (fince), fils de pute (fransızca), mab ast (galce), fillo de puta (galicyaca), შვილი bitch (gürcüce), pitit gason yon femèl chen (haitice), kurvin sin (hırvatça), बदमाश (hintçe), בן כלבה (ibranice), mac bitch (irlandaca), hijo de puta (ispanyolca), jäveln (isvecce), figlio di una cagna (italyanca), sonur tík (izlandaca), fill de puta (katalanca), sukinsynu (lehçe), dēls kuce (letonca), šunsnukis (litvanyaca), kurafi (macarca), син на кучка (makedonca), bajingan (malezyaca), iben kelba (maltaca), drittsekk (norvecce), filho da puta (portekizce), nenorocitul (romence), son of сука (rusca), курвин син (sırpça), hajzl (slovakça, kurbin sin (slovence), mwana wa bitch a (svahili), ไอ้บ้า (tay dili), son of сука (ukraynaca), con trai của một bitch (vietnamca), זון פון אַ הור (yidce), κάθαρμα (yunanca)huur çocuğu (türkçe) ,son of a bitch (ingilizce), seun van 'n teef(afrikaca), hurensohn (almanca), horr (arnavutca), huur uşağı (azerice), puta baten semea (baskça), son of сука (belarusca), кучи син (bulgarca), hajzl (çekce), 儿子的婊子 (çince), søn af en kælling (danca), bajingan (endonezca), որդի էգ (ermenice), hoorapoeg (estonyaca), فرزند فاحشه (farsca), klootzak (felemenkçe), anak na lalaki ng isang asong babae (filipince), paskiainen (fince), fils de pute (fransızca), mab ast (galce), fillo de puta (galicyaca), შვილი bitch (gürcüce), pitit gason yon femèl chen (haitice), kurvin sin (hırvatça), बदमाश (hintçe), בן כלבה (ibranice), mac bitch (irlandaca), hijo de puta ca), hurensohn (almanca), horr (arnavutca), huur uşağı (azerice), puta baten semea (baskça), son of сука (belarusca), кучи син (bulgarca), hajzl (çekce), 儿子的婊子 (çince), søn af en kælling (danca), bajingan (endonezca), որդի էգ (ermenice), hoorapoeg (estonyaca), فرزند فاحشه (farsca), klootzak (felemenkçe), anak na lalaki ng isang asong babae (filipince), paskiainen (fince), fils de pute (fransızca), mab ast (galce), fillo de puta (galicyaca), შვილი bitch (gürcüce), pitit gason yon femèl chen (haitice), kurvin sin (hırvatça), बदमाश (hintçe), בן כלבה (ibranice), mac bitch (irlandaca), hijo de puta (ispanyolca), jäveln (isvecce), figlio di una cagna (italyanca), sonur tík (izlandaca), fill de puta (katalanca), sukinsynu (lehçe), dēls kuce (letonca), šunsnukis (litvanyaca), kurafi (macarca), син на кучка (makedonca), bajingan (malezyaca), iben kelba (maltaca), drittsekk (norvecce), filho da puta (portekizce), nenorocitul (romence), son of сука (rusca), курвин син (sırpça), hajzl (slovakça, kurbin sin (slovence), mwana wa bitch a (svahili), ไอ้บ้า (tay dili), son of сука (ukraynaca), con trai của một bitch (vietnamca), זון פון אַ הור (yidce), κάθαρμα (yunanca)Tümünü Göster
-
25.
0omurgalı ve omurgasız hayvanlarda, erkek bireylerde, görünür kısımda yer alan eşey ve üreme organı yapısıdır. Penis kelimesi Latincede "kuyruk" anldıbına gelmektedir.[kaynak belirtilmeli]idrar ve üreme salgısı kanalıyla, bunun çevresini saran süngerimsi bir yapıda kan damarlarınca zengin bir üreme organıdır. Penisin ucunda yer alan açıklıktan hem idrar hem de meni ayrı zamanlarda dışarıya atılır. Penis uyarıldığında damarların kanla dolmasıyla büyür ve sertleşir. Buna sertleşme (ereksiyon) denir. Sertleşen penis içindeki meninin dışarı atılmasına boşalma (ejekülasyon) denir.
-
24.
0reserved
-
tyler dursun annesinin namuusnu koruyor
-
ccc rammstein ccc günaydın diler 09 01 2025
-
chatgptye apo hain midir diye soruyorum
-
bi uykumuz vardı onuda
-
benim beddualar tutar 2016 da bahiste
-
kaç para ulan bi kadın
-
nerde o eskiden sex purna hikayesi yazanlar
-
gldm suku icin adlı yzrn mehdi iddiası üzerinee
-
elektrik çok büyük
-
kadıköyde inci yazarı gibtim
-
ulam bir meme la
-
alfa kuşağı
-
para mal mülk zaten yok
-
mentalcel için intihar önerisi
-
fakir adam da alkol sigara içmesin amk
-
geypelin niye hep sozluktesin dostum
-
duyduğunuzz en iyi küfürrler
-
vucudumda cok fazla ben çıktı
-
evlat diye kucagina aldigin
-
ekşide türk değil türkiyeli basligini trende
-
lightbringer1881 günaydın nasılsın
-
kadin dovmek
-
mobil uygulamamıza ne oldu
-
nba deki kiss cam
-
9000 den az başlığı olan üye
- / 1