sokratesin savunması

kendisini devletin tanrılarına inanmamakla, gençleri yoldan çıkarmakla, güneşe ay'a taş toprak demekle suçlayan atinalı meletos ve anytos' un açtığı ve kazanarak sokratesin idam edilmesine sebep olan dava da yaptığı savunmadır. sevgili sokrates atinalıları ve yargıçları uyarmıştır; gerçekleri görmesi için yaşlı bir adamı, bir bilgini idam etmenin kendilerine ömür boyu utanç getireceğini anlatmaya çalışmıştır ama nafile sonrasında canını almışlardır.

aslında çoğu insanın kendini bilgili zan'ı ile yaşadığı ama hiçbir şey bilmediğini anlatmaya çalışır.
" o araştırmalarımda baktım, asıl bilgisizler, bilgilidir diye tanınmış olanlar! boştur denenler de ise daha çok akıl var. "

tanrının insanlara cehaletini hatırlatması için belki de onu görevlendirdiğini düşünmüş ve paylaşmıştır.
" asıl bilen, atina yargıçları, belki yalnız tanrıdır; o sözü ile de insan bilgisinin büyük bir şey olmadığını, hatta hiçbir şey olmadığını göstermek istemiştir; sokrates demiş olması ancak bir söz gelişidir; "ey insanlar! aranızda en bilgesi, sokrates gibi bilgeliğinin gerçekte bir hiç olduğunu bilendir" demek istemiş. "

tüm dünyanın en büyük sorununun kıskançlık olduğunu savunmuştur, karşıyı her zaman dolaylı da olsa kıskandığımızı bize de anımsatmıştır.
"bununla beraber, üzerime ne kadar çok kin çekmiş olduğumu düşünüyorum ve hüküm giymem gerekirse, beni yok edecek olanın bu olduğunu, onun meletos, anytos değil, şimdiye kadar birçok iyi insanların ölümüne sebep olmuş, belki ileride de olacak olan iftira ve çekememezlik olduğunu düşünüyorum; çünkü bu kurbanların sonuncusu herhalde ben olmasam gerek."

eger beni ölümle korkutacağını düşünüyorsanız yanılıyorsunuz diye atinalılara ve mahkemeye hakkın üstünü kapatamayacaklarını belirtmiştir.
" ölüm korkusu, gerçekte bilge olmadığı halde kendini bilge sanmak değil midir? bilinmeyeni bilmek iddiası değil midir? insanların, korkularından en büyük kötülük saydıkları ölümün en büyük iyilik olmadığını kim bilir? bilmediğimiz bir şeyi bildiğimizi sanmak gerçekten utanılacak bir bilgisizlik değil midir?"

onu bu şekilde baskılayamayacaklarını ve en büyük zararı masum birini idam ederek kendilere vereceklerini ve bunun bir ömür onları rahatsız edeceğini, peşlerini bırakmayacağını söylemiştir.
" bana kimse, ne meletos ne de anytos, zarar verebilir; kötü bir kimse iyi bir adamı nasıl zarara sokabilir? ancak kendine zarar vermiş olur. çünkü onların şimdi yaptıkları gibi, başka bir kimsenin hayatını haksız yere yok etmek daha büyük bir kötülüktür."

devlete karşı gelenlerin ta o çağ'dan kellesinin uçtuğunun kinayeli bir şekilde de belirtmiştir mahkemeye.
"canınız sıkılmasın ama hakikat sudur ki, devlette görülen birçok kanunsuz, haksız işlere karsı doğrulukla savaşarak size veya herhangi başka bir kurula karşı giden hiçbir kimse ölümden kurtulamıyor."

siyasetin yalan dolan hile hurda olduğunu ve girenin çamura bandığı da söylemekten geri durmamıştır.
" ben bir siyaset adamı olmak için fazla dürüst olduğumu düşünerek, size ve kendime iyilik etmeme engel olacak hiç bir yola sapmadım!"

çiçekleri kopararak baharın gelişinin engellenemeyeceğini anlatmaya çalışmış ama nafile.
"insanları öldürmekle, herkesi kötü hayatınızı kınamaktan alıkoyacağınızı sanıyorsanız yanılıyorsunuz."

son öğüdünü tüm insanlığa veren yaşlı sokrates ölümünün kucağına güle güle koşmuştur.
"sizden dileyeceğim bir şey daha kaldı: çocuklarım büyüdükleri zaman, atinalılar, erdemden çok zenginliğe yahut herhangi bir şeye düşkünlük gösterecek olurlarsa, ben sizinle nasıl uğraşmışsam, siz de onlarla uğraşınız, onları cezalandırınız; kendilerine, kendilerinde olmayan bir değeri verir, önem vermeleri gereken şeye önem vermez, bir hiç oldukları halde kendilerini bir şey sanırlarsa, ben sizi nasıl azarlamışsam, siz de onları öyle azarlayınız. bunu yaparsanız, bana da, okullarıma da doğruluk etmiş olursunuz."