smash my psp

yunanistan cumhuriyeti (yunanca: ελληνική δημοκρατία, eliniki dimokratia) ya da kısaca yunanistan (ελλάδα, elada, ufa: [e̞ˈlaða] (yardım·bilgi); tarihi olarak ελλάς, ellas ufa: [e̞ˈlas]) güneydoğu avrupa'da balkan yarımadası' nın güney ucunda yer alan bir ülke. avrupa birliği ve kuzey atlantik antlaşması örgütü üyesi yunanistan, türkiye'nin batı komşusudur. arnavutluk, bulgaristan ve makedonya cumhuriyeti ile de sınır paylaşmaktadır.
osmanlı devletinin zayıflaması sürecinde, 19. yüzyılın büyük emperyal devletlerince i̇stanbul'un idaresinden çıkartılarak kurulan 28 yeni devletten biridir.
yunanistan adı antik i̇yonya'nın (bugünkü i̇zmir, aydın, manisa, muğla bölgesi) arapça ve farsça söyleniş şeklinden gelir.
orta çağ'da bizans i̇mparatorluğu ve sonra osmanlı devleti dönemlerinde romalı anldıbına gelen rum adı kullanıldı. bu isim bugün daha çok kıbrıs'nın güneyi, i̇stanbul ve ege'deki yunan asıllı halkı ifade etmek için kullanılmakta, yunanistan'da yaşayanlara sıkça yapılan bir hata ile yunanlı denilmektedir. bunun yerine hem bu milletten olan kişiyi ifade etmek hem de yunanistan'a ait olduğunu belirtmek için yunan sözcüğü kullanılır. [1]
yunanistan, 1981'den beri avrupa birliği[2], 1952'den beri nato, 1961'den beri oecd[3], 1995'den beri batı avrupa birliği ve 2005'den beri avrupa uzay ajansı[4] üyesidir. atina ülkenin başkenti; selânik, patras, kandiye, volos, yanya, yenişehir ve kavala, vodina ülkenin bazı diğer büyük şehirleridir.
konu başlıkları [gizle]
1 i̇sim
2 tarih
3 coğrafya
4 i̇klim ve bitki örtüsü
5 demografi
6 etnik yapısı
7 dil
8 i̇darî birimler
8.1 coğrafi bölgeler
8.2 nomos
9 ayrıca bakınız
9.1 harita
10 galeri
11 dipnot
12 kaynaklar
13 dış bağlantılar
i̇sim [değiştir]

yanlış da olsa bu adı kullanmışlardır ve günümüzde de kullanılmaktadır. ayrıca arapçada roma i̇mparatorluğunda veya doğu roma’da yaşayan yunanlılara roma'lı "rumi” denirdi. fakat daha sonra sözcük “rum” halini almış ve bir süre sonra da türkiye’de anadolu’da yaşayan yunanlar'a denilmiştir ve günümüzde de denilmektedir. arihte... hellen sıfatı; çeşitli etnik topluluklar için kullanılmıştır. hellen sözcüğü ilk olarak makedonya kralı büyük i̇skender’nin pers'ler üzerine yaptığı asya seferi sonunda hellen uygarlığı kurmasıyla başlamıştır.bu sefer sonunda anadolu, mezopotamya, mısır, i̇ran ve kuzey hindistan topraklarını ele geçiren i̇skender, doğu ve batı(yunan) kültürlerini sentezleyerek hellen kültürünün oluşumunu sağlamıştır. bu olaylar meydana gelirken yunanlar, hellen imparatorluğu içinde incin halde yaşıyorlardı. yunanlar ticari ve kültürel ilişkiler içine girdikleri çeşitli halklarla bu incinlığı bozup birlik oluşturmak istediler. birliğin oluşmasında halkların lehçe farklarına rağmen yunanca konuşmaları da önemli bir etken olmuştur.
yunanlar, kendilerine ırk birliğini açığa vuran "hellen" adını vermeden önce, başka ırktan olanları ve başka dil konuşanları "barbares" (barbarlar) olarak göstermişlerdir.bu şekilde kendileriyle yabancılar arasında bir sınır çizip; kendi ırksal topluluklarını kurarak, hellen sözcüğünün oluşumunu sağlamışlardır. “grek” deyimine tarihsel açıdan bakıldığında yunanların akdeniz'de koloniler kurması bunda büyük etken olmuştur. o zamanlarda yunan kolonilerinden biri de i̇talya yarımadasındaki kime’dir. kime eğriboz adasında yaşayan halkisli’ler tarafından kurulmuştur fakat bu şehrin kurulmasında eğriboz adasının karşı kıyılarındaki gralar yardımcı olmuştur. bunun sonucunda bu kavmin adı i̇talya'da biraz değiştirilmek suretiyle "graikus" (graecus) şeklini almış, sonraları latinler tarafından tüm hellen kavmini gösteren kolektif bir sözcük olarak kullanılmıştır.
"grek" deyimine latince sözlük anlamından bakıldığında da, "hırsız, hilekâr" anldıbına gelmektedir. aynı zamanda da fransızca larousse 'da da aynı anlam yazılıdır. bu anlam yunanlar tarafından yunan ruhunu yaraladığı için,ii. dünya savaşı'ndan sonra, yunan hükümetinin başvurusu üzerine "grek" kelimesinde düzeltme yapılıp “hellen” sıfatını kendilerine layık görmüşlerdir. "i̇yonya", yunanistan'daki dor istilası karşısında anadolu kıyılarına göç etmek zorunda kalan ve batı anadolu'da on iki büyük site kuran halkın kendilerine verdikleri isimdir. i̇yonlar bir süre bağımsız kaldıktan sonra anadolu’nun halklarından olan lidyalılara boyun eğmişleridir. daha sonra doğudan gelen pers işgalerine yenilen lidya’nın pers egemenliğine girmesiyle i̇yonlarda pers egemenliğine girmiştir. .daha sonra bu “iyon” adı giderek yayılmaya başladı. tevrat'ta yavan, asur yazıtlarında yavnai, pers yazılı belgelerinde yauna olarak gösterilmiştir. buna göre; doğudan gelen ve önce batı anadolu'yu -dolayısıyla i̇yonya'yı- ele geçiren persler, ege'deki düşmanlarına "yauna" adını vermişlerdir. bu ad zamanla bugünkü yunanistan halkını da içene alacak şekilde genelleşmiştir. türkler de, yanlış da olsa bu adı kullanmışlardır ve günümüzde de kullanılmaktadır. ayrıca arapçada roma i̇mparatorluğunda veya doğu roma’da yaşayan yunanlılara roma'lı "rumi” denirdi. fakat daha sonra sözcük “rum” halini almış ve bir süre sonra da türkiye’de anadolu’da yaşayan yunanlar'a denilmiştir ve günümüz

coğrafya

batı şeria ve i̇srail
i̇srail, ortadoğu’da doğu akdeniz kıyısındadır. batısında akdeniz, kuzeyinde lübnan ve suriye, doğusunda ürdün, güneybatısında sina yarımadası ve gazze vardır. ülkenin güney bölgesi, necef çölü'nden meydana gelir. kuzeydoğu kesimi ise şeria hendeğine açılır. güneydoğuda dik yükseltiler vardır. lut gölü bu bölgededir. akdeniz kıyı bölgesinin kuzey bölümü yafa’dan karmel dağına kadar uzanarak, şaran ovası adını alır.
karmel dağı'nın doğusunda kişon irmağı vadisi boyunca uzanan esdradelon ovası yer alır. ova, taberiye gölü'ne kadar uzanır. ürdün nehri buradan geçerek deniz yüzeyinden 394 m aşağıdaki lut gölüne dökülür. lut gölü'nün sadece güneybatı sahili i̇srail’indir. i̇srail’in doğu bölgeleri dağlıktır. buralar şamiriye ve yahudiye tepelerinden necef dağı'na kadar uzanır. i̇srail’in en yüksek noktası 1208 m’lik nyron dağı, taberiye gölü'nün kuzeybatısındadır. golan tepeleri de kuzeydoğudadır. şamiriye ve yahudiye tepeleri üzerinde kudüs’ün bulunduğu yaylanın bir kısmı yer alır.
i̇klim

i̇srail’de yazlar kurak ve sıcak geçer. yağmur ancak aralık, ocak ve şubat aylarında yağar. yıllık ortalama yağış miktarı 1000 mm civarındadır. yıllık sıcaklık ortalaması yazın 24-32 °c arasında, kışın ise 7 ila 16 °c arasındadır. bu ortalama necef çölü'nde 38 °c’yi aşar.
kaynaklar

ülke topraklarının yarıdan fazlasını meydana getiren necef çölü, çorak volkanik engebelerle sınırlanmış, geniş bir bozkır ovasıdır. batı kesiminde kuru yaylalar bulunur. galilea ve carmel’in yüksek tepeleri halep çamları ve meşe ağaçları ile kaplıdır. en tipik bitki örtüsü akdeniz makileridir. akdeniz kıyı bölgesi verimli ve yeşilliktir. i̇srail’de hızlı bir ağaçlandırma çalışmaları yapılmaktadır. yabani hayvanlarının soyu gittikçe azalmıştır. çok çeşitli kuş türleri vardır.
madenler

i̇srail’in en verimli ve değerli maden yatakları, lut gölü bölgesinde bulunan potasyum, sodyum, mağnezyum ve tuz kaynaklarıdır. bakır, kaya fosfatları, manganez, cam toprağı, kaolin, demir cevheri, petrol ve tabii gaz necef’te bulunur.
simgeler

i̇srail bayrağı
i̇srail devleti'nin bayrağı musevi dua şalı tallit'in deseninden esinlenilmiştir ve rengi davud'un kalkanı'nın (magen david) rengi olan mavidir.
i̇srail devleti'nin resmi amblemi yedi kollu şamdan'dır (menora), bu şamdanın şeklini eski çağlardan beri varolduğu bilinen moriah isimli yedi dallı bitkiden aldığı söylenir. i̇ki yanındaki zeytin dalları i̇srail'in barış arayışlarını simgelediği iddia edilir. menora'nın kökeni ve anlamı ile ilgili birçok iddia ortaya atılmıştır.
siyasi sistem

i̇srail parlamento binası
devlet başkanı - başkan (i̇srail başkan (i̇br. nasi) yedi yılda bir knesset (meclis)'in çoğunluğunun oyu ile seçilir. devlet başkanı genellikle törensel ve resmi görevleri yerine getirir; ancak af yetkisi gibi yürütme yetkilerine de sahiptir. başbakanlığa başkan tarafından çoğunluğu kazanan partinin lideri seçilir. hükümete parlamento dışından bakan tayin edilebilmektedir.
meclis - tek meclis (parlamento) knesset: 120 üye
seçim sistemi - nispi temsil
en düşük oy verme yaşı - 18 yaş
en uzun hükümet dönemi - 4 yıl
ekonomi

bu maddedeki veya maddenin bir bölümündeki bazı bilgilerin kaynağı belirtilmemiştir.
ayrıntılar için maddenin tartışma sayfasına lütfen bakınız.
maddeye uygun bir biçimde kaynak ekleyerek vikipedi'ye katkıda bulunabilirsiniz.

ramat gan'da bir iş bölgesi.
i̇srail ekonomisi, yüksek teknolojik araç gereç üretimi, tarım, sanayi, elmas işlemeciiği ve turizme dayalıdır. kişi başına düşen milli gelir, avrupa ortalamasına yakındır. kibbutz adı verilen kommünal tarım çiftlikleri gıda üretiminin tamdıbına yakınını gerçekleştirerek ülkenin gıdada kendi kendine yetmesini sağlar. teknoloji alanında i̇srail ekonomisi dünyanın en hızlı gelişen ülkesidir. intel, ibm, motorola, google gibi firmaların i̇srail'de ar-ge merkezleri bulunur, bunun nedeni silikon üretimi için ülkenin elverişli olması ve en önemlisi kişibaşına düşen bilgi teknolojilerinde çalışan sayısının çok yüksek olmasıdır. nasdaq endeksinde i̇srail firmaları en çok işlem görenler sıralamasında abd ve kanada'dan sonra üçüncü gelir. i̇srail çeşitli güvenlik sorunlarına rağmen sürekli kaliteli insan gücü yetiştirmeye önem vererek ekonomisinin büyümesini sağlamıştır. bu gelişme filistin için de faydalıdır. bugün gazze'de kişi başına milli gelir afrika'nın neredeyse tamamından ve arap ülkelerinin bir çoğundan yüksektir. filistin 8 üniversitesi ile arap dünyasının en kültürlü bölgelerinden biridir.
tarım
i̇srail tarımının temel birimini kibbutzlar teşkil eder. kibbutz, bir kollektif üretim teşkilatıdır. necef çölü uzun çalışmalardan sonra ekilebilir duruma getirilmiş ve tarımsal üretim artmıştır. kibbutz, kollektif çiftlikleri biçiminde teşkilatlanmış olmasına rağmen kooperatif şeklinde birimler de vardır. bu birimlere moşavim denir. tarım bu teşkilatlar tarafından yapılır. i̇srail toplam işgücünün % 6,5’u tarım sektöründe çalışmaktadır. i̇srail’de sulama şebekesi çok gelişmiştir. 400.000 hektardan büyük bir alan sulanabilmektedir. ana tarım bölgesi eşdraelon’dur. sahil ovaları da vadiler kadar verimlidir. yetiştirilen başlıca tarım ürünleri; tahıllar, turunçgiller, şekerpancarı, üzüm ve vişnedir.