sigarayı bırakmak isteyen varsa toplanın

bölüm 7: i̇nandırıldığımız aldatmacalar ve i̇rade dışı hareket
çocukluğumuzdan beri her gün sigaranın bizi rahatlattığına, bize cesaret ve güven
verdiğine ve dünyadaki en değerli şeyin sigara olduğuna dair mesajlar alırız. abarttığımı
mı sanıyorsunuz? filmlerdeki bütün idam sahnelerinde idam edilecek kişilerin en son
arzuları bir sigaradır. bunun bizde bıraktığı etki çok derindir. bilincimiz fark etmese de
“uyuyan partnerimiz” mesajı alacak zamanı bulur. buradaki mesaj: “dünyadaki en değerli
şey, en son düşüncem ve en son yaptığım şey bir sigara içmektir.” bütün savaş filmlerinde
yaralılara bir sigara verilir.
(ciks sonrası sigara)
arkadaşlarınız arasında bir küçük anket yaptığınızda çoğu tiryakinin güçlü kişiliklere
sahip insanlar olduğunu görürsünüz. çoğunlukla serbest çalışan, yönetim pozisyonlarında
bulunan yada doktor, avukat, polis, öğretmen, hemşire, sekreter gibi belli bir eğitim
gerektiren mesleklerde çalışan diğer bir deyişle yaşamları stres dolu kişilerdir. tiryakilerin
düştüğü en büyük yanılgı sigaranın stresi hafiflettiğidir. bu yüzden sigara sorumluluk sahibi
olan ve stresli bir yaşam süren aynı zamanda hayranlık duyulan ve taklit edilen dominant
insan tipi ile sık sık bağdaştırılır. can sıkıntısı sigara içmenin ikinci nedeni olarak
bilindiğinden bağımlılığın yaygın olduğu bir başka grup da tekdüze iş yapan kişilerdir.
korkarım sigaranın can sıkıntısını geçirdiği düşüncesi de bir yanılgıdır.
• **beynimize işlenen aldatmacaların boyutları inanılmayacak kadar büyüktür.
toplumumuz eroin bağımlılığını dışlar oysa yılda eroinden ölenlerin sayısı yüzü bulmaz.
fakat nikotin adında başka bir uyuşturucu vardır ki, yüzde altmışından fazlamız
yaşamında bir kez bağımlılık kazanır ve çoğu, yaşdıbının sonuna dek bu yüzden çok para
harcar. i̇nsanlar harçlıklarının büyük bir kısmını sigaraya harcarlar ve sigara her yıl
binlerce kişinin yaşdıbını mahveder. batı toplumunda trafik kazaları, yangınlar dahil bir
numaralı ölüm nedeni sigaradır.
bir servete mal olan ve bizi gerçekten öldüren bir uyuşturucu bir süre öncesine
kadar hiçbir sakıncası olmayan sosyal bir davranış olarak değerlendirilirken şimdi eroini
neden büyük bir dert olarak görüyoruz? son yıllarda genel kanı biraz değişti ve sigara
içmek sağlığa zarar verebilen biraz anti sosyal bir alışkanlık olarak nitelendirilmeye
başladı. fakat hâlâ her bakkalda, büfede yaldızlı paketler içinde yasal olarak satılmaya
devam ediyor. bunda en çok çıkarı olan devlettir. sigara içenlerden trilyonlarca tütün
vergisi alınıyor ve tütün endüstrisi yalnızca reklam için yılda yüzlerce milyar harcıyor.
bir galeride elden düşme bir araba alırken galeri sahibini nezaketler dinler ama
söylediklerinin bir kelimesine bile inanmazsınız ya, aynı şekilde sigara konusunda
beynimize işledikleri bu boş düşüncelere de tepki göstermeniz gerekir.

bölüm 6: nikotin bağımlılığı
tütünün içindeki renksiz yağlı bileşim nikotin bizi sigaraya bağlayan uyuşturucudur.
i̇nsanlığın bildiği uyuşturucuların hepsinden daha fazla bağımlılık sağlar; bazen tek bir
sigara bile bağımlılık için yeterli olur.
sigaradan çekilen her nefes ciğerlerden beyne ufak bir doz nikotin taşır ve bu doz
etkisini bir eroinmanın damarlarına sıktığı eroinden daha çabuk gösterir. i̇nsan bir
sigaradan ortalama olarak yirmi nefes çekerse bir tek sigaradan yirmi doz uyuşturucu
almış olur.
nikotin etkisini çabuk gösteren bir uyuşturucudur ve kandaki nikotin miktarı sigara
içtikten yarım saat sonra yarıya, bir saat sonra ise dörtte bire düşer. bu da birçok tiryakinin
neden günde yaklaşık yirmi tane sigara içtiğini açıklar.
sigaramızı söndürür söndürmez nikotin hızla vücudumuzu terk etmeye başlar ve
canımız tekrar sigara istemeye başlar.
bu noktada tiryakilerin sigara ekgibliğinin yarattığı özlem duygusu konusunda
düştükleri yaygın yanılgıyı düzeltmek istiyorum. tiryakiler sigaranın ekgibliğinin yarattığı
özlemin sigarayı bırakmaya çalışırken yada zorlanırken yaşanan o korkunç sarsıntı
olduğunu sanırlar. aslında bu özlem duygusu öncelikle ruhsal bir şeydir, tiryaki zevk yada
destek diye bildiği şeyden yoksun kaldığını düşünür. sonra bu konuya daha ayrıntılı olarak
değineceğim.
nikotin ekgibliğinin yarattığı özlem duygusu o kadar zayıftır ki çoğu tiryaki
uyuşturucu bağımlısı olduğun fark etmeden yaşar ve ölür. “nikotin bağımlısı” dediğimizde
alışkanlığa “daha yeni” başladığımızı düşünürüz. çoğu tiryakinin uyuşturucudan ödü
kopar, oysa kendileri uyuşturucunun bağımlısıdır. gerçi bırakılması kolay bir uyuşturucu
fakat insan önce bağımlı olduğunu kabul etmek zorundadır.
nikotini kesmek hiçbir fiziksel ağrı vermez. yalnızca bir şeyin eksildiğini anımsatan
boş, huzursuz bir duygu belirir. bu yüzden birçok tiryaki sigaranın ellerle bir ilgisi olduğunu
sanır. bu huzursuz duygu uzun sürerse tiryaki sinirli, gergin, güvensiz ve hassas olur. bu
ni̇koti̇n zehrine duyulan açlıktır.
bir sigara yaktıktan yedi saniye sonra vücuda taze nikotin girer ve özlem sona erer;
böylece sigaranın tiryakiye verdiği rahatlama ve güven duygusu sağlanmış olur.
sigaraya başladığımız ilk günlerde sigara ekgibliğinin yarattığı özlem duygusu ile
sigaranın verdiği rahatlama duygusu o kadar hafiftir ki varlıklarını fark etmeyiz bile. düzenli
olarak sigara içmeye başladığımızda ya sigaradan tat almaya başladığımızı yada
alışkanlık edindiğimizi sanırız. aslında bağımlılık kazanmış oluruz. biz fark etmesek de o
küçük nikotin canavarı kanımıza girmiştir ve artık zaman zaman onu beslememiz gerekir.
tiryakilerin hepsi hiç gereği olmadığı halde saçma sapan nedenlerden dolayı
sigaraya başlar. az sigara da içsek çok sigara da içsek devam etmemizin tek nedeni o
küçük canavarı beklemektir.