insanoğlu var olduğundandan beri bir yaratıcımız var mı diye düşünüp durur. Yaradanın var olduğuna inananlarsa kaç tane yaratıcımız var? Yaratıcı bizi niye yarattı? Yarattıktan sonra dünyaya bırakıp kaçtı mı? Ahiret hayatı var mı, kader var mı? diye düşünür durur.

Bir de bu insanoğlu hep kendi inançlarını zorbalıkla başkalarına da dayatmaya çalışmasın mı? Bunu kutsal kitabında "Dinde, dine sokmak için zorlama yoktur." (Bakara, 2/256) yazan Müslümanlar da yaptı; öğretileri aynı islam'da olduğu gibi iyilik ve hoşgörü olan Hristyanlar, Yahudiler, Budistler vs. diğer bilumum dine inananlar da yaptı.

Aynı dine inanan insanlar dahi kavgaya tutuştular. Mezhep diye bir şey çıkardılar senle ben diye bölüşmek, ayrışmak için. Kendi dinlerini en güzel yaşayan insanları; Yunus Emre'yi, Mevlana'yı, Hallac-ı Mansur'u bile dinsiz ilan ettiler. Hatta Mansur'u şu nedenle idam ettiler: Mansur bu ayrışmalardan bıkmıştı ve dedi ki "En-el hakk(Ben Allah'ım)". Demek istediği şuydu: Hepimiz Allah'tan gelmeyiz ve onun bir parçasıyız. Ben de Hakk'tan gayrı değilim. Varlığım onun varlığı içinde eridi, yok oldu.

Dar kafalar bunu "En-Allah(Allah benim) " anladı. Başını kılıçla vücudundan kopardılar ama yine de Allah'tan koparamadılar. Kopmuş başı En-el Hakk dedi bir daha. Vücüdundan kopardıkları tüm uzuvları haykırmaktaydı hâla bir olduklarını. Korkup yaktılar, küllerini nehire attılar. Su "En-el hakk" dedi. Cümle varlık "En-el hakk" demekte de onlar ve onlar gibi olanlar yine de tevhide, yani birliğe inanmadı, inanmamakta. Tevdih inancının olmadığı yerde de aşka yer yoktu.
Mevlana'nın Mesnevi'sinden konuyla ilgili bir hikaye aktarayım:

iki dosttan biri diğerini ziyarete gitti ve kapısını çaldı.

içerideki “Kimdir, o?” dedi.
Kapıdaki “Benim” dedi.
Dost, “Madem sen, sensin, kapıyı açmıyorum, 'ben' diye bir dostum yok, Git!” dedi.

Diğeri yine geldi bir süre sonra, arkadaşının kapısını çaldı.

Arkadaşı, “Ey güvenilir kişi! Kimsin?” dedi.
“Ben” dedi.
Ona “Git, zamanı değildir. Böyle bir sofrada ham kişiye yer yoktur” dedi.

Ham kişiyi ayrılık ve hicran ateşinden başka ne olgunlaştırır? iki yüzlülükten nasıl kurtulur?
O zavallı gitti. Bir yıl yolculukta dostunun ayrılığında alevlerle yandı ve pişti.

O pişmiş, olgunlaştı. Sonra geri döndü. Yine arkadaşının evinin etrafında pervane gibi dolaştı.
Dudağından edepsiz söz çıkmaması için yüz korku ve edeple kapının halkasını vurdu.

Dostu, “Kapıdaki kimdir?” diye seslendi.
“Kapıdaki sensin, ey sevgili!” dedi.
Dostu“Şimdi benim gibisin, ey ben! Gir. Evde iki bene sığacak yer yok."

Birbirine ayna olan ve aynı olan dostlara ihtiyacımız vardır bizim. "Neyi arıyorsan osun sen" der Mevlana Celaleddin. Aşk ile çıkmak gerek bu arayış yoluna. Yolun çıkış noktası "Hayy", varış noktası "Hu"dur. Yol döner dolaşır yine aynı yere varır. Bu yolda kendini bilen aslında kendini bulandır. Kendini bulan Hakk'ı da bulur.

Yine Mevlana "Aşk şeriatı bütün dinlerden ayrıdır. Aşıkların şeriatı da Allah'tır, mezhebi de." der. Tanrıyı ve onun birer parçası olan yarattıklarını, Yunus Emre'nin "Yaradılanı severim, yaradandan ötürü" anlayışı ile sevmek gerek. 'Ben'i sevmeyen kendini de sevmez. Herkes ayna olsa insanoğlu birbirine bakarken kendini görür. Kim 'bir'i görürse Hakk'ı görür.

Bir olmak gerek dostlar. "Ne olursanız ol"un "gel"in bir olun. Gökkuşağında renkler farklı farklı olsa da o renkler gökkuşağının birliğini oluşturur. Her biri o gökkuşağına renk katar. Siz de renk katın birliğe, koparmayın uzuvlarınızı bu vücuttan. Haydin Hakk'ın birliğine emanet olun.