sözlük

interaktif sözlük, sözlükten esinlenilerek oluşturulmuş ve etkileşime dayanan bir internet projesidir. Katılımcı sözlüklerde üyeler, çeşitli kavramlar hakkında tanım adı verilen yorumlar yazmaktadır. ilk interaktif sözlük 1 Şubat 1999 tarihinde yayına başlayan Ekşi Sözlük’tür. Günümüzde yaklaşık 700.000 sözlük yazarı, 7.000.000 okuyucu kitlesi bulunmaktadır.

TARiHÇE:
Katılımcı sözlüklerin geçmişi Ekşi Sözlük’e dayanır. 15 Şubat 1999’daki ilk entry ile açılan Ekşi Sözlük’ün yazılımı ve tasarımı internet dünyasında bir ilk olmuştur. Belirli bir konu hakkında basit bir şekilde başlık açıp, entry girebilmeyi sağlayan oluşum bilginin düzenli ve kolay ulaşılabilir olmasını sağlamıştır.

Zamanla popülerleşen Ekşi Sözlük’e yazar alımları bir zamandan sonra belirli bir sıra dahilinde yapılmaya başlanmış ve kısıtlanmıştır. Bunun üzerine klon olarak tabir edilen Ekşi Sözlük benzeri sözlükler açılmaya başlanmıştır. Bu ilk klonları takiben her yıl katılımcı sözlükler açılmaya devam etmiştir. 2008 yılına dek 88 klon sözlük açılmıştır. Zamanla sosyal medyanın en önemli Türkçe kaynakları olan sözlükler hala popülerliğini korumaktadır.

ÇEŞiTLER:
Katılımcı sözlüklerin içerik bakımından dört farklı çeşidi vardır. Bunlar genel ve tematik sözlükler ile üniversite sözlükleridir.

GENEL SÖZLÜKLER
Genel sözlükler başını Ekşi Sözlük’ün çektiği ve Ekşi Sözlükvari bir işleyişe sahip olan sözlüklerdir.
Her konuda görüş bildirilen ve konu sınırı olmayan bu sözlüklerin en önemli örnekleri kuruluş sırasına göre Ekşi Sözlük, iTÜ Sözlük, Uludağ Sözlük ve inci Sözlük’tür.

TEMATiK SÖZLÜKLER
Tematik sözlükler yalnızca belli bir alan odaklanmış ve konu sınırlaması bulunan sözlüklerdir.
Sportif Sözlük, Siyasi Sözlük ve Sinema Sözlük gibi örnekleri bulunan bu interaktif sözlüklerin olumlu yönü belli konuların tek bir yerde yoğunlaşmış olmasıdır.

OKUL SÖZLÜKLERi
Okul sözlükleri, yapı bakımından genel sözlükler kategorisine girmesine karşın çoğu üyesinin o okula bağlı olması nedeniyle ayrı bir kategoride listelenmektedirler. Bu sözlüklerin en büyük avantajı o okulla ilgili bilginin yoğunluğudur. ilgili okulun rektör, dekan, ders, yerleşke, ders geçme sistemi, hocalar, fakülteler gibi bilgilerine erişim kolaylığı bu sözlükleri popüler kılmaktadır.
ilk okul sözlüğü olan iTÜ Sözlük (günümüzdeki adı instela), istanbul Teknik Üniversitesi öğrencilerince 1 Mart 2004 tarihinde açılmıştır. Ardından 30 Aralık 2005’te Uludağ Üniversitesi öğrencileri tarafından Uludağ Sözlük açılmıştır.

EKŞi SÖZLÜĞE KIZARAK AÇILAN SÖZLÜKLER
Bir dönemini Ekşi Sözlükte geçirip ondan sonra da fazla haşır neşir olunca ve sözlük kuralının artık pek fayda etmediğini görüp,
Ekşi Sözlük’ten başka bazı sebeplerden soğup yeni sözlük arayışından sonra kurulan sözlüklerdir.

ORTAYA KARIŞIK SÖZLÜKLER
Ekşi Sözlüğe kızıp açanlardan farkları kendi tarzlarında Türkiye’de bir isim olmak için açılmış sözlüklerdir. Genelde ömürleri 3 ila 4 ay arasında değişiklik göstererek başlarda heves edilerek kurulur. Lakin ondan sonra ise 30 kişinin girdiği bir yere dönüşmesi kaçınılmazdır.

iNTERAKTiF SÖZLÜKLERiN GENEL YAPISI
Bu tür oluşumlarda her bir üye oluşuma yazarak katkıda bulunduğundan yazar olarak adlandırılırlar. Sözlüklerin forumlardan farkları forumların belirli bir konuya has, kısıtlanmış konular içermesi ve kişilerin subjektif görüşlerine daha çok yer vermesidir. Katılımcı sözlükte ise bir konu kısıtlaması söz konusu olmadığı gibi, subjektif ve spekülatif bilgi içermemeye olan yatkınlık forumlardan daha fazladır; ancak bu Wikipedi’de olduğu gibi salt angiblopedik bilgi demek değildir. Yazarlar kendi görüşlerini bir takım gerçeklerle birlikte açıklayarak tanım girebilirler. Bu, aynı zamanda bir konu hakkında değişik görüşlerin ortaya konularak bir görüş çeşitliliği oluşturmasına yol açar.

iNTERAKTiF SÖZLÜKLERiN GENEL KURALLARI
Sözlükler temel olarak Türkiye anayasasına uymak zorundadır. Bunların yanında her sözlüğün kendi iç yapılarına uygun olarak koydukları format adı verilen kurallar vardır. Başlığa girilen ilk girdinin tanım olması, girdilerin genel anlam ifade etmesi ve bir girdinin diğer bir girdiye cevap verecek biçimde yazılmaması çoğu sözlüğün uyguladığı kurallardır. Ancak bu kurallar her sözlükte uygulanmayabilir. Örneğin inci Sözlük benzeri formatsız sözlüklerde bu kurallara yer verilmez. Bunların yerine yalnızca siyasi, dini konulardan uzak durmak ve Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’na uygunluk kıstas alınır.



Bilgi Notu: Bu yazı Wikipedi sitesinden alınıp, sadece çeşitler bölümünde 2 madde daha eklenerek sizlere sunulmuştur.

örnek: https://nedirara.com/