roş aşana

özet: roş aşana ibranice yılbaşı anldıbına gelir ve musevi (yahudi) yılbaşısıdır. judyo kardeşlerimin roş aşanası kutlu olsun. hag sameah.

ibranicede roş aşana yılın başı veya yılın birinci günü demektir. yahudilerin yeni yılı olarak bilinen roş aşana, eylül ve ekim ayları arasında bir güne düşer.

roş aşana'da çalışmak yasaktır. günün büyük bölümü sinagogda duada geçer; günlük olağan ibadet biraz daha uzun sürer.

yahudilerin çoğu için roş aşana bir içgözlem, kendine bakış, geçmiş yılın hatalarını gözden geçirme ve yeni yılda yapılması gereken değişiklikleri planlama zamanıdır. aile bireylerinin bir araya gelip birlikte yemek yemesine vesile olur. bu bayramda, tatlı bir yeni yılı temsilen bala batırılmış elma yemek adettir. ayrıca yeni yılda iyi dileklerin bol ve bereketli olması için nar da yenir. diğer bir yaygın uygulama ise ilk günün sonunda su kenarına gidip, günahları simgesel olarak suya atma eylemi taşlik'dir.

roş aşana da geçen yılın bir hesabını yapar, eksilerimizi artılarımızı göz önüne getirir ve yeni yıl için iyi bir yaşam isteriz. bir yıl daha yaşama konusundaki bu isteğimizi nasıl haklı gösterebiliriz? geçen yılı ne şekilde kullandık? acaba bu yıl gelişim gösterdiğimiz, derin düşüncelerle ve başkalarını umursayarak geçirdiğimiz bir yıl oldu mu? zamanımızı gereken şekilde mi kullandık, yoksa onu sadece ve sadece ölüme yaklaşmakla geçirip boş yere mi harcadık? geçen yıl acaba gerçekten hayatı yaşadığımız bir yıl mı oldu, yoksa boş işlerle mi geçirildi? roş aşana, işte bunları değerlendirme ve sonuç her ne olursa olsun dersler çıkarıp gelecek yıl için kararlar alma zamanıdır. teşuva adı verilen bu süreç eve dönüş anldıbına gelir ve roş aşana ile başlar. kendimiz ile tanrı ve kendimiz ile diğer insanlar arasındaki ilişkilerimizdeki hatalarımızı tanımak, kabullenmek ve bunları düzeltmek işte amaç budur.

işe, geçmiş hatalarımızdan pişmanlık duyarak başlarız. pişmanlık duymak ile suçluluk duymak iki farklı kavramdır. öğrenci olduğunuzu, sınavınız olduğunu düşünün. sınavın öncesindeki sabah biraz tembellik yapıyor ve okula gidip genel tekrar dersini dinlememeyi tercih ediyorsunuz. sınava giriyorsunuz ve sorular size çok zor geliyor. daha sonra, bir arkadaşınızla konuşuyorsunuz ve sürpriz! onun sınavı mükemmel geçmiş! nasıl olduğunu sorduğunuzda soruların %70 inin genel tekrar dersinde çözülen örneklerden olduğunu öğreniyorsunuz. işte o sırada içinizi kaplayan duygu kesinlikle suçluluk değildir. bu, biraz uyku karşılığında senenizi kaybetmenizden kaynaklanan duygu pişmanlıktır, saf pişmanlık.

suçluluk sorumluluklarımızı yerine getirmemek ve aşırı öz-suistimalin bir sonucudur; insanın kendisini yok etmesidir. diğer yandan pişmanlık, kaybın realistik bir kabulüdür. delik cebimizden düşürdüğümüz parayı kaybedince, bu kayıp için üzüntü ve pişmanlık duyar, sonra cebi diker ve yaşamımıza devam ederiz. burada suçluluğa ne yer ne de zaman vardır. diğer yandan hataların sürekli tekrarlanması pahalıya mal olacaktır. çünkü yaptığımız hatalar bizi hem kendimizden hem de başkalarından uzaklaştırır. bu açıdan, eski hatalar sebebiyle duyulan pişmanlık, yeni niyet ve kararlar konusunda önemli bir temel ve araçtır.

rosh hashanah hag sameah, shana tova !