philip morris

hatta alın huur evlatları nokta bu

endülüs'ten kaçarak ege'ye manisa'ya yerleşen sefarad kökenli yahudi bir

ailenin çocuğuydu moris. 1855 yılında manisa'da doğmuştu. fakir bir

ailenin çocuğuydu. 9 yaşında yakalandığı ve o yıllarda öldürücü bir

hastalık olan "kuşpalazından" şinasi adlı bir hekimin çabaları ile

kurtulduğu için

ailesi ismine şinasi adını da eklemişti.

genç moris şinasi, önceleri yahudi mezarlığında bekçilik yapmış, ama

okur-yazar olmadığı anlaşılınca işten çıkarılmıştı. daha sonra bir tütün

tüccarının yanına çalışmaya başlamıştı. çalışkanlığı ile kısa sürede

patronunun gözüne girmişti. 21 yaşında yanında çalıştığı tütün tüccarının

iskenderiye kentindeki bürosunun başına geçti moris şinasi. tütün ve

sigarakonusunda edindiği tecrübe ile kısa sürede tanınan bir tüccar oldu.

25 yaşında amerika'ya göç eden moris şinasi, manisa'dan getirttiği

tütünleri amerika'da pazarlayarak ticarete devam etti.

ince kıyılmış tütünden hazırlanan sarma sigaraların kullanıldığı o

yıllarda, otomatik sigara sarma ve paketleme makinesini geliştirip

patentini aldı. yine bir yahudi olan arkadaşı philip'i de ortak alarak

kurduğu şirket philip-moris tütün krallığının kuruluşuna kadar uzandı.

şirket günümüzde de dünya sigara devlerinden biri olarak faaliyet

göstermektedir.

moris şinasi ege'yi ve manisa'yı unutmamıştı. salgın hastalıklardan ölen

çocukları ve hüzünlü ailelerini de unutamıyordu. o yıllarda çocuk

ölümlerine neden olan difteri, boğmaca gibi çocukluk çağı hastalıkları

ile mücadele için servetinin bir kısmını doğup büyüdüğü, hastalığında

bakıldığı manisa'ya vakfetti. kurduğu vakıf manisa'da zamanın en ileri

teknolojisi ile çocuk hastalıkları hastanesi inşa ederek faaliyete geçirdi.

1928 yılında ölen moris şinasi ne yazık ki hastanenin faaliyete geçtiğini

görememiştir.

günümüzde de ege bölgesinin sayılı çocuk hastalıkları hastanelerinden

olanmoris şinasi çocuk sağlığı ve hastalıkları hastanesi sağlık bakanlığına

bağlı olarak çalışmaktadır. moris şinasi'nin hastane için kurduğu vakıf

hastanenin işletme giderlerine katkıda bulunarak bugün de faaliyetini

sürdürmektedir.

diğerleri gibi bir anadolu yahudisiydi moris şinasi. bir anadolu

insanıydı.

500 yıl önce engizisyondan kaçarak kendilerine kucak açan anadolu

hoşgörüsüne sığınmış, anadolu insanı olarak yaşamış ve ölmüştü.

günümüzde de birlikte yaşadığımız ancak gayrimüslim diyerek, azınlık

diyerek biraz ayırdığımız, ötelediğimiz insanlardan biriydi moris şinasi.

anadolu hoşgörüsünü tanımış, benimsemişti. etnik kimlikleri ne olursa

olsun çocuklar ölmesin, aileler üzülmesin diye çabalayan vefakâr

anadolu insanlarından biriydi moris şinasi...

o, bu toprağın insanıydı...