panpalar burda güzel

taş duvar, demir, karyola ve yerlerde sayısız izmaritler,
helanın pis kokusu, rutubetli, sıkıntılı, nikotinli, i̇nsanı serseme çeviren kurşun gibi ağır bir hava, duvarlar sanki soğuk dalgaları imal ediyor. i̇stediğiniz kadar üzerinize kalın şeyler giyinin, oligarşinin hücresinde soğuğu yenmek imkansız. ranzanın karşısında kafesli demir kapı, arkasında mehmet. görevi dakikası dakikasına beni denetlemek mehmedim utanıyor, kahroluyor. "askerim ağam n'aparsın" diyor. aslında o' da tutsak. ben hücre içinde, o hücre önünde. günde beş kez büyük başlar bakar içeriye; yüzlerinde tecessüs. "çılgın adam, 3-5 kişi ile koskoca karanlıklar imparatorluğuna kafa tutan adalılar" ama yine de "çılgın adamın" karşısında bir eziklik duyuyorlar, o başka, gündüz, gece diye bir ayrım yoktur hücrede, zaman ve mekan özümlenmiş artık. sadece koldaki saattir, geceyi gündüzü bildiren. işık yirmi dört saat yanar. bir nefes, bir dumandır yoldaşım. cigaramı her çekişimde duman olur, uçar giderim, ta uzaklara, çoğu kere ada'ma giderim, cigaramın dumanı, beni memleketime; ada'ma zütürür. kahpe i̇stanbul'un, kahpe bir bölgesinde, bir evdeyim yoldaşlarımla beraber. bu ev, yoldaşlık- dostluk-kardeşlik-mertlik-kazanç ve sevgi evidir. bu evde, her şey o kadar güzel ve o kadar anlamlıdır ki... ev de değil ada, ada! satılmışlığın, kahpeliğin, riyakarlığın, adiliğin ve her çeşit aşağılık ve her çeşit yabancılaşmanın karışımı olan, karanlık denizi'nin ortasında, güneşi batmayan bir ada. ben ne şuralıyım, ne buralı, adalıyım adalı, ada'm ormanlıktır. dostluk, yoldaşlık, mertlik ormanı, bütün ada'mı kaplar. erdemin güneşi, yirmi dört saat aydınlatır adamı biz ada sakinleri bilmeyiz karanlığı. ben adalıyım ey kahpe hücre, ada'lı doğru ya sen nereden bileceksin ada'mı. asırlık, feodal, militarist, hücre. ya sen, öküze benzemek için kasılan, şişen haset kurbağa hilkat garibesi bilir misin adamı? dünya karanlıktır, güneşi batmayan böyle bir ada yeryüzünde yoktur. değilmi ki karanlıklar cücesi, zavallı acuze? ya sen yarasalar şairi, pişkin cacomcho? değil şiirlerde, masallarda bile böyle bir ada yoktur. böyle bir ada eşyanın tabiatına aykırıdır. senin için değil mi karanlıkların kapkara şairi? senin dediğin eşyanın değil, karanlığın tabiatına aykırıdır. karanlık cüceleri, acuzeler, dürzüler... yarının türkiyesi'nin hayvanat bahçesinde teşhir edilecekler... ada'm kalabalıktır hain hücre: elde mitralyözüyle, sierra maestra'da, falcon'da, vietnam'da mozambik'te, angola'da, sina çöllerinde... özgürlüğün türküsünü söyleyenler. zulme, kahpeliğe, sömürüye karşı... dişiyle, tırnağıyla üç kıtada karşı koyanlar benim evlatlarımdır kahpe hücre. benim adamın ormanlıklarından aldıkları fideleri, "birer birer dikiyor, kahpeler koalisyonunun dünyasına kel dünya, ada'mın ağaçlarıyla ayıbını örtüyor, güzelleşiyor artık. i̇yi bak bana feodal duvar, iyi tanı beni. seni yerle bir edecek adalılar'ı iyi tanı. ada'm ve hemşerilerinin çoğu ne halde diye dudak bükme, o... punun dölü utanç duvarı evet ada'mı karanlığın suları bastı. evet, benim gibi birçok adalı çirkef suların altında, ama boşuna sevinme, ada'm batmaz, yok olmaz ada'm sadece karanlık denizinde yerini değiştirdi. hepsi o kadar

bu bir türkü:-
toprak çanaklarda
güneşi içenlerin türküsü!
bu bir örgü:-
alev bir saç örgüsü!
kıvranıyor;
kanlı; kızıl bir meş'ale gibi yanıyor
esmer alınlarında
bakır ayakları çıplak kahramanların!
ben de gördüm o kahramanları,
ben de sardım o örgüyü,
ben de onlarla
güneşe giden
köprüden
geçtim!
ben de içtim toprak çanaklarda güneşi.
ben de söyledim o türküyü!

yüreğimiz topraktan aldı hızını;
altın yeleli aslanların ağzını
yırtarak
gerindik!
sıçradık;
şimşekli rüzgâra bindik!.
kayalardan
kayalarla kopan kartallar
çırpıyor ışıkta yaldızlanan kanatlarını.
alev bilekli süvariler kamçılıyor
şaha kalkan atlarını!

akın var
güneşe akın!
güneşi zaptedeceğiz
güneşin zaptı yakın!

düşmesin bizimle yola:
evinde ağlayanların
göz yaşlarını
boynunda ağır bir
zincir
gibi taşıyanlar!
bıraksın peşimizi
kendi yüreğinin kabuğunda yaşayanlar!

işte:
şu güneşten
düşen
ateşte
milyonlarla kırmızı yürek yanıyor!

sen de çıkar
göğsünün kafesinden yüreğini;
şu güneşten
düşen
ateşe fırlat;
yüreğini yüreklerimizin yanına at!

akın var
güneşe akın!
güneşi zaaptedeceğiz
güneşin zaptı yakın!

biz topraktan, ateşten, sudan, demirden doğduk!
güneşi emziriyor çocuklarımıza karımız,
toprak kokuyor bakır sakallarımız!
neş'emiz sıcak!
kan kadar sıcak,
delikanlıların rüyalarında yanan
o «an»
kadar sıcak!
merdivenlerimizin çengelini yıldızlara asarak,
ölülerimizin başlarına basarak
yükseliyoruz
güneşe doğru!

ölenler
döğüşerek öldüler;
güneşe gömüldüler.
vaktimiz yok onların matemini tutmaya!

akın var
güneşe akın!
güneşi zaaaptedeceğiz
güneşin zaptı yakın!

üzümleri kan damlalı kırmızı bağlar tütüyor!
kalın tuğla bacalar
kıvranarak
ötüyor!
haykırdı en önde giden,
emreden!
bu ses!
bu sesin kuvveti,
bu kuvvet
yaralı aç kurtların gözlerine perde
vuran,
onları oldukları yerde
durduran
kuvvet!
emret ki ölelim
emret!
güneşi içiyoruz sesinde!
coşuyoruz,
coşuyor!..
yangınlı ufukların dumanlı perdesinde
mızrakları göğü yırtan atlılar koşuyor!

akın var
güneşe akın!
güneşi zaaaaptedeceğiz
güneşin zaptı yakın!

toprak bakır
gök bakır.
haykır güneşi içenlerin türküsünü,
hay-kır
haykıralım!

oğullari ölen analara türkü

onlar ölmediler yok,

ateş fitiller gibi:

dimdik ayakta,

barut ortasındalar!

karıştı, bakır tenli

çayır çimene,

karıştı,

o canım hayalleri:

zırhlı bir rüzgar

perdesi gibi;

bir set gibi:

kızgın çehreli,

göğüs gibi:

göğün görünmez göğsü gibi!

analar, onlar ayakta

buğday içindeler, onlar,

yücelerden yüce dururlar:

dünyayı doruktan seyreden,

bir öğle güneşi gibi.

bir çan darbeleri gibi,

onlar.

ölmüş gövdeler arasında,

zaferi çekiçleyen bir ses gibi

onlar,

kara bir ses gibi.

ey canevinden vurulmuş,

toz duman olmuş bacılar!

i̇nanın oğullarınıza.

kök oldu onlar,

sade kök:

kan suratlı,

taşlar altında.

karışmadı toprağa,

dağılmış kemikçikleri.

ağızları ısırır hala,

kuru barutu;

ve demir bir okyanus gibi,

titreşirler hala.

ben ölmedim der,

yumrukları;

yukarı kalkık yumrukları,

daha.

bunca yere düşmüşlerden,

yenilmez bir hayat doğar:

bir tek beden olur,

analar, bayraklar, çocuklar,

hayat gibi canlı tek bir beden;

bir yüz bekler karanlıkları,

ölü gözleriyle,

kılıcı dopdolu,

dünya ümitlerinden.

dursun,

dursun yas esvaplarınız.

yığın derleyin

gözyaşlarınızı;

bir metal oluncaya kadar:

bununla vuracağız,

gündüz gece;

bununla çiğneyeceğiz,

gündüz gece;

bununla tüküreceğiz

gündüz gece

kin kapılarını,

kırıncaya kadar.

oğullarınızı bilirdim,

unutmadım acılarınızı.

ölümleriyle nasıl kıvandıysam,

hayatlarıyla da öyleyimdir.

onların gülüşleridir:

karanlık atölyeleri ışıtan.

her gün metroda, yanıbaşımda:

onların ayak sesleridir,

çın çın.

akdeniz portakallarında,

güney ağları içinde;

yapılarda,

basımevi mürekkeplerinde;

kalplerini tutuşur gördüm onların,

güçle, yangınla.

ben de sizler gibiyim, analar .

benim kalbim de yas dolu, ölüm dolu.

gülüşlerinizi öldüren kanla,

serpilip gelişmiş;

bir orman gibidir kalbim.

günlerin kahredici yalnızlığı,

uyanışın sisli öfkeleri

girmiştir içine.

susamış sırtlanları,

bitip tükenmez ürmeleriyle

afrika’dan gürleyen hayvan sesini;

öfkeyi, iniltileri, hoşgörmeleri,

bırakın, bir yana bırakın.

ölümün ve tasanın

çemberinden geçmiş analar,

doğan ulu günün ortasına bakın:

bu topraktan güler ölüleriniz.

kalkık yumrukları titrer,

buğdayın üstünde,

bilesiniz.
pablo nerudo