okuyun da atanızın kudretini öğrenin arap hayranları..

ASYA HUN iMPARATORU ‘’METE HAN’’

Babası Teoman tarafında sürgüne gönderilen Mete Han gittiği her yerde güçlü bir ordu kurarak geri döner ve M.Ö. 209 yılında babasını öldürerek imparator olur. Mete Han işbaşına geçtikten sonra Hun imparatorluğu’nun yükselme dönemi başlar. Mete başa geçtikten sonra doğuda yaşayan kavimler ondan çok şey istediler, örneğin karısını, atını ve bir miktar toprağını. Bunun üzerine Mete ‘’Halka ait olan şey verilmez’’ diyerek Doğu seferine çıktı ve Doğu’da yaşayan tüm kavimleri yenerek kendi imparatorluğuna bağladı. Doğu’da durum sakinleşince, bu kez Batı’ya yöneldi ve Batı topraklarını da aldı. Böylece Çin Seddi’nin kuzeyinde kalan tüm bölge Hun imparatorluğu’nun eline geçmiş oldu. Ülkesinin hemen her yönde genişleten Mete, bundan sonra büyük Çin Seferi için yeniden hazırlanmaya başladı.

Bu sıralarda Çin'de Han Sülalesi dönemi başlamıştı. Bu dönem M.Ö.206-220 yılları arasında sürmüştür. Çin'de Kaoti imparator olmuş ve Tai eyaletinin başına Han Kralı unvanı ile Sin'i getirmişti. Mete Maji kentine saldırarak Çin seferine başladı. Sin bunun üzerine Hunlara teslim oldu. Mete ilerleyerek Çin'in içlerine girdi ve imparator Kaoti ile savaşa başladı. Hunlar Çinlilerden sayıca az olmalarına karşın Mete savaştan zaferle çıktı. Çin imparatoru Mete'nin karısından yardım istedi ve onun aracılığıyla kaçarak canını kurtardı. Hun akınları bu savaştan sonra da sürdü. Çin kralı, yeni bir sefere hazırlanmak istediyse de yakınları onu bu düşünceden vazgeçirdiler ve daha sonra görüşmelerle Çin-Hun barışı gerçekleşti. Çin kralı, bir cariyesini Mete'ye gönderdi ve her yıl, belirli bir oranda gıda yardımında bulunmayı yükümlendi. Bu barış üzerine Mete, uzun bir süre Çin ülkesini rahat bırakarak yeniden Batı'ya döndü. Sırasıyla Tibet ve Tibet'in güneyinde yaşayan kavimler imparatorluk sınırları içine alındı. Şamo Çölü ve Lop Gölü çevresindeki halk korunmaya alınırken, irtiş ve ili ırmakları boyunca yaşayan halklar Hun egemenliğine girdiler. M.Ö.177 yılına kadar süren bu zaferler sona erdiğinde Hun imparatorluğu'nun sınırları Kore ve Japon denizinden Volga nehrine kadar ulaşıyor ve Sibirya'nın güneyi de bu devletin sınırları içinde yer alıyordu. Mete, Orta Asya'da yaşayan Hint-Avrupa asıllı Yüecileri de yerlerinden sürerek bu bölgeyi tümüyle Türkleştirdi. Bu seferler sonunda Mete Han, Asya'da yaşayan tüm Türk kavimlerini merkezi bir otorite ve tek bir bayrak altında birleştirmeyi başardı. Ayrıca Moğollar, Tunguzlar, Tatarlar ve Çinlilerin büyük bir kısmı da Hun imparatorluğu sınırları içinde yaşamaya başladılar.

Kaynakça:
Tarihte Türk Devletleri, Milliyet Yayını
Doç.Dr. Anıl ÇEÇEN