orhun abidelerine göre kül tigin

bu seferki başlık pek ilgi çekici olmadı galiba

neyse ben yazayım. bir kişi okusa bir kişi bilinçlenir.

devam 24

7 yaşından beri ömrünü Türk milletinin yücelmesine hasreden, cesareti ve savaşçılığı hem Türk, hem Çin vegibalarında övülen Kül Tigin bu övgüleri fazlası ile hak etmiştir. Hatta 725 yılında imparator ‘Hüan-tsung’`un başkanlığında yapılan bir toplantıda şöyle konuşuluyordu:
“… Gök-Türklerin ne zaman ne yapacağı bilinmez. Kağan Bilge iyidir, milletini sever, Türkler de ondan memnundurlar… Kül Tigin harp sanatının üstadıdır, ona karşı koyacak bir kuvvet güç bulunur…”

devam 24 @64 senin için kardeşim

Çin kaynaklarında Kül Tigin’i büyüklerine karşı gösterdiği saygı ve bağlılıktan dolayı överler. Kül Tigin kendi siyasi kuvvetine bakarak Türk töresini ve adaletini hiçbir zaman bozmamış, devlet içerisindeki görevini ekgibsiz yerine getirmiş ve yaptıklarına karşılık daha fazlasını istememiştir. Hatta bu husus Bilge Kağan’a Orhun abidelerinin Çince kısmında şöyle arz edilmiştir: “O (Türk Bilge Kağan), işlerinde muhabbet ve kardeşlik hissi ile hareket ettiğinden ve kardeşinin askeri başarılarından ve onunla (Kül Tigin) beraber çalıştığından dolayı muvaffak oldu.” Yani Çin Devleti, Türk Bilge Kağan’ın başarılı olmasının tek sebebini kardeşi Kül Tigin’e bağlıyordu.

devam 25 (sonuca geliyoruz kardeşlerim. kül tigin uçmağa varıyor..)

731 yılına gelindiğinde ise II. Gök-Türk Devleti büyük bir kahramanını kaybetti. Türk Bilge Kağan’ın küçük kardeşi Kül Tigin vefat etmişti. Ölümü kağanlıkta büyük üzüntü yaratan kahraman hakkında abidelerde samimi ifadeler yer almıştır. Öyle ki Türk Bilge Kağan; “Bunca Töreyi kazanıp, küçük kardeşim Kül Tigin öylece vefat etti.” derken onun ölümünün erken olduğunu düşünmüş olmalıdır.
Kül Tigin için bir abide dikilecekti. Kül Tigin’in ölümü Çin’de de aynı üzüntüyü yarattığı için imparator hususi elçi ile Ötüken’e başsağlığı mektubu göndermiş, Kül Tigin’in hatırasına dikilecek abidede Çince bir metnin de bulunmasını arzu etmişti.

devam 26 (şerefli ve şanlı bir ölümün ardından bıraktıkları... )

Kül Tigin yazıtı bilindiği gibi, Türk Bilge Kağan tarafından küçük kardeşinin hatırası yaşatılmak için diktirilmiştir. Gök-Türk tarihi, kültürü ve Türk dil ve edebiyatı yönlerinden emsalsiz bir değer taşıyan bu kitabe ile birlikte Kül Tigin’in anıt-kabri ve içindeki nakış ve tasvirler tamamlanmış ve büyük yuğ töreni 1 Kasım 731 günü (“Koyun” yılının 9. Ayının 27’si) yapılmıştır.

devam 27 (bu şanlı ölüme hayranlık besleyerek uzak diyarlardan gelenler... )

Kül Tigin’in yuğ törenine Gök-Türklerin komşularının hepsinden katılımlar olmuştur. Doğuda Kıtanlar temsilci göndermişlerdi. Başlarında Uder vardı. Çin imparatoru ise binlerce top ipekli kumaş, altın ve gümüş eşya yollamıştı (Çin kaynaklarında Chang Ch’ü-i ve Lü Hsiang’ın cenaze törenine katılmak ve kurban kesmek için gönderildiği bildirilmektedir). Tatabılar ise hükümdarlarının temsilci Bökün ile katıldılar. Batı taraftaki uzak komşulardan Soğdlar, iranlılar ve Buhara şehri halkından General Nek ve Oğul Tarkan gelmişlerdi. Türk Bilge Kağan’ın damadı da olan Türgiş (on-ok) kağanından ‘Tamgaçı’ (mühürdar) Makaraç ve Oğuz Bilge onları temsilen katılırken, Kırgız kağanını Tarduş inançu Çor temsil etmişti.

devam 28 (kahraman bahadırın ebedi kurganı yapılıyor..)

Kahraman Kül Tigin için olağanüstü güzel bir türbe (kurgan) inşa ettirilmişti. Ressam ve heykeltıraşlara içi süslettirildiği gibi, türbenin içine heykeller de konulmuştu. Çin Yıllıkları Kül Tigin’in Çinli ressamlar tarafından yapılan heykelinin çok güzel olduğunu ve Türk Bilge Kağan’ın buna her bakışında kardeşi Kül Tigin’i hatırlayarak hüngür hüngür ağladığını yazmıştır. Yazıt tamamlanınca, Kül Tigin’in hatırasının ölümsüz olmasına ve canlı tutulmasına binaen, kaplumbağa şeklinde oyuk bir kaide taşına oturtulmuştur.

devam 29 (kardeş sevgisi..)

Kardeşinin vefatı ile tarifsiz bir kedere bürünen Türk Bilge Kağan, Kül Tigin için diktirdiği abidede içine düştüğü karanlığın ancak bir kısmını ifade etmiştir: “Kül Tigin kendisi 47 yaşında bulut çöktürdü… Küçük kardeşim Kül Tigin vefat etti. Ben yaslandım. Görür gözüm görmez gibi; bilir bilgim bilmez gibi oldu. Ben yaslandım. Zamanı Tanrı takdir eder; kişioğlu hep ölmek için türemiş. Öyle düşünceye daldım. Gözden yaş gelse mani olarak, gönülden ağlamak gelse geri çevirerek düşünceye daldım. Müthiş düşünceye daldım. iki şadın ve küçük kardeş yeğenimin, oğlumun, beğlerimin, milletimin gözü kaşı kötü olacak deyip düşünceye daldım.”
Kardeşinin ölümü ile ilgili en acı sözleri dile getiren Türk Bilge Kağan, eli pusat tuttuğu günden bu yana hep Türk Milleti için çalışan Kül Tigin’e ölümsüz olan ismini şu sözlerle vermiştir: “Küçük kardeşim Kül Tigin …. (bu kısım abidede silindiği veya zarar gördüğü dolayısıyla okunamamıştır) için, öle yite işi gücü verdiği için, Türk Bilge Kağan, nezaret etmek üzere, küçük kardeşim Kül Tigin’i gözeterek oturdum. ‘inançu Apa Yargan Tarkan’ adı verdim. Onu övdürdüm.

devam 30 (bir kahraman, bir kardeş, bir amca..)

Türk Bilge Kağandan başka bu ölümsüz kahramanı yad etmek maksadıyla ‘atısı’ Yollug Tigin de abidede kendi görüşlerini şairane bir biçimde şöyle vurgulamıştır: “Bunca yazıyı Kül Tigin’in atısı Yollug Tigin, yazdım. Yirmi gün oturup bu taşa, bu duvara hep Yollug Tigin yazdım. Değerli oğlunuzdan, evladınızdan çok daha iyi beslerdiniz. Uçup gittiniz…”

devam 31 (düşmanın övdüğü bozkırın bozkurdu... )
(bu kısım çince yazıttan alındığı için kesilmeden verilecek) (bunu iyi okumanızı ve değerlendirip pay almanızı rica ediyorum..)

Kül Tigin’in ölümü, Gök-Türklerin amansızca mücadele ettiği Çin’i bile yasa boğmuştu. Çin imparatoru böyle mert, cesur ve hayranlık uyandıran bir savaşçının ölümünden duydukları üzüntüyü abidelerin Çince kısmında uzunca bir edebi dil ile şöyle belirtmeye çalışmıştır: “Bu methiyede mevzubahis olan şahıs Kül Tigin ismi ile maruftu. O, Kutlug Han’ın ikinci oğlu ve şimdi hüküm süren Bilge Han’ın küçük kardeşi idi. Onun adının şöhreti kendi yurdunda kabilesi halkına dehşet verirken, babasına ve kardeşine olan hürmet ve merbutiyeti uzak memleketlerde gayet iyi biliniyordu.
Kül Tigin’in bu tarzda tanınması, evvela onun kendi şahsında toplayıp inkişaf ettirebildiği büyük babasının babası olan Beg itimish’in mevrus iyi niyetlerinin, saniyen büyük babası Ghekin Kutlug’un alışkın olduğu ve haleflerinin birbirleri ile gıpta edercesine taklide çalıştıkları hayır ve lütufkârlığın neticesinden başka ne olabilirdi? Aksi takdirde bu kadar değerli bir adamın başardığı işler için ne sebep gösterilebilir?”
Methiye şöyle devam ediyor: “Kumların ve soğukların diyarı olan Ting-Ling ülkesi, senin evvelki krallarının arasında birçok kudretli ve asker ruhlu şahsiyetler yetiştirdi. Senin kişiliğin yabancı ülkelere böylece şeref vererek payidar olsunlar! Senin prensiplerin, bizim Tang’ımızla dostluğu gaye edinerek ‘her yerde’ tanınsınlar! Böyle adamların (Kül Tigin) ebediyen payidar olacaklarının muhakkak olmadığını kim söyleyebilir? Uğurlu haberleri ebediyen ilan için, gelecek hadsiz hesapsız nesillerin dimağlarında onların müşterek muvaffakiyetlerinin şaşaasının hergün yeniden canlanması için, uzakta ve yakında bulunan herkesin bunu öğrenmesi için, şimdi dağ gibi yüksek ve bilhassa muhteşem bir yazıt dikilmiştir!”

devam 32 (devletin bekası için kendini hiçe sayan kül tigin ardından her şeyini devletine verdi..)

Kahraman Kül Tigin öldüğü vakit çok büyük bir servete sahip idi. Abidelerde Kül Tigin’in altınını, gümüşünü, hazinesi, servetini idare eden Tuygut adında birinden bahsedilir. Hatta atlarının sayısının dört bin olduğu söylenmektedir. Herhalde bu servet, onun ölümünden sonra ağabeği Türk Bilge Kağan’a ve çocuklarına, dolayısıyla devlete kalmış olmalıdır.

devam 33 (sona doğru geldik..)

Sadece Gök-Türk tarihinin değil, bütün Türk tarihinin en önemli şahsiyetlerinden biri olan Kül Tigin, savaşçılığı, harp sanatındaki mahareti, zekâsı ve milletine olan bağlılığı ile yaşadığı döneme damga vurmuş bir kahramandı.

devam 34 (son)

Kül Tigin’in devleti ve milleti uğrunda çalışıp çabalaması ve fedakârlıkları, sadece hafızalarda yer edinip dilden dile dolaşmakla kalmamış, hatırasına dikilen bengü taşlara kazınarak ölümsüzleştirilmişti. O, örnek şahsiyeti ve tarihi rolü itibarıyla sadece Türklerin değil komşu devlet ve kavimlerin de saygı ve sevgini kazanmıştı. Öyle ki Gök-Türklerin düşmanı olan kavimler dahi böyle mert bir düşmanın ölümü için yas tutmuştu.
O, hayatı boyunca ağabeyi Türk Bilge Kağan’ın en büyük yardımcı ve destekçisi olmuş, asla daha fazlasını istememişti. Bu bakımdan Gök-Türk devletinin dönemin en büyük gücü hâline gelmesinde onun büyük bir payı vardı...

kardeşlerim. tarihin altın sayfalarında yerini alan kahraman kül tiginimizin hayatı da böyle. şimdi bitti. yapıcı ve eleştirel yorumlarınızı ve varsa sorularınızı bekliyorum.

ayrıca: bu konu ile ilgili roman yazıyorum. emin olun bir gün en çok satanlar listesine girecektir. bundan kanımdan emin olduğum kadar eminim.

sabırla okuyup dinlediğiniz için teşekkür ederim...

buraya makale ile ilgili son entry'im de atsız beğ'in bir şiiri ile olsun..

Kahramanlık ne yalnız bir yükseliş demektir,
Ne de yıldızlar gibi parlayıp sönmektir.
Ölmezliği düşünmek boşuna bir emektir;
Kahramanlık; saldırıp bir daha dönmemektir.

Sızlasa da gönüller düşenlerin yasından
Koşar adım gitmeli onların arkasından.
Kahramanlık; içerek acı ölüm tasından
ileriye atılmak ve sonra dönmemektir.

Yırtıcılar az yaşar... Uzun sürmez doğanlık...
Her ışığın ardında gizlidir bir karanlık.
Adsız sansız olsa da, en büyük kahramanlık;
Göz kırpmadan saldırıp bir daha dönmemektir.

Kahramanlık ne yalnız bir yükseliş demektir,
Ne de yıldızlar gibi parlayıp sönmektir.
Bunun için ölüme bir atılış gerekir.
Atıldıktan sonra bir daha dönmemektir...

Hüseyin Nihal Atsız

@86 teşekkür ederim kardeşim var olasın

takipte kalın beyler. yarın çok ilgi çekici bir konuda tartışacağız.

@90 teşekkür ederim kardeşim. beni ihya ettin. umarım açacağım diğer başlıkları da ilgi ile takip edersin. ayrıca çok güzel bir yere dikkat etmişsin, tebrik ederim. zira dede korkut yani yani korkut ata der ki "hey türkmen, öç almazsan göç alırsın!"

@92 o isyancı değil panpa. amcasının oğlu savaşta ölünce ona yuğ düzenliyorlar. mutlaka bir dağ tepesinde geçekleştirildiği için bu olan tongra boyundan 10 tane er geliyor baskına onları tek alıyor.