olasılık fizik kurallarına aykırımıdır

@krauser

"ama o elektronun yeri ve hızı zaten belli sadece biz gözlemleyemiyoruz bu olasılığın varlığını kanıtlamaz ki sadece şunu der : insanlar her şeyi bilemez. öyle değil mi sencede?"

---> elektronun bir yeri ve hızı olduğunu iddia eden de yine biziz yanlız, hatta bir elektron olduğunu bile iddia eden yine biz oluyoruz esasında... önce duyularımızla, daha sonra duyularımıza dayanara keşfettiğimiz alet edevatlarla böyle iddialarda bulunuyoruz.. bunların hiç biri olmayadabilir, komple yanlış anlamış olabiliriz yani herşeyi..

"peki sana şunu sorucam: bahsettiğin olasılık sadece belli durumlardamı oluşuyor, yani zar olayını açıklarken olasılık konusuna bi parantez açtın makro bilmemne falan dedin ama yinede tek bir atomda bile bir olasılık varsa aslında bu çok düşük bir ihtimalle o zarın çok değişik sonuçlar verebilceği anldıbınada mı geliyor? mesela aynı düşük olasılık zarın tüm atomlarında meydana gelse? "

---> elektron boyutundaki küçük olasılık değişimlerinin sonuçlarının elektrona kıyasla daha büyük olan molekül boyutunda bile değersizleşir. eğer tüm atomlarda bahsettiğin şekilde büyük bir olaslık baskısı oluşturulursa, o zaten büyük bir değişim olmuş olur. yani şimdi makro boyutta, eğer elindeki zarı aynı şekilde, aynı hızla falan filan işte, tüm değerler aynı olacak şekilde dahi atsan, yine de her iki atış arasında farklı sonuçlar çıkma ihtimali vardır.

ek olarak: elektron seviyesindeki olasılıkları değerlendirmek için q-bit moleküller oluşturularak veri manipülasyonu yapılıp quantum bilgisayar yapma çalışmaları vardır, hatta büyük yol katedilmiştir.
ben de tezimde tubitak desteği ile bu konu çerçevesinde bir şeyler çalışıyorum. karbon nanotüp, yani var olabilecek (elektron taşıyıcı) en küçük kablo, içinden tek bir elektron geçiyor.

"bu sorumda yine olasılığın fiziksel olaylardaki yerini ve boyutunu kafamda daha bi netleştirmemle ilgili: mesela yerçekimi gibi olaylarda fizik kuralları -sözde- dediğimiz kümeye giriyor ama bunlarda bir değişiklik olmuyor sadece görelilik oluyor mesela g yi bi sayı alıyoruz ama olasılığı göz önünde bulundurursak 2.bir ikiz evrende g 10 olmayabilir öylemi? yani demek istiyorumki biranlığına kuralları hakaten gerçek yasa kabul et,bu kurallar olasılığın gerçekliğiyle değişemez mi? g herzman 10 değilde bazende çok düşük ihtimallerin gerçekleşmesi sonucu 3 olamaz mı?"

---> şimdi evrende 4 kuvvet var, bunlar büyükten küçüğe; nükleer kuvvet, zayıf etkileşim, manyetik kuvvet, gravitasyon kuvveti
big bang'deki çok çok çok çok küçük bir değişim bile, dünyanın g'sinin 10 olmasını çok çok çok büyük miktarda değiştirecektir, hatta dünya bile olmayacaktır, insanlık falan da dolayısı ile...

"başka bi örnekte şu: kuantumu ve olasılığı savunan fizikçiler çok düşük bir ihtimalle bir maddenin durduk yere yok olabilceğinide savunur mu? çünkü bir şeyin olasılığı var dersen evrende olasılığın yer edindiğini söylemiş olursun ve bu olasılık varolan her madde için geçerlidir dolayısıyla o maddenin akıbetide belli değildir, yani her şey oalbilir. merak ettiğim, deminde bahsettiğim noktada bu işte,o maddenin olasılığı üstlendiği alanlar belli midir? elektron üzerinden basit bi benzetmeyle örnekliyim: elektron x orbitalinde olasılığa sahipken farklı bir orbitalde olasılığı üzerinden atar mı?"

--->elektronlar her orbitalde olasılık dalgasına sahipir, sadece sen ölçümlediğinde olaslık çökmüş olur, yani ihtimallerden biri gerçekleşmiş olur. madde için de bu geçerlidir, var olan bir madde, bir anda elbette yok olabilir, ama bunun olaslığı, evrenin yaşının googoleplex üstü kadar büyüktür, yani bu olasılığın gerçekleşmesi için beklemen gereken süre, evrenin yaşının 10 üzeri 10 üzeri 100 katından daha büyüktür. (bu olasılık varsa olur diyebilirsin, ama bu sayıyı şöyle düşün, her bir elektrona birer sayı versek, evrendeki tüm elektronlar bile bu sayıya ulaşamayacaktır, yani teorik olarak var olan bir madde bir anda yok olabilir ancak bunun ihtimali için geçmesi gereken zaman/süre henüz var değildir. olması da öngörülmemektedir.
ama bir yandan da elektronlar, bir anda var olup bir anda yok olurlar zaten...

geldim beyler tamam...

şimdi öncelikle size quantumdaki olasılık kavramından bahsedeceğim..

öncelikle, quantumda kullanılan olasılık aslında istatistikte kullandığınız olasılıkla aynı şey değildir, quantumda olasılık demek, aslında olasılık dalgaları demektir.
mesela, atom etrafındaki yörüngesinde döndüğü düşünülen elektronlar, aslında birer olasılık dalgasıdır, onu ölçmeye ve gözlemlemeye çalıştığınızda, elektronu belli bir uzayda (yani konumda) tespit edebilirsiniz. ama bu tespitte kesinlik yoktur, eğer momentumu hakkında da bilgi almak isterseniz, yani hızı hakkında, o zaman konumun kesinliğinden taviz vermeniz gerekecektir, eğer konumunu tam olarak belirlemek isterseniz de, o zaman hızı hakkında net bilgiye ulaşamazsınız.. bu heisenberg belirsizlik ilkesinin en basit halidir.

şimdi yavaş yavaş anlamaya başlayacaksınız;
atom etrafında dönen elektronun konumunu siz belirleyene kadar belirsizdir, o elektron bir olasılık dalgasına sahiptir, yani belli bir aralıkta,
( belli bir enerji aralığında, dolayısı ile de belli bir yörüngede - ki quantum demek parçalı demektir, yani atomdaki enerji seviyeleri kegiblidir, yani elektronun izinli olduğu belli bölgeler vardır, yani elektron sadece belli aralıklarda bulunabilirler, bu aralıklar arasındaki geçişlerinde de enerjisine göre foton saçılımı yaparlar, biz de böylelikle enerji seviyesinin yani orbitalinin değiştiğini anlayabiliriz - )
bulunabilir. ölçümleme yaptığınızda ise o elektron belli bir konuma çökecektir. bu en çok kabul gören teoremdir..
bir başka deyişle, siz gözlemleyene kadar elektron belli bir olasılık içinde bulunur, ancak siz ölçtüğünüzde belli bir değere çökecektir.. bu durumun nasıl olduğu konusunda ise henüz net ortak bi açılım yoktur. burada bir kaç fizik teoremi devreye girer, mesela çoklu evren teorisi, bir olasılığın çöktüğünde, diğer evrenlerde de diğer olasılıkların gerçekleştiğini öngörür, bir başka teorem, ki en çok kabul gören budur, bir olasılık dalgası çöktüğünde, diğer olasılık dalgaları yok olur.. ancak bu yokoluş denklemlere biraz ters gelmektedir, entropi ve enerji korunumuna ters düşen tarafları vardır.

anlamamış olabilirsiniz, zira hiç bir fizikçi bu konuları tam olarak anladığını iddia edemez zaten, en ünlü fizikçiler bile -miş gibi yapar..

şimi peki bu atomsal düzeydeki olasılığın, yüksek etkileşimli büyük boyutlu cisimler evrenindeki yeri nedir?

bu örneklemeleri zar atma mantığıyla açıklamak zok saçmadır esasında, zar gibi cisimlerde makro kuvvetler hakimdir, (buradaki makrodan kasıt cismin boyutudur, yoksa nükleer kuvvetler, gravitasyon kuvvetinden milyonlarca kat daha güçlüdür) dolayısı ile, zar'ı attığınızda beş geldiyse, diğer evrenlerde 1 2 3 4 6 geldi diyemeyiz, ya da 6 olasılık vardı, biri çöktü diyemeyiz. burada istatistiki manada bir olasılık söz konusudur.

vel hasıl kelam, beş duyumuz ile etkileşime girdiğimiz dünyada, olasılık sadece zamanın bir yansımasıdır, yani tersinmez bir sürecin parçasıdır, bir olasılık gerçekleştiğinde, diğer olasılıklar aslında hiç olmamış gibi davranılır, dolayısı ile birincil manada, diğer seçenekler birer olasılık olmamış olur aslında...

tam olarak ben de içselleştiremediğim için böyle biraz karman çorman yazdığımdan ötürü kusura bakmayın..