Tsk kardrs vok kulturlendim

Sinema üzerine yazan birçokları için, tabir caizse ‘sokaktaki seyirci’nin beğenisi hâlâ en büyük sırlardan biri. Benim için öyle. Neden uyduruk, eğlenceli bile olmayan bir ticari film haftalarca seyirci bulur da, iyi anlatılmış küçük bir yönetmen filmi kendini düze çıkaracak kadar bile ilgi görmez? (Bir süre sonra, bazılarını ancak gittiğiniz festivallerde görebildiğiniz bu küçük filmler ve o festivaller Mars’ta mineraloji kongresine gitmek gibi oluyor.) 

Buna verilmiş bir sürü cevap var. Hiçbiri tatmin edici değil. Konuya verilecek tek cevap değil, getirilecek ‘açı’lar var olsa olsa. Geçenlerde, ‘Kara Şövalye Yükseliyor’ afişi önünden geçerken bir daha aklımdan geçti soru. Akşdıbına facebook yetişti. 

Madalyonun bir de tersi var. Sinemanın büyük klagibleri onlara uyuz olan seyirciye nasıl geliyor? Ünlü ingiliz sinema dergisi Sight&Sound, ‘Bütün Zamanların En iyi On Filmi’ni yeniden seçmiş. Bazı favoriler düşmüş, bazıları yükselmiş. Bu garip ‘klasman’ yıllardır vardır ve kendim de ara sıra listeler yapmak zorunda kalsam da, aslında bana at yarışı tahmininden daha anlamlı gelmez. ingiltere’nin ‘hürmetkâr olmayan ilk film haberleri blog’u Ultra Culture, yeni listenin filmlerinin IMDb’de aldıkları en kötü puanlara (tek yıldız) ve gerekçelere bakmış. IMDb, film konusuyla ilgili herkesin serapa yararlandığı bir kaynaktır ve bünyesinde en malumatlısından en avdıbına kadar her görüş vardır. 

Sinemanın en iyi on filmine tek yıldız verenler ellerini korkak alıştırmamışlar. ille haklı oldukları söylenemez. Bir ‘çok sıkıcı, çok uzun, çok yavaş…’ senfonisi, toplamda. Ama sıradan seyircinin nelere ‘kıl olduğu’ yolunda ipuçları var bu yorumlarda. Sıradan seyircinin hangi önyargılarla ‘mücehhez olduğunu’ ele veren ipuçlarıyla birlikte. ‘Sıradan insanlar’la ‘Sıradan Faşizm’ filmi yan yana sanki.