neden bir şeyler var varlık neden var

Felsefede çok sorulmuş ve üzerinde çok düşünülmüş bir soru bu.
Martin Heidegger e görede bu felsefenin en temel problemiymiş.

kafa açalım biraz huur evlatları

edit: hepinizin anasını gibeyim gibimsonik sanat konuşmaları yapan insanlarla doldu burası bu başlığa bile artık 3 4 kişi yazıyorsa seviyemizi siz düşünün bıktım lan artık seviye yükseltip düşürmeyi özledim dıbına kodumu çocukları buraya bidaha gelmeyin ben kendi kendime konuşucam hepinizin anasını avradını gibeyim resmen bağımlılıkı oldu burası huur evlatları artık hiç sevmememe rağmen malca muhabbetlerinizi görmeme rağmen giriyorum yinede bıktım lan artık tüm tatil günümü burda geçiriyorum gibtirin gidin gelmeyin ben kendi kendime konusucam cahil şerefsizler

edit2: 1 senedir bu olayları kovalıyorum not almadığım için ilerleyemediğimi keşfettim.bu yüzden bazılarına saçmalık gelen bir şey yapıyorum. gibtirin gidin

edit3: yaptığım copy paste lerde var reddetmiyorum. çoğu şey anonim olarak yazılmış ayrıca çeşitli bilim dergilerinde yazılar yazan yazarları yorumlar açıklar nitelikte şeyler bunlar dediğim gibi sadece kolay ulaşabilmek için belirlediğim paragrafları buraya not alıyorum ve hiçbirinizi sizin için yapmıyorum hepsi kendim için. tekrar gibtirin gidin

cientific American’ın Mayıs 2003 sayısı paralel evrenler konusunu işliyor. Bunun sadece bilim kurgu olmadığını, evrenle ilgili yapılan gözlemlerin direk sonucu olduğunu söyleyerek yazıya başlıyor. Bilindiği gibi bilim adamları radyoteleskoplar kullanarak evreni en uzak köşelerine kadar inceliyorlar uzun suredir. Bu şekilde evrenin bir mikrodalga haritasi çıkarılmış durumda. Hala devam eden bu gözlemlerin gösterdiği sonuc, uzayın sonsuz genişlikte ve üniform bir şekilde maddeyle dolu olduğu.

Bilindigi gibi Einsten uzayın sonsuz olduğu fikrini sorgulamıştı. Einstein’a göre uzayın sonlu fakat sınırsız olması mümkündü. Fakat Scientific American dergisindeki makalenin yazarına göre, yapılan gözlemler bu fikrin aleyhindedir. Sonsuz uzay fikri eldeki verilere uymaktadır ve alternatif açıklamalar önemli bazı sınırlamaları gerektirmektedir.

ayraç.pdf

mevcut zekamızla bir tak algılayamıyoruz. hayatın anldıbını bulmaya çalışırken belgesel ekibinin arabasını inceleyen çıtalardan farkımız yok

seviyeyi yükseltmişsin nitekim copy paste kokmuyorda değilsin

kanıtın yokluğu, yokluğun kanıtı mıdır ? der uzaklaşırım

@15 huur evladı benden 6 nesil sonra gelip benim yarım kadar entry girmişsin girdiğin tüm entryler burdakilerin bir kelimesine eşittir gibtirin gidin şu sözlükten burası benim başlığım hiçbirinizi giblemiyor ve yazılarıma devam ediyorum

ayrıca yokluğu temel alıp varlığı ondan üretmeye çalışmak tamamen boş bir çaba

Evrenin kökeni ve Big Bang’in sebebine ait popüler teorilerden biri, Stenger’e göre, vakumun kendiliğinden daha düşük enerjili ve daha kompleks bir duruma faz dönüşümü gerçekleştirmesidir. Bu fizikte ‘sponteneous phase transition’ (kendiliğinden faz dönüşümü) denen ve bilinen bir kavramdır.

Yani Stenger’e göre, hiçbirşey olmamasından ziyade birşeyler vardır, çünkü birşeylerin olma durumu daha kararlı, daha olası ve daha doğal bir durumdur. Hiçbirşeyin olmaması durumu ise her an simetri kırılımı yoluyla faz dönüşümüne açık, daha kararsız bir durumdur.

Stenger’e göre bu örnek, pek çok basit sistemin kararsız olduğuna, ömürlerinin sınırlı olduğuna ve daha düşük enerjili kompleks yapılara doğru kendiliğinden faz dönüşümüne yatkın olduklarına dair bir örnektir.

@34 ne dıosn sn guzel kardesım ? burda ithaf ettıgın ekôle yakıştı mı sımdı kullandıgın bu hakaret . demnden berı okuyorum bak hos terımler guzel yorumlar. sadece dusunurlerın arkasında kalıp fıkırlerını beyan edıp felsefeyi izaf yapan ahmaklar olmadıgınızı gordukce ne kadar haz alıyorum fakat zikrin fikirlerine yakışmadı. k.bakma bı ayıp ettıysek dıcemde bunyeme aykırı ztn. ki zaten ben senı bı yanlısla yakıştırmış olsam - ki bana has bı davranıs degıl bu - şüphesiz boyle nazik konusmam

sen sor diye yarram
edit:bu burda dursun finallerden sonra okyacağım hepsini

@30 bak canım kardeşim senin bu soruna upuzun bi cevap yazmıştım gri ekran muhabbetine gitti tekrar yazmaklada uğraşmayacağım ancak iunu bil gir bak entrylerime hiç nesilcilik muhabbetim var mı herkese saygım sonsuz ben açıkça belirtmişim copy paste yaptığım şeyler var diye yani hava attığım falan hiç yok neden böyle şeyler yazan insanları hava atıyormuş gibi görmenede şaşırdım doğrusu sonradan çok arayacağım paragrafları burada kendim için paylaşıyorum kısacası hiçbirinizle bir ilgiisi yok. nesilcilik yaptığım muhabbetide tamamen saçmalık ben sadece bazı şeylerin farkına varın gerektiği yerde taşakta yaparız sorun değil kimseyede bi saygısızlım dokunmamıştır bugüne kadar direk beni aşağılayıcı girmen gerçekten üzdü beni tamam senin hatrına o nesilcilik muhabbeti sandığın yer için özür diliyorum. ama ota taka konuşmamanızı ve azcık sağlam durmanız için öğüt aslında bu nesilcilik muhabbeti dediğin şey. copy paste yapmadığım yerlerdede giblenmediğimi görüceksin ondan sonra başladım ilgimi çeken paragrafları almaya amacım sadece bu. başlığı sadece bunun için kullanıyorum kasma yani bak dalgana

süpersimetriğin kırılmasından bahsedicek adamda mı yok amk
ya abi artık gerçekten sizin bi taka yaramayan insanlar olduğunuzu düşünmeye başladım
yaratıcılık bile artık sıfır dıbına koyım A-nonA

Peki, başka evrenler konusuyla ilgili bilim adamlarının elindeki gözlemsel kanıtlar nelerdir?

Eldeki kanıtları birkaç grup altında toplamak mümkün. Evrendeki madde dağılımının üniform olduğunu gösteren gözlem kanıtları, kozmik arkaplan radyasyonu (cosmic background radiation) ölçümlerine dayanan kanıtlar, evrenin yoğunluğu ve içindeki madde miktarıyla ilgili kanıtlar ve bir de bunlara dayanarak yapılan istatistiksel hesaplamalar.

Evrenin gözlenebilir bölgesi her yıl büyüyor (bir ışık yılı daha artıyor). Ve gözlemler uzun süredir yapılıyor. Görünen o ki, evrendeki madde dağılımında uzaklara da gidilse bir seyrelme yok. Ve yeni gözlenen yerlerde de durum aynı şekilde devam ediyor. Hatta evren şu anda bile yeterince büyük ve kendini tekrar eden yapılara, paternlere rastlanıyor evrenin uzak köşeleri gözlendikçe.

Evrenin ucundan ötesini elbette göremiyoruz ama eldeki veriler gösteriyor ki, belli bir noktadan itibaren bir anda artık madde falan görülmeyeceğini ve evrenin sınırına gelinip ondan sonrasının sonsuz boşluk olacağını düşündürecek bir durum yok. Tümevarım ilkesi gereği deniyor ki evren ucuna kadar nasıl devam ediyorsa, ötesinde de öyle devam ediyor olmalı. Yani hubble hacmimizin ötesinde de yıldızlar, galaksiler var gibi görünüyor.

Ayrıca, uzayın sonsuz olması gerektiği yazara göre tamamen sağduyuyla bile anlaşılabilecek birşey. Düşünün diyor, uzay nasıl sonsuz olmayabilir ki? Ondan ötesinde ne var o zaman? Sizin hiç aklınız yatıyor mu evrende bir noktadan sonra “Bundan ötesi yoktur, boşluğun kusuruna bakmayın” diye bir tabelayla karşılaşacağınız diyor.

Dolayısıyla bu gözlemsel verilerin uzayın sonsuz, ya da en azından yeterince büyük olduğuna işaret ettiğini belirtiyor.

@33 sokrates olamaz o cunku sokrat asla usulen ' bilmemeyi ' ifade eden bir terım kullanmamıstır . zira budalalık da bunu öğütler.

@31 teşekkürler amın oğlu. senin gibi insanlar var oldukça yıkılmayız heralde

@37 gibtir et arada ben seviye düşürüyorum sen aldanma yazdıklarıma

level 1 multiverse oldukça sağlam bir şekilde eldeki verilere uyuyor. Yazara göre, artık soru başka evrenlerin (ya da multiverse’in) varolup varolmadığı değil, kaç düzeyi olduğu. Yani level 2 ve üstü multiverse’lerin varlığı.

Level 2 multiverse chaotic eternal inflation teorisine dayanarak ortaya konuyor ve onunla ilgili de yazar bazı bilgiler vermesine rağmen yazıyı uzatmamak için burada değinmiyorum. Level 3 multiverse zaten 40 yıldan beri sözü edilen ve kuantum fiziğindeki olasılık hesaplarına dayanan bir kavram. Level 4 ise yukarıda da bahsettiğimiz gibi gözlemsel verilerden ziyade mantık yürütmelere dayanarak, olmalı, ya da en azından olabilir diye ortaya konuluyor. Yani onun doğrudan bir delili yok.

işte başka evrenler fikirlerinin temeli bu noktalara dayanıyor ve yazara göre metafizikle gerçek bilim arasındaki çizgilerin inceldiği alanların birine örnek teşkil ediyor bu fikirler. Metafizik ile fizik arasındaki temel ayrımın test edilebilirlik olduğunu vurguluyor ve bu teorinin matematiksel bazı “prediction”larda (tahmin, ya da tespit) bulunduğunu ve bunların bir kısmının gözlemsel olarak test edilebildiğini söylüyor. Modern bilimin, gittikçe daha soyut ve metafiziğe benzeyen kavramları konusu haline getirdiğini (örneğin yuvarlar dünyadan başlayarak, görünmez elektromanyetik dalgalar, zamanın yavaşlaması, uzayın eğrilmesi, kara delikler, vs. gibi) ve multiversler konusunun bu gidişin son örneklerinden biri olduğunu belirtiyor.

işte multiversler, başka seçenekli evrenleri işin içine katarak, evrenin bildiğimiz özel durumunu mümkün ve doğal hale getiriyor.

1. düzey multiverse tanımı, yukarıda saydığımız 1 numaralı kısıtlamayı kaldırıyor (Evren’in big bang’dan sonraki ilk koşullari ile ilgili kısıtlama). Eğer sonsuz sayıda benzer evren varsa, bizim evrenimizin bu özel ilk koşullara sahip olmasında garip bir taraf yoktur.

2. ve 3. düzey multiverse tanımları 2 numaralı kısıtlamayı kaldırıyor. Böylece farklı evrensel sabitler içeren farklı evrenler arasında bizimkinin bu özel sabitlere sahip olması garip olmuyor.

4. düzey multiverse ise son kısıtlama olan doğa kanunları neden böyle kısıtlamasını kaldırıyor. Doğa kanunlarının başka türlü olduğu çok sayıdaki evren içinden bizimkinin bu şekilde olmasının garip bir tarafı kalmıyor o zaman.

Dolayısıyla, varlığı açıklamak için başka hiçbir ekstra faktöre ihtiyaç kalmıyor. Bir kısıtlama kalmadığı için, bu kısıtlamayı yapacak bir “zeka”ya da ihtiyaç kalmıyor.

@37 est. zaten agzından samimi çıkmış laflara benzemıyordu. o yuzden teyt edeyım dedım. yırtık dondan cıkar gıbı gırdım bende konuya evvela kabul edıyorum. k.bakmayın.