Soru basit sizce Mustafa Kemal, ismet inönü, Fevzi Çakmak, Kazım Karabekir gibi isimler nasıl içinde bulundukları kaosu en iyi şekilde analiz edip onun içinden çıkmak için en uygun hamleleri yapmışlardır?
Bunun sebebi olarak birkaç etken gösterilebilir. Ben ilber Ortaylı'nın Gazi Mustafa Kemal Atatürk kitabından okuduğum kadarıyla aktarıcam. Şimdi Mustafa Kemal'in Selanikte doğup büyüdüğünü hepimiz biliyoruz peki özelliği ne bu şehrin? Özelliği şu kozmopolit yapısı Mustafa Kemal'in farklı kültürlerle etkileşimde bulunmasını sağlarmış. Selanik Rüştiyesinde Fransızca öğrenmiş ve fransızca dergiler okurmuş. En sevdiği derslerden biri coğrafya ki Atatürk coğrafyanın önemini Çanakkale conkbayırında gördü.
Bir diğer etken ise bu adamların hayatı cepheden cepheye koşmakla geçiyor yani Osmanlı'nın çok cephede savaşa girmesinin belki de tek iyi yanı bu askerlerin tecrübe kazanması ve savaş durumunu daha iyi analiz edebilmesi. Atatürk'ün ilk görev yeri şam, ilk savaşı ise trablusgarp 1911. Yani bu tarihten 1923e kadar savaşlar içinde geçiyor bu komutanların hayatı. Tabi bu da onları savaşı ve düşmanı daha iyi anlamalarına yardımcı oluyor.