mitoloji merakı olan panpalar doluşun

-anu- #part4 (bu tanrı önemli beyler dikkatli okuyun. isminin fazla duyulmamasının sebebi, bir yunan ya da slav tanrısı olmaması)

Sümerler'de, Mısır'ın aksine, hiçbir yönetici, Tanrı ile özdeşleşmemişti... Ama her tanrının bir halkı olduğu inanışı hakim halde kaldı. Burada tüm kentler birbiri karşısında eşittir. Bu eşitlik her birinin belli bir tanrının hizmetkarı olması ölçüsünde gerçekleşir. Bir kentin tüm nüfusuna, "x tanrısının" halkı denilmekteydi.. insan biçimli ve karakterliydi Tanrılar... Yemek yemek, nesil yaratmak, ailesini geçindirmek vb. gibi çok sayıda insanî özellikleri vardı...

Anu, başlangıçta merkezi Erek'in etkin gücüyle paralel olarak önemli bir tanrı iken, ilerleyen zaman dilimi içerisinde gücünden önemli oranda yitirdi. Tanrıların bu kudretten düşme keyfiyeti, efsanelerde şöyle anlatılır. Dünya hükümdarlığına sırasıyla Anu, Enlil ve Marduk geçmiştir. Saltanat hükümdarlık sembollerinin elden ele geçmesiyle vuku bulur. Fakat gök tanrısı Anu,yalnız dünya hükümdarlığından çekilmez; tamamiyle iktidar mevkiinden uzaklaşıp tekaütte olur. Anu'nun yerine birçok defalar andığımız gök sahibesi, genç kahraman kadın tanrı iştar geçer.

Müminler, artık daha çok Marduk'a veya yıldız tanrılarına, iştar'a ve özellikle de Şamaş'a başvurmaktadır... Tanrıların “ışıltılı” niteliği güçlenir: Özellikle dehşet saçan ışıma güçleriyle kutsal bir korku uyandırırlar. Işık, tanrısallığın en mükemmel vasfı olarak görülür ve kral da tanrılık durumunu paylaştığı için, o da ışıklar saçar.
-- -- -- -- -- -- --
kaynaklar:
• http://www.turkcebilgi.com/anu/angiblopedi

• Ekrem Memiş,. "Eskiçağda Mezopotamya", Ekin Kitabevi, Bursa 2007, s.175.

• Yrd. Doç.Dr. Yusuf Kılıç - Arş.Gör. H. hande Duymuş, "ESKi MEZOPOTAMYA'DA DiN KADINLARI (RAHiBELER)", TSA / Yıl: 13, S: 1, Nisan 2009.

• http://www.egemnet.com/satis/pdf/sinif1/501.pdf

• F. Hommel Sümerce'deki dingir "Tanrı", "ışık saçan" sözcüğünü Türk-Moğolca tengri "Gök,""Tanrı" sözcüğüyle ilişkilendirmiştir. ... Her durumda 1) Gök Tanrının en eski proto-Türk uygarlıklarına ait olduğu, 2) Hint-Avrupalıların gök tanrısıyla benzerliğinin hayli çarpıcı olduğu, 3) Genelde Hint-Avrupalıların dinsel kurumlarının yapısının öteki tarih öncesi Doğu ya da Akdeniz uygarlıklarınkinden çok proto-Türklerin dinsel kurumlarının yapılarına yakın olduğu doğrudur.

• Mircea Eliade, "DiNLER TARiHiNE GiRiŞ", http://www.altinicizdiklerim.com/ozetler/Dinler Tarihine Giri - Mircea Eliade.pdf

• http://www.gizliilimler.t...g/S.ue.mer-Mitolojisi.htm

• Samuel Henry Hooke, "Ortadoğu Mitolojisi", (Çev.: Alaeddin Şenel), imge Kitabevi, Ankara 1995, s. 44.

• Arş.Gör. Dr. Gülsine Uzun, (Muğla Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Çağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Bölümü), "CENGiZ AYTMATOV'UN ESERLERiNDE YARATILIŞ VE TÜREYiŞ SEMBOLiZMi"

• Samuel Noah Kramer, "Sümer Mitolojisi", s.83

• Samuel Noah Kramer, a.g.e., s.80.

• tr.wikipedia.org/wiki/Sümerler

• Göktuğ Halis, "Mezopotamya Tarihi ve Kültürü", http://www.dikine.net/dosya/mezopotamya.pdf

• Prof. Dr. B. Landsberger, "DIE GEISTIGEN LEISTUNGEN DER SUMERER", Çeviren: Mebrure O. Tosun (Sümeroloji ilmi yardımcısı), dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/26/1028/12432.pdf

• Mircea Eliade, "DiNSEL iNANÇLAR ve DÜŞÜNCELER TARiHi", c.1., http://www.altinicizdiklerim.com/ozetler/Dinsel nanışlar ve Düşünceler Tarihi-I - Mircea Eliade.pdf

-anu- #part3 (bu tanrı önemli beyler dikkatli okuyun. isminin fazla duyulmamasının sebebi, bir yunan ya da slav tanrısı olmaması)

Şiiiden anlaşıldığı üzere başlangıçta bütün olan gök ve yer birbirlerinden ayrıldı ve böylece insanın yaratılışı buyuruldu. Ardından gök tanrısı Anu göğün, yer tanrısı Enlil de yerin hakimi oldular.

Anu, gökte bir tahtta oturur, hükümdarlığın tüm nitelikleriyle donanmıştır: krallık asası, hükümdarlık tacı, başlık, baston. Tam bir hükümdardır ve krallığının işaretleri, mutlak egemenliğinin kaynağı ve güvencesidir; kral gücünü simgesel olarak Anu'dan alır. Bu nedenle yalnızca hükümdarlar Anu'nun adını anabilirler, sıradan insanlar tanrının adını anamazlar. “O, tanrıların Babasıdır” (aba ilanı) ve "Tanrıların Kralıdır". “Baba” olarak adlandırılmasının nedeni ailevi bir bağ kurulmasından çok, hükümdarlık yetkisini vurgulamaktır.

Hammurabi kanunlarında "Anunnakilerin Kralı" olarak anılır ve en çok kullanılan sıfatları: "gök tanrı", "gök baba", “gök kral”dır. Krallık, gökten inmiştir. Yıldızlar, onun ordusudur, çünkü Anu, evrensel hükümdar olarak savaşçı bir tanrıdır.

Anu, Sümer mitolojisinde ve daha sonra Asur ve Babil mitolojilerinde gökyüzü tanrısı cennetin tanrısı takımyıldızların efendisi tanrıların kralı olarak adlandırılır ve göksel katmanların en üstünde oturur. Suç işleyenleri yargılayacak güce sahip olduğuna ve kötülükleri yok etmek için asker olarak yıldızlar yarattığına inanılırdı. Anunnakunun (aynı zamanda Anunnaki olarak da anılır) babasıdır. Sanat eserlerinde bazen çakal olarak resmedilir. Çoğu zaman onun simgesi olarak kullanılan taç bir çift sığır ya da boğa boynuzu ile resmedilir.

Mezopotamya tanrı panteonundaki en eski tanrıdır ve üç büyük tanrı olan gökyüzü tanrısı Enlil ile su tanrısı Enki ile beraber üçlemenin bir parçasıdır. Sümer'in kral Sargon tarafından Akkadlılar tarafından işgal edilmesinden sonra Akkadlılar tarafından Anu olarak adlandırılmıştır. Üç büyük tanrıdan oluşan üçlemenin ilk figürü olamsına dayanarak Anu tanrıların ilk kralı ve babası olarak saygı görmüştür. Anu görünür bir şekilde Uruk ile özdeşleşmiştir. Bu şehrin Anu kültünün orjinal merkezi olduğuna inanmamız için çok geçerli sebepler vardır. Bu doğruysa Uruk tanrıçası inanna (ya da iştar) bir zamanlar onun eşi olmuş olabilir.

-anu- #part1 (bu tanrı önemli beyler dikkatli okuyun. isminin fazla duyulmamasının sebebi, bir yunan ya da slav tanrısı olmaması)

Anu, Sümer mitolojisinde ve daha sonraları Asurlular ve Babilliler tarafından tapılan bir gökyüzü tanrısı. Cennetin, yıldızların, ruhların, cinlerin ve tanrıların tanrısıdır.

Sümerlerin dini, çok tanrılı bir dindir. Bu tanrılar, iki gruba ayrılır. Birinci grup tanrılar bütün Sümerlerin ortak tanrılarıdır. Bunlardan en önemlileri gök tanrısı Anu, yer tanrısı Enlil ve denizler tanrısı Enki'dir. Büyük tanrıların dışında, bütün memleketlerde ibadet edilen, görev ve nüfuzları farklı olan başka tanrılar da vardı. ikinci sınıf tanrılar ise her kent-devletin kutsal saydığı ikincil site tanrılarıydı. Örneğin Sippar kentinin de tanrısı olan güneş tanrısı Şamaş, Ay tanrısı Sin, çoban tanrısı Dummuzi ya da Tammuz, bolluk, bereket, doğa ve cehennem tanrıçası iştar ya da Sümerler'in dilindeki adıyla iNANNA, bu tanrıların önde gelenleri arasında yer almaktaydılar.

Sümerlerin dinsel inançları tamamen bu dünyalık olup ölümden sonraki hayat olanları ilgilendirmez. Onlar için cennet de cehennem de bu dünyada yaşanır.

Sümer dilinde tanrı anlamında kullanılan sözcük dingir'in en eski anlamı, bir gök epifanisidir:"parlak, ışık saçan"."Tanrı" sözcüğünü ifade eden ideogram (dingir olarak okunur), "göğü"tanımlayan ideogramla (ana, anu olarak okunur) aynıdır. Başlangıçta bu grafik işaret, bir yıldız hiyeroglifiydi; an(a), an(u) biçiminde söylenince hiyeroglif uzayın aşkınlığını ifade etmektedir:"yüce, yüce varlık”.

Kısa bir süre içinde bu hiyerofaniler soyut tanrı düşüncesinden (dingir) uzaklaşıp kişileştirilmiş bir tanrı düşüncesi etrafında yoğunlaştılar: Anu. "Anu"nun, sözcük anlamı "gök"tür ve IV. Bin yıldan önce ortaya çıktığı düşünülmektedir.

An ismine referans olabilecek en eski yazın, Hindistan'ın klagib yazın dili olan Sanskritçe'dedir. Sanskritçede Anu, atom ve molekül kelimelerini de içeren pek çok anlama gelir. Aynı zamanda sonra, birlikte, benzer, her, vb kelimeleri de karşılar. Sümer mitolojisinde bir tanrının ismine de karşılık gelmektedir. Bu tanrının ismi “yüksek olan” anldıbına gelir ve dünyanın üzerindeki atmosferik katmanların tanrısıdır—fırtına tanrısı Adad gibi. Hammurabi'den önceki eski Babil döneminde, Anu göklerin tanrısı olarak adlandırılıyordu ve bu sebepten onun adı gök ile eş anlamlı hale geldi. Bazı durumlarda Anu kelimesinin gök anldıbına mı yoksa tanrı anldıbına mı geldiği belirsizdir. Bu durumdan da anlaşılabileceği gibi evrende gözlemlenen ilahi güçleri üçlü sembol ile gök, toprak ve su olarak üçleme yapmak üçüncü binyıldan önceki düşünce şeklinin bir sonucudur. Anu göklerin, Bel (Marduk) toprağın ve Ea da suyun kontrolünü elinde tutan tanrılar olarak ortaya çıkmıştır.