mitoloji merakı olan panpalar doluşun

-thor-

Thor - veya Donnar - iskandinav mitolojisinde en güçlü tanrılardan biridir. Gücü babası Odin tarafından teslim edilmiş ve iki sihirli nesneye dayanmaktadır. Bu nesnelerden biri Mjöllnir'dir. "Miyölnir" diye okunur. Mjöllnir, adının anlamı "parçalayıcı" olan kocaman bir çekiçtir. Çekici Brokk ve Eitri isimli iki cüce kardeş yapmışlardır. Çekiç yapılırken Loki sinek kılığına girip cüceleri ısırarak rahatsız edince bir kaza olmuş, çekicin sapı kısalmıştır.

Bu iki cüce ayrıca bu çekice birçok farklı özellik vermiştir. Çekiç, Thor'un onu kolayca saklayabilmesi için küçülebilir. Ayrıca bir bumerang gibi, bir düşmana atılınca düşmana tüm gücüyle çarpar ve sahibinin ellerine geri döner. Thor kılık değiştireceği zaman çekici ile kendi yörüngesinde hızlıca döner. Fırtınaları çekici ile kontrol eder, yağmurları onunla yağdırır. Çekici ile evlilikleri ve nesneleri de kutsayabilir.

Onun güçlü olmasını sağlayan bir diğer sihirli nesne de altın Megingjord adlı kemerdir. Bu kemer Thor'un gücünü 2 misli daha arttırır.

Ayrıca Thor'un iki tane keçisi vardır. Bu keçilerden birinin adı Tanngniost (Diş Çatırdatan) diğerinin adı da Tanngrisnir (Diş Gıcırdatan)dır. Bu keçilerin çektiği arabası yerde de gökte de gidebilir. Marvel Comics 1960'larda Thor'u yeni bir kahraman olarak çizgi romanlarına eklemiştir.

Özel Hayatı
Thor, Odin ve Frigg'in oğludur. Odin'den sonra gelen en önemli tanrı olarak kabul edilir. "Altın saçlı tanrıça" Sif ile evlidir.

iskandinav tanrıları arasında en kurnaz, en kötü tanrı Loki'dir. Loki, Sif'e onu sevdiğini ve evlenmek istediğini söyler. Fakat Sif onun teklifini kabul etmez. Ret edilen Loki çok sinirlenir ve bir gece Sif uyurken kılık değiştirerek onun yanına gider, Sif'e güzelliğini veren uzun saçlarını keser ve kestiği saçlarını da yakar. Artık Sif kısa saçlarıyla hiç çekici değildir. Thor da uyanınca bunu görür. Ancak Sif'ten boşanmak yerine onun intikdıbını almaya karar verir. Bu işi ancak Loki yapar diye düşünür ve Loki'nin peşine düşer. iskandinav tanrıları tamamen ölümsüz olmadıklarından dolayı Loki Thor'un kendini öldürmesinden korkarak özür diler ve cüce ivaldi'nin oğullarına gider. Bu ünlü cüce demirciler, Sif için altından saç telleri yaparlar. Loki de özrünü kabul etmesi için bu saçları bizzat Thor'a kendi eliyle verir. Thor altın saçları eşine takınca, "Altın saçlı tanrıça" lakabı da bu olaydan sonra başlamıştır, onun daha da çekici olduğunu düşünür ve onunla birlikte olur. Bu birleşmeden sonra da Thrud adlı bir kızı, Lorride adlı da bir oğlu olur, dördü beraber Thrudheim'deki 540 odalı Bilskirnir isimli saraylarında yaşarlar.

Thor'un maceraları
Bir efsaneye göre; tanrıların evlerini yapan dev Thrym, aşk tanrıçası Freyja'yı çok beğenir ve ona evlenme teklif eder. Freyja bu teklifi sert bir şekilde reddedince Thrym, Thor'un Mjöllnir'ini kaçırır, fidye olarak da Freyja'yı ister. Thor çekicini geri almak için bir plan yapıp tanrılara açıklar. Gelinlik giyip Freyja'nın mücevherlerini takar ve devler ülkesine gider. Thrym onu görür görmez çekici bir yana koyup Freyja sandığı Thor'a koşar. Thor da hemen çekicini kapıp Thrym'in üstüne indirir.

Diğer bir efsaneye göre; Thor yoksul köylülere yardım etmek için bir köye iner ve iki keçisini onlar için kesip pişirir. Eğer keçilerin postları güzel yüzülürse ve bütün kemikleri bu postların içine doldurulursa Mjöllnir'in kerameti ile keçiler canlanır. Bu nedenle köylüler ziyafet çekerken hiçbir kemiğe zarar vermemeye dikkat ederler. Bir delikanlı, kemiklere dikkat edilmesi gerektiği uyarısını duymaz ve bir incik kemiğini parçalayıp iliğini emmeye başlar. Tam bu sırada Thor onu görür ve kırık kemiği onun elinden alıp bütün kemikleri toplar ve keçileri canlandırır. Fakat keçilerden biri kırık kemiği olduğu için topallamaktadır. Bunun üzerine Thor, delikanlıyı kendine köle yapmak şartı ile o ailenin kökünü kurutmamaya karar verdiğini söyler, aile de delikanlıyı seve seve Thor'a verir.

Bunlar sadece akıllarda kalan birkaç hikâyesidir. Thor için; "Hiç kimse ama hiç kimse, onun büyük kahramanlıklarını aklında tutup ezbere söyleyecek kadar bilge değildir." denir.

Thor'un ölümü
Midgard'daki korkunç yılan Jörmungand, Odin'in kardeşi olmayı başarır. Thor onunla mücadele eder ve onu öldürür. Ancak yılan suya devrilmeden önce kuyruğunu Thor'a vurarak zehirinin ona bulaşmasını sağlar ve Jormungand ile Thor beraber ölürler. Fakat Ragnarok'un ardından mjolnir çekici ve Odin'in asasının gücü ile bütün tanrılar yeniden dirilmiş,ve bütün evrende kibir ve kötülük yok olmuştur.

-harmonia (harmony)-

Harmonia, Aphrodite ile Ares‘in kızı, Kadmos’on karısı. Kocası ile birlikte bir yılana dönüştürüldüler.

Harmonia, Yunan mitolojisindeki çift soylu karakterlerden birisidir. ilk efsanede Afrodit ve Ares'in, ikincisindeyse Zeus ve Elektra'nın kızı olarak gösterilir, yani ilk efsanede Thebai krallığından, ikincisinde ise Dardanos soyundan gelmektedir. Ama her ikisinde de değişmeyen şey, Kadmos'un eşi olmasıdır.

Thebai efsanesinde bu güzeller güzeli kıza verilen üstün hediyelerden bahsedilir; birisi Kharitlerin dokuduğu elbise, ötekisi ise zarif bir kolyedir. Yasak bir aşkın meyvesi olan Harmonia ile (kendisi, ebeveynlerinden dolayı Athena ve Hephaistos'un kinlerine hedef olacaktır) kimsenin paylaşamadığı bu armağanlarının Thebai şehrine felaket getirdiği söylenir. Ayrıca, Kadmos'tan doğan beş çocuğunun da kaderleri özeldir.

Thebai efsanesinde Kadmos ile Harmonia' nın düğünü üstünde durulur: Zeus Harmonia'yi kendi eliyle verir Kadmos'a ve Thebai kalesinde düğününü yapar. Bütün tanrıların hazır bulundukları bu düğünde geline olağanüstü armağanlar verilir; biri Kharit'lerin dokuyup işledikleri bir elbisedir, bunu Harmonia'ya Athena (ya da Aphrodite) vermiş derler, öbürü ünlü bir gerdanlıktır. Bu armağanlar Thebai şehrinin başına bela olmuş, şehre karşı iki saldırıya yol açmıştır (Ehphyle, Amphiaraos, Alkmaion). Efsaneye göre uğursuzluğun nedeni, Athena ile Hephaistos'un Harmonia'ya karşı, Ares'le Aphrodite'nin kızı olduğundan ötürü, hınç beslemeleridir. Thebai kral soyunun kaynağında bulunan Kadmos'la Harmonia'nın beş çocuğu olur, hepsinin de kaderi olağanüstüdür, bunlar ino, Semele, Agaue, Autonoe ve Oidipus soyunun atası Polydoros'tur (ino, Semele, Agaue, Aktaion, Labdakos).

Dardanos'la lasion'un kız kardeşi olarak gösterilen Harmonia Semendirek efsanelerinde rol oynar. Kadmos ona Zeus'un kaçırdığı kız kardeşi Europe'yi ararken Semendirek adasında rastlamış ve sevmiştir. Düğünü de gene aynı görkemle Semendirek'te yapılmıştır.

Bu arada, Kadmosun eşi olan Harmonia'dan başka, bir de Kharitlerin arasında bulunan, uyum ve dengeyi temsil eden Harmonia vardır ki; bu ikisi, sıkça karıştırılır.
-- -- -- -- -- -- -- --

@43. Birisi entrysini silmiş @42 olmuşsun.
Al panpa bu kaynakca senin için.

Kaynak: roberto Calasso, "Kadmos ile Harmonia'nın Düğünü" (The Marriage of Cadmus and Harmony), Türkiye iş Bankası Kültür Yayınları, 2005.

-anu- #part1 (bu tanrı önemli beyler dikkatli okuyun. isminin fazla duyulmamasının sebebi, bir yunan ya da slav tanrısı olmaması)

Anu, Sümer mitolojisinde ve daha sonraları Asurlular ve Babilliler tarafından tapılan bir gökyüzü tanrısı. Cennetin, yıldızların, ruhların, cinlerin ve tanrıların tanrısıdır.

Sümerlerin dini, çok tanrılı bir dindir. Bu tanrılar, iki gruba ayrılır. Birinci grup tanrılar bütün Sümerlerin ortak tanrılarıdır. Bunlardan en önemlileri gök tanrısı Anu, yer tanrısı Enlil ve denizler tanrısı Enki'dir. Büyük tanrıların dışında, bütün memleketlerde ibadet edilen, görev ve nüfuzları farklı olan başka tanrılar da vardı. ikinci sınıf tanrılar ise her kent-devletin kutsal saydığı ikincil site tanrılarıydı. Örneğin Sippar kentinin de tanrısı olan güneş tanrısı Şamaş, Ay tanrısı Sin, çoban tanrısı Dummuzi ya da Tammuz, bolluk, bereket, doğa ve cehennem tanrıçası iştar ya da Sümerler'in dilindeki adıyla iNANNA, bu tanrıların önde gelenleri arasında yer almaktaydılar.

Sümerlerin dinsel inançları tamamen bu dünyalık olup ölümden sonraki hayat olanları ilgilendirmez. Onlar için cennet de cehennem de bu dünyada yaşanır.

Sümer dilinde tanrı anlamında kullanılan sözcük dingir'in en eski anlamı, bir gök epifanisidir:"parlak, ışık saçan"."Tanrı" sözcüğünü ifade eden ideogram (dingir olarak okunur), "göğü"tanımlayan ideogramla (ana, anu olarak okunur) aynıdır. Başlangıçta bu grafik işaret, bir yıldız hiyeroglifiydi; an(a), an(u) biçiminde söylenince hiyeroglif uzayın aşkınlığını ifade etmektedir:"yüce, yüce varlık”.

Kısa bir süre içinde bu hiyerofaniler soyut tanrı düşüncesinden (dingir) uzaklaşıp kişileştirilmiş bir tanrı düşüncesi etrafında yoğunlaştılar: Anu. "Anu"nun, sözcük anlamı "gök"tür ve IV. Bin yıldan önce ortaya çıktığı düşünülmektedir.

An ismine referans olabilecek en eski yazın, Hindistan'ın klagib yazın dili olan Sanskritçe'dedir. Sanskritçede Anu, atom ve molekül kelimelerini de içeren pek çok anlama gelir. Aynı zamanda sonra, birlikte, benzer, her, vb kelimeleri de karşılar. Sümer mitolojisinde bir tanrının ismine de karşılık gelmektedir. Bu tanrının ismi “yüksek olan” anldıbına gelir ve dünyanın üzerindeki atmosferik katmanların tanrısıdır—fırtına tanrısı Adad gibi. Hammurabi'den önceki eski Babil döneminde, Anu göklerin tanrısı olarak adlandırılıyordu ve bu sebepten onun adı gök ile eş anlamlı hale geldi. Bazı durumlarda Anu kelimesinin gök anldıbına mı yoksa tanrı anldıbına mı geldiği belirsizdir. Bu durumdan da anlaşılabileceği gibi evrende gözlemlenen ilahi güçleri üçlü sembol ile gök, toprak ve su olarak üçleme yapmak üçüncü binyıldan önceki düşünce şeklinin bir sonucudur. Anu göklerin, Bel (Marduk) toprağın ve Ea da suyun kontrolünü elinde tutan tanrılar olarak ortaya çıkmıştır.