layeredtech

einstein - rosen köprüsü

görülebilir evrenin ötesinde, bu evrene paralel başka evrenler de varmı dır? mistikler ve filozoflar böyle olduğunu öne sürüyorlar. bilim adamları ise yakın zamanlara değin böyle bir şeyin olanaksız olduğunu düşünüyorlardı. fakat bugün fizikçiler paralel evrenlerin olabileceğini matematiksel olarak ortaya koyabiliyorlar.

paralel evrenler kavramı, bugün bilimsel terimlerle açıkça bir şekilde tartışılabilmektedir. bilim adamları içinde bulunduğumuz evrenin varlığını bir takım neden sonuç bağıntılarıyla açıklayabiliyorlar. aslında bu açıklama, üç boyutlu uzayın tümüyle onun yapısını oluşturan fizik nesnelerden ibaret olduğu esasına dayanır.bu yaklaşım biçimi ilk bakışta, evrenin var olan her şey demek olacağı anldıbına gelebilir. fakat iki önemli nokta var. birincisi, bilim adamlarının evren açıklamaları, birtakım soyut kavramları(güzellik ve sevgi gibi) açıklamaktan kaçınır. oysa her ne kadar fizik bir evrende yaşıyorsak da, bu tür soyut kavramlar bu fizik evren içerisinde önemli bir yer tutarlar. ikinci olarak da bilimin tüm yaklaşımları ve bu konuya ilişkin kabülleri kesinlikle üç boyut ile sınırlanmıştır.

einstein ve yakın çalışma arkadaşı nathan rosen’in karadelik tünellerini matematiksel olarak kabül ettikleri ve inceledikleri biliniyor. einstein ve rosen, bu çalışmalarının sonucunda şaşırtıcı bie şey keşfettiler: karadelik tünellerinin dibi yoktur. burada, uçlarından birbirlerine bağlı iki huni söz konusudur. birleştikleri nokta, tünelin ”boğaz” kısmını oluşturur. dolayısıyla tünelin bir ucundan giren bir nesne, merkezdeki ya da boğazdaki olağan üstü çekimin etkisiyle, tünelin öbür ucundan dışarı fırlatılır. öyleyse öbür yanda ne vardır? öbür yan, yeni bir evrendir, ilkinden tamamıyla farklı bir evrendir bu! işte bu iki evreni birbirine bağlayan tünele einstein-rosen köprüsü adı verilir. einstein ilerosen’in bu konuya ilişkin çalışmaları, üç boyutlu evrenimizde bu türden çok sayıda tünellerin bulunduğunu vurgular.bu evrensel tüneller dördüncü boyuta açılır. yani bu da paralel bir evren demektir. çoğu bilimkurgu yazarı, hatta bazı bilim yazarları, gelecekte uzay yolcularının einstein-rosen köprülerini kullanarak bir evrenden diğer bir evrene( hatta bir zaman diliminden diğerine) sıçrayacaklarından söz ederler. söz konusu teori güçlü olabilir, bu konuya ilişkin bazı karşı çıkmalar vardır. albert einstein ve nathan rosen, karadeliklerin, bir evrene, bizim evrenimizden başka bir yere ya da başka bir zamana açılabilecek kapılar olabileceğini öne sürdüler. kuramsal olarak bu model kanıtlanabiliyor.bu kuramsal uzay/zaman geçitlerine ‘’solucan tünelleri” adı verilmektedir. diğer ismiyle bu geçitlere ”einstein-rosen köprüsü” denmektedir.bu geçitler sayesinde evrenin çok uzak noktalarına çok kısa zamanlarda seyahat etmek mümkündür

ASENKRON SAYICILAR
Asenkron Sayıcılar, Dalgalı Sayıcı (ripple counter) veya Seri Sayıcı (serial counter) olarak da adlandırılır. Bu sayıcılarda Flip-Flop’ların çıkışları bir sonraki Flip-Flop CLOCK girişine uygulanarak birbirini tetiklemeleri sağlanır. Böylece bir öndeki sonrakini tetiklemiş olur. Asenkron sayıcılardaki Flip-Flop’lar TOGGLE modunda çalışır yani her bir CLOCK darbesi ile durum değiştirir.

Sayıcıların en önemli özelliklerinden birisi de çalışma hızlarıdır. Örneğin, asenkron bir sayıcıda 4 adet Flip-Flop kullanılmış olsun. Her Flip-Flop tepki süresi 10 nanosaniye ise son Flip-Flop konumunun değişmesi için 4x10ns=40ns’lik bir zaman geçer. Zamanlamanın hassas olduğu yerlerde ve bilgisayar devrelerinde bu çok önemli bir faktördür.
Clock Pulse’i sadece ilk Flip-Flop girişine uygulanıyorsa, her birinin Q çıkışı bir sonrakinin CLK girişine uygulanıyorsa ve çıkışlar Q ucundan alınıyorsa böyle sayıcılara ASENKRON iLERi SAYICI ya da ASENKRON YUKARI SAYICI denir.

şemasında CLOCK Pulse’i ilk Flip-Flop’a uygulanmıştır. Bu durum ilk Flip-Flop çıkışını düşük değerlikli bit durumuna getirmiştir. Şekildeki devre negatif kenar (düşen kenar) tetiklemeli çalışır. CLOCK Pulse’inin uygulandığı Flip-Flop en değersiz bittir. Sıralama en düşük değerlikli değerlikli bitten, en yüksek değerlikli bite doğru yapılır. Tablolarda en düşük değerlikli bit en sağa yerleşecek şekilde düzenleme yapılır. Çıkış dalga şekilleri çizilirken en üstte CLOCK Pulse’i bulunur. Bundan sonra sıralama düşük değerlikli bitten yüksek değerlikli olana doğru yapılır. Asenkron ileriye sayıcılar, genellikle JK ve T tipi Flip-Flop ile yapılır. JK Flip-Flop giriş uçları birleştirilerek T Flip-Flop elde edilir ve “lojik-1” uygulanır.
TTL serisi entegrelerde (74XXX serisi) boşta bırakılan uçlar “lojik-1” olarak işlem görür.
iKi BiTLiK ASENKRON iLERiGERi SAYICI
Asenkron sayıcılarda JK Flip-Flop her CLK Pulse’i geldiğinde konum değiştirmesi için J ve K girişlerinden “lojik-1” verilmelidir. Şekil-6’da FF0 Flip-Flop’un CLK girişine sıfırıncı CLK Pulse’i uygulandığında Q0 çıkışı “lojik-0”dan “lojik-1”e geçer. Birinci CLK Pulse’inde ise çıkış yine konum değiştirir bu defa FF1 CLK girişine Q0’daki düşen kenar değişimi FF1 Flip-Flop’un Q1 çıkışının “lojik-0”dan “lojik-1”e geçişini sağlar. ikinci CLK Pulse’i ile FF0 Flip-Flop’u konum değiştirir, FF1 Flip-Flop’u etkilenmez. Üçüncü CLK Pulse’i ile FF0 Flip-Flop’u konum değiştirerek “lojik-0”dan “lojik-1”e geçer. Pozitif kenarda FF1 Flip-Flop’u tetiklenmeyeceği için FF1 Flip-Flop’u konum değiştirmez. FF1 Flip-Flop’u çıkışı “lojik-1” olarak kalır.