latin alfabesinin kabulü

adam haklı beyler

bu ne amk herkes tarihçi olmuş arşivler açık zaten tonlarca belge çevrilmeyi bekliyor çalışacak adam yok, ismekte elifbayı ezberlemekle olmuyor o işler. tarih öğrencilerinin çoğu ingilizce bilmiyor, oysa ki transkripsiyonla uğraşmak için redhouse lexicon şart (tuğla kadar bişey).

Alfabe işine gelirsek, bu kadar büyük bir olayı tek bir "neden"le açıklamak mümkün değil.Üstüne üstlük diğer türkçüler bir yana mustafa kemal iktidarı boyunca sovyetlerle dostça ilişkilerde bulunmuştur, sağcılaşma inönüyle başlamıştır. atatürkün enver paşayı maceracı olarak gördüğü resmi belgelerle sabittir.o dönem turancılarının yazılarına ve vekil olanların meclis konuşmalarına bakarsanız turancılığı bir yana bırakıp ulus devletin inşasına kendilerini adadıklarını görürsünüz, bu tarihten sonra turancılık atsız mecmua ile canlanmaya başlayacaktır ve ikinci dünya savaşı sırasında zirve noktasına ulaşacaktır.

Arap alfabesi kolaydır, bugünkü dilde rahatlıkla yazabilirsiniz lakin arapça grammer olarak karmaşık bir dildir, siz ler/lar la çoğul yaparken araplarda bunun için onlarca yol vardır en basiti. tabi dilde sadeleşmeyle arapça dilden atılıp alfabe kullanılmaya devam edebilirdi ancak bu da iktidar çevresinin batılılaşma ve modernizm idealine ters düşüyordu, latin alfabesi greco-roman medeniyetle kaynaşmayı kuvvetlendirdi.

özet olarak:söyleyecek çok şey var, yalnız tarihçilerin altın kurallarından birisi multiple causation'dır hiç bir olayın tek bir açıklaması yoktur.

Latince'nin asıl sebebi aslında kolaylık falan değil. Arap alfabesini de öğretirsiniz halk öğrenir, evet nispeten daha zor ama esas sebep bu değil. Arap kültürünü kendi kültürümüzden temizleyip özümüze yaklaşmak ? Eh, nispeten bu da hedefler arasındadır ama esas olay o da değil.

Atatürk'ün bu adımı daha çok Türkçü politika gütmesinden geliyor. Latince ve Türkler ne alaka değil mi ? Atatürk "Türk" nüfuzunu Anadolu'nun ötesine, orta asyaya taşımak istiyordu, e bunun için de oradaki Türk nüfusu ile yakınlaşmak lazımdı. Çok kişi bilmez sözkonusu dönemde Cumhuriyet ajanlarımızın orta asya ve sovyetlerde kaynadığını.

latince ne zaman bizim alfabemiz oldu ?
1 Kasım 1928

Atatürk neden 1928 yılından önce alfabeyi Latin'e geçirmedi ?
Çünkü orta asya o dönem alfabede arap alfabesi kullanıyordu, Türkiye de Arap alfabesi kullanıyordu. Atatürk için hava hoştu.

Sovyet Rusya, işgal altında tuttuğu orta asya devletlerinin dilini ne zaman Latin alfabesine geçirdi ?
1928 yılında.

Biz ne zaman geçtik ?
1928 yılında.

Olay bu, olay tamamen onlarla aynı denklemde konuşmak.

Sovyetler, eğer o coğrafyanın alfabesini başka bir alfabeye çevirseydi, Atatürk'ün Türkiye'de de aynı alfabeye geçiş yapacağını biliyordu. O yüzden Atatürk'ün 1938'deki ölümü beklendi.

Ruslar ne zaman Kiril alfabesini dikte etti Orta Asya'ya ? 1940.

1938 yılında Atatürk vefat eder etmez Kiril alfabesini orta asyaya dikte etmek için çalışmalara başladı Ruslar. 1940te çalışmalar tamamlandı ve Kirili devreye soktular latin alfabesi yerine. 1940'tan sonra Orta Asya bizim için dünya haritasının karanlık bölgesi oldu.

okudum gerçekten haklılık payın var. özellikle de atatürk'ün latin alfabesini neden getirdiğine gösterdiğin sebep gerçekten çok mantıklı

hocam arşivlerimiz bir açılsa daha neler neler çıkacak ortaya. en şok etkisi yapacak şeylerden biri ise buhara ve enver paşa. istihbaratımız altın çağına girmişti atatürk sayesinde.

mantıklı lan.şu enver paşa olayınıda bi analt bakalım.

@4 panpa çok detayına giremem, halk henüz öyle safsatalara inanıyor ki hazır değil öğrenmek için. yani aklın mantığın reddedeceği şeylere inanıyor halkımız.

şu kadarını söyleyeyim senin ülken dört bir yandan işgal altında ve sen mücadelenin ortasında "ben emrimdeki askerlerle gitçem dünyanın öbür tarafında fantazi için savaşçam ihihi" der misin ?

bu masala kargalar bile güler. ama bu masal uydurulmalıydı sovyet-türk ilişkileri bozulmasın diye.

enver pasayı anlatırsan sukunu girerim ve aydınlanmıs oluruz dediğine de katılıyorum

ayrıca orta asya da eğitimin modernleşmesini anlamak için ismail gaspıralıyı ve cedidcilik hareketini iyi okumak lazım, değişim öyle tepeden inme değil

@9 anlattım aslında @6'da, daha açık nasıl anlatılır bilemiyorum. O adam oraya kendi kafasına göre gitmedi.

Kotu mu olmus amina koydugumun arapcisi simdi mal mal dolaniyordun ortada ehe ingilizce nasi okunuyor yurtdisinda tabelalar gotume mi girecek diye

Edit: keske muslumanlari toplu katliam yapsaydi simdi biz ugrasmazdik

@12 ben zaten öyle olmadığını söylemişim ?

@7 ben mi arapçıyım ?