kürt meselesiyle ilgli okunması gereken kitaplar

işin tarihsel boyutuyla başlayalım. kürtler feodal bir yapı içerisinde yıllarca mezopotamya bölgesi ve civarında yaşadılar.
feoadal yaşamak şöyle bir sonuç doğurur; her aile kendi hanesini aşiretini korumaya çalışır, bir birlik yoktur. hatta tam aksine düşmanlıklar ve kan davaları görülür. avrupa da ve anadolu da derebeylerin ve küçük prensliklerin olduğu zamanlar gibi.

kürtlerin yoğunlukta yaşadığı bu bölgede osmanlı kürdistan eyaleti vardı. başkenti cizre idi. bedirxan aşireti bunların en güçlü olanıydı. ancak bunlar 1800 lü yıllarda 2. mahmud zamanında dağıtılmışlardır.
bu bedirxan aşireti kürtçeyi latin alfabesine uyarlayan kürt dili için bir şeyler yapan adamlardı. ama dönemin şartları gereği ayanlar çok güçlenmişti ve bu ayanlara bir hiza çekilmesi gerekiyordu.
buraya kadar anlatılanların çok azı türkçe yazılmış eserlerde var. 2 sene önce tarih okuyan bir arkadaşımın tez konusuydu bu osmanlı da ki kürtler ama kaynak kıtlığı var.

neyse cumhuriyet dönemine gelelim.
popüler görüşün aksine kürtler kurtuluş savaşında türklerin yanında savaşmadı. 1. dünya savaşında osmanlılar için savaştılar ama türk yunan savaşında yer almadılar.
atatürk 1921 yılında bir avusturya gazetesine verdiği röportajda kürtlere bir devlet vaat etmiştir. bunun politik bir hamle olduğunu söyleyenler var. zira daha savaş bitmemişti yunanlılar ile. bazıları bu söylemin kürtleri savaşa çekmek için olduğunu söylerler. (bu röportaj çok uzun süre kürdistan kısmı sansürlenmiş şekilde yayınlandı. çok sonra sansürsüz yayınlanabildi)

bu meseleden sonra, lozan falan imzalanınca kürtler huzursuz oldu. çünkü lozan türk devletinin sınırlarının resmi olarak tanınmasıdır. kürtler en başta ses etmedilersede 1925-1927 yılları arasında bir şeyh sait isyanı baş gösterdi. ancak sonucu malum. pek çok kürt katledildi.
1930 da ağrı da başka bir isyan patlak verdi. 30 bin kişi öldü.
kürtler 1915 te ermenileri türkler ile birleşip katledip onların topraklarına çöktükten sonra devletten bir teşvik bekliyorlardu, bunu alamadılar. en çok ermeni öldürülenlerin başında ki komutan diyarbakır valisi mustafa reşat paşadır mesela.
böyle böyle kürtlerin direniş azmi kırıldı. buna boyun eğdiler. hatta ulusal parti ideolojisine yakınlaştılar. mesela ilk demokratik seçimde demokrat parti ülkenin batı bölgelerini kazanırken chp ise doğu bölgesinde çoğu vilayetten milletvekili kazanmıştır.
gelgelelim 1960 darbesinden sonra oldukça özgürlükçü bir anayasa hazırlandı. bu anayasa o kadar özgürlükçüydü ki inanmak güç. üniversiteler özerk olmuş rtük özerk olmuş tu. ancak bu özgürlük türkiye için 1971 muhturası ve 1980 darbesinin zeminini hazırladı.
1960 darbesinden sonra yine sağcı kökenli demirel in adalet partisi iktidardaydı.
1971 de muhtıra olunca o sene muhalefette olan ecevit “bu darbe bana karşı yapılmıştır diyip” oyları toplasa da 1974-1978 arası milliyetçi alparslan türkeşin partisi emniyette epey kadrolaştı. üniversiteler artık solcu sağcı kavgasından geçilemez durumdaydı. hemen herkes yeni bir örgüt kuruyordu. solculardan en çok bilinen mahir çayan ın dhkpc si ve öcalan ın kurduğu pkk oldu.
öcalan o sıralar ankara siyasal fakültesindeydi 1978 de diyarbakır ın lice ilçesinde bu örgütü kurdular. daha sonra eruh’ta ilk saldırısını yaptılar.
o sırada türkiye de sular durulmuyordu. 1980 darbesinden sonra öcalan ve 500 kadar genç o zamanlar komünistlerin hakim olduğu filistinde eğitimler aldı, 10 yıl önce öldürülen che guevera nın çizdiği yolda bir gerilla savaşı başlattılar türkiyeye karşı.
1983 yılında özal iktidara gelince kürtçe yasağını kaldırdı. kendiside yarı kürttü zaten bu tarihe kdar ülke de kürtçe konuşmak yasaktı. kürdüm demek hapiste yatma sebebiydi.

özal bu işi diyalogla çözmeye çalıştı ancak ömrü yetmedi. sonra gelen hükümetlerde uzlaşmacı tavır yerine milliyetçiliği seçtiler ve dağda gencecik çocuklar ölürken siviller ise faile meçhullere kurban gitti. 92 şırnak newroz u nu bir incele bu konuyla ilgili.

apo 1999 da kenya da yakalandı mossad tarafından ve türkiyeye postalandı. apo yakalandıktan sonra örgüt dağılma noktasına geldi ama yine bir şekilde varlığını sürdürdü.
üstelik apo nun yakalanışı pkk nın kuruluş amacı olan bağımsız kürdistandan özerk kürdistan fikrine evrimleşti.
2007 ye kadar olan meselelere vakıfsındır. 2007 de kürt açılımı başladı, bu şimdiye kadar görülmemi bir cesaretle yapıldı. 2013 te ise pkk çekilmeye başladı.

dün bir başlık vardı. pkk sempatizanları gelsin bir şey soracağım diye; onu da bu başlık altın yazayım.

--spoiler--
sempatizan değilim. ama sorularına cevap vereyim

1-şimdi arkadaş bunca kan döküldü, bunca evlat öldü. sadece türk değil kürt kardeşlerimizde öldü. ama o çocukları daha 15 yaşında kafasını yıkaya yıkaya oraya zütüren adamlarınız varya, hah işte onlar bunun tek sorumlusu. yani türk askeri senin abini dağda vurduysa bunun tek sorumlusu abini o dağa zütürendir.

el cevap: kürtler senin kardeşin değil. kimse türklere abilik sıfatını vermedi. kardeşlik sıfatını reddediyorum bir kürt olarak. ikimizde eşit olabiliriz ancak. abi kardeşliği senin zütüne sokarım.
kimsenin kafası dağa çıkanırken yıkanmıyor, dağa çıkışların en büyük sebebi yoksulluk. ikinci sebep ise ötekileştirilmiş olmak. üçüncü sebebi ise devrim yapma arzusu.
kimseyi dağa çıkarken evler arabalar güzel kızlarla kandırmıyorlar. çoğu şartların zorluğu bilerek çıkıyor dağa. bu ayrıntıyı kaçırırsan meselenin sosyolojik boyutunu ele almazsan önemli bi noktayı kaçırırsın

2-şimdi sorularıma geleyim. şimdi pkk elemanları ışid ile savaşıyor. türk askeri için bir fırsat bu. ama değerlendirmiyor önce bunu bi kabul edin şuan kalan adamlarınız öldürülse dağılırsınız. bu tamam.

el cevap: türk ordusu şu an için pkk veya işid le savaşacak durumda değil. işid ile savaşırsa;
1- işid in elinde 50 rehine var
2- işid i vurmak esad'ın elini rahatlatmak demektir.

pkk ile savaşamaz;
1-barış süreci
2- işid'e karşı kendi sınırını güvende tutan tek şey pkk şu an için.

3-siz ne kadar doğulu iseniz bende o kadar doğuluyum. inanmayacaksınız belki ama koy beni şuan dağa bıçak bile verme inan gram uykusuz kalmam. sizin dağdakileriniz kadar benimde bilgim var dağlar hakkında, kalacağım yeri bilirim yani, bulamaz adamlarınız beni. şimdi bre herifler hiç mi düşünmüyorsunuz şunu;

ulan bu ülkede doğu iklimine tek maruz kalan siz değilsiniz, doğu şartlarını sizin kadar bilen kürtten fazla türk var. yani türk dağa gelse, sizden çok çok avantajlı.

el cevap: herhangi bir argümana dayandırılmayan bu safsataya cevap vermek bana doğru gelmiyor ama kaçırdığın nokta şurası;
eğer düz ovada bir çatışma olsa tsk pkk yı daha kurulduğu gün bitirebilirdi.
ama türk ordusu gerilla savaş taktiklerini bilmediği ve bu konuda tecrübesiz olduğu için genellikle er ve erbaşları cephede öne sürüyor ve o genç çocuklarda patır patır ölüyor.
pkk nın 30 yıldır yenilememesinin (bitirilememesi diyelim) sebebi budur zaten.
gerilla savaşı taktiği için pkk nın idol olarak gördüğü kişi ise che guevara dır. kendisinin konuyla ilgili kitabı önemli bi kitaptır.

4-gelelim diğer konuya, bu türk dağa neden çıkmıyor o zaman diyeceksiniz, söyleyeyim. sadece sabırdır. iç savaş çıkmıyorsa bu sabrımızdan, güneydoğuanadolu bölgesi şuan suriyeden farklıysa, sabrımızdan. ben türkü yüceltmeye çalışmıyorum burda zaten atamızın ecdadımızın, şanı ortadadır. onlardan tek katre kadar bile olsa geçmiştir bize çok şükür.

el cevap: türk dağa çıkarsa kaybeder, kaybediyor. türk ten kastın siviller ise bol bol sivil katliamı olur. dağda büyük tatbikatlarla sürekli operasyona hazır halde bekleyen, salça ekmek ve yağ ile beslenen pkk lılar zannediyorum antremansız türk sivillerinden daha önde olur.
sabrınız da bi tak değil afedersin. özal dan mesut yılmaz a demirel e ecevit e çiller e erdoğan a kadar hep sabrediyorsunuz. iç savaşı hiç bir türkün zütü yemez.
(biyolojik olmaktan daha ziyade kürtler daha örgütlü bi toplumdur. sebebi bu)

5-iç savaş çıksa, şuan suriyeli vatandaşların yaşadığı sıkıntıları tek tek yaşayacaksınız. katledileceksiz oğlum farkında değil misiniz? kimden destek alacaksınız? elinize silah verenler açık açık sizi destekleiklerini söyleyemiyor, uan o cesaret olsa adamlarda zaten çıkar söylerler amk. tek sebebi ülkeden korkmaları. var mı konuşacak olan sigara içmeye gidiyorum. harbi harbi muhabbet tadında, hakaretsiz yetişkin gibi varsa yazışmak isteyen burda konuşalım.

el cevap: suriyeli vatandaşlarla derdin nedir çözemedim. ama onların savaş mağduru olduğunu unutmamanı dilerim. savaş mağduru farklı şeydir, savaş mağlubu farklı şey.
--spoiler--

--spoiler--
yoksulluk, öteki olma ve devrim yapma arzusu konularında ki yorumların en naif tabirle muhteşem bir sığlık örneği.

bütün türkiye nin yanında kürtlerin çoğunluk olduğu bölgeler (bu bölge için kürdistan diyeceğim yazının devamında) işssizlik oranlarının en yüksek olduğu bölgeler. hakkaride işsizlik oranı yüzde 60larda.
nasıl bill gates zengin olunca bütün amerikalılar zengin olmuyorsa medyanın sana sattığı aşiret düğünleri de bütün kürtlerin zenginliğini göstermiyor.
hoş, bu yaptığın yorumla bile senin dediğin gibi "doğulu" olmadığın ve kürdistanı görmediğin çok rahat biçimde anlaşılıyor. doğulu olmaktan kastın malatyalı veya erzurumlu olmak herhalde?

ötekileştirme mevzusu da aynı şekilde yeterince "türkiyeli faşizmi"ne denk gelmemiş olmanla açıklanabilir herhalde. tabi siz sadece 2000 sonrası türkiye yi bilecek yaşta olduğunuz için bu tip muameleleri görmediniz hayatınızda. bu mevzu derin. anlatacak 50 tane hikayem var sırf sadece benim yaşadığım. ancak bunlar örnek teşkil etmez. yaşamak görmek lazım bazı şeyleri.

devrim yapma arzusunu ben savunmadım. gençlerin dağa çıkmasında bu mantık var dedim. pkk itirafçılarının yazdıkları yazıları onlarla yapılan röportajları falan okursan (bejan matur, dağın ardına bakmak kitabı iyidir) kastedilen şeyi anlarsın.
devrimden herkesin anladığı şey farklı tabi. sırf türkiye de onlarca freaksiyona bölünmüş devrimci partiler var.

gelelim işid mevzuuna.

işid'i yanlış tanımlıyorsun. öyle "benim gözümde böyle" diyerek argüman sunamazsın.
işid, esad'ı devirmek için suriye'de ortaya çıkmış radikal islamcı bir örgüttür. bu denli radikalleşmesinin sebebi ise türkiye katar ve bae gibi ülkelerin verdiği lojistik destektir.

"sen türkiye cumhuriyetisin 50 rehine bi şekilde alınır oradan" diyorsun. sanki türkiye cumhuriyeti acayip güçlü bir devletmiş gibi... 30 yıldır dağda hayvandan farksız şekilde yaşayan pkk yı her türlü hava kuvveti ve abd istihbaratına rağmen bitirememeiş bir devletten bahsediyorsun.
daha 10 yıl önce askerlerinin kafasına çuval geçirilmiş bir ülkesin sen kardeşim. kırda komandoculuk oynamaya benzemiyo bazı işler.

bir örnek;
israil sadece 2 (yazıyla iki) askeri hizbullah tarafından kaçırıldığı için 30 gün boyunca bomba yağdırdı güzelim beyrut'a. işte büyük devlet olmak budur.

konuya dönelim;
pkk işid le savaşı yeni bir şey değil. siz musul'un işgali ile medyadan öğrendiniz ama pkk ve pyd uzun süredenb beri türkiye nin açıktan açıktan desteklediği el nusra, ahrar el şam gibi radikal islamcı örgütlerle zaten savaşıyordu.
pkk nın devrim yapmaya çalıştığı yok. pkk orada yaşayan kürtleri ve ezidileri koruyor.

ayrıca işid'i devrimci olarak göstermen sığlığına yakışacak cinsten.

50 rehine vermiş bir ülkenin ferdine göre çok rahat konuşuyorsun. bak büyük devlet nasıl olunur ben sana söyleyeyim;

abd şu ana kadar işid'i giblemedi bile tüm katliamlarına rağmen. ne zaman ki abd li gazetecinin kafasını kestiler başladı bombalar yağmaya.
işte büyük devlet böyle olunur.
--spoiler--

--spoiler--
öncelikle "militanlarınız" gibi ikinci çoğul şahıs kullanmazsan sevinirim. ilk yazımın başında belirttiğim gibi pkk sempatizanı değilim. hdp yi destekleyen biri bile değilim hatta. (dtp ve bdp yi destekledim gerçi)

-hiç çatışmaya girmedim. elime silah almışlığım yoktur. ama çok hikayesini dinledim. erbil de savaşta yaralanmış bir gerilla ile oturup günler geceler boyu sohbet etmişliğim vardır. (sene o zaman 2011 şubattı. 2011 bizim final yılımız olacak demişti gerçi * )
ama savaşta bir taktik olduğunu düşünüyorum. turan ve hilal taktiği orta asya türklerine çok savaş kazandırmıştır mesela. (ve hatta osmanlı'ya. ancak orta asyadakiler daha etkin kullanırdı çünkü o zamanlar popülasyon azdı haliyle asker sayısıda azdı)
gerilla savaşı taktiğini sadece pusu kurmak tuzak kurmak olarak adlandırmana itirazım yok. ama bundan daha fazlası olduğunu düşünüyorum. tuzak kurmak zorundalar çünkü sayıca çok azlar. türk ordusunun sınırda on binlerce askeri var, iyi uyuyan iyi eğitim alan dediğin gibi asker arkadaşlarına itimadı olan asker topluluğu. ancak pkk nın sayısı en şaşalı zamanlarında bile taş çatlasa 7 bin 8 bin (dağda olanların sayısı)
tuzak kurmak zorundalar çünkü amaçları seni yıldırmak. seni yıldırıp sana isteklerini dinletmek istiyorlar.
mesela kürt açılımı denen hadise başlamadan önce rahat rahat "kürt" kelimesi kullanılmazdı. anadilde eğitim bugün tartışılıyor. o gün tartışılmazdı.
bugün hatta özerkliği bile tartışacak noktaya geldiysek ve türk insanlarda buna (belli kesim) destek veriyorsa bu pkk nın yıldırırcılığının göstergesidir bence.

-apo mevzusu sıkıntılı. ben apo dan zerre hazzetmeyen biriyim. bu yüzden çok fazla kişiyle kavga etmişimdir. kendini batı medyasında "demokrat" olarak tanımlayan çok fazla kürt bile apo yu eleştiriye tahammül edemezler. ismini vermeyeyim çok etkin bir kürt siyasetçinin baş danışmanı benim kapı komşumdur. gazetelerde falan yazıyor röportajlar veriyor tv lere. ağzından demokrasi kelimesi asla ekgib olmaz ama o bile apo ya laf edilince çığrından çıkıyor neredeyse.
apo nun derin devlet ilişkisini yedi cihan biliyor. ama "eski mit ajanı" demek bence mit'e ve dolayısıyla türkiye cumhuriyetine hakaret olur. bu bir şehir efsanesidir.
sağlık personelinin ekgibliğine rağmen bu adamlar hala türkiye cumhuriyeti vatandaşlarına bir tehtid oluştuuryorsa burada pkk dan ziyade tsk yı sorgula derim.

-iç savaş çıkarsa kürtlerin yararına olmayacağını bende söyledim zaten. ama yinede iş cesaret noktasına gelince şu nokta gözden kaçmamalı;
pkk lılar dağa gönüllü çıkıyor.
türk ordusu ise askere "zorunlu" çağırıyor.

ve bu savaşın henüz bir kazananı yok. bu bana çok şey anlatıyor.

-kürtlerin daha örgütlü olması ise zamanla kazanılmış bir şey diye düşünüyorum. bir tsk lının tsk lıya olduğu kadar bağlı mıdır bilmiyorum. ama bu kollektivite kürtlerde daha güçlü. türkler en basitinden gezi zamanında bile gezici-gezici olmayan diye ayrıştılar. ama kürtler genel olarak oturma eylemleri sivil itaatsizlik eylemleri gibi daha başarılı şekilde gerçekleştirip, tomalara karşı cesur şekilde yürüyorlar.
--spoiler--