istanbul semtlerinin isimleri nereden geliyor

edit: ekleme yapmak isteyen varsa ekleme yapsın bilmediğimiz varsa öğrenelim...

Aksaray: Fatih'in sadrazamı ishak Paşa, iç Anadolu Bölgesi'ndeki Aksaray'ı ele geçirdikten sonra orada yaşayan bölge insanlarını bugünkü Aksaray semtinin bulunduğu yere gönderir. Aksaraylılar da semte adlarını verirler.

Ahırkapı: Marmara Denizi'nin kıyısında yer alan yedi ahır kapısından birisi olan bu semte, Padişah atlarının bulunduğu has ahırın yanında yer aldığı için Ahırkapı ismi verildi.

Aşiyan: Günümüzdeki ismini şair Tevfik Fikret'in burada bulunan, Farsça'da kuş yuvası anldıbına gelen 'Aşiyan' isimli evinden alıyor.

Bağlarbaşı: Semt, en ünlü bağ ve bahçelerin bir dönem burada yer almasından dolayı bu adla anılıyor.

Bebek: Semtin isminin nereden geldiği konusunda iki rivayet bulunuyor. Bunlardan ilki, Fatih Sultan Mehmet'in bölgeyi koruması için gönderdiği bölükbaşının Bebek lakaplı olması. Diğeri ise padişahın semtteki bahçesinde gezerken yılan görüp korkan şehzadesine bebek demesi ve bundan sonra bahçesinin bebek bahçesi olarak anılması.

Beşiktaş: ilk görüş, semtin ismini Barbaros Hayrettin Paşa'nın gemilerini bağlamak için diktirdiği beş taştan aldığı yönünde. Diğeri ise bir papazın burada yaptığı kiliseye Kudüs'ten getirdiği beşik taşını koyduğu ve ismin buradan geldiği yönünde.

Beyazıt: Sultan II. Beyazıt'ın buraya kendi ismiyle anılacak bir külliye yaptırmasından sonra semt, Beyazıt olarak anılmaya başladı.

Beyoğlu: Semtin isminin nerden geldiği konusunda çeşitli rivayetler bulunuyor. Bunlardan ilkine göre, islamiyet'i kabul edip burada oturmaya başlayan Pontus Prensinden adını alıyor semt. Diğerine göreyse, 'Bey Oğlu' diye anılan Venedik Prensinin burada oturmasından geliyor semtin adı. Son bir rivayet de, burada oturan Venedik elçisine, yazışmalarda, "Beyoğlu" diye hitap edilmesinden semtin bu adla anıldığını söylüyor.

Bakırköy: Bizanslıların 'Makri Hori' dedikleri semt, 14. yüzyılda Osmanlıların eline geçince 'Makriköy' adını aldı. 1925'te ulusal sınırlar içindeki yabancı kökenli adların değiştirilmesi sırasında Atatürk'ün isteğiyle semt Bakırköy adını aldı.

Bostancı: Semt, adını eskiden her türlü meyve ve sebzenin yetiştirildiği bostanlardan biri olmasından alıyor.

Çatladıkapı: Bizans zamanında yapılan surların Sidera adı bir verilen kapısı, 1532 tarihinde meydana gelen depremde çatlayınca, hem semt hem de kapı Çatladıkapı olarak anılmaya başladı.

Çemberlitaş: Bizans'ın en önemli meydanlarından Constantinus Forumu'nun bulunduğu yerdeki büyük sütunlardan birisi olan Çemberlitaş, semte adını verdi.

Çengelköy: Eskiden gemi çapaları bu köyde yapıldığı için isminin buradan geldiği tahmin ediliyor.

Çıksalın: Güzel manzaralı, geniş bir çevreye hakim olan bölgeye, halk arasında "çık, salın" denilmeye başlandı.

Eminönü: Osmanlı döneminde çarşıdaki esnafı denetleme yetkisi 'Emin'lere aitti. Semt, adını burada bulunan 'Gümrük Eminliği'nden alıyor.

Feriköy: Semt adını Sultan Abdülmecit ve Abdülaziz dönemlerinde yaşayan Madam Feri'den alıyor. Bölgede bulunan geniş topraklar padişah tarafından Madam Feri'nin eşine bağışlanmıştı. Ama eşi ölünce semt onun ismiyle anılmaya başlandı.

Galata: Gala, Rumca da "süt" anldıbına geliyor. Bir rivayete göre Galata'nın adı semtteki süthanelere gönderme yapılarak türetildi. Başka bir görüşe göre ise italyanca 'denize inen yol' anldıbına gelen 'galata' kelimesi düşünülerek bu isim verildi.

Horhor: Fatih'te bulunan semt, adını Horhor çeşmesinden alıyor. Rivayete göre Fatih Sultan Mehmet bölge civarında yürürken yerin altından su sesleri duyar ve yanındakilere, "Buraya bir çeşme yapın baksanıza 'hor hor' su sesleri geliyor" der ve buraya bir çeşme yapılır. Çeşme de semt de Horhor ismiyle anılmaya başlar.

Okmeydanı: Fetih Ordusu kuşatmanın bir kısmını burada kurulan karargâhta geçirmiş. Semtin ismi de böylelikle Okmeydanı olarak kalmış.

Şişli: Şiş yapımıyla uğraşan ve Şişçiler diye anılan bir ailenin burada bir konağı olduğu ve 'Şişçilerin Konağı'nın zamanla değişikliğe uğrayarak 'Şişlilerin Konağı' hâline gelmesiyle semtin adının Şişli olarak kaldığı anlatılıyor.

Şaşkınbakkal: Henüz yerleşimin olmadığı dönemlerde yaz günleri denizden yararlanmak için bölgeye gelenlere bir bakkal dükkanı açıldığını görenler, burada iş yapılmayacağını düşünerek bakkala "şaşkın bakkal" yakıştırması yaptılar. Bundan sonra da semt Şaşkınbakkal olarak anılmaya başlandı.

Sütlüce: Bugün Sütlüce semtinin olduğu yerde Süt Menbat isimli bir Rum köyü vardı. Köyün bir köşesindeki bakır bir kadın heykelinin memelerinden su akar; bu suyun, kadınların sütünü çoğalttığına inanılırdı. Bundan dolayı semt, Sütlüce olarak anılır oldu.

Tahtakale: Sözlük anlamı 'kale altı' olan Taht-el-kale'nin bozulmasıyla Tahtakale'ye dönüşen semtin, Mercan ya da Beyazıt dolaylarındaki eski sur benzeri yapının aşağı kotunda yer aldığı için bu ismi aldığı tahmin ediliyor.

Taksim: Osmanlı zamanında sucuların; suyu, halka taksim ettikleri yer, Taksim olarak anılmaya başlandı.

Teşvikiye: Sultan Abdülmecit'in bir mahalle kurulması için teşvikte bulunduğu semtin adı Teşvikiye olarak kaldı. Bu durumu, Harbiye Karakolu ile Rumeli ve Valikonağı Caddelerinin kesiştiği kavşakta bulunan iki taş belgeleliyor.

Unkapanı: Bazı satış yerlerinde Arapça'da 'Kabban' adını taşıyan büyük teraziler bulunduğundan, buraları Kapan adını taşırdı. Sahiline buğday ve arpa yüklü gemiler demirlediğinden, semt bu adı aldı.

Üsküdar: Bizans devrinde, Skutari denilen asker kışlaları, şehrin bu yakasında yer aldığı için semt Skutarion diye anılıyordu. Bu isim zamanla Üsküdar'a dönüştü.

Veliefendi: Hipodrom bir zamanlar Şeyhülislam Veli Efendi'nin sahibi olduğu topraklar üzerinde kurulduğundan semtin adı Veli Efendi'yle anılıyor.

ÇEKMECELER (istanbul)

Avrupa yakasında, Büyük ve küçük olmak üzere iki adet Çekmece semti
vardır. Aynı adı taşıyan göllerin kenarında kurulmuş yerleşimlerdir. Tarihi çok eskilere dayanmaktadır. Helen ler i.Ö.VII. yy. da bu yörede koloniler kurdular. Daha sonraBizans,Hun, Peçenek,Osmanlı yönetimlerinde kalmıştır.Her iki Çekmece gölü dar birer boğazla Marmara denizine bağlıdır. Anadolu yu batıya bağlayan yol üzerinde bulunan bu boğazları geçmek için boğazın iki yakasında sahile çakılı kazıklara bağlı halatlar gerilerek ve sal üzerinde bu halatlar çekilerek karşıdan karşıya geçiliyordu.Çekerek çalışan bu sisteme çekmece adı verilmiştir. Zamanla buradaki yerleşimlere bu isim yakıştırılmıştır, birbirinden ayrılması için birine Büyükçekmece diğerine Küçükçekmece adı verilmiştir.

ÇUBUKLU (istanbul)

Boğaz ın Anadolu kıyısında, Kanlıca-Paşabahçe arasındadır. Bizans dönemindeki adı Eiranaion dur. Yöre esnafının yapmış olduğu Çubuk lüleleri
nin ünü sebebiyle bu ismin verildiği sanılmaktadır.


DiKiLiTAŞ (istanbul)

Avrupa yakasında, Beşiktaş-Şişli-Balmumcu-Ihlamur arasındadır. Semt adını buradaki dikili taş tan almıştır.Bu dikili taşın bulunduğu yerden yeniçeriler
karşı sırtta bulunan nışan taşına ok attıkları söylenmektedir.


DOĞANCILAR (istanbul)

Anadolu yakasında Üsküdar-Kuyubaşı-Şemsipaşa semtleri arasındadır.
Osmanlı döneminde padişah a doğan cinsi avcı kuşlar yetiştirmek, bakmak,av tören-
lerinde hizmet etmekle görevlendirilenler anadolunun çeşitli yörelerinden bulup ge-
tirdikleri kuşları istanbulda Doğancıbaşıya teslim etmek üzere buluştukları semte
Doğancılar semti adı verilmiştir.


DOLMABAHÇE (istanbul)

Boğazın Avrupa yakasında Beşiktaş-Kabataş semtleri arasındadır. Yunan
mitolojisine göre Arganut ların kralı iason Karadeniz seferi dönüşünde burada kara-
ya çıkmıştır, bundan dolayı antik çağdaki adı iason dur. Burada Bizans döneminde ge-
zinti yeri olan küçük bir koy vardı. Osmanlıların istanbulu almasından sonra,I.Ahmet
döneminde Kaptanı Derya Halil Paşa bu koyu doldurmakla görevlendirildi ve dol-durma işleri II.Osman döneminde tamamlandı.(1614) Park haline getirilen koy Hünkar bahçesi adıyla anılmaya başlandı ismi zamanla Dolmabahçe ye dönüştü.


DUDULLU (istanbul)

Anadolu yakasında,Şile yolu üzerinde,Üsküdar merkezine 18 km. uzak-
lıktadır. Fatih Sultan Mehmet istanbul un fethi sırasında Duduoğlu aşiretine yaptık-ları hizmetlerden dolayı küçük bir köy olan yerleşim ve çevresini hediye etmiştir. Zamanla Duduoğlu aşireti buradan göçmüş olmasına rağmen yörenin adı
Dudulu olarak benimsenmiştir.


DEMiRKAPI (istanbul)

istanbul da bu isimde birkaç semt vardır, bunlardan biri de Saray-
burnundadır. Topkapı sarayının yüksek duvarlarındaki dört büyük kapıdan biri
nin bulunduğu semt büyük demir kapıdan dolayı Demirkapı ismini almıştır.
Bu kapıdan sarayın has ahırlarına geçilirdi.

ERENKÖY (istanbul)

Anadolu yakasında, Caddebostan-Şaşkınbakkal-Sahrayıcedit arasındadır
Eren Baba isimli bilge bir kişi burada oturmuş ve semthalkı tarafından çok sevilmiş-tir vefatını takip eden yıllarda (1872) yöreye Eren köyü adı verilmiştir. Zamanla
Erenköy e dönüşmüştür.


EYÜP (istanbul)

Avrupa yakasında, Haliç in sonlarına doğru, Haliç kıyısında, Silahtar-Balat

Edirnekapı arasındadır. Fatih Sultan Mehmet in istanbulu fethinden sonra ,kentin
Araplarca kuşatılması sırasında ölen (672) islam ulularından Ebu Eyyub El Ensari
nin kabri bulunduğu yerin yanına bir cami ve türbe yaptırılmıştır. Ebu Eyyub El
Ensari camisi semte ismini vermiştir. Semt in ismi önceleri Eyupsultan sonraları Eyüp olarak değişmiştir.


FATiH (istanbul)

Avrupa yakasında, Unkapanı-Aksaray-Saraçhane-Edirnekapı arasındadır.
ismini Fevzipaşa caddesi üzerinde bulunan Fatih külliyesinden almıştır.( Cami ,
Fatih Sultan Mehmet in türbesi, Daruşşifa,Medreseler, Tabhane,imaret, Kervan-
saray, Sübyan mektebi, Kütüphane,Hamam, Saraçlar çarşısının bulunduğu külliye
çok geniş bir alanı kaplamaktadır. )


FENER (istanbul)

Kentin Avrupa yakasında, Balat-Ayvansaray arasında, Haliç kıyısındadır.
istanbul un en eski yerleşimlerinden biri olan semtte, Hristiyan inanışlarına göre de-nizcilerin koruyucusu Aziz Nikola ya ait kilise vardır. Denizcilere yol gösteren, ışık
tutan anlamında Panarion adı semte verilmiştir. Zamanla Fener e dönüştüğü sanıl-
maktadır.

FINDIKLI (istanbul)

Avrupa yakasında, Tophane-Kabataş-Cıhangir semtleri arasında ,boğaz
kıyısındadır. Bizans dönemindeki adı Ayanyhios dur. Semtin isminin kaynağı net değildir. Tarihçi Hammer e göre semt ismini italyanca Fanduco dan almıştır. Fanduco
han, konukevi anlamındadır. Bizans döneminde burada bulunan han semte ismini ver-
miştir. Osmanlı döneminde burada ilk yerleşimler Kanuni Sultan Süleyman dönemin-
de başlamıştır. Kıyı ve yamaçlar boyunca bulunan fındık bahçelerinden dolayı bu is-
min verildiği de öne sürülmektedir. Osmanlı kaynaklarında da burada fındıklı deresi-
nin bahsedilmektedir.


FLORYA (istanbul)

Avrupa yakasında, Sefaköy-Yeşilköy-Küçükçekmece arasında ,Marmara
kıyısındadır. Reşat Ekrem Koçu ya göre iskender efendi namlı bir kişi burada yaptır- dığı bahçeye doğduğu kasabanın ismini vermiş (Forina Arnavutluk ta küçük bir kasabadır) isim zamanla Florya ya dönüşmüş ve semtin ismi olarak benimsenmiştir.

GEDiKPAŞA (istanbul)

Beyazıt ın güneyinde bir semttir.1482 yılında ölen ,Fatih Sultan Mehmet in sadrazamlarından Gedik Ahmet Paşa nın Türbesinin de bulunduğu cami ve külliye semte ismini vermiştir. Zamanla isim Gedikpaşa şekline dönüşmüştür.


HALKALI (istanbul)
Avrupa yakasında, Küçükçekmece gölü-Kanarya-Yenibosna-ikitelli arasındadır.
Bizans döneminde burada bulunan eski bir rum köyü vardı.XVI.yy.da bu köy
Cıvarında kurulan Halka hasbahçeleri dolayısıyla yöreye Halkalı adı verilmiştir.


HARBiYE (istanbul)

Avrupa yakasında, Elmadağ-Nışantaşı-Pangaltı-Maçka semtleri arasında-
dır.XIX.yy. da buraya yaptırılan Mekteb-i Harbiye (Harp Okulu) semt e adını ver-
miştir.


HAREM (istanbul)

Anadolu yakasında, Haydarpaşa-Salacak arasındadır.III. Murat döne-
minde bugünkü Selimiye kışlasının bulunduğu yerde saray hanımlarına tahsis edilmiş
olan Harem i Hümayun kasrı bulunmaktaydı. Saraya mensup hanımlar karşı yakadan
geldiklerinde sandalların yanaşması için sahilde bir iskele vardı. buradaki görkemli
Harem i Hümayun kasrı çevresinde gelişen yerleşim Harem, iskele de Harem iskelesi olarak anılmaya başlanmıştır.


HASKÖY (istanbul)

Avrupa yakasında, Kasımpaşa-Okmeydanı-Halıcıoğlu arasında, Haliç
kıyısındadır. Fatih Sultan Mehmet istanbul u kuşattığı zaman otağını buraya kur-
duğundan burası özel (Has) olarak adlandırılmıştır. Zamanla yerleşim çoğaldığında
semte Hasköy adı verilmiştir.
Bir başka söylenceye göre II.Selim döneminde buraya yaptırılan Hasbah-
çelerden geldiğidir.
Diğer bir varsayım Bizans döneminde buradaki Paraskevi kilisesi dola-
yısıyla semte Parasköy denilmiş, zamanla Hasköy e dönüşmüştür.


HAYDARPAŞA (istanbul)

Anadolu yakasında, Boğaz kıyısında,Üsküdar-Kadıköy arasındadır.
III. Selim sadrazamlarından Haydar Paşa ya ait geniş araziden dolayı yöreye Hay-
darpaşa adı verilmiştir.

KASIMPAŞA (istanbul)
Avrupa yakasında Haliç kıyısında, Beyoğlu-Hasköy-Şişli arasındadır.
Kanuni Sultan Süleyman ın vezirlerinden Güzelce Kasım paşa nın Padişah tarafından burada oturmayla görevlendirilmesi dolayısıyla semt Kasımpaşa ismini almıştır. Güzelce Kasım paşa semte yaptırdığı cami (Cami-i Kebir),medrese ve diğer eserlerle yöreyi kalındırmıştır.

KAZLIÇEŞME (istanbul)
Avrupa yakasında, Marmara kıyısında ,Zeytinburnu ilçesinin bir mahalle- sidir. Burada bulunan bir çeşme semte ismini vermiştir.bu çeşmenin üzerinde alçak kabartma olarak kaz figürleri vardır.
Bir söylentiye göre, istanbul un fethi sırasında baş gösteren su sıkıntısın-
da uçuşan kazlar takip edilmiş ve buradaki su kaynağı bulunmuştur. sonraları bu su
kaynağı üzerine bir çeşme inşa edilmiştir. günümüze kadar bir çok yenilemeler gören
çeşme halen semtte bulunmaktadır.

KIgibLI (istanbul)
Anadolu yakasında,Çamlıca tepeleri-Altunizade arasındadır. Kayalar arasından kaynayan sulara halk arasında kısık yada kısıklı denilmektedir.Bu semtte çok miktarda bu tip kaynak bulunduğundan Kısıklı adı benimsenmiştir.

KiLYOS (istanbul)
Avrupa yakasında, Demirciköy-Uskumruköy-Gümüşdere arasında, Kara-
deniz kıyısındadır. isminin Rumca kum anlamındaki Kilya sözcüğünden geldiği söy-
lendiği gibi, güzel geçit/boğaz anlamındaki Killa sözcüğünden türediğide söylenmek-
tedir. isim zamanla Kilyos şeklini almıştır.

KiREÇBURNU (istanbul)
Avrupa yakasında, Kefeliköy-Tarabya arasındadır. Bizans dönemindeki
adı Kleridra tou pontu (Boğazın anahtarı) dur.Bu günkü ismini, Osmanlı döneminde
yörede bulunan kireç ocaklarından aldığı söylenmektedir.

KUMBURGAZ (istanbul)
Avrupa yakasında, Marmara kıyısında, Mimarsinan-Celaliye arasındadır.
XIX.yy. da halkının çoğunluğu rum olan yerleşim kumunun bol olması nedeniyle
Konumyo adıyla anılıyordu, mübadele sonrasında Kumburgaz adını almıştır.

KUMKAPI (istanbul)
Avrupa yakasında, Marmara kıyısında, Ahırkapı-Yenikapı arasındadır.
Bizans döneminde burada Kontoskalion limanı ve yarım daira şeklindeki surlarda
bir kapı bulunmaktaydı.Bu limanın hemen yanında Kaisariu denilen ikinci küçük bir
liman daha vardı.bu küçük limana şehre getirilen kumlar boşaltılıyordu. Bu sebeple
surlardaki kapı Kum kapısı semtte Kumkapı olarak benimsenmiştir.

KURTULUŞ (istanbul)
Avrupa yakasında, Pangaltı-Dolapdere-Feriköy-Elmadağ arasındadır.
Semtin bilinen en eski adı Ayios Dimitrios tur. Daha sonraları semtte bulunan at ahır-
larından dolayı Tatavla ismiyle anılmaya başlandı. Kanuni sultan Süleyman dönemindeki deniz fetihlerinde Akdeniz adalarından esir alınan, Müslüman olmayan
sanatkarlar bu semtte iskan edildi. XVIII .yy.sonlarına doğru halkının çoğu rum ve
italyanlardan oluşuyordu. Dönemin Osmanlı yönetimi buraya kısıtlı bir özerklik
vermişti. Semt 12 kişilik bir ihtiyar heyeti ile1030 haneden seçilen 53 temsilci tarafından idare ediliyordu.Bu düzen Cumhuriyetin ilanından sonra kaldırıldı ve
yöre halkı olayı bu yönetimden kurtuluş olarak benimsediğinden semte Kurtuluş adı verildi.

KUZGUNCUK (istanbul)
Boğazın Anadolu kıyısında Üsküdar-Beylerbeyi arasındadır. Bizans dö-
nemindeki ismi Khrysokeramos dur.(Bizans imparatoru iustinios tarafından yaptırılan yaldızlı kiremitleri ile ünlü kilisenin adıdır.) Fatih Sultan Mehmet döne-
minde buraya yerleşen Kuzgun Baba adlı bir erenden dolayı bu isimle anıldığı
sanılmaktadır.

LALELi (istanbul)
Avrupa yakasında ,Aksaray-Beyazıt arasındadır. Uzun yıllar hasır bir kulübede yaşayan (XVI yy )ve öldüğünde vasiyeti üzerine kulübesinin yanına gömülen Türk dervişi Laleli Baba nın mezarının bulunduğu yere Osmanlı Padişa-
hı III Mustafa 1757 yılında bir cami yaptırmıştır.(Laleli Baba cami ve külliyesi)
Önceleri Lalelibaba olarak bilinen semtin ismi zamanla Laleli olarak değişmiştir.

LEVENT (istanbul)
Kentin Avrupa yakasındadı, Beşiktaş-Ortaköy-Maslak arasındadır.
Osmanlı Padişahı III Selim döneminde ,Nizam-ı Cedid askerleri için kurulan
Levend kışlası semte adını vermiştir.

MAÇKA (istanbul)
Avrupa yakasında, Beşiktaş-Harbiye-Dolmabahçe-Nışantaşı-Harbiye
semtleri arasındadır. Adının Farsça Masgah(Nişangah) tan geldiği söylenmektedir.
zamanla Maçka ya dönüşmüştür.
Bir diğer söylentiye göre de Fatih Sultan Mehmet in 1461 yılında Trab-
zon u fethinden sonra Trabzondan buraya gönderilen Maçkalılardan dolayı semte
Maçka adının verildiğidir.

MAHMUTPAŞA (istanbul)
Kentin Avrupa yakasında, Eminönü-Beyazıt arasındadır. Fatih Sultan
Mehmet in vezirlerinden Mahmut Paşa nın yaptırdığı cami ve külliye semte
ismini vermiştir.

MALTEPE (istanbul)
Anadolu yakasında, Pendik-Küçükyalı arasında, Marmara kıyısındadır.
Yörede bulunan bir tümülüsün semtin ismine kaynak olduğu sanılmaktadır.(Türkler
eskiden içinde hazine, define bulunduğu sanılan, höyük biçimindeki toprak tepe-
ciklerini Maltepe olarak adlandırlardı.) Tarihçi Hammer bu kıyı şeridindeki bütün tepelere Maltepe denildiğini yazmaktadır.

MASLAK (istanbul)
Kentin Avrupa yakasında ,Levent-Hacı Osman bayırı arasındadır.
Kente Büyükdere deki bentler den künklerle getirilen suyun dağıtım ve denetimi-
nin yapıldığı yer olduğundan bu isimle anılmaktadır

MERCAN (istanbul)
Avrupa yakasında, Eminönü-Beyazıt arasındadır. 18 yy da yaşamış Habeş kökenli Kızlarağası Mercan ağa nın bu semtte yaptırmış olduğu Mercan Ağa camisi
semte adını vermiştir. ORTAKÖY (istanbul)
Avrupa yakasında, Boğaz kıyısında, Beşiktaş-Kuruçeşme arasındadır.An-
tik dönemdeki adı Arkheion dur sonraları Aziz Phokas ismiyle anılmıştır. Ortaköy adı ilk defa Kanuni Sultan Süleyman döneminde kullanılmaya başlanmıştır.

MERDiVENKÖY (istanbul)
Anadolu yakasında, bugün E 5 karayolunun üzerinde bulunan Göztepe
köprüsü çevresidir. istanbulun fethinden sonraki yıllarda yörede oturan halkın çoğu nun alevi ve bektaşi olduğu bilinmektedir.Bu köyde yaşayanlar çevreleri tarafından
mert, iman sahibi olarak tanınıyorlardı, köye de Merd-i iman köyü adını vermişlerdi
isim zamanla Merdivenköy e dönüşmüştür.

MERTER (istanbul)
Avrupa yakasında, Topkapı surlarının dışındadır. Burada bulunan ve
Ahmet Merter e ait çiftlik imara açıldığnda semte çok sayıda bina yapılmıştır .
Oluşan yerleşim Merter adıyla anılmaktadır.

PiYALE (istanbul)
Kasımpaşa-Okmeydanı arasındadır.XVI.yy. dayaşamış ve uzun süre
Kaptan-ı Derya lık yapmış ,Padişah II.Selim in damadı olan Piyale Paşa nın burada
Mimar Sinan a bir külliye yaptırdı.(Cami, medrese,tekke, sibyan mektebi, çarşı,ha-mam, türbe)Külliyeyi yaptıran Piyale Paşa dan ötürü semt önceleri Piyalepaşa daha
sonra Piyale adıyla anılmaya başlandı.

RUMELi HiSARI (istanbul)
Avrupa yakasında, Bebek-Baltalimanı arasında, Boğaz kıyısındadır. Antik
çağda burada Hermes sunağı bulunmaktaydı. Kıyıdaki buruna vuran sert dalgalardan
dolayı Pyrhias Kyon (Kızıl köpek)ve Lemokopion gibi isimlerle anılıyordu.1452 yı-
lında Fatih Sultan Mehmet tarafından buraya yaptırılan kale semte bugünkü ismini
vermiştir.
RUMELi KAVAĞI (istanbul)
Avrupa yakasında, boaz girişinde, Sarıyer ilçesinin Karadeniz e bakan
en uç noktasındadır. Antik çağdaki ismi Panium yada Panyum burnudur. Bizans
dönemindeki adı Fanarian yada Fanaraki Avrupa feneri yada küçük fener anlamın-
dadır.(Buradaki deniz fenerinden dolayı) Köy Rumeli yakasında kurulmuş olduğun-
dan adı zamanla Rumeli Feneri ne dönüşmüştür.

SAMATYA (istanbul)
Avrupa yakasında, Marmara kıyısında, Yedikule-Kumkapı arasındadır.
Kentin Bizans dönemindeki sur kapılarından biri bu semttedir. Sonradan Kocamustafapaşa adını almıştır. Bizans dönemindeki adı Psmathia zamanla
Samatya ya dönüşmüştür.

SARAYBURNU (istanbul)
Haliç in Marmara denizine döndüğü yerde, tarihi yarımadanın doğu ucun-
da,Ahırkapı-Sirkeci arasındadır. istanbul kenti nin çekirdeği olan Bizans Megara lılar
tarafından i.Ö.VII.yy. da burada kurulmuştur. Bizans döneminde Aziz Demetrios burnu olarak anılıyordu.Bu burun ile Ahırkapı arasında Mangonai sarayı vardı.Bu sa-
ray ve Osmanlı döneminde buraya yapılan saray (Bugünkü Topkapı sarayı) dolayı-
sıyla semte Sarayburnu adı verilmiştir.

SARIYER (istanbul)
Avrupa yakasında, Yenimahalle-Anadolukavağı-Kilyos arasında, boğaz
Kıyısındadır. ismi hakkında çeşitli söylentiler vardır. Vaktiyle buradayaşayan Sarı-
Baba isimli bir dervişten geldiği anlatıldığı gibi, yörenin topraklarının sarı olduğu
için bu ismin yakıştırıldığı da söylenmektedir.

SiLiVRi (istanbul)
Avrupa yakasında, Tekirdağ sınırında, Marmara denizi kıyısındadır. Tarihi
istanbulla paraleldir. Bilinen ilk ismi Bria dır. Daha sonraları Trak dilinde kent anla- mına gelenAntik Salymbria adı verilmiştir.i.Ö. VII.yy.da Megara lılar tarafından
yüksekçe bir tepeye yapılan kale etrafında yerleşim genişledi. imparator Arcadius
kente karısı Evadoksia nın adını (Evadoksiapolis) verdiysede bu isim benimsenmedi
Adı önce Silimbri ve zamanla Silivri ye dönüşmüştür.

ŞEMSiPAŞA (istanbul)
Anadolu yakasında,Üsküdar-Salacak arasında, Boğaz kıyısındadır. Yavuz Sultan Selim e hizmet etmiş, Kanuni Sultanselimin Beylerbeylerinden,II Selim in ve-
zirlerinden Şemsi paşa bu semtte Mimar Sinan a bir cami yaptırmıştır.Şemsi paşa camisi çevresinde oluşan yerleşim aynı adla anılmaktadır.

TARABYA (istanbul)
Avrupa yakasında, Boğaz kıyısında, Rumelihisarı-Yeniköy arasındadır.
Havasının temizliği, güzelliği sebebiyle Antik çağda Pharmacias sonraları Therapia
(Tedavi, iyileştirme) isimleri ile anılıyordu. Semtin adı zamanla Tarabya şekline
dönüşmüştür.

TOPHANE (istanbul)
Avrupa yakasında, Boğazın Haliç le buluştuğu yerde, Karaköy-Fındıklı arasındadır. Fatih Sultan Mehmet zamanında kurulan daha sonraları Kanuni Sultan Süleyman ve III Selim dönemlerinde geliştirilen ünlü top dökümhanesi dolayısıyla
semte Tophane ismi verilmiştir.

VANiKÖY (istanbul)
Anadolu yakasında,Çengelköy-Kandilli arasındadır. Bizans dönemindeki adı Nikapolis (Güzel kent) dir.IV.Mehmet in vezirlerinden Köprülü Fazıl Ahmet paşa tarafından,din alimi ve vaiz Mehmet efendi Vandan getirilerek bu semte yerleştirilmiştir. Burada bir cami yaptıran Mehmet efendi Vandan gelen, Vanlı anlamında Vani Mehmet efendi olarak tanınmıştır ve semt onun anısına Vaniköy
olarak anılmaya başlanmıştır.

ViŞNEZADE (istanbul)
Avrupa yakasında, Beşiktaş ın bir mahallesidir.Şeyhül islam Yahya efen-
dinin küçük kardeşi Vişnezade Lütfullah efendinin oğlu olan izzeti Mehmet efendi
(1629-1681) burada oturmuş, semtte bir çok hayır işleri yapmış, sevilen bir kişidir.
Zamanının Anadolu ve Rumeli kazaskarlarından olan Vişnezade izzeti Mehmet
efendinin adı semtin ismi olarak benimsenmiştir. Semtin adı zamanla kısalarak
Vişnezade şeklini almıştır.

VEFA (istanbul)
Avrupa yakasında, Saraçhane-Süleymaniye-Şehzadabaşı arasındadır. II.Beyazıt döneminin mutasavvıf ve ulemalarından Şeyh Vefa efendi (Müslihiddin
Mustafa) nın burada yaptırdığı külliye dolayısıyla semt Vefa adıyla anlmaya başlanmıştır.

ZEYNEPKAMiL (istanbul)
Anadolu yakasında, Selimiye-Karacaahmet-Bağlarbaşı-Toptaşı semt-
leri arasındadır. Sadrazam Yusuf Kamil paşa (1808-1883) memuriyetinin ilk yıl-
larında Mısır da görevli iken Mısır valisi Mehmet Ali paşa nın kızı Zeynep hanımla
evlendi. Eşi ile birlikte istanbul a döndüklerinde oturmakta oldukları konaklarının
yakınlarına hayrat olarak bir hastane yaptırdılar. Hastane etrafında yerleşim yoğun-
laşmasıyla, semt ve hastane Zeynepkamil ismiyle anılmaya başlanmıştır.

ZEYREK (istanbul)
Avrupa yakasında, Unkapanı-Saraçhane-Fatih semtleri arasındadır.
Ünlü Bizans kilisesi Pantakrator istanbul un fethinden sonra camiye çevrilen ilk
kiliselerdendir. Bu caminin ilk Müderrisi Zeyrek Mehmet Efendi den dolayı camiye
semt Zeyrek Mehmet Efendi diye anılmaya başlandı ,isim zamanla Zeyrek şekline
dönüşmüştür.

BALAT (istanbul)

Avrupa yakasında Fener-Ayvansaray arasında, Haliç kıyısındadır. Bizans
döneminde imparatorluk saraylarından biri olan Blahernai sarayına buradaki sur kapısından gidiliyordu.bu kapı Aios ioannes kapısı veya Palation (Saray) kapısı ola-
rak anılıyordu. Daha çok kullanılan Palation semte isim olarak verilmiş isim zamanla
Balat a dönüşmüştür.


BALMUMCU (istanbul)

Avrupa yakasında, Yıldız-Dikilitaş-Zincirlikuyu-Ortaköy arasındadır.
19.yy. başlarında (II.Mahmut dönemi) bugünkü Balmumcu semtinde aynı adla anılan bir çiflik vardı.Çifliğe bu ismin verilme sebebi ise çifliğin bahçelerinin geceleri mumla aydınlatılması ve burada mum imalatı yapılmasıdır.Çiflikteki meyvaların 1915 yılına kadar halka dağıtıldığı bilinmektedir. Yöre II.Meşrutiyet sonrası mesire yeri olarak halka açılmıştır.


BALTALiMANI (istanbul)

Avrupa yakasında, Boğaz kıyısında, Rumelihisar-Emirgan arasındadır.
Fatih Sultan Mehmet emriyle Dolmabahçe, Taksim,Kasımpaşa üzerinden Haliç e in- idirilen gemiler ve donanmadaki bazı gemilerin yapımı için buraya Baltaoğlu
Süleyman Paşa tarafından bir liman ve tersane yaptırılmıştır. Baltaoğlu Süleyman
paşa limanı olarak benimsenen semtin ismi zamanla Baltalimanı na dönüşmüştür.

BEYKOZ (istanbul)

Boğazın Anadolu kıyısında, Paşabahçenin kuzeyindedir. Antik çağdaki
adı Amykos dur. Beykos ismi ilk defa Bizanslılar tarafından kullanılmıştır. Bithnia
kralı ve Kocaeli valileri bu semtte ikamet etmişlerdir.Kos farsçada köy anlamında-
dır. Semtte oturan ünlü kişilerden dolayı yöreye Beykos denildiği ismin zamanla
Beykoz a dönüştüğü sanılmaktadır.


BEYLERBEYi (istanbul)

Boğazın Anadolu kıyısında, Kuzguncuk-Çengelköy arasındadır. Eski bir yerleşim yeridir .Bugünkü Beylerbeyi sarayının bulunduğu yerde III Murat dönemi
Beylerbeylerinden Mehmet Paşa nın yalısı bulunduğundan semtin ismi Beylerbeyi
olarak benimsenmiştir.

BOMONTi (istanbul)

Avrupa yakasında,Şişli-Feriköy arasındadır. isviçre li Bomonti kardeş-
ler 1890 yılında bu semtte bir bira fabrikası kurarak 1902 yılına kadar işlettiler.
1902 yılında Nektar şirketiyle birleşerek 1938 yılına kadar imalata devam ettiler.
Bira fabrikasının bulunduğu alan çok büyüktür. (yaklaşık 40 dönüm)

içinde 1930 yıllarında çok ünlü olan Bomonti bira bahçesi yeralıyordu.
(Bu bahçe 1950 li yıllara kadar açıktı) Bu fabrika semte ismini vermiştir.

BULGURLU (istanbul)
Anadolu yakasında,Çamlıca-Libadiye-Ümraniye arasındadır.XIX.yy. başlarına
kadar kireç ocakları ile ünlü Üsküdar a bağlı küçük bir köydü. Yakın zamana kadar yörededeki halk geçimini bulgur yaparak sağladığından ,semt Bulgurlu olarak anılı-
yordu. islam alimlerinden Aziz Mahmut Hüdai hazretlerinin köye yardım amacıyla bir dibek (Buğday dövmeye yarayan büyük taş havan) hediye ettiği bilinmektedir.
( Hamarat ev kızlarına söylenen Bulgurlu ya gelin mi ? gidiyorsun sözünün bu semtle
ilgisi yoktur. Orada adı geçen Bulgurlu Malatya ilinin merkeze bağlı bir köyüdür.


CAĞALOĞLU (istanbul)

Avrupa yakasında, Sultanahmet-Beyazıt-Eminönü arasındadır. 16.yy. da yaşamış Osmanlı sadrazamı Cağaloğlu Sinan Paşa nın bu semtteki sarayından ve yaptırdığı cami den dolayı bu ismi almıştır.


CiBALi (istanbul)

Haliç kıyısında Unkapanı ile Fener semtleri arasındadır. Burada bulunan
sur kapısı, istanbul un fethine katılan komutanlardan Cebe Ali Bey adıyla anılmaya
başlanmıştır. Cebe Ali Bey kapısı zamanla Cibali kapısına dönüşmüştür ve smtte
Cibali ismini almıştır.


CiHANGiR (istanbul)

Avrupa yakasında, Taksim,Tophane Fındıklı arasındadır. Kanuni Sultan Süleyman ın sekizinci ve en küçük oğlu Şehzade Cihangir in ,Mimar Sinan tarafından yapılan caminin avlusundaki kabri dolayısıyla semte bu isim verilmiştir.

ACIBADEM (istanbul)

Üsküdar-Kadıköy-Çamlıca-Libadiye arasıdadır. Geçmişte istanbulluların yazlık olarak kullandıkları semtteki bahçeli evlerin ve konakların bahçelerindeki badem ağaçlarından dolayı bu isimin yakıştırıldığı sanılmaktadır.

AKARETLER (istanbul)

Avrupa yakasında, Maçka-Dolmabahçe arasında ,Beşiktaş ilçesinin bir
mahallesidir. Sultan Abdülaziz Taşlık Aziziye camisinin masraflarını karşılamak için
bir vakıf kurdurmuştur,bu vakıf gelir sağlamak amacıyla kiraya verilebilecek binalar
yaptırmıştır. Projenin tamamlanması II.Abdülhamit e nasip olmuştur. Kira, irat getiren
anlamındaki Akaret ismi bu binalara yakıştırılarak semte Akaretler adı verilmiştir.

ALTUNiZADE (istanbul)

Anadolu yakasında, Kısıklı-Bağlarbaşı arasındadır.Önceleri yazlık yerleşim yeri olan semte XIX. yy da burada yaşamış olan askeri şura üyesi
ismail Zühtü paşa bir cami ve hamam yaptırmıştır. Cami çevresinde yoğunlaşan yerleşim Altunizade olarak anılmaya başlanmıştır.

ATAKÖY (istanbul)

istanbul un en genç semtlerinden biridir. Kentin Avrupa yakasında
Bakırköy-Topkapı arasındadır. Osmanlı döneminde Baruthane denilen yöredir
1955 yılında Emlak Bankası tarafından tasarlanan 12 000 konutluk yerleşim mer-
kezi için 1958 de inşaatı başlamıştır. Yapılan anketle ismi Ataköy olarak kabul
edilmiştir.

AYAZAĞA (istanbul)

Kentin Avrupa yakasında Şişli-Maslak-Hasdal arasındadır. Yeniçeri
Kethüdası Ayas Ağa nın yöredeki çiftliği ve çevresindeki oluşan yerleşime
Ayasağa denilmiş zamanla isim Ayazağa ya dönüşmüştür.


AYNALIKAVAK (istanbul)

Avrupa yakasında, Kasımpaşa-Okmeydanı-Hasköy arasındadır. istanbul un üç büyük sarayından biri olan Tersane sarayından günümüze ulaşan Aynalısaray
kasrıdır,Bu köşk bulunduğu semte ismini vermiştir.

Aynalıkavak ismine gelince; Osmanlılarda düz pencere camı üretilme-
diğinden, Venedik dükasının Osmanlı sultanına hediye ettiği kristal aynalara yakışır
bir köşk yapılmasına karar verilir. Sultanın köşkün yapılması talimatını verirken,
-Kavak boylu aynalara yakışır bir kasr isterim . demesiyle bu kasr Aynalıkavak
ismiyle anılmaya başlanmıştır.

AYRILIK ÇEŞMESi (istanbul)
Anadolu yakasında, Kadıköyden Acıbadem e giderken Haydarpaşadan gelen yolla kesiştiği yerdeki semttir. Eskiden Trakya ve istanbuldan hacca gidecek
olanlar burada toplanırlar ve hepbirlikte yola çıkarlarmış. Hacı adayları yakınları ile
burada vedalaşıp yola çıktıklarından semte Ayrılık çeşmesi adı verilmiştir.


AYVANSARAY (istanbul)

Haliç kıyısında Balat-Eyüp arasında yeralmaktadır. istanbul un Os
manlılar tarafından alınmasından sonra ,Bu bölgedeki surlara bir kapı yaptırıldı.
Bu kapı yakınlarındaki Blakhernai (Büyükler sarayı) denilen görkemli Bizans
yapısından dolayı semte Ayvan sarayı denilmeye başlandı. isim zamanla Ayvansaray
olarak değişti.


AZAPKAPI (istanbul)

Avrupa yakasında, Haliç kıyısında, Kasımpaşa-Şişihane-Karaköy semtleri arasındadır. Tarihi yarımadanın dışında kalan sur kapılarından biridir. Bölge Ceneviz
egemenliğindeyken bu kapıya Porta di Sn Antonio adı verilmişti. Osmanlı döneminde
Haliç tersanesinin yanında kurulan Azep ler kışlası semte adını vermiştir.

(Azep ,Osmanlı döneminde tersanede görevlendirilen deniz kuvvetleri
Mensuplarına verilen isimdi.)


ARNAVUTKÖY (istanbul )

Boğazın Avrupa yakasında, Ortaköy-Bebek arasında yeralmaktadır.
ilk çağlardaki adı Anaplus tur . Bizans döneminde Constantinus (Büyük) tarafın-
dan yaptırılan Michael kilisesinden dolayı Vicus Michaelicus veya Scaleae (iskele) adıyla biliniyordu .Buraya yerleştirilen Arnavut göçmenlerden dolayı halk bu semti
Arnavut köyü olarak anıyordu isim zamanla Arnavutköy olmuştur.


BAHARiYE (istanbul)

Anadolu yakasında, Kadıköy-Fenerbahçe-Moda arasındadır. Kentte yerleşimin yaygın olmadığı dönemlerde, istanbulluların yazlık olarak kullandıkları
Bir semtti.Bir söylentiye göre, bahar aylarında semtteki hareketliliğin artması
Sebebiyle baharlık anlamında Bahariye adı verildiğidir.