inci tarihinin en uzun başlığı bu olacak lan

ders 26

Likidite Kısıtı

Duyarsınız ara ara.. Likidite kısıtı falan.Ne bu? bu agalar milton friedmanın sürekli gelir hipotezinin zayıf noktası, ekgib kısmı..

Sürekli gelir hipotezi dediğimiz gibse ekonominin, özellikle keynesyen ekonominin en önemli ayağın olan toplam talep, ki kullanılabilir gelirin bi fonskiyonudur, incelemeleriyle ilgili bi teori.

insanlar para harcıyo ama neye göre harcıyo..Ne kada maaş alırsa o kada mı harcıyo, zenginler daha mı çok harcıyo. noluyo..ekonomi de toplam talep şoku nası yaratılır, nası artırılır bu gib falan

işte harcama eğilimleriynen ilgili iki önemli teori var;

1) Yaşam döngüsü hipotezi
2) sürekli gelir hipotezi

Yaşam döngüsüne göre; kişi hayatı boyunca kazanacağını hesap ettiği bi para miktarı üstünden, emekliliğinde kendisini geçindirecek parayı da hesaba harcar parasını.. kişinin aylık geliri yaşam boyu sabittir, ve aylık giderini yaşam boyu sabit varsayar bu model..

Olay şu; Meselea hamdi sopayı zütü salağı... Bu elemanın aylık maaşı 1000 tl olsun ve ömrü boyu da bu düzeyde seyredeceğini düşünsün.. ki bu kafayla zerre üstüne cıkamaz o bin telenin o cocuk.. neyse konuya dönek.

Şimdi hamdi iş hayatına 20 yaşında başlasın.. 60 yaşında emekli olacağını düşünüyor ve 80 yaşında da öleceğini varsayıyor.. o zaman bu hamdi kaç para harciycak aylık o 1000 liradan?

toplam ne kazanacak bu eleman; total income = ( 60 - 20 )* 12 000 = 48 000 tl

60- 20 = 40 yıl çalışacak
12 bin de yıllık geliri gösteriyo aylık 1000 den

toplam ne kada yaşımak zorunda bu züt bu parayla= 80 - 20 = 60 yıl

48 000 bin lirayla 60 yıl yaşayacak.. yılda kaç para harcama hakkı var= 48 000/ 60 = 8000

o da ayda 8000 / 12 = 666 tl eder aylık

bu adam aylık 1000 tlsinin her ay 666 sını harcayacak kalan 334 tlsini ise emekliliğinde yemek üzere tasarruf edecektir modele göre.. dikkatinizi çektiyse dıbına kodukları tüm bu hesapları yağmadanda harcama eğiliminin çalışılan süre / yaşam süresi oranına eşit olduğunu görürsünüz.. ( yaşam süresinden çalışmaya başlamadığı ilk 20 yılı cıkarıtosun tabi o zamana kada babasından geçindiği için koduumun kenesi )

bu böle.. istersen o gelirin üstüne belirli bi faiz oranı beklentisi falan ekler hesabı biraz daha karmaşıklaştırırsın ama gerek yok.

az sonraki derste ikinci hipotez olan sürekli gelir hipotezinden ve likidite kısıntan bağlıycam olayı.

ders 22

parasal çoğaltanı

Ülke ekonomisine 100 milyar tl para enjekte edildiğinde y yani cıktı, gsyih ya da ne kada artacak??

bu sorunun cevabı para çoğaltanıylan ilintili gibilmiş zütolar. para coğaltanı 2,5 sa mesela 100 milyar tl lik bi enjeksiyon ekonomi de 250 milyar tl lik bi para arzı artışı sağlar.. mesela son krizde amerika 800 milyar dolarlık bi para mı enjekte ettiydi de para boşa gitmişti, çünkü para coğaltanı küçüktü.. halbuki gibim kafalılar soraydıar ben sölerdim "durun lağnn, hepsini inejkte etmeyin, boşa gitek ne de olsa, bi yüz dolar bağlasana ordan hocuu" die.. sormadılar.. neyse biz devam edelim.

bunlar özetle şu sebepten oluyo; ekonomiye sokulandan daha fazla para ekonomiye girmiş oluyo. çünk para dolanıyo ortalıkta, merkez bankası onu tahvil alacağı olarak alacaklara yazıyo, bankalar mevduat die yazıyo, insanlara veriyo, insanlardaa alıp yiyo.. 1 liralık para 5 liraymış gibi etki yapabiliyo yani.

para çoğaltanı nası hesaplanır?

para coğaltanı = mm = ( 1 + cu ) / ( re + cu )

yani= mm= para stoku / parasal taban

yani mm= ( 1 + c/D ) / ( rr/d) + ( c/ d) - sorular genelde bu formül üstünden çözülür

re= rezerv-mevduat oranı
cu= nakit mevduat oranı

"rezerv mevduat oranı" bahsettiydik merkez bankasının açıkladığı zorunlu karşılıklar oranıyla ilgili olduğunu bunun.. bu rezerv mevduat oranını zorunlu oran dışşında bi de bankaların atıl rezerv tutma isteği etkiler ki o o kada da önemli diyidir..
mesela bankaya 1 milyar dolar mevduat geldi, yüzde 10 zorunlu karşılık oranı var. Banka bu 1 milyar doların yüz milyon dolarını merkez bankasında zorunlu karışılık olarak tutmak zorundadır.. kalan 900 milyon doları istediği gibi gibe gibe kredi olarak dağıtabilir ama işte bankanın bi miktar atıl rezerv tutma isteği olur.. sigorta gibi bu,hani yarın ya tüm vadesiz mevduat sahipleri parasını çekeceği tutarsak ne tak yiyeceğik, kasada az para bulunduralım şeklinde..bu atıl rezerv isteği ekonimim stabilitesi sağlandıkça düşer.. neyse işte bu rezerv mevduat oranı böle. zorunlu karşılıklar oranı arttıkça bu oran artıyo.ki bu faizleri artırıcı yönde bi etki yapar aklınızda bulunsun..

"nakit mevduat oranı" bu da hanehalkının tüketim ve tasarruf alışkanlıklarıyla ilgili bişey..

şimdi kimi bi takım beyni gibikler yukarda anlattıklarımdan bitak anlamadılar. onların içi rahat olsun sorularda bu re ve cu hazır verilir size zate.. size formülü bilip, becerip yerine koyun yeter.

örnek; dolaşımdaki nakit (C) = 400 , çek yazılabilir mevduat (d) = 800, zorunlu karşılık oranı ( gerekli rezerv oranı ) = 0,1 ve aşırı rezervler 800 milyon olsun. Buna göre ekonomiye injekte edilen 200 milyar tl eknomide ne kada para arzı artışı olur?

hesaplayak agalar. c/ d = 400 / 800 = 0.5
rr / d = zorunlu karşılık oranı = 0.1

para çoğaltanı = mm = (1 + 0,5) / ( 0,1 + 0, 5 )= 2.5

yani 200 milyarlık bi enjekte para arzını 500 milyar tl artırıyor

aynı sonuca ilk yazdıım formülden de ulaşabilirsiniz totoşlar.. deneyin ulaşcaksınız.

para çoğatlanının bi diğer ifadesi;

mm= para stoku / parasal taban

para stoku = dolaşımdaki para + mevduatlar

parasal taban = dolaşımdaki para + rezervler

para çoğaltanı oranı her zaman ama her zaman 1 'den büyüktür .. niye? çünkü dıbına koduklarım mevduatlar rezervleri zaten içeriyo.. rezervler mevduatların yüzde bir oranını temsil ediyor, yukardaki örnekte yüzde 10'unu olduğu gibi.