0
ingolstadt üniversitesi’nde kilise yasaları profesörü olan adam weishaupt, ahlak ve erdemin yaygınlaşmasını sağlayacak, kötülüklerin ilerlemesine karşı koyacak ve felsefi tartışmalar yapacak bir konseyin yardımıyla yeni bir düzen kurma fikrine inanmıştı. bu düşünceler kapsamında oluşan “mükemmeliyetçilik düzeni” adı kısa bir süre sonra “esinlenmiş zihin” anldıbına gelen “illuminati”ye dönüştürüldü.
weishaupt’un alçakgönüllü ve hoş görülü olduğu söylenemez; hırsı her zaman sağduyusuna üstün gelmiştir. i̇dealleri, kaba bir dünyaya göre fazla rafinedir. kendi fikirlerini geniş kitlelere kabul ettirebilmek için hür masonların desteğine ihtiyaç duymuştur. illuminizme fazla yardımları dokunmadığı halde hür masonların da bu örgüte dahil olduğuna inanılır.
kendi çıkarları için her türlü yola başvuran weishaupt, bu niteliğiyle ilerleme olanakları bulmayı başarmıştır.
adam weishaupt, eski bir cizvit olmasına rağmen 1777’de hür masonlar locasına kabul edildi. kabul edildiği locanın “i̇htiyat locası” olması da oldukça ironiktir. weishaupt’un, baron von knigge ile nasıl tanıştığı bilinmiyor. baron, kuzey almanya asillerinden biridir. 1773’de üyeliğe kabul edilmeden önce hür masonlara fazla ilgi göstermez. fakat o günlerde almanya’daki asillerin fazlasıyla hileli yollardan masonlarla ilişkileri olduğu bilinmektedir.
weishaupt’un, illuminizm’in yayılması için 1780’de marki de costanzo’yu görevlendirip kuzeye göndermesi, knigge’in bu örgüte ilgi duyduğunu göstermektedir. plan kendisine açıklanınca knigge de büyük bir heyecana kapılır; 1781’de bavyera’ya davet edildikten sonra weishaupt’un tüm doktrinlerini kabul etmiştir. knigge, sadece tüm dereceleri başarıyla aşmakla kalmamış almanya’da adı duyulmuş bir mason olan john j.c. bode’un yardımcılığına yaverini getirmiştir. önceleri çok popüler olan bu düzen söylendiğine göre almanya’daki birçok iyi ve kötü adamın ilgisini çekmiştir. i̇ki binden fazla üyesi olan örgüt fransa, belçika, hollanda, danimarka, i̇sveç, polonya, macaristan ve i̇talya’ya yayılır. aşırı dindar ve aydın olan knigge’nin hıristiyanlığa karşı olan hiçbir düzenle uzaktan yakından ilgisi olamaz. fakat cizvitlerin, baruel ve robinson’un, illuminati’nin gizli ajanları olduğuna dair suçlayıcı saldırıları büyük etki yaratmıştır.
illuminati çok gizli bir örgüttür. hatta üyeler isimlerini bile değiştirmişlerdir. herkesin bir kod adı vardır. örneğin weishaupt; spartakus, knigge; philo kod adıyla anılmaktadır. merkezleri olan ingolstade elentis, avusturya, mısır vs. ve tarihler kısa kriptolarla verilmiştir.
üç ana sınıfa ayrılan seromonilerde kendi içlerinde şu derecelere ayrılıyorlardı:
i.
1.ana okulu
2.çömezlik
3.minevral
4.küçük illuminatus
5.yargıçlar
ii.
sembolik hür masonlar
1.çıraklık
2.zanaatkarlık
3.üstat
4.(a) i̇skoç major illuminatus (b) i̇skoç illuminastus yöneticileri
iii.
gizem
1.lesser (a) presbiter –papaz ya da epopt- (b) prens ya da naip; büyük üstad, rex ya da kral
(bu derecelerin bazıları hiç tamamlanamamıştır)
bir süre sonra iç ve dış düzensizlik illuminati’yi kuşatmış, weishaupt, knigge’nin ritüel çalışmalarında bazı hatalar bulmuş ve bunları vakit kaybetmeden değiştirmesini istemiştir.
bunun üzerine knigge 1784 yılında örgütten istifa eder. i̇lk kurulduğu günden beri örgüte karşı olan cizvitlere zamanla tüm papazlar da katılmış ve örgütün aktif düşmaları haline dönüşmüşlerdir. illuminati karşıtları öylesine büyük yaygara koparırlar ki bavyera prensi
22 haziran 1784’de yürürlüğe koyduğu bir tebliğ ile eylemcileri baskı altına alır; illuminati üyelerinin birçoğu tutuklanır. weishaupt dahil birçoğu da ülkeden kaçmak zorunda kalır.
18. yüzyılın sonunda illuminati tamamiyle ortadan kalkar.
weishaupt ve knigge’nin kurduğu illuminizm, onların talimatları doğrultusunda gelişmişti. bu iki adamı tanımak örgüt hakkında birtakım bilgiler verecektir.
bavyera’da yasaklandığı halde hala güçlü olan cizvitlere ve roma katolik kilisesi’ne karşı çıkmada tarafsız kalabilselerdi, bu iki adam, belki iyi birşeyler yapabilirlerdi.
dahası weishaupt, knigge’nin yerleştirmek istediği bazı ritüellere karşı çıkmıştır. illuminizm konusundaki yayınlardan ve mason yazarlarının yıpratıcı yorumlarından, bu düzenin ya da hareketin uzun zaman sürdüğü anlaşılmaktadır.
adam weishaupt
illuminati’nin bavyera’daki kurucusu olan weishaupt, 1748’de inglstadt’a doğmuş ve 1811’de ölmüştür. hukuk eğitimi almış ve 1772’de inglstadt üniversitesi’nin profesörleri arasına girmeyi başarmıştır.
cizvitler tarafından eğitildiği halde onlaran nefret eden weishaupt kiliseyle sürekli bir çatışma içinde yaşamıştır. bunun nedenlerinden biri o zamana dek din adamları tarafından yönetilen kilise yasaları koltuğunda oturmasıdır.
talebelerine din ve felsefe konusunda liberal fikirler verir; aydın kişilere yakın ilişkiler kurar ve onların sayesinde ahlaki ve felsefi değerlerin yaygınlaşması fikrini ortaya atar; bu düşüncesi “illuminati” olarak vücud bulur. örgütün ilk başlarda hür masonlarla hiçbir bağı yoktur. weishaupt’un 1777’de münih’teki i̇htiyatlı theodore locasına kabul edilmesi, kurduğu illuminati örgütünün ilkelerini, hür masonlar ilkeleriyle birleştirmesi sağlar.
bir süre sonra kuzey almanyalı becerikli ve dürüst bir adam olan baron von knigge ile yakın bir dostluk kurar.
weishaupt “mükemmeliyetçi örgütün” 1784’te yol açtığı olaylar yüzünden makamından azledilir ve ülkede yaşaması yasaklanır.
gotha’ya kaçan weishaupt küçük kentin yöneticisi dük ernest’e sığınır ve 1811 yılında ölene dek burada yaşar. gotha’da illuminizm hakkında çeşitli kitaplar yazmıştır.
tarafsız yazarlar weishaupt’un güçlü ahlak değerlerine sahip derin bir düşünür olduğuna ve yakın arkadaşı knigge’nin de onun entelektüel gücünden saygıyla söz etmesine dikkat çekerek hakkında övücü sözler söylemektedirler.
weishaupt’un çok etkili iki gücün kurbanı olduğu da görülmektedir. birincisi roma kilisesi’ne ve bavyera hükümetine karşı güttüğü kin ve nefret, ikincisi ise illuminizm gibi devrimci ve yarı gizli bir hareketi yanlış değerlendirip beceriksizce atılım yapmasıdır. karşı olduğu halde, cizvitlerin casusluk ve karşı casusluk sistemini benimseyerek fikirlerini yaymak istemiştir. örgütte, tüm adayların takma isimleri olması bazılarının kuşkularını kabartmıştır. eğer maksat felsefi ve ahlaki ise ya da aklın geliştirilmesi veya ruhun kurtarılması ise gizliliğe gerek yoktur. ayrıca weishaupt, masonların görüş açısı olan kardeşlik kavrdıbını kendi ilkeleri doğrultusunda kullanmamıştır.
baron von knigge
alman hür mason üyesi, ayrıca bavyera illuminati derneği kurucularındandır. 1752 yılında hanover yakınlarında doğmuş ve 1796’da bremen’de ölmüştür. 1772 yılında cassel’deki bilimsel i̇nceleme locasına kabul edilene dek mason topluluğuna ilgi duymamış fakat daha sonra bu konuda kitap yazan en ateşli alman yazarlarından biri olmuştur. “on the jesuits, freemarsons and rosiceuciaus”, “essay on freemosonary”, “coutribution towards the latest history of the order of freemasons”, “philo’s final declaration” gibi eserleri vardır. masonluk dışı eserler de kaleme almıştır. mesleğinin sonlarına doğru illuminati ile üzücü deneyimleri ve i̇nceleme locasına karşı düşkırıklığı nedeniyle zamanın çoğunu gizli dernekleri ve hür masonluğu yermeye
bu da önemli özet geçilmiş hali bu link vermiyorum çünkü adam saçma sapan şeyler söylemiş yanlış anlaşılma olmasın
Tümünü Göster