hele sukur amk

{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-
{o,o}
|)__)
-"-"-

ernest borgnine
vikipedi, özgür angiblopedi
ernest borgnine

ernest borgnine - 2004
doğum adı ermes effron borgnino
doğum tarihi 24 ocak 1917
doğum yeri hamden, connecticut
önemli rolleri marty
akademi ödülleri 1955 akademi, 1955 bafta
altın küre ödülleri 1955 altın küre
imdb sayfası
sinematürk sayfası

ernest borgnine (gerçek adı:ermes effron borgnino), (d. 24 ocak 1917, connecticut), i̇talyan asıllı abd'li tiyatro ve sinema oyuncusu.
liseyi bitirmesinin ardından 1935'te gittiği askerlik görevini 1941 yılında bitirmesine karşın, ii. dünya savaşı nedeniyle 1945 yılına kadar kaldığı ordudan zafer madalyasıyla döndü. hartford'da "randall school of drama"'yı bitirdi. i̇lk kez sahneye çıkışı, 1949 yılında tennessee williams'ın "glass menagerie" adlı oyunuyla oldu.
1951 yılında los angeles'a taşındı. fred zinnemann'ın yönettiği from here to eternity filmiyle, 1953'te sinemada ilk rolünü oynadı. karakter oyuncusu oalrak birçok filmde yer alan borgnine, beş evlililk yaptı. 1955 yılındaki marty filmiyle meslek hayatındaki başarıyı yakalayarak, oscar dahil, birçok ödül aldı. sanaçtı, televizyon film, dizi ve yapımlarında da rol alarak, film endüstrisi üzerine yazılar yazdı, seslendirme çalışmaları ve yapımcılık konularında da etkinlik gösterdi.

konu başlıkları [gizle]
1 ödülleri
2 filmografisi
2.1 sinema
2.2 televizyon
3 dış bağlantılar
ödülleri [değiştir]

yıl ödül kategori film sonuç
1955 akademi ödülü best actor marty nominated
bafta ödülü best foreign actor marty nominated
altın küre ödülü best actor - motion picture drama marty nominated
nbr award best actor marty nominated
nyfcc award best actor marty nominated
1962 emmy ödülü outstanding continued performance by an actor in a series (lead) mchale's navy -
1979 emmy ödülü outstanding supporting actor in a limited series or a special all quiet on the western front -
1999 daytime emmy award outstanding performer in an animated program all dogs go to heaven: the series -
2007 altın küre ödülü best performance by an actor in a mini-series or a motion picture made for television a grandpa for christmas -

filmografisi [değiştir]

sinema [değiştir]
china corsair (1951)
the whistle at eaton falls (1951)
the mob (1951)
from here to eternity (1953)
the stranger wore a gun (1953)
johnny guitar (1954)
demetrius and the gladiators (1954)
the bounty hunter (1954)
vera cruz (1954)
bad day at black rock (1955)
marty (1955)
run for cover (1955)
violent saturday (1955)
the last command (1955)
the square jungle (1955)
jubal (1956)
the catered affair (1956)
the best things in life are free (1956)
three brave men (1956)
the vikings (1958)
the badlanders (1958)
torpedo run (1958)
summer of the seventeenth doll (1959)
the rabbit trap (1959)
man on a string (1960)
pay or die (1960)
black city (1961)
the italian brigands (1961)
go naked in the world (1961)
the last judgement (1961)
barabbas (1962)
mchale's navy (1964)
the flight of the phoenix (1965)
the oscar (1966)
mchale's navy joins the air force
the dirty dozen (1967)
chuka (1967)
the man who makes the difference (1968) (kısa yapım)
the legend of lylah clare (1968)
ice station zebra (1968)
the split (1968)
the wild bunch (1969)
a bullet for sandoval (1969)
the adventurers (1970)
suppose they gave a war and nobody came? (1970)
murder in the ring (1971)
rain for a dusty summer (1971)
willard (1971)
bunny o'hare (1971)
hannie caulder (1971)
the world of sport fishing (1972) (belgesel)
film portrait (1972) (documentary)
the revengers (1972)
the poseidon adventure (1972)
emperor of the north pole (1973)
the neptune factor (1973)
law and disorder (1974)
vegeance is mine (1974)
the devil's rain (1975)
hustle (1975 film) (1975)
shoot (1976)
the greatest (1977)
jesus of nazareth (1977)
crossed swords (1978)
convoy (1978)
all quiet on the western front (1979)
ravagers (1979)
the double mcguffin (1979)
the black hole (1979)
when time ran out... (1980)
super fuzz (1980)
high risk (1981)
escape from new york (1981)
deadly blessing (1981)
young warriors (1983)
code name: wild geese (1984)
the manhunt (1985)
skeleton coast (1987)
isola del tesoro (1987) (treasure island) ( http://www.imdb.com/title/tt0179577/ )
the opponent (1987)
the big turnaround (1988)
moving target (1988)
any man's death (1988)
spike of bensonhurst (1988)
dirty dozen: fatal mission (1988)
real men don't eat gummi bears (1989)
the last match (1990)
tides of war (1990)
laser mission (1990)
mistress (1992) (cameo)
the outlaws: legend of o.b. taggart (1994)
captiva island (1995)
the wild bunch: an album in montage (1996) (belgesel)
merlin's shop of mystical wonders (1996)
all dogs go to heaven 2 (1996) (seslendirme)
ernest borgnine on the bus (1997)
mchale's navy (1997)
gattaca (1997)
12 bucks (1998)
small soldiers (1998) (seslendirme)
baseketball (1998)
mel (1998)
the last great ride (1999)
abilene (1999)
the lost treasure of sawtooth island (1999)
the kiss of debt (2000)
castlerock (2000)
hoover (2000) (yapımcı)
whiplash (2002)
11'9"01 september 11 (2002)
rail kings (2002)
barn red (2003)
the american hobo (2003) (belgesel) (anlatıcı)
the long ride home (2003)
blueberry (2004)
3 below (2005)
rail kings (2005)
chinaman's chance (2006)
cura del gorilla, la (2006)
strange wilderness (2008)
aces 'n eights (2008)
another harvest moon (2008)
televizyon [değiştir]
mchale's navy (1962-1966)
sam hill: who killed mr. foster? (1971)
the trackers (1971)
legend in granite (1973)
twice in a lifetime (1974 film)|twice in a lifetime (1974)
holiday hookers (1976)
future cop (tv series)|future cop (1976)
jesus of nazareth (1977)
fire! (1977)|fire! (1977)
future cop (tv series)|future cop (1977)
little house on the prairie (tv series)|little house on the prairie (the "jonathan's mountain" episode)
the ghost of flight 401 (1978)
cops and robin (1978)
all quiet on the western front (1979)
magnum, p.i. in "mr. white death" (season 3-episode 49) (1982)
blood feud (1983)
carpool (1983)
masquerade (tv series)|masquerade (1983) (pilot for series)
love leads the way: a true story (1984)
the last days of pompeii (1984) (miniseries)
airwolf (1984-1986)
the dirty dozen: the next mission (1985)
alice in wonderland (1985 film)|alice in wonderland (1985)
space island (1987) (miniseries)
the dirty dozen: the deadly mission (1987)
the dirty dozen: the fatal mission (1988)
ocean (1989 miniseries)|ocean (1989) (miniseries)
jake spanner, private eye (1989)
appearances (1990)
home improvement (1991)
mountain of diamonds (1991)
tierarztin christine (1993)
hunt for the blue diamond (1993)
the simpsons (voice) (1993)
tierarztin christine ii: the temptation (1995)
the single guy (1995-1997)
jag in "yesterday's heroes" of season 3 (1998)
all dogs go to heaven: the series (1996-1999) (voice, carface)
spongebob squarepants (voice, mermaid man ) (1999-present)
the blue light (2004 film)|the blue light (2004)
the trail to hope rose (2004)
a grandpa for christmas (2007)
dış bağlantılar [değiştir]

wikimedia commons'ta
ernest borgnine ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur.
imdb'de ernest borgnine (i̇ngilizce)
sinema türk'te ernest borgnine
hayatı, filmleri, resimler (i̇ngilizce)
sinema portalı – vikipedi'deki sinema ile ilgili diğer maddelere ulaşın.
sayfa kategorileri: 1917 doğumlular | oscarlı oyuncular | abd'li sinema oyuncuları | abd'li dizi oyuncuları | abd'li tiyatro oyuncuları | bafta ödülü sahipleri | altın küre ödülü sahipleri | akademi ödülü sahipleri | i̇talyan asıllı abd'

deoxys
vikipedi, özgür angiblopedi
deoxys, uzaydan gelen, mutasyona uğramış bir virüs olduğu düşünülen, çok güçlü ve efsanevi bir psişik tipi pokemondur. deoxys'in karşımıza çıktığı ana pokemon oyunlarında, deoxys, hoenn kıtası'nda bulunur. yakalamak için oyundışı aktiviteler gereklidir.
deoxys 4 çeşit form'a dönüşebilir. ( aşağıda verilmiştir. )
normal form ( normal form; bu forma girdiğinde deoxys "normal halinde" olur herşeyi kendine göre dengelidir. )
saldırı formu ( saldırı formu; bu forma girdiğinde deoxys "saldırıya daha yüklü" bir pokemon olur. savunmaları düşer. hızı aynıdır. )
savunma formu ( savunma formu; bu forma girdiğinde deoxys "savunmaya daha yüklü" bir pokemon olur. saldırıları ve hızı düşer. )
hız formu ( hız formu; bu forma girdiğinde deoxys "hıza daha yüklü" bir pokemon olur. saldırısı, enerjisi ve savunmaları birazcık düşer. )
deoxys ikinci en yüksek psişik güçlere sahip olan pokemondur. ( i̇lk sırada ise; mewtwo bulunmaktadır. ) deoxys ( hız formu ); en hızlı hareket eden pokemondur. deoxys ( saldırı formu ); fiziksel ve özel saldırı puanı en fazla olan, savunma puanıda en düşük olan pokemondur. hatta öyle ki; deoxys, saldırı formuna geçtiği zaman psişik güçleri mewtwo'nun ki ninde üzerine çıkmaktadır. ( fakat bu sadece saldırı formu için geçerlidir ve genel olarak mewtwo, deoxys'den daha güçlüdür ve en güçlü psişik tipi pokemondur. )

pokemon 7: deoxys'in kaderi geniş özet [değiştir]
bir çocuk sahildeki pokemonları sevmek için oraya gider ardından deoxys uzaydan gelir. ardından pokemonlar kaçar çocuk ezilir anne ve babası onu kucağına alır. deoxys'in geldiğini hisseden rayquaza ozon tabakasını terk eder. deoxys ile müthiş bir savaşa başlarlar.
rayquaza saldırısında deoxys'in sağ bölümünü parçalar, yok eder. ama deoxys "kendini yenileme özelliği" ile yenilenir. deoxys hamlesi ile rayquaza'yı denize gömer. ardından rayquaza müthiş saldırı ile deoxys'i kutsal bir taşa hapseder. aradan 4 yıl geçer. o çocuk o günden sonra artık pokemonlardan korkar. farklı bir deoxys 4 yıl sonra tekrar; ash ve arkadaşlarının da bu sefer olduğu aynı şehre gelir. deoxys şehirde arkadaşını aramaya başlar. i̇nsan ve makinalar, deoxys'in görüşünü kapattığı için deoxys harika kendini çoğaltma özelliği ile pişişik gücünü kullanarak çoğalmış deoxys'leri kontrol eder ve insanları, pokemonları bir yere kaçırır orada tutar. ash ve arkadaşları bu durumdan saklanarak kurtulmuştur ancak insanları ve pokemonları kurtarmak için saklandıkları yerden çıkarlar. kurtarırlar ve akıllarına deoxys'in arkadaşı olan diğer deoxys'i tekrar canlanmaları gelir. ancak şehirde elektrik olmadığı için bunu yapamazlar; ash'in aklına fikir gelir ve pikachu, minun, plusle'dan makinaya elektrik vermesini ister ve böylece makineyi çalıştırırlar.
deoxys tekrar canlanır. deoxys arkadaşıyla tekrar buluşacaktır ancak, rayquaza arkadaşının peşini bırakmaya niyetli değildir. arkadaşı ile rayquaza savaşmaya başlarlar. aslında deoxys'in arkadaşı rayquaza'ya saldırmak istemez ancak rayquaza saldırmaktadır. küp robatlar ve deoxys, deoxys'in arkadaşının ve rayquaza'nın savaştığını görünce tehlike olarak algılarlar ve arızaya geçerler. çocuğun babası ve memur jenny, programlanmış küp robotları durduramazlar ve burda ash ve çocuğun yardımı gereklidir. ash robota ulaşmayı başarmıştır, ancak pasaportunu düşürür ve çocuk ash'e kendi pasaportunu atar ancak yakalayamaz küp robottaki ash'in pikachu'su aşağı atlayarak eliyle pasaportu ash'e doğru tokatlar. ash tanıtır ve çocuğun babası ve memur jenny bilgisayar ile; küp robotları kapatmayı başarırlar. rayquaza'yı küp robotların içinde savunma formuna girerek kurtaran deoxysler'den memnun kalan rayquaza şehri terk eder ve gider. deoxysler ise; artık yaşadıkları yere doğru yol alırlar yani giderler...

bu pokémon ile ilgili madde bir taslaktır. bu maddeyi genişleterek vikipedi'ye ve vikipedi'ya katkıda bulunabilirsiniz.
sayfa kategorileri: pokémon taslakları | pokém

hüdaverdiler, kandıra
vikipedi, özgür angiblopedi
hüdaverdiler, türkiye

kocaeli
bilgiler
nüfus 138 [1] (2000)
koordinatlar
posta kodu 41600
alan kodu 0262
yönetim
coğrafi bölge marmara bölgesi
i̇l kocaeli
i̇lçe kandıra
web sitesi [2]
hüdaverdiler, kocaeli ilinin kandıra ilçesine bağlı bir köydür.

konu başlıkları [gizle]
1 tarihi
2 kültür
3 coğrafya
4 i̇klim
5 nüfus
6 ekonomi
7 muhtarlık
8 altyapı bilgileri
9 dış bağlantılar
tarihi [değiştir]
köyün adının nereden geldiği ve geçmişi hakkında bilgi yoktur.
kültür [değiştir]
coğrafya [değiştir]
kocaeli iline 25 km, kandıra ilçesine 15 km uzaklıktadır.
i̇klim [değiştir]
köyün iklimi, karadeniz iklimi etki alanı içerisindedir.
nüfus [değiştir]
yıllara göre köy nüfus verileri
2009 250
2000 138
1997 148
ekonomi [değiştir]
köyün ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayalıdır.
muhtarlık [değiştir]
yerleşim yerinin köy tüzel kişiliği alması ile birlikte köyün tüzel kişiliğini temsil etmesi için köy muhtarlık seçimleri de yapılmaktadır.
seçildikleri yıllara göre köy muhtarları:
2009 -salih deniz
2004 - mustafa özkan
1999 - mustafa özkan
1994 - ismail ökmen
1989 - nazif uçar
1984 -nazif uçar
altyapı bilgileri [değiştir]
köyde, ilköğretim okulu yoktur fakat taşımalı eğitimden yararlanılmaktadır. köyün içme suyu şebekesi vardır. ancak kanalizasyon şebekesi vardır. ptt şubesi ve ptt acentesi yoktur. sağlık ocağı ve sağlık evi yoktur. köye ayrıca ulaşımı sağlayan yol asfalt olup köyde elektrik ve sabit telefon vardır. emekliler köye geri dönmektedir.
dış bağlantılar [değiştir]

yerelnet
türkiye'deki bir köy hakkındaki bu taslağı geliştirerek vikipedi'ye katkıda bulunabilirsiniz.

kandıra belde ve köyleri
i̇l: kocaeli ● i̇lçe merkezi: kandıra
beldeler:
köyler:
ağaçağıl • ahmethacılar • akçabeyli • akçakese • akçaova • akıncı • alefli • antaplı • avdan • babaköy • bağırganlı • balaban • balcı • ballar • beyce • beylerbeyi • bollu • bozburun • cebeci • çakırcaali • çakmaklar • çalca • çalköy • çalyer • çamkonak • çerçili • dalca • deliveli • doğancılı • döngelli • duraçalı • duraklı • eğercili • elmacık • esentepe • ferizli • gebeşler • goncaaydın • hacılar • hacımazlı • hacışeyh • hediyeli • hıdırlar • hüdaverdiler • i̇ncecik • kabaağaç • kanatlar • karaağaç • karadivan • karlı • kaymaz araman • kaymaz erikli • kefken • kıncılı • kırkarmut • kızılcapınar • kocakaymaz • kubuzcu • kurtyeri • lokmanlı • mancarlar • merkez erikli • mülkişeyhsuvar • nasuhlar • ömerli • özbey • pelitpınarı • pınardüzü • pınarlı • pirceler • polatlar • safalı • sarıahmetler • sarıcaali • sarıgazi • sarnıçlar • selametli • selimköy • sepetçi • seyitaliler • sinanlıbilalli • sucuali • süllü • şerefsungur • tatarahmet • teksen • terziler • topluca • üğümce • yağcılar • yusufca •
düzce i̇lçeleri: merkez ilçe • derince • gebze • gölcük • kandıra • karamürsel • körfez
sayfa kategorileri: türkiye'nin köyleri taslakları | kandıra belde ve

büyükkaramuklu, pınarbaşı
vikipedi, özgür angiblopedi
büyükkaramuklu, türkiye

kayseri
bilgiler
nüfus 79 [1] (2007)
koordinatlar
posta kodu 38710
alan kodu 0352
yönetim
coğrafi bölge i̇ç anadolu bölgesi
i̇l kayseri
i̇lçe pınarbaşı
web sitesi [2]
büyükkaramuklu, kayseri ilinin pınarbaşı ilçesine bağlı bir köydür.
konu başlıkları [gizle]
1 tarihleçe
2 kültür
3 coğrafya
4 i̇klim
5 nüfus
6 ekonomi
7 altyapı bilgileri
8 dış bağlantılar
tarihleçe [değiştir]
köyün adı karmuklukların cok oldugu icin verilmiştir. köydeki kabileler:topallar, mehmet ağlar, asefler,ömerkalerve karavelilerdir
kültür [değiştir]
köyde eskiden bu günümüze kadar gelmiş cok yemek vardır örneğin;icli köfte, kaypak,mantı, kulakmantıve hamur işlerinden yapılan yemekler
coğrafya [değiştir]
kayseri iline 90 km, pınarbaşı ilçesine 12 km uzaklıktadır.
i̇klim [değiştir]
köyün iklimi, karasal iklimi etki alanı içerisindedir.
nüfus [değiştir]
yıllara göre köy nüfus verileri
2007 79
2000 190
1997 115
ekonomi [değiştir]
köyün ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayalıdır.
altyapı bilgileri [değiştir]
köyde, ilköğretim okulu vardır ancak kullanılamamasının yanı sıra taşımalı eğitimden yararlanılmaktadır. köyün içme suyu şebekesi ve kanalizasyon şebekesi vardır. ptt şubesi ve ptt acentesi yoktur. sağlık ocağı ve sağlık evi yoktur. köye ayrıca ulaşımı sağlayan yol asfalt olup köyde elektrik ve sabit telefon vardır.
dış bağlantılar [değiştir]

türkiye'deki bir köy hakkındaki bu taslağı geliştirerek vikipedi'ye katkıda bulunabilirsiniz.

pınarbaşı belde ve köyleri
i̇l: kayseri • i̇lçe merkezi: pınarbaşı
beldeler: kaynar • pazarören
köyler:
akören • akpınar • alagazili • alamescit • altıkesek • altıparmak • arslanbeyli • artmak • aşağıbeyçayırı • aşağıborandere • aşağıkaragöz • aşağıkızılçevlik • avşarpotuklu • avşarsöğütlü • aygörmez • ayvacık • bahcecik • beserek • büyükgümüşgün • büyükgürleyen • büyükkabaktepe • büyükkaramanlı • büyükkaramuklu • büyükkömarmut • büyükpotuklu • cinahmet • cinliören • cinliyurt • çakılkaya • çaybaşı • çördüklü • çukuryurt • demircili • demirciören • devederesi • dikilitaş • dilciler • eğrisöğüt • elmalı • emeğil • esenköy • eskiyassıpınar • fakıekinciliği • gebelek • gölcük • gültepe • halitbeyören • hanköy • hasırcı • hassa • hayriye • hilmiye • i̇ğdelipayaslı • i̇nliören • kadılı • kaftangiyen • kaman • karaboğaz • karahacılı • karahalka • karakuyu • kavakköy • kavlaklar • kayaaltı • kayabaşı • kazancık • kılıçkışla • kılıçmehmet • kırkgeçit • kırkpınar • kızıldere • kızılhan • kızılören • köşkerli • kurbağalık • kurttepe • kuşçular • küçükkömarmut • küçükpotuklu • malakköy • melikgazi • methiye • oğuzlar • olukkaya • oruçoğlu • örenşehir • panlı • paşalı • pazarsu • pulpınar • saçayağı • saçlı • solaklar • söğütlü • şabanlı • şerefiye • tahtaköprü • taşlıgeçit • taşlıoğlu • taşoluk • tersakan • tokmak • tözgün • uzunpınar • üçpınar • yağlıpınar • yahyabey • yarımtepe • yeniyassıpınar • yeregeçen • yukarıbeyçayırı • yukarıborandere • yukarıkaragöz • yukarıkızılçevlik • yusuflar
kayseri ilçeleri: kayseri • akkışla • bünyan • develi • felahiye • hacılar • i̇ncesu • kocasinan • melikgazi • özvatan • pınarbaşı • sarıoğlan • sarız • talas • tomarza • yahyalı • yeşilhisar
sayfa kategorileri: türkiye'nin köyleri taslakları | pınarbaşı belde

nüfuslarına göre ermenistan'ın en büyük şehirleri
sıra şehir marz nüfus sıra şehir marz nüfus
göster • tartışma • değiştir

erivan

gümrü
1 erivan erivan 1.107.800 11 çarentsavan kotayk 24.800
2 gümrü şirak 147.000 12 goris syunik 23.100
3 vanadzor lori 105.000 13 sevan geğarkunik 23.100
4 eçmiadzin[dn 4] armavir 57.300 14 masis ararat 22.100
5 hrazdan kotayk 52.900 15 aştarak aragatsotn 21.600
6 abovyan kotayk 45.700 16 ararat ararat 20.700
7 kapan syunik 45.500 17 i̇cevan tavuş 20.500
8 armavir armavir 33.700 18 artik şirak 17.300
9 gavar geğarkunik 25.800 19 sisian syunik 16.700
10 artaşat ararat 25.300 20 alaverdi lori 16.600
kaynak: armstat[57]
spor

ana madde: ermenistan'da spor

erivan'daki hrazdan stadyumu.
basketbol, voleybol ve hokey gibi sporlar ermenistan'da popülerdir,[58] fakat ermenistan'daki en popüler spor futboldur.[59] ermenistan süper ligi ve ermenistan millî futbol takımı'nı düzenleyen ermenistan futbol federasyonu 1992'de kuruldu ve aynı seneden beri avrupa futbol federasyonları birliği (uefa) üyesidir.[60] mamâfih, bu yana kadar ermeni takımı ne fifa dünya kupası ne de uefa kupası için kalifiye olabilmiştir, ve nisan 2009'dan beri takımın ortalama fifa dünya sıralaması 106'dır (mart 2009 ayında 120).[61]
bunun dışında satranç da çok popülerdir ve satranç dalında ermenistan çok daha başarılıdır. garri kasparov, levon aronian, tigran petrosian, rafael vaganian ve vladimir akopian gibi birçok meşhur ermeni asıllı satranç oyuncuları vardır. ülkenin çok büyük ekonomik sorunlarına karşın 1996'da yapılan 32. satranç olimpiyatı erivan'da sunuldu.[62] 2006'da ermenistan, torino'daki 37. satranç olimpiyatı'nı kazandı[63] ve iki yıl sonra dresden'de tekrar kazandı.[64]
ermenistan millî olimpiyat komitesi 1990 yılında kuruldu ve 1993'te uluslararası olimpiyat komitesi tarafından tanındı.[65] 1992'den önce ermeniler, 1912 yaz olimpiyatları'nda türkiye'yi temsil ederek ilk defa katıldılar[66][67][dn 5]; ermenistan sonra sovyetler birliği'nin bir parçası olunca sovyetler birliği'ni temsil ederek katılırlardı ve hrant şahinyan, helsinki'deki 1952 yaz olimpiyatları'nda altın madalya kazanan ilk ermeni oldu.[68] ermenistan'ın sovyetler birliği'nden bağımsızlığını kazandıktan sonra 1992 yaz olimpiyatları'nda tek ülke olarak değil, 11 tane diğer eski sscb cumhuriyeti ile birleşik takım üyesi olarak katıldı; bu takımda beş tane ermeni atlet vardı ve bunların dört tanesi madalya kazandı (üç tanesi altın, bir tanesi gümüş).[68] ermenistan, ancak 1994 kış olimpiyatları'na bağımsız bir ülke olarak ilk defa katıldı, ve bu yana kadar olimpiyat oyunları'nda toplam 9 tane madalya kazanmıştır (7 bronz, 1 gümüş, ve atlanta şehrinde sunulan 1996 yaz olimpiyatları'nda grekoromen güreşi dalında armen nazaryan tarafından kazanılan bir tane altın madalya).[69]
her iki sene pan-ermeni oyunları erivan'da yer almaktadır. pan-ermeni oyunları, amacı basketbol, voleybol ve yüzme gibi bir sürü sporda 68 şehirden[70] ermeni diasporası takımları ve ermenistan'daki ermenileri beraber getirmek olan bir spor turnuvasıdır.[71]
bayramlar

ermenistan'da ve ermeni diasporası tarafından bir sürü hem dinî hem de resmî bayram kutlanmaktadır. dinî bayramların bazılarının tarihleri her sene değişiyor, o yüzden aşağıda sadece tarihleri belli olan bayramlar gösterilmektedir; bunların neredeyse hepsi resmîdir.
tarih ermenice ismi türkçe ismi ayrıntılar
1 ocak ամանօր (amanor) yılbaşı gelenek
6 ocak սուրբ ծնունդ (surb tsnund) noel dinî bayram
8 mart n/a kadınlar günü resmî bayram
7 nisan n/a analık ve güzellik günü resmî bayram
24 nisan եղեռնի զոհերի հիշատակի օր (eğerni zoheri hişataki or) soykırım anma günü resmî anma günü; 1915-1918 osmanlı'da ermeni olayları maddesine bakınız.
1 mayıs n/a i̇şçi bayramı resmî bayram
9 mayıs n/a zafer ve barış bayramı sovyet zamanlarında bütün sscb'nde, i̇kinci dünya savaşı'ndaki zaferi kutlamak ve savaşta ölenleri anmak için kutlanırdı, ve ermenistan'da hâlen bir resmî bayramdır.
28 mayıs հանրապետության օր (hanrapetutyun or) cumhuriyet bayramı resmî bayram; ermenistan demokratik cumhuriyeti'nin kuruluşunu kutlanır.
5 temmuz սահմանադրության օր (sahmanadrutyan or) anayasa günü resmî bayram; 1995'te anayasa'nın kabulünden beri kutlanıyor.
21 eylül անկախության օր (ankahutyan or) bağımsızlık günü resmî bayram; 1991'de ermenistan'ın sovyetler birliği'nden bağımsızlığını kutlanıyor.
7 aralık երկրաշարժի զոհերի հիշատակի օր (erkraşarchi zoheri hişataki or) spitak depremi anma günü resmî anma günü; 1988 spitak depremi maddesine bakınız.
kaynak: armenia information[72] ve londra'daki ermenistan büyükelçiliği[73]
ermenilerin kutladıkları dinî bayramların neredeyse hepsi değişken tarihlere sahiptir. 2009'da paskalya bayramı (զատիկ, zatik), ermeni kilisesi tarafından 21 nisan tarihinde kutlanacaktır. vartavar (վարդավար) bayramı, her sene paskalya'dan 14 hafta sonra kutlanır.[72]
dipnot ve kaynakça

dipnotlar
^ sevan gölü dahil olmak üzere.
^ 1989 sovyet nüfus sayımını (84.860 azeri *), 2004'te edilen avrupa konseyi tahminiyle (≤30 *) karşılaştır (bugünkü ermeni nüfus sayımı sonuçlarında bir "azeri" bölümü bulunmadığı * için ermenistan'da azerilerin sayısı tam olarak bilinmiyor).
^ vicdan özgürlüğü ve dinî örgütler hakkındaki yasanın 3. maddesinden alıntı: "vicdan özgürlüğü hakkı ancak kamu güvenliği, yasa ve düzeni, vatandaşların sağlığı ve ahlâkı sağlamak ve diğer vatandaşların haklarının ve özgürlüğünün korunması için gerekli olan kısıtlamalara uğrabilir. ("խղճի ազատության իրավունքի իրագործումը ենթակա է լոկ այն սահմանափակումներին, որոնք անհրաժեշտ են հասարակական անվտանգությունը եւ կարգուկանոնը, քաղաքացիների առողջությունն ու բարոյականությունը, հասարակության մյուս անդամների իրավունքներն ու ազատությունները պաշտպանելու համար:")
^ kaynakta "vağarşapet" (վաղարշապատ/vagharshapet) olarak gösterilmektedir.
^ stockholm'daki 1912 yaz olimpiyatları'nda iki tane sporcu türkiye'yi temsil etti, ve bunların her ikisi (vahram papazyan ve mıgırdıç mıgıryan) ermeni asıllı idi; bakınız: türkiye millî olimpiyat komite

dış ilişkiler

ana madde: ermenistan'ın dış ilişkileri

moskova'da yapılan bir toplantıda cumhurbaşkan serj sarkisyan (sağ), i̇lham aliyev (sol) ve dmitri medvedev (orta) ile.
nisan 2008'den beri devletin dışişleri bakanı eduard nalbandyan'dır.[13] ermenistan'da 30 tane büyükelçilik bulunmaktadır[14], ve yurtdışında ermenistan'ın 36 tane dış temsilciliği var.[15] bir eski sovyetler birliği cumhuriyeti olması nedeniyle ermenistan cumhuriyeti bir bağımsız devletler topluluğu üyesidir.[16] 2 mart 1992 tarihinde bir birleşmiş milletler üyesi de oldu[17], ve 25 ocak 2001 tarihinde azerbaycan ile[18] avrupa konseyi üyeliğini de kazandı.[19] ermenistan cumhuriyeti yaklaşık kırk tane diğer uluslararası örgütün bir üyesi veya gözlemcisidir.[20]
azerbaycan ile ilişkileri soğuktur, ve zaten bu ülkelerin arasında diplomatik ilişkiler yer almamaktadır.[21] özellikle karabağ savaşı ve bunun etkileri nedeniyle gerilimler var. 1994'te bir ateşkes anlaşması yapıldı, fakat savaştan beri azerbaycan topraklarının %16'sı ermeni muharipler tarafından zapt edilmektedir[3][22]; azerbaycan'da yaklaşık 528.000 tane ülkesinde yerinden edilmiş kişi ve ermenistan'dan kaçan 300.000 tane azeri sığınmacı bulunmaktadır; ayrıca azerbaycan ekonomisi de savaş nedeniyle zorluklarla mücadele etmeye mecbur kalmış.[22]
türkiye, ermenistan'ın bağımsızlığını 16 aralık 1991 tarihinde[23] tanıyarak ülkeyi tanıyan dünyanın ilk ülkelerinden birisidir.[24] mamâfih, ermenistan ve türkiye arasında diplomatik ilişkiler yer almamaktadır, ve ermenistan'ın bağımsızlığından beri bu iki ülke arasındaki ilişkiler genelde olumsuzdur. 1993'te türkiye, azerbaycan'da yer alan ermeni işgâlleri nedeniyle ermenistan ile paylaştığı sınırı kapattı, ve bu sınır günümüzde bile hâlâ daha kapalıdır.[25] ermeni diasporası faaliyetleri de bir anlaşmazlık nedenidir; 21 ülke[26], 41 abd eyaleti[27], bask ülkesi[28] ve yeni güney galler[29], 1915-1918 osmanlı'da ermeni olaylarını soykırım olarak tanımlamaktadır.
i̇dari bölgeler

ana madde: ermenistan'ın idari bölgeleri
ermenistan on bir tane bölgeye (մարզ, marz; çoğul. մարզեր, marzer) bölündürülmektedir. ancak ülkenin başkenti erivan, hem şehir hem de marz olarak sayılmaktadır.[30]
her marz, devlet hükûmeti tarafından idare edilmektedir;[31] her marzın valisi hükûmet tarafından seçilir, ve bu valiler, hükûmetin bölgesel politikasını yerine getirmeleri ve cumhuriyete ait yürütme organlarının bölgesel işlerini düzenlemeleri gerekmektedir.[31]
numara bölge (marz) merkez bölge nüfusu[32] alan (km2)[33]
1 aragatsotn (արագածոտնի) aştarak 140.500 2.753
2 ararat (արարատի) artaşat 276.500 2.096
3 armavir (արմավիրի) armavir 281.600 1.242
4 geğarkunik (գեղարքունիքի) gavar 240.100 5.348[dn 1]
5 kotayk (կոտայքի) hrazdan 277.800 2.089
6 lori (լոռու) vanadzor 282.000 3.789
7 şirak (շիրակի) gümrü 281.000 2.681
8 syunik (սյունիքի) kapan 152.800 4.506
9 tavuş (տավուշի) i̇cevan 134.200 2.704
10 vayots dzor (վայոց ձորի) yeğegnadzor 55.800 2.308
11 erivan (երևան) - 1.107.800 227
coğrafya

ana madde: ermenistan coğrafyası

ermenistan'ın yağış ve sıcaklık grafiği

sevan gölü görüntüsü.
ermenistan, asya'nın güney kafkasya bölgesinde bulunan, denize kıyısı olmayan bir ülkedir.[3] karadeniz ve hazar denizin arasında bulunarak[34], kuzeyinde gürcistan, doğusunda azerbaycan, güneyinde i̇ran ve batısında türkiye ve azerbaycan'ın nahçıvan bölgesi ile sınır paylaşmaktadır.
ermenistan'ın toplam alanı 29.743 km2'dir.[3] toprakları dağlık, yüksek rakımlı ve engebelidir; toprakların %90'ı 900 metreyi aşan yükseltilerden oluşur[34], ve tarıma uygun çok az toprak vardır.[35] ülkenin en yüksek dağı, 4.090 metre rakımı olan alagöz dağı'dır;[34] en düşük rakımı ise 400 metre yükseklikte olan debed nehri'nde bulunmaktadır.[3]
ülkenin iklimi karasaldır; yazlar sıcak ve kurak, kışlar ise soğuk oluyor.[3] isı derecesi genellikle rakıma göre değişiyor. ermenistan'ın dağları, karadeniz ve akdeniz'in iklimsel etkilerini engelliyor, ve böylece mevsimsel çeşitlilik var. ermeni platosu'nda kış ortası ortalama derecesi 0°c, yaz ortası ortalama derecesi 25 °c'i aşıyor. ülkenin ortalama yağış oranı, aras vadisi'nde senede 250 milimetre, en yüksek rakımlarda ise 800 milimetre.[36]
ermenistan bakır, demir, taksit, molibden, altın, kurşun ve çinkoca zengindir. büyük ponza, mermer, tüf, perlit, kireç taşı, bazalt ve tuz yatakları da bulunmaktadır.[37]
ermenistan, arap ve avrasya levhalarının yöneldiği bölgesinde bulunmaktadır[38][39], ve bundan dolayı tarihi boyunca birçok büyük deprem ülkede yer almıştır. zaten kafkas dağları, yaklaşık 25 milyon sene önce bu levhaların arasında bir levha hareketi nedeniyle oluştu.[38] ülkede yer alan en son önemli sarsıntı, 25.000 kişinin ölümüne ve spitak şehrin neredeyse tamamen yıkılmasına sebep olan 1988 spitak depremidir.
demografi

ana maddeler: ermeniler, ermenistan demografisi, ermenistan'da eğitim, ve ermenistan'da din

ermenistan demografisi.
demoscope [1] ve nssra [2] verilerine göre.
ocak 2008 itibarıyla ermenistan'ın toplam nüfusu 3.230.100 kişi civarındadır[1], ve nüfusun büyüme oranı yaklaşık %0,2'dir.[40] ülkenin başkenti erivan, 1.107.800 kişi nüfusu (toplam nüfusunun %34,3'ü) ile nüfus bakımından hem ülkenin en büyük şehri[2] hem de en büyük marzıdır.[41] ermenistan'ın nüfus yoğunluğu, km2 başına 109 kişi, ve erivan, km2 başına 4.480 kişi ile yine de ülkenin en büyük nüfus yoğunluğuna sahip olan marzıdır.[42] ülkenin nüfus yoğunluğu, moldova'dan sonra eski sovyetler birliği ülkelerinin arasında en büyük ikinci nüfus yoğunluğudur, ve dünya çapında ise 98-inci.[43] toplam nüfusunun %64,1'i kentlerde ve %35,9'u köylerde yaşamaktadır.[44] ermenistan'da eğitim, yasal olarak bir insan hakkıdır, ve temel eğitim şarttır. devlet ortaeğitim okullarında da eğitim ücretsizdir.[45] ermenistan'daki okuryazarlık oranı %99,4 (erkek oranı %99,7, kadın oranı %99,2).[3]
neredeyse bütün ermenistan nüfusu ermenilerden ibarettir, ancak en son nüfus sayımına göre yezidi (40.620 kişi), rus (14.660 kişi), süryani (3.409 kişi), ukrain (1.633 kişi), kürt (1.519 kişi), yunan (1.176 kişi) ve diğer toplumlar (4.640 geri kalan kişi) da var.[46] sovyetler birliği'nin dağılmasından önce büyük bir azeri toplumu da vardı (1989'daki sovyet nüfus sayımına göre ermenistan nüfusunun %2,5'i, yani 84.860 kişi, azeri idi[47]), ama toplumlar arası gerilimler, özellikle karabağ savaşı nedeniyle neredeyse hiç azeri kalmamış.[dn 2] ermenistan'da en çok konuşulan dil ermenice; asıl ülkede konuşulan ermenice türü doğu ermenicesi'dir.[48] sovyet dönemi boyunca ermenistan'daki okulların öğretim dilleri ermenice ve rusça idi, ve böylece neredeyse bütün kent nüfusu ve köy nüfusun çoğu en az birazcık rusça konuşabiliyordu.[49] günümüzde ise ülkenin en çok konuşulan ikinci dil hâlâ daha rusça'dır, ve i̇ngilizce gibi batı avrupa dilleri pek bilinmiyor.[50] azınlıklar tarafından konuşulan diller kürtçe, süryanice, pontus rumcası ve karabağ savaşı'ndan önce azerice.[51][52]
301 yılında ermenistan, hıristiyanlığı devletin dini olarak uygulayan dünyanın ilk ülkesi olmasıyla[53] birlikte hıristiyanlık, özellikle ermeni apostolik kilisesi ermenistan'daki en yaygın dinidir (nüfusun ≈%94'ü ermeni apostolik'tir)[54], ancak zamanımızda anayasal olarak ermenistan seküler bir ülkedir[55], böylece vicdan ve din özgürlüğü kanunen desteklenmektedir[56] (diğer yasalara aykırı değil ise[56][dn 3]). nüfusun geri kalanına ait en büyük dinler, diğer hıristiyan tarikatları (katolisizm, rus ortodoks v.s.), yezidilik ve i̇slam'dır

başlığın diğer anlamları için, ermenistan (anlam ayrımı) sayfasına bakınız.
հայաստանի հանրապետություն
hayastani hanrapetut’yun
ermenistan cumhuriyeti

bayrak arma
ulusal marş: մեր հայրենիք (ermenice)
mer hayrenik (transcription)
"bizim anavatanımız"

başkent erivan
40°11′n, 44°31′e
en büyük şehir başkent
resmî dil(ler) ermenice
etnik grup(lar) %97.9 ermeni,
%1.3 yezidi,
%0.5 rus,
%0.3 diğer
hükûmet başkanlık sistemi
- başkan serj sarkisyan
- başbakan tigran sargsyan
- ulusal meclis başkanı hovik abrahamyan
bağımsızlık
- ermenistan demokratik cumhuriyeti adıyla 28 mayıs 1918
- sovyetler birliği'nden bağımsızlık
tanınma
i̇lan edilme
bitiş

23 ağustos 1990
21 eylül 1991
25 aralık 1991
yüzölçümü
- toplam 29.743 km² (141-inci.)
11.484 sq mi
- sular (%) 4,71
nüfus
- 2009 yılında 2.967.004 (137-inci.)
- yoğunluk 108,4/km² (103-üncü.)
280,7/sq mi
gsmh
(satın alma gücü paritesi)
2009 tahmini
- toplam $16,057 milyon (160-ıncı.)
- kişi başına $4.916 (.)
gelişmişlik endeksi (2007) ▲ 0.798 (84-üncü.) – orta
para birimi ermeni dramı (դր.) (amd)
saat dilimi utc (utc+4)
- yaz dst (utc+5)
i̇nternet alan adı .am
telefon kodu +374
ermenistan (ermenice: հայաստան hayastan, /hɑjɑsˈtɑn/), ya da resmî adıyla ermenistan cumhuriyeti (ermenice: հայաստանի հանրապետություն hayastani hanrapetut‘yun, /hɑjɑsˈtɑni hɑnɾɑpetuˈtʰjun/), güney kafkasya'da denize kıyısı olmayan bir ülkedir.
daha önce sovyetler birliği'ne bağlı bir cumhuriyet iken 1991'de bağımsızlığını ilân etmiştir. kuzeyinde gürcistan, doğusunda azerbaycan, güneyinde i̇ran ve batısında türkiye ve azerbaycan'ın egemenliği altındaki nahçıvan bölgesi bulunur. 2008 itibariyle nüfusu 3.230.100 kişidir.[1] başkenti ve en büyük şehri erivan'dır[2]; gümrü, vanadzor, eçmiadzin ve hrazdan da ülkenin diğer önemli şehirlerindendir.
ermenistan bir birleşmiş milletler, avrupa konseyi, bağımsız devletler topluluğu, karadeniz ekonomik i̇şbirliği, dünya ticaret örgütü ve yaklaşık 30 tane daha örgütün üyesidir.[3]
konu başlıkları [gizle]
1 tarih
1.1 ermenistan adının tarihi
1.2 çağdaş ermenistan'ın doğuşu
1.3 ermenistan cumhuriyeti
2 dış ilişkiler
3 i̇dari bölgeler
4 coğrafya
5 demografi
6 spor
7 bayramlar
8 dipnot ve kaynakça
8.1 dipnotlar
8.2 kaynaklar
8.2.1 bibliografya
9 dış bağlantılar
tarih

ana madde: ermenistan tarihi
ermenistan adının tarihi
bir coğrafi tanım olarak arminiya veya armaniya adına en erken eski fars (pers) imparatoru i. darius'un yak. mö 510 tarihli bisutun anıtı'nda rastlanır. mö 399 yılında bölgeyi gezerek ayrıntılı tasvirler yapan yunanlı tarihçi ksenofon'un eserinde ülke adı armenia olarak geçer.
strabon coğrafya'sında (ms 1. yüzyıl) ve roma i̇mparatorluğu'nun idari bölünümünde armenia sınırları şöyle tanımlanır: batıda fırat nehri, güneyde güneydoğu toros sıradağları, güneydoğuda hakkâri dağları ve urmiye gölü, kuzeydoğuda sevan gölü ve karabağ, kuzeyde çıldır gölü ve doğu karadeniz dağları. ortaçağ arap kaynaklarında aynı bölgenin adı armaniyya veya ermeniyye (ar: أرمنية) olarak geçer. eski türkçe metinlerde ermeniyye adına 15. yüzyıla kadar rastlanır.
yüzyıllarca sadece tarihi bir isim olarak hatırlanan "armenia/ermenistan" adı, 19. yüzyılın milliyetçi politikaları döneminde tekrar güncel anlam kazanmıştır.
çağdaş ermenistan'ın doğuşu
tarihi ermenistan'ın bir kısmı olan bugünkü ermenistan i̇ran (kaçar hanedanı)'ın revan hanlığı (erivan hanlığı)ndan ibaretti. 1827'de paskeviç yönetimindeki rus ordusu tarafından fethedilmiş ve kaçarlar 22 şubat 1828 tarihli türkmençay antlaşması ile 4. maddesi gereğince revan hanlığı üzerindeki hak talebinden vazgeçmşitir.[4][5] 21 mart 1828'de reorganize edilen idari birime ermeni oblastı (армянская область / armyanskaya oblast) adı verilmiştir.[6] oblastın o tarihte %18 dolayında olan ermeni nüfusu, rus yönetimi tarafından davet edilen i̇ran ermenilerinin göçü sonucunda 20. yüzyıl başında %48 düzeyini bulmuştur. i. dünya savaşı sırasında osmanlı i̇mparatorluğundan mülteci olarak gelen ermenilerle birlikte bu sayı %70'lere ulaşmıştır[kaynak belirtilmeli].
1850'da erivan guberniyası (эриванская губернія / erivanskaya guberinya) kurulmuştur ve guberniya 27.830 kilometre karelik bir alana sahipti. 1897'de yapılan nüfus sayımına göre erivan guberniyası'nın nüfusu 829.556 kişi olup toplam nüfusun % 56'sı ermeni, % 37,5'i azeri, % 5,5'i kürt ve % 0,6'sı rus'u etnik gruplardan ibaretti.[7]
1917 devrimi'nden sonra rus devletinin çöküşü üzerine kurulan transkafkasya federasyonu 26 mayıs 1918'de üç cumhuriyete bölündü[8] ve 28 mayıs 1918'de erivan'da ermenistan demokratik cumhuriyeti ilan edildi.[9] i̇kibuçuk yıl süren bağımsızlığı sırasında ekonomik, askeri ve siyasi krizlerle sarsılan cumhuriyet 1920 kasım ayında türk ve sovyet ordularının eş zamanlı işgaline uğrayarak bağımsızlığını kaybetmiş ve 2 aralık 1920'de ermenistan sovyet sosyalist cumhuriyeti adıyla sovyetler birliği'ne katılmıştır[kaynak belirtilmeli].
ermenistan cumhuriyeti
daha çok bilgi için: 1988 spitak depremi ve karabağ savaşı

erivan'a giren 11. kızıl ordu askerleri (29 kasım 1920).
sovyetler birliği'nin son döneminde, 7 aralık 1988 tarihinde leninakan (zamanımızda gümrü) ve spitak şehirlerinde 6,9 magnitüd büyüklüğünde bir sarsıntı yer aldı.[10] bu deprem, şehirleri yıktı ve yaklaşık 25.000 kişinin hayatına mal oldu. özellikle sovyet ekonomisi için daha olumsuz bir tesadüf olamazdı; sscb aynı zamanda sovyet-afgan savaşı yer almakta idi ve iki sene önce ukrayna ssc'nde yer alan çernobil reaktör kazası, insanî ve ekolojik bir felaket olması dışında sscb için çok büyük bir finansal sorun oldu. sovyet yetkililer, depremin ekonomik etkilerinin altından kalkma problemi ile karşılaştılar.[11]
aynı senede ermenistan sovyet cumhuriyeti ile azerbaycan arasında, dağlık karabağ (nagornıy karabağ) bölgesi üzerinde anlaşmazlık çıktı. azerbaycan'a ait olan fakat nüfus çoğunluğu ermenilerden oluşan[12] bir özerk bölge olan dağlık karabağ özerk oblastı'nda ermeniler ayaklanarak ayrı bir cumhuriyet ilan ettiler. ermenistan ile azerbaycan savaşın eşiğine gelirken, her iki cumhuriyette azeri ve ermeni azınlıklar şiddet olaylarına maruz kaldı. çatışmalar sürerken mayıs 1990'da yeni ermenistan ordusu kurularak sovyet ordusundan fiilen bağımsız bir ordu yapısı oluşturuldu.
sovyetler birliği'nin dağılması üzerine ermenistan 23 ağustos 1991'de bağımsızlığını ilan etti. şiddetlenen ermeni-azeri savaşında ermenistan, d. karabağ ile ermenistan arasındaki laçın koridoru'nu da işgal ederek d. karabağ'ı fiilen kendisine ilhak etti. azerbaycan'ın ermenistan'a uyguladığı ekonomik ambargo, ülkede büyük sıkıntılara yol açtı. 1993'te türkiye de ermenistan'a karşı ambargoya katıldı. d. karabağ savaşı 1994'te rusya'nın dikte ettiği ateşkesle sona erdi.
halen ermenistan uluslararası topluluk tarafından azerbaycan'a ait sayılan toprakların %20'ni (d. karabağ ve laçin koridoru dahil) işgal altında bulundurmaktadır. türkiye bu durumu gerekçe göstererek ermenistan cumhuriyeti ile diplomatik ilişki kurmaktan kaçınmış ve bu ülke ile sınırlarını trafiğe kapatmıştır.
ermenistan siyasetinde d. karabağ kökenli siyasi örgüt ve kişilerin egemenliğine dikkat çeken bazı gözlemciler, ermenistan'ın d. karabağ'ı değil, aksine d. karabağ'ın ermenistan'ı ilhak ettiğini ileri sürmüştür.

miyaAAAAAAAAAAAAAAAAAAV MiYAAAAAAAAAAAAAAAAAAAV miyaAAAAAAAAAAAAAAAAAAV MiYAAAAAAAAAAAAAAAAAAAV miyaAAAAAAAAAAAAAAAAAAV MiYAAAAAAAAAAAAAAAAAAAV miyaAAAAAAAAAAAAAAAAAAV MiYAAAAAAAAAAAAAAAAAAAV miyaAAAAAAAAAAAAAAAAAAV MiYAAAAAAAAAAAAAAAAAAAV miyaAAAAAAAAAAAAAAAAAAV MiYAAAAAAAAAAAAAAAAAAAV miyaAAAAAAAAAAAAAAAAAAV MiYAAAAAAAAAAAAAAAAAAAV miyaAAAAAAAAAAAAAAAAAAV MiYAAAAAAAAAAAAAAAAAAAV miyaAAAAAAAAAAAAAAAAAAV MiYAAAAAAAAAAAAAAAAAAAV miyaAAAAAAAAAAAAAAAAAAV MiYAAAAAAAAAAAAAAAAAAAV miyaAAAAAAAAAAAAAAAAAAV MiYAAAAAAAAAAAAAAAAAAAV miyaAAAAAAAAAAAAAAAAAAV MiYAAAAAAAAAAAAAAAAAAAV miyaAAAAAAAAAAAAAAAAAAV MiYAAAAAAAAAAAAAAAAAAAV miyaAAAAAAAAAAAAAAAAAAV MiYAAAAAAAAAAAAAAAAAAAV miyaAAAAAAAAAAAAAAAAAAV MiYAAAAAAAAAAAAAAAAAAAV miyaAAAAAAAAAAAAAAAAAAV MiYAAAAAAAAAAAAAAAAAAAV miyaAAAAAAAAAAAAAAAAAAV MiYAAAAAAAAAAAAAAAAAAAV miyaAAAAAAAAAAAAAAAAAAV MiYAAAAAAAAAAAAAAAAAAAV miyaAAAAAAAAAAAAAAAAAAV MiYAAAAAAAAAAAAAAAAAAAV miyaAAAAAAAAAAAAAAAAAAV MiYAAAAAAAAAAAAAAAAAAAV miyaAAAAAAAAAAAAAAAAAAV MiYAAAAAAAAAAAAAAAAAAAV miyaAAAAAAAAAAAAAAAAAAV MiYAAAAAAAAAAAAAAAAAAAV miyaAAAAAAAAAAAAAAAAAAV MiYAAAAAAAAAAAAAAAAAAAV miyaAAAAAAAAAAAAAAAAAAV MiYAAAAAAAAAAAAAAAAAAAV miyaAAAAAAAAAAAAAAAAAAV MiYAAAAAAAAAAAAAAAAAAAV miyaAAAAAAAAAAAAAAAAAAV MiYAAAAAAAAAAAAAAAAAAAV miyaAAAAAAAAAAAAAAAAAAV MiYAAAAAAAAAAAAAAAAAAAV miyaAAAAAAAAAAAAAAAAAAV MiYAAAAAAAAAAAAAAAAAAAV miyaAAAAAAAAAAAAAAAAAAV MiYAAAAAAAAAAAAAAAAAAAV miyaAAAAAAAAAAAAAAAAAAV MiYAAAAAAAAAAAAAAAAAAAV miyaAAAAAAAAAAAAAAAAAAV MiYAAAAAAAAAAAAAAAAAAAV miyaAAAAAAAAAAAAAAAAAAV MiYAAAAAAAAAAAAAAAAAAAV miyaAAAAAAAAAAAAAAAAAAV MiYAAAAAAAAAAAAAAAAAAAV miyaAAAAAAAAAAAAAAAAAAV MiYAAAAAAAAAAAAAAAAAAAV miyaAAAAAAAAAAAAAAAAAAV MiYAAAAAAAAAAAAAAAAAAAV miyaAAAAAAAAAAAAAAAAAAV MiYAAAAAAAAAAAAAAAAAAAV miyaAAAAAAAAAAAAAAAAAAV MiYAAAAAAAAAAAAAAAAAAAV miyaAAAAAAAAAAAAAAAAAAV MiYAAAAAAAAAAAAAAAAAAAV miyaAAAAAAAAAAAAAAAAAAV MiYAAAAAAAAAAAAAAAAAAAV miyaAAAAAAAAAAAAAAAAAAV MiYAAAAAAAAAAAAAAAAAAAV miyaAAAAAAAAAAAAAAAAAAV MiYAAAAAAAAAAAAAAAAAAAV miyaAAAAAAAAAAAAAAAAAAV MiYAAAAAAAAAAAAAAAAAAAV miyaAAAAAAAAAAAAAAAAAAV MiYAAAAAAAAAAAAAAAAAAAV miyaAAAAAAAAAAAAAAAAAAV MiYAAAAAAAAAAAAAAAAAAAV miyaAAAAAAAAAAAAAAAAAAV MiYAAAAAAAAAAAAAAAAAAAV miyaAAAAAAAAAAAAAAAAAAV MiYAAAAAAAAAAAAAAAAAAAV miyaAAAAAAAAAAAAAAAAAAV MiYAAAAAAAAAAAAAAAAAAAV miyaAAAAAAAAAAAAAAAAAAV MiYAAAAAAAAAAAAAAAAAAAV miyaAAAAAAAAAAAAAAAAAAV MiYAAAAAAAAAAAAAAAAAAAV miyaAAAAAAAAAAAAAAAAAAV MiYAAAAAAAAAAAAAAAAAAAV miyaAAAAAAAAAAAAAAAAAAV MiYAAAAAAAAAAAAAAAAAAAV miyaAAAAAAAAAAAAAAAAAAV MiYAAAAAAAAAAAAAAAAAAAV miyaAAAAAAAAAAAAAAAAAAV MiYAAAAAAAAAAAAAAAAAAAV miyaAAAAAAAAAAAAAAAAAAV MiYAAAAAAAAAAAAAAAAAAAV miyaAAAAAAAAAAAAAAAAAAV MiYAAAAAAAAAAAAAAAAAAAV miyaAAAAAAAAAAAAAAAAAAV MiYAAAAAAAAAAAAAAAAAAAV miyaAAAAAAAAAAAAAAAAAAV MiYAAAAAAAAAAAAAAAAAAAV miyaAAAAAAAAAAAAAAAAAAV MiYAAAAAAAAAAAAAAAAAAAV miyaAAAAAAAAAAAAAAAAAAV MiYAAAAAAAAAAAAAAAAAAAV miyaAAAAAAAAAAAAAAAAAAV MiYAAAAAAAAAAAAAAAAAAAV miyaAAAAAAAAAAAAAAAAAAV MiYAAAAAAAAAAAAAAAAAAAV miyaAAAAAAAAAAAAAAAAAAV MiYAAAAAAAAAAAAAAAAAAAV miyaAAAAAAAAAAAAAAAAAAV MiYAAAAAAAAAAAAAAAAAAAV miyaAAAAAAAAAAAAAAAAAAV MiYAAAAAAAAAAAAAAAAAAAV miyaAAAAAAAAAAAAAAAAAAV MiYAAAAAAAAAAAAAAAAAAAV miyaAAAAAAAAAAAAAAAAAAV MiYAAAAAAAAAAAAAAAAAAAV miyaAAAAAAAAAAAAAAAAAAV MiYAAAAAAAAAAAAAAAAAAAV miyaAAAAAAAAAAAAAAAAAAV MiYAAAAAAAAAAAAAAAAAAAV miyaAAAAAAAAAAAAAAAAAAV MiYAAAAAAAAAAAAAAAAAAAV miyaAAAAAAAAAAAAAAAAAAV MiYAAAAAAAAAAAAAAAAAAAV miyaAAAAAAAAAAAAAAAAAAV MiYAAAAAAAAAAAAAAAAAAAV miyaAAAAAAAAAAAAAAAAAAV MiYAAAAAAAAAAAAAAAAAAAV miyaAAAAAAAAAAAAAAAAAAV MiYAAAAAAAAAAAAAAAAAAAV miyaAAAAAAAAAAAAAAAAAAV MiYAAAAAAAAAAAAAAAAAAAV miyaAAAAAAAAAAAAAAAAAAV MiYAAAAAAAAAAAAAAAAAAAV miyaAAAAAAAAAAAAAAAAAAV MiYAAAAAAAAAAAAAAAAAAAV miyaAAAAAAAAAAAAAAAAAAV MiYAAAAAAAAAAAAAAAAAAAV miyaAAAAAAAAAAAAAAAAAAV MiYAAAAAAAAAAAAAAAAAAAV miyaAAAAAAAAAAAAAAAAAAV MiYAAAAAAAAAAAAAAAAAAAV miyaAAAAAAAAAAAAAAAAAAV MiYAAAAAAAAAAAAAAAAAAAV miyaAAAAAAAAAAAAAAAAAAV MiYAAAAAAAAAAAAAAAAAAAV miyaAAAAAAAAAAAAAAAAAAV MiYAAAAAAAAAAAAAAAAAAAV miyaAAAAAAAAAAAAAAAAAAV MiYAAAAAAAAAAAAAAAAAAAV miyaAAAAAAAAAAAAAAAAAAV MiYAAAAAAAAAAAAAAAAAAAV miyaAAAAAAAAAAAAAAAAAAV MiYAAAAAAAAAAAAAAAAAAAV miyaAAAAAAAAAAAAAAAAAAV MiYAAAAAAAAAAAAAAAAAAAV miyaAAAAAAAAAAAAAAAAAAV MiYAAAAAAAAAAAAAAAAAAAV miyaAAAAAAAAAAAAAAAAAAV MiYAAAAAAAAAAAAAAAAAAAV miyaAAAAAAAAAAAAAAAAAAV MiYAAAAAAAAAAAAAAAAAAAV miyaAAAAAAAAAAAAAAAAAAV MiYAAAAAAAAAAAAAAAAAAAV miyaAAAAAAAAAAAAAAAAAAV MiYAAAAAAAAAAAAAAAAAAAV miyaAAAAAAAAAAAAAAAAAAV MiYAAAAAAAAAAAAAAAAAAAV miyaAAAAAAAAAAAAAAAAAAV MiYAAAAAAAAAAAAAAAAAAAV miyaAAAAAAAAAAAAAAAAAAV MiYAAAAAAAAAAAAAAAAAAAV miyaAAAAAAAAAAAAAAAAAAV MiYAAAAAAAAAAAAAAAAAAAV miyaAAAAAAAAAAAAAAAAAAV MiYAAAAAAAAAAAAAAAAAAAV miyaAAAAAAAAAAAAAAAAAAV MiYAAAAAAAAAAAAAAAAAAAV miyaAAAAAAAAAAAAAAAAAAV MiYAAAAAAAAAAAAAAAAAAAV miyaAAAAAAAAAAAAAAAAAAV MiYAAAAAAAAAAAAAAAAAAAV miyaAAAAAAAAAAAAAAAAAAV MiYAAAAAAAAAAAAAAAAAAAV miyaAAAAAAAAAAAAAAAAAAV MiYAAAAAAAAAAAAAAAAAAAV miyaAAAAAAAAAAAAAAAAAAV MiYAAAAAAAAAAAAAAAAAAAV miyaAAAAAAAAAAAAAAAAAAV MiYAAAAAAAAAAAAAAAAAAAV miyaAAAAAAAAAAAAAAAAAAV MiYAAAAAAAAAAAAAAAAAAAV miyaAAAAAAAAAAAAAAAAAAV MiYAAAAAAAAAAAAAAAAAAAV miyaAAAAAAAAAAAAAAAAAAV MiYAAAAAAAAAAAAAAAAAAAV miyaAAAAAAAAAAAAAAAAAAV MiYAAAAAAAAAAAAAAAAAAAV miyaAAAAAAAAAAAAAAAAAAV MiYAAAAAAAAAAAAAAAAAAAV miyaAAAAAAAAAAAAAAAAAAV MiYAAAAAAAAAAAAAAAAAAAV miyaAAAAAAAAAAAAAAAAAAV MiYAAAAAAAAAAAAAAAAAAAV miyaAAAAAAAAAAAAAAAAAAV MiYAAAAAAAAAAAAAAAAAAAV miyaAAAAAAAAAAAAAAAAAAV MiYAAAAAAAAAAAAAAAAAAAV miyaAAAAAAAAAAAAAAAAAAV MiYAAAAAAAAAAAAAAAAAAAV miyaAAAAAAAAAAAAAAAAAAV MiYAAAAAAAAAAAAAAAAAAAV miyaAAAAAAAAAAAAAAAAAAV MiYAAAAAAAAAAAAAAAAAAAV miyaAAAAAAAAAAAAAAAAAAV MiYAAAAAAAAAAAAAAAAAAAV miyaAAAAAAAAAAAAAAAAAAV MiYAAAAAAAAAAAAAAAAAAAV miyaAAAAAAAAAAAAAAAAAAV MiYAAAAAAAAAAAAAAAAAAAV miyaAAAAAAAAAAAAAAAAAAV MiYAAAAAAAAAAAAAAAAAAAV miyaAAAAAAAAAAAAAAAAAAV MiYAAAAAAAAAAAAAAAAAAAV miyaAAAAAAAAAAAAAAAAAAV MiYAAAAAAAAAAAAAAAAAAAV miyaAAAAAAAAAAAAAAAAAAV MiYAAAAAAAAAAAAAAAAAAAV miyaAAAAAAAAAAAAAAAAAAV MiYAAAAAAAAAAAAAAAAAAAV miyaAAAAAAAAAAAAAAAAAAV MiYAAAAAAAAAAAAAAAAAAAV miyaAAAAAAAAAAAAAAAAAAV MiYAAAAAAAAAAAAAAAAAAAV miyaAAAAAAAAAAAAAAAAAAV MiYAAAAAAAAAAAAAAAAAAAV miyaAAAAAAAAAAAAAAAAAAV MiYAAAAAAAAAAAAAAAAAAAV miyaAAAAAAAAAAAAAAAAAAV MiYAAAAAAAAAAAAAAAAAAAV