Hayme Ana:
Hayme Ana , üç kıta yedi iklimde cihanşûmul bir Türk devletinin kurucusu olan Ertuğrul Gazi’nin annesi, Osman Gazi’nin babaannesidir.. Türk tarihinde çok önemli şahsiyetlerden birisi olan Hayme Ana, dünyada yaşayan bütün Türklerin cefakar, fedakar anasıdır ve Türk kadınları için en büyük simgedir.
Oğlu Ertuğrul Gazi’nin ve torunu Osman Gazi’nin yetişmelerinde emeği olan Hayme Ana, onları geleceğe hazırlayarak devletin temelini atmış, dünya tarihinin seyrinin değişmesine tesir etmiştir. O, Osmanlı Devleti’nin ilk harcını atan Devlet Ana’dır. Hayme Ana’nın tarih içinde gördüğü fonksiyon pek az anneye nasip olmuştur.
Hayme Ana, Süleyman Şah’ın eşi, Ertuğrul Gazi’nin annesi ve Osmanlı Devleti’nin kurucusu Osman Gazi’nin babaannesidir. Kocası Süleyman Şah’ın Fırat Nehri’ni geçerken boğularak ölmesi üzerine Kayı Boyu’nun başına geçen Hayme Ana, Selçuklu Sultanı Alaaddin Keykubad’ın yer göstermesi üzerine önce Ankara Karacadağ ardından da Domaniç ve Söğüt’e yerleşti. Domaniç Yaylası’nı yazlık, Söğüt’ü kışlık olarak seçen Hayme Ana, oğlu Ertuğrul Gazi ve torunu Osman Gazi’yi yetiştirerek imparatorluğun temelini attı. Ertuğrul Gazi, "Devlet Ana" diye de anılan annesi "Hayme Ana"yı vefat ettiğinde Çarşamba’da her yıl çadır kurduğu bir tepenin üzerinde defnettirdi. Sultan 2. Abdülhamid, 1892’de büyük ninesi Hayme Ana’nın kabrinin üzerinde bugünkü türbeyi yaptırdı. Hayme Ana, her yıl Kütahya Valiliği tarafından Eylül ayının ilk haftasında düzenlenen çeşitli etkinliklerle anılıyor.