bir yıldan beri bu konuyu ben de araştırıyorum.

şu an için vardığım sonuç şu:

hadis denilen derleme sözler, kutsal bir emir gibi algılanıyor ve burada yanlış yapılıyor. bence hadisleri toptan reddetmek de, toptan kabul etmek kadar akıl dışıdır. tarihte yaşamış biri olan hz. muhafazid'in de, her insan gibi insanlığa bizzat kendisinden gelmiş sözleri olacaktır. önemli olan, bu sözleri kuran hükümleri ve akıl ile eleştirip ondan sonra kabul veya reddetmektir. günün trendi budur. her türlü bilgiyi, bir o bilginin köken aldığı ana prensiplere (kuran) aykırılığı veya uyumluluğu yönünden tartarsınız, bir de akla göre. fizik de çalışsanız, tıp da çalışsanız prensip, epistemoloji aynıdır. değişmez.

hadisleri toptan reddeden edip yüksel, zaman zaman reddedişinden dolayı ortaya çıkan mavi kodlar veriyor. örneğin peygamberin ve ilk iki halifenin hadis yazımını engellemiş olmasına değinirken yine hadislere kaynak vermek zorunda kalıyor veya bunun gibi bir sürü şey.

hadis külliyatı bir realitedir. tarihsel bir vegiba nasıl değerlendiriliyorsa, o şekilde değerlendirilmesi gereklidir. islam dünyasının yaptığı yanlış şu; kütüb ü sitte'de ne varsa sorgulamadan eleştirmeden kabul etmek, adeta kuran hükmüne çıkartmak.

akledebilen anlayacaktır ki bu çeşit bir tutum şirk oluyor. kuran bizzat kendi ayetlerinde "apaçık, anlaşılır ve yetkin" olduunu bildiren ayetler barındırıyor. şu halde hadis bir zaruret değildir. fakat ancak kuran ayetlerini anlayabilmek veya açmak için kullanılabilir. bir hadis kuran ayeti üzerinde bir hüküm veriyorsa reddedilmelidir. örneğin kuranda zina edene sopa vurun derken, hadis "recmedin" diyorsa, sopa vurmaktan daha büyük bir hüküm olan "ölüm" hükmünü vermiş ve kuran sınırlarını aşmış demektir ve reddedilmelidir. reddedilmiyor da kabul ediliyorsa, allah'ın hukmune karşı gelinmiş demektir. allah'ın kastı orada öldürmek olsaydı, doğrudan ayete bu yansırdı. sopa çekmekten kasıt öldürmek değildir. bunun gibi.

hadislere göre yaşayan insanlara baktığımda, normal bir müslümandan daha çok radikalleştiklerine şahit oluyorum. hadis külliyatını ezberlemeye çalışan ev hanımları dolu türkiye. ot tak, çer çöp maşallah her konuda bir hüküm var. o kadar ki insan, kendi düşünüp taşınıp kendi karar vereceği alanları azalıyor, yani özgürlüğü azalıyor. halbuki kuranda şöyle der:

maide 101:

"Ey iman edenler! Açıklandığı zaman hoşunuza gitmeyecek olan şeylerden sormayın. Eğer onları Kur'ân indirilirken sorarsanız size açıklanır. Halbuki Allah onlardan geçmiştir. Allah çok bağışlayan ve çok yumuşak davranandır."

bu ayet bence hacı hoca tayfasının en çok görmezden geldikleri ayetlerin başında geliyor, çünkü bu ayet, insanı, tarikat liderlerinden kurtaran, insana "senin de özgürlüğün var, düşün taşın kuran'ın açıklamadığı konular hakkında kendin karar ver, çok fazla teferruata girip soru sorma, açıklamak zorunda kalırız, e sen de yapmak zorunda kalırsın" diyor. bugün ne oluyor? bir paranoyağın kafasından çıkmışa benzeyen, akla gelebilecek en gereksiz, hayatla en ilgisiz sorularla tarikat veya cemaat liderlerinden cevap talep ediliyor. böylece o cemaat lideri ihtiyaç haline getirilmiş ve her bir müslüman aklını ona kiraya vermiş oluyor. suyu oturarak mı içmeli ayakta mı? sarığı nerden bağlamalı. kadının neresi açılırsa cehenneme gider? hangi duayı bilmem kaç bin kere okursak sevabın dibine vururuz tarzı teferruatçı ve niteliksiz, taklide ve kof sayılara muhtaç bir din yaşanıyor.

bugün islam toplumlarının geri kalmasındaki en büyük sebep (doğu toplumları demiyorum, bugün hindistan çin, kore, japonya vs. artık gelişiyor. yakın gelecekte tek üçüncü dünya islam dünyası olacak) kuran'ın temel mesajlarının, aşırı ayrıntıcı ve ilgisiz günlük sorunlar yumağı haline getirilmiş sahte kurallar ve yasaklarla örtülmüş olmasıdır. eleştirel aklı ölen bir toplumun geleceği de yoktur ve islamiyet tek kaynağı olan kuran'ın unutturulması ve hadislere bağlanılması suretiyle can çekişen bir ümmete sahip olmuştur.