hadis ilminin metodolojisi. yani haberin inceleme yöntemleri.
hadis: islam peygamberi Hz. muhafazid'e (s.a.v.) ait olduğu iddia edilen sözlerdir.
ehli hadis'e göre hadisler iki kategoriye ayrılır: mütevatir ve ahad hadis
mütevatir hadis: yalan üzerinde birleşmeyecek kadar fazla kişi tarafından rivayet edilen hadislerdir. çok sayıda farklı kişi tarafından rivayet edilir ve farklı görüşlere sahip insanlar aynı haberi naklettiğinden yalan olmasına ihtimal dahi verilmez. ayrıca hadisin senedinde yer alan raviler (nakil zinciri) bizzat efendimize kadar kopmadan ulaşmaktadır. bu vesileyle hadis alimleri mütevatir hadisin bizzat efendimiz (s.a.v)'in ağzından çıkmış söz olarak kabul ettiklerinden, mütevatir hadisi inkar edenin kafir olacağına hükmetmişlerdir.
ahad hadis: mütevatir olmayan tüm hadisler ahad hadistir. (ehli hadise göre)
fakat hanefi hadis usulü, ehli hadisten farklı olarak meşhur hadis adlı bir sınıf daha vardır der.
meşhur hadis: mütevatir ile ahad arasında konumlanan,
tevatüren günümüze ulaşmamış olsa dahi, efendimiz dönemi ilk üç nesilde rivayet edilmiş olan hadislerdir.
sahabe, tabiin, tebe-i tabiin dönemi hanefi hadis usulü alimlerince çok önemli görülmüş ve o dönemlerde o hadis ile amel edilmiş (hadiste yer alan islami kaidelere göre amel edilmiş) ise meşhur hadis olarak kabul edilir.
hadis ilmi esasında tarih ilmidir ve bir haberin doğruluğunu inceleyen hadis usullerine baktığımızda yer yüzündeki en güvenilir ilimdir diyebiliriz. çünkü hadis nakleden kişiler (raviler) güvenilir olma şartı vardır. eğer bir hadisin senetinde yer alan ravilerin biri ya da birkaçı güvenilir değilse o hadis sahih kabul edilmez.
ravilerin güvenirliğine nasıl karar verilir ayrıca (bkz:
ravi)