şimdi her yıldız karadelik oluşturmaz.. yıldızların boyutu farklı farklıdır.. sadece büyük yıldızlar öldüğü zaman karadelik oluşturur.. mesela bizim güneşimiz orta boyutta bir yıldızdır.. o yüzden güneşimiz öldüğünde bir karadeliğe dönüşmeyecek..

şimdi karadeliğin ne olduğunu biraz daha anlatayım, ondan sonra karadeliğe dönüşmeyen yıldızlara ne oluyor söylerim..

yıldız çöktüğünde öyle büyük bir kütleçekim vardır ki, bütün maddeler, (bak koskocaman yıldızdan bahsediyorum) toplu iğne kadar küçük bir noktaya kadar çöker.. hatta ondan da küçük, sonsuz küçüklükte bir nokta derler.. ama aslında kimse bilmiyor, sadece tahmin ediyor... neden? çünkü kimse karadeliğin içine girip bakamaz. girip baksa bile sana haber veremez.. karadeliğin içine düşen adam direkt ölür.. çünkü merkeze yaklaştıkça çekim artar.. ayakların daha çok çekilir, direk boyun uzar ve parçalanarak ölürsün.. hadi ölmeden önce uzay gemisindeki adamlara bir mesaj yolladın diyelim.. o da olmaz.. ne sesin ulaşır ona, ne sinyal.. çünkü karadelik sinyali de çeker..

karadelik'e neden bu ismi vermişler biliyor musun? çünkü karadelikten ışık bile kaçamaz! sen bir cismi nasıl görürsün? ışık cisme çarpar ve gözüne gelir.. ama karadeliğe giren hiçbir şey, hiçbir ışık, geri çıkamaz.. bu nedenle karadelikler uzaydaki kara noktalardır.. haaa simsiyah, hiç göremeyeceğimiz birşeyden bilimadamları nasıl haberdar oldu dersen, "aferin güzel soru sordun" derim.. şöyle ki, karadelikleri göremeyiz fakat, nasıl güneşin etrafında gezegenler dönüyorsa, karadeliğin de etrafında dönen gezegenler vardır.. bilimadamları, "ulan bunları birşey çekiyor, birşeyin etrafında dönüyorlar ama ne, hiçbir şey gözükmüyor" derler.. demek ki burada bir karadelik var!!!

bu son mesajım dediydim ama, hala karadeliğe dönüşmeyen yıldızlara ne olduğunu anlatmadım, uzun sürdü... onu da yazacam, ama merak etmeyin o kısa..

şimdi, dünyanın çok büyük bir kütle çekimi var, bu sayede ay dünyanın etrafında dolanıyor.. haaa bana şimdi sorma "ay neden dünyaya düşmüyor" diye, onu anlatırsam daha uzun sürer..

ayda kütleçekim daha azdır mesela.. neden? çünkü ay dünya'dan çok daha küçük.. sen ayın üstünde yürüsen, dünyadaki gibi yürümezsin, kendini çok hafif hissedersin, her bir adımda adeta uçarsın.. neden? çünkü ay seni daha az çekiyor... peki ya güneş? güneş dünyadan kat kat büyük, o yüzden güneşin kütleçekimi daha büyüktür.. bu nedenle jüpiter, mars, dünya falan, hepsi güneşin etrafında dönüyor..

şimdiiiiiiiii... gelelim karadeliğe.. bir ilkokullu değilsen, güneşin de bir yıldız olduğunu biliyorsundur değil mi? gökyüzünde gördüğün bütün yıldızlar gibi.. karadelik nedir peki? karadelik ölmüş bir yıldızdır.. nasıl mı?

güneş, veya harhangi bir yıldız nasıl parlar? yüzeyinde sürekli patlamalar olur, atom bombası, hidrojen bombası gibi.. filmlerden veya oyunlardan bilirsin, patlayan bir bomba ne olur? etrafa doğru saçılır.. peki yıldızlar neden patlamalardan dolayı etrafa saçılmıyor? cevabı buldun dimi?

tabiki kütleçekiminden.. yani bir yandan kütleçekimi, bütün maddeleri yıldızın merkezine doğru çekiyor, bir yandan da patlamalardan dolayı maddeler etrafa doğru saçılmaya çalışıyor.. işte yıldızlar bu yüzden bir küre şeklinde, bir yandan içeri doğru çekiliyor, bir yandan dışa doğru itiyor.. bu şekilde tam küre şeklinde dengede kalıyor..

pekiiiiiiiiiii... yıldızın yakıtı bitince ne olacak? burada 3000-5000 yıldan bahsetmiyorum, belki de birkaç milyar yıl sonra, yıldızın yakıtı bitecek, artık patlamalar olmayacak, yıldız sönecek.. ee ne olacak o zaman, artık maddeleri dışarıya doğru iten bir kuvvet yok, sadece kütleçekimi var.. yıldız içe doğru çökmeye başlayacak, bütün maddeler yıldızın merkezine, ufacık bir noktaya kadar küçülecek... ve karadelik oluşacak...

tamam tamam uzatmayacam, son 1 entry daha gireyim, konuyu bağlıyorum..

Kardeş ayda yer çekimi nasıl olmuyor sonuçta kütle invaryanttır değişmez ayında kütlesi var aya çıkan adaminda

Liseli değilim ama merak ederim bu konuları anlat dinliyorum

@2 baban yaşındayım hayvan.. ayrıca stephen hawking, dünyanın en çok satılan bilimsel kitabını "zamanın kısa tarihi"ni yazmıştır. fakat millet çok iyi anlayamadığı için basitleştirerek "zamanın daha kısa tarihi"ni yazmıştır. geçen gördüm, millet gene anlamadığı için "zamanın resimli kısa tarihi" kitabı çıkmış.. millet anlamıyo basitleştirerek anlatıyoruz işte olum.. neyse devam..

stephen hawkingcilik oynayan bu liseliyi dinleyeceğinize, hawkingin kitaplarını okuyun daha iyi.
konu kilit(bunun capsi vardı biri atsın şuraya)

sözlükte boş boş dolanan ergenlersiniz, okuyun bari biraz bilgi sahibi olun..

yalnız karadeliği anlamadan önce kütleçekimini bilmen gerekir. önce onu anlatayım.

şimdi ortaokullu da olsan yerçekimini biliyon demi? diğer bir adı kütleçekimi.. her kütle birbirini çeker.. dünya da seni çekiyor. o yüzden yere düşüyorsun. o yüzden bütün cisimler yere düşüyor, dünyanın merkezine doğru çekiliyor..

şimdi sen şunu sorabilirsin (biraz araştırmacı bir kişi olsaydın sorardın ama değilsin): madem dünya beni çekiyor, diğer cisimler niye birbirini çekmiyor?? atıyorum, yatakta yatarken niye masam bana doğru gelmiyor?

nedeni şu: kütleçekim çok zayıf bir kuvvettir. iki cismin atomları arasındaki çok çok zayıf bir kuvvettir. o kadar zayfıtır ki bilimadamları tarafından gözlenemez bile.. senin bütün atomlarının kütleçekimi hep birlikte uğraşsa da o masayı sana doğru çekmeye yetmez... yalnız dünyanın kütlesi, senin kütlene göre o kadar büyüktür ki... o kadar büyük bir kütle, bütün atomlarıyla cisimleri merkezine doğru çekiyor.. o zayıf kuvvetler birleşiyor ve yerçekimi oluyor..

bunu şöyle düşün. 1 uçan balon seni havalandırmaz. 20 uçan balon da seni havalandırmaz.. ama 1000 tane uçan balon??

burdan çıkarman gereken sonuç şu, bir cismin kütlesi ne kadar büyük olursa, kütleçekimi o kadar büyük olur..

şimdi kütleçekimini öğrendiğine göre karadeliklerin ne olduğunu sana anlatabilirim.. dinliyon mu lan???