gelin lan adnan menderes dönemini anlatıyorum

darbeyi sevmem ama sonucunda gelen anayasa bu ülkenin en demokratik anayasasıydı panps

artı mendereste gücü görünce sapıttı. oyları azalınca da çıldırdı masum bi adam değil. sürekli bi pür pak bi adam gibi anlatmaya çalışıyolar ama değil. hoş bu ülkede hiçbir siyasetçi bence pür pak değil ya amk neyse. belki biraz ecevit.

idam edilice kahraman olan türkiyeyi marshall yardimlariyla ekonomik açıdan itin gotune sokan sisirilmis balon bir siyasetcidir menderes neyini anlatican

@49 panpa ezanın aslına çevrilmesine chp de onay verdi. yani dp ve chp o konuda mutabık kaldılar. ayrıca ismet inönü orduya önderlik falan edemedi maalesef. eğer edebilseydi, onu başbakanlık koltuğuna, cemal gürseli de cumhurbaşkanlığına oturtan ordu tekrar darbe yapmaya kalkışmazdı. o dönem ordunun içi fokur fokurdu. kafasına esen darbe yapıyordu.

marshall yardımları konusunda çok haklısın. marshall yardımları son kuruşuna kadar bu milletin hakkıydı. bize yaptıkları yardımdan daha fazlası yunanistana yapıldı. ayrıca nato ülkeleri arasında sovyetlere sınırı olan tek ülke bizdik. buna rağmen batıdan yeterli desteği alamadık ve bu durum adnan menderesi de, celal bayarı da kızdırdı. o dönemde yapılan kritik bir hata da türkiyeye nükleer silahların konuşlandırılması oldu. sovyetler de misilleme olarak kübaya nükleer silah yerleştirmeye çalışınca o meşhur kriz çıktı. eğer bir savaş patlak verse, biz de belki japonya ile aynı kaderi paylaşabilirdik. buna rağmen abd bize yeterince maddi destekte bulunmadı.

adnan menderes amerika yanlısıdır diyen halt eder. bence asıl abd yanlılarını ordunun içinde aramak lazım o dönemde. malum abdde eğitim alanlar da onlar sonuçta.

tekrar söylüyorum, menderes dönemini iyi anlamak çok önemli bence. o dönem hakkında yapılan akademik çalışmalar da yetersiz.

edit: marshall yardımlarıyla kim ne kadar almış şuradan bakabilirsiniz http://tr.wikipedia.org/wiki/Marshall_Plan%C4%B1

@28 amaç bilgilerimizi paylaşmak, tartışmak panpa. demokrat parti dönemi son zamanlarda her seçim zamanı tekrar gündeme geliyor. peki kaçımız oturup demokrat parti dönemi hakkında bir kitap alıp okuduk? halbuki o dönemle ilgili elimizde yazılı, görsel pek çok veri var.

sürekli bir mağduriyet belgesi olarak sunuluyor önümüze bu konu. elbette seçimle işbaşına getirilen birisinin idam edilmesi kabul edilemez bence, ama idam edildi diye de adnan menderesin hatalarını sineye çekecek değiliz. misal, adam diyor ki köpek maması davasından dolayı idam ettiler. var mı böyle bir şey? hiç mantık alır mı bunu? böyle bir dava var evet, ama dp'ye isnat edilen en önemli suç anayasayı ihlal etmek. ve bu konuda ciddi deliller de var. yazdığım kısımlarda var, adamlar kolluk kuvvetlerini partinin malı gibi kullanıyorlar. halktan aldıkları desteği muhalefeti susturmak için kullanıyorlar. işte bizim bir asırlık demokrasi sorunumuzun temelleri de bu dönemlerde atılıyor. ne muhalefet muhalefet etmesini biliyor o dönemde, ne iktidar devlet yönetmesini. bana kalırsa bu gün de vaziyet çok farklı sayılmaz.

(bkz: başbakanın övdüğü menderes niye asıldı)

Reserved sonra okurum

rezervasyon

@24 canın sağ olsun panpa. dersine çalış sen. uludağ sözlük gibi bir ortamda bu yazıların durmasını gönlüm kaldırmadı. o yüzden buraya taşıdım. ama benim özetle söylemeye çalıştığım şey şu, bir konu hakkında bilgi sahibi olmadan konuşmayı çok seviyoruz biz. buna kendimi de dahil ediyorum. ben adnan menderes hakkında çocukluktan beri çevremdekiler ne anlatsa dinledim. belgeselleri falan da izledim. e tabi haliyle kafamız boş ve yalan bilgilerle dolmuş.

halbuki bakınca demokrat partinin bu süreçte çok ciddi hataları var. elbette darbeyi savunacak halim yok. zaten darbeyi yapanların kendisi de ne yapacaklarını çok planlayamadan yapmışlar darbeyi. bu yüzden darbe sürecine üst rütbeliler (özellikle cemal gürsel) el koyuyor sonradan. ama demokrat parti ve adnan menderes büyük hatalar yaptılar orası da kesin. ayrıca akp dönemiyle bazı benzerlikler var, onları da görmenizi çok isterim şahsen.

rezerved

@28 yollancak bişey yok panpa burda adam gibi tartışıyoz.

gibik herif amaç diyo amk dangalağı

amaç ?

adnan menderes cumhuriyetin ayıp sayfasında hep yer alacak.tek parti dikdatörlüğünü chp içinden çıkarak yıkmıştır. düşününki 27 senelik chp döneminden okadar bıkmış ki halk ilk seçimde iktidardan hemen indirmiş ülkemiz chp yi.artık inkılab savunuculuğu inönü sempatisini bırakmanız gerektiğini buradan anlayabilirsiniz

akp dönemiyle bırak benzerliği sadece çok az farklılıkları var eğer ki teknolojik imkanları vs. devre dışı bırakırsak . demookrasi adına demokrasiyle gelenlerin şahsi otoritelerini kurdugu baskıcı herhangi bir özgürlüğün olmadığı basının susturulduğu muhalefetin siyaset dışına atıldığı ortamlar bunlar . gelipte bilmeden etmeden akp taraftarı olan kişiler ya ergen gibik RTE<3 yazan peçete mahsülleridir ya da bildiğin aktrollerdir . kafanı yorma sen yazmaya devam et

@36 işte panpa, yazdıklarımı okursan senin söylediğin şeylerden bahsetmişim ben en başta. ama sen de şunu unutma, diktatör dediğin adamlar izin vermeseydi demokrat parti zor görürdü iktidarı. anlattım orada, ismet inönü chpye baskı yapıyor adil seçimler yapılması için ve demokrat partiye şans verilmesi için. chp adamın kendi partisi üstelik. ayrıca çok demokratik dediğimiz 61 anayasasının (ki hakkaten de öyle) temeli de yine chp tarafından atılmıştı. chp çift meclisli sistem ve nispi çoğunluğa dayanan seçime varıncaya kadar pek çok öneride bulunmuştu. zaten halk nezdinde de chpnin popülaritesi artmaya başlamıştı. 57 seçimlerinde chpnin hangi şehirlerden birinci parti çıktığına bakarsan daha iyi anlarsın bunu. darbe, chpnin imajını da zedeledi bülent ecevite kadar.

ben inönü sempatizanlığı yapmıyorum, chpyi tartışırsak bunları da daha uzun anlatırım. ama adnan menderes elinde çok uygun bir fırsat varken bunu tepmiş ve demokrasiden geri adım atmıştır. eğer darbe olmasaydı kendisini seçimle iş başına gelen ilk diktatör olarak görüyor olacaktık belki de. yine de allah rahmet etsin.

en kötü demokrasi darbeden iyidir. sunni kaos yaratarak siyasal yaşama müdahaleye fırsat yaratan ordu üniversiteler basın.ve tabiki ordunun onursal lideri inönüdür.
demokrat partinin darbeye maruz kalmasının sebebi muhafazakar yapısıdır.ilk iş ezanı aslına çevirmesidir. millet sandıki şeriat gelecek. geçen biri diyor ki amerika yanlısıymış menderes. marshall yardımıyla bağımlılığı başlatmışmış. ulan marshall yardımları 47 de başladı be denyo. bunu diyen gazeteci bide amk.
buz dağının görünen kısmına değil çocuklara masallar tadındaki hikayelere değilde biraz arka plana bakmayı hiç düşünmedinmi. tarihte hangi darbe nerede sadece görünen sebeple iç karışıklık yüzünden olmuş. hangi darbe dış güçlerin tetiklemesiyle oluşmamış.ben böle bi darbe bilmiyorum.
acaba menderesin müdahale yemesinin sebebi 12 adalar konusu ile ilgili çok önemli diplomatik gelişmler kaydetmesi olabiliri mi?bir düşün bence.

rezervuar

reserved

katıldığım kısım da şu: evet haklısın demokrasi o dönemde yoktu. zaten o dönemi çalışan akademisyenler de demokratik bir dönem olarak bahsetmez o dönemden. ama demokrasiye geçiş süreciydi bu.

şunu unutmamak lazım. atatürk ve chp dönemi, iki dünya savaşı arası dönemdir. dünyada faşizmin hızla yükseldiği, batılı medeniyetlerin bize fark attığı bir dönem. cumhuriyet kurulmuş ama memleket perişan halde. öncelik kesinlikle demokrasi değil, devletin ayakta kalması. bunun için de gerekirse dayatmalarda bulunarak memleketi hizaya sokmak şarttı chp elitlerine göre.

ama demokrat parti döneminde işler nispeten daha rahattı. zaten ilk dönemlerde demokrasi gelmişti de ülkeye. işler tıkırındaydı. ama demokrat parti güçlendikçe, senin chp için söylediğin her şeyi demokrat parti de yaptı. medyayı susturdu. parti ile devleti bütünleştirdi. muhalefeti susturmaya kalkıştı. tahkikat komisyonu demokrasi açısından tam bir fecaattir. yargılama yetkileri vardı. tam bir dikta rejimine dönüştüler kısa sayılabilecek bir sürede. işte asıl mesele de buradan kaynaklanıyor. tamam chp döneminde demokrasi yoktu. peki demokrat partinin son döneminde demokrasi var mıydı?

@44 panpa yazdıklarının bir kısmına katılıyorum, bir kısmına katılmıyorum. katılmadıklarımı yazayım önce:

cumhuriyet= demokrasi değildir. atatürk cumhuriyeti kurdu. bu bence önemli bir gelişmedir. ayrıca atatürkün izlediği politikalara bakarsak, kesinlikle kafasında daha batılı ve modern bir devlet vardı diyebiliriz. neden? çünkü atatürk iktidara gelince halkın desteğini almaya çalışmak yerine halkı biçimlendirmeye çalışıyor. açık konuşayım, bence bu yanlış bir tutum olmuş. zaten o dönemde bile atatürkü ve chpyi bu konuda eleştirenler olmuş. ama atatürkün kafasındaki şey şu: biz eğer batılı gibi giyinmezsek, yiyip içmezsek, kısaca onlar gibi yaşamaya alışmazsak asla gerçek bir batılı olamayız.

batılı olmak neden bu kadar önemli? çünkü batı dediğimiz devletler dünyanın geri kalanına karşı mağlup olmuyorlar. yani apaçık bir şekilde üstün durumdalar. ve japonların çarlık rusyasını yenmesiyle de anlaşılıyor ki, batılı bir sisteme adapte olunursa tıpkı onlar gibi güçlü olmak da mümkün. ama burda atatürkün ayrıldığı nokta şu, o diyor ki biz her şeyimizle batılı olacağız. kültürel devrimi de gerçekleştireceğiz.

bunu yapmanın yolunun demokrasi olmadığı çok açık. halk henüz bırak demokrasiyi, meşrutiyeti bile tam kavrayamamış. sindirememiş. ve her an bir karşı devrim korkusu var. hilafet yanlıları az değil. osmanlıdaki ulema sistemi, henüz tam anlamıyla çözülmüş değil. bugün bile cemaatler tıpkı osmanlı dönemi ulemaları gibi siyasete karışıyorlar ona göre yap kıyaslamanı. bu yüzden atatürkün kafasındaki şeyleri gerçekleştirebilmesi için despot bir yönetim getirmesi şarttı.

devdıbını birazdan yazarım.

benimle bilgin vardsa tartış aşağıda yazdığım şeylere yalan diye iftira atma okey.
cumhuriyet kurdum deyip siyasal yaşamda tek parti anlayışını geliştirmeye çalışmak. parti ile devleti bütünleştirmek. parti il başkanlarını vali yapmak chp zihniyetinde olabilecek şeyler sadece. basında dahil bütün muhalifleri tasfiye etmek 20 30 arası ve 30ların başlarında yaşanmış hastalıklı zihniyeti gösteriyor. yumuşak muhalefet yapması için atatürk tarafından ali şükrü bey e kurdurulan serbest fırkanın bile iktidara geleceği farkedilince kapatılması çok demokratik değil mi.
yapılan cumhuriyet kurmak değildi. laik bir ülke oluşturmak için dizayn edilmiş parti padişahlığıydı sadece.