gelin lan adnan menderes dönemini anlatıyorum

öte yandan, 57 seçimlerinde de bariz şekilde oy hırsızlıkları ve seçim yolsuzlukları yapılmıştır. özellikle antepte, seçimleri chpnin kazandığı ilan edildikten sonra demokrat partinin kırsaldan gelen oylarla öne geçtiği bildirilmiş, chp buna itiraz etmiştir. ancak oyların zütürüldüğü gaziantep adliyesi binası, içerisindeki oy pusulalarıyla birlikte yanmıştır.

ayrıca seçim sisteminin anti demokratikliği de ciddi bir problem oluşturmuştu. oyların yüzde 47,8ini alan dp 424 vekil çıkarmıştı. bunun ortaya çıkardığı haksızlık chp tarafından dile getirilmesine rağmen dp tarafından fazla dikkate alınmıyordu.

öte yandan dp dış yardımları, kendi iktidarını sağlama almak için açık bir şekilde kullanmaktaydı. batıdan gelen para kesilince, dp iktidarı yüzünü sovyetlere dönmüş ve bu da özellikle abd'nin tepkisini çekmişti. bu durumun darbede ne kadar rol oynadığı tartışmalıdır. ancak şurası bir gerçek ki, bir iktidarın sırf kendi partisinin çıkarlarına göre ülkenin dış ilişkilerini ipotek altına aldırması kabul edilemez bir tutumdur.

öte yandan belirtmek gerekir ki bazı mesnetsiz iddialar da ortaya atılmıştır bu iktidarla ilgili. öncelikle, laikliğin darbeye meşruiyet kazandırmak için kullanıldığı çok bellidir. adnan menderes "siz isteseniz hilafeti bile geri getirirsiniz" sözünü hilafetle doğrudan alakalı olarak söylememiştir. bu söz, dp içerisinde ayrılık çıkartan ve bazı önde gelen dpli bakanları eleştiren dpli vekillere karşı sarf edilmiş bir sözdür. yani adnan menderes bu sözüyle, vekillerinin gönlünü almaya ve tek adam yönetimi iddialarına karşılık vekillerine boyun eğme jestinde bulunmaya çalışmıştır.

zaten adnan menderes yaşam biçimi gereği hilafet yanlıları tarafından onaylanabilecek bir kişi değildi. hatta ayhan aydan ile yaşadığı birliktelik sonucu ölü doğan bebeğinin de davası görülmüş, ayhan aydan hanımın savunması sonrası adnan menderes bu davadan beraat etmiştir. adnan menderes cumhuriyet tarihimizde kamuoyu önünde yaptığı kaçamağı itiraf eden de tek başbakandır. bu açıdan düşünürseniz, adnan menderesten hiç bir şekilde demokratik bir şeyh sait vakasının çıkması beklenemez. ancak yine de bazı noktalarda laiklik ilkesinin ihmal edildiği belki ileri sürülebilir.

demokrat partiye yapılan darbe, haksızlığının da ötesinde biraz da anlamsız görünüyor bana. zira seçimlerle demokrat partinin iktidardan düşürülmesi de gayet mümkün olabilirdi. öte yandan alınan idam kararları tam da askeri bir mantıksızlığa sebep olmuş ve millet vicdanında derin bir yara açmıştır.

ayrıca son olarak belirtmek istediğim bir şey var, adnan menderesin çok büyük bir metanetle ve stoacı bir duruşla iddıbını kabul ettiği, serinkanlılıkla hakkındaki suçlamaları karşıladığı falan pek gerçeği yansıtmamaktadır. dönemin şahitleri, adnan menderesin oldukça aman dileyici bir tavırla kendisini savunduğunu belirtir. ayrıca kendisinin intihar teşebbüsünün de zaman kazanıp idam kararının dış baskılar sonucu bozulması için tasarlandığı da iddia edilir. tabi gerçeğin ne olduğunu bilemeyeceğiz.

buna karşılık celal bayar, adnan menderesin aksine oldukça sert ve taviz vermez bir üslupla karşılamıştır hakkında alınan kararları. bu bakımdan çok daha cesur davranmıştır diyebiliriz. tabi bu fazla bir şeyi değiştirmez ancak adnan menderesi bir süper kahraman haline getirmek isteyenler, bu konuda gerçekleri saptırmaya çalışıyorlar. onun için söyledim bunları.

netice itibariyle demokrat parti dönemi, acısıyla tatlısıyla milletin hafızasına derin bir şekilde kazınmıştır.

Bilgi.avi

@17 bölümdaş sayılırız anlat sen okurlar belki ama ben okumam idari yargı bekler

Reserved

@15 haklısın panpa, orayı biraz daha detaylandırayım. ismet inönü tek parti dönemiyle özdeşleştiği için despotluğuyla tanınır hep. ama iktidarda kaldığı dönem, o dönemde bir karşı devrim korkusunun yaşanması, avrupada faşizmin hızlı yükselişi göz önüne alınırsa ismet paşanın da despot yönetimde ısrar etmesinin haklı tarafları olduğu anlaşılabilir.

ama demokrat partiyi koruyan ve çok partili seçimlere girmemizi sağlayan en önemli unsurlardan birisi de ismet inönünün tutumudur. neden demokrat partinin önünü açtığı meselesi halen bile tartışılır. bence kendisi de demokrasiye geçişi destekliyordu ve demokrat partinin bunu başarabileceğini düşünüyordu. ama farklı düşünenler de çok tabi.

darbeyi sevmem ama sonucunda gelen anayasa bu ülkenin en demokratik anayasasıydı panps

artı mendereste gücü görünce sapıttı. oyları azalınca da çıldırdı masum bi adam değil. sürekli bi pür pak bi adam gibi anlatmaya çalışıyolar ama değil. hoş bu ülkede hiçbir siyasetçi bence pür pak değil ya amk neyse. belki biraz ecevit.

amaç ?

@28 yollancak bişey yok panpa burda adam gibi tartışıyoz.

gibik herif amaç diyo amk dangalağı

@24 canın sağ olsun panpa. dersine çalış sen. uludağ sözlük gibi bir ortamda bu yazıların durmasını gönlüm kaldırmadı. o yüzden buraya taşıdım. ama benim özetle söylemeye çalıştığım şey şu, bir konu hakkında bilgi sahibi olmadan konuşmayı çok seviyoruz biz. buna kendimi de dahil ediyorum. ben adnan menderes hakkında çocukluktan beri çevremdekiler ne anlatsa dinledim. belgeselleri falan da izledim. e tabi haliyle kafamız boş ve yalan bilgilerle dolmuş.

halbuki bakınca demokrat partinin bu süreçte çok ciddi hataları var. elbette darbeyi savunacak halim yok. zaten darbeyi yapanların kendisi de ne yapacaklarını çok planlayamadan yapmışlar darbeyi. bu yüzden darbe sürecine üst rütbeliler (özellikle cemal gürsel) el koyuyor sonradan. ama demokrat parti ve adnan menderes büyük hatalar yaptılar orası da kesin. ayrıca akp dönemiyle bazı benzerlikler var, onları da görmenizi çok isterim şahsen.

rezerved

rezervasyon

Reserved sonra okurum

(bkz: başbakanın övdüğü menderes niye asıldı)

@28 amaç bilgilerimizi paylaşmak, tartışmak panpa. demokrat parti dönemi son zamanlarda her seçim zamanı tekrar gündeme geliyor. peki kaçımız oturup demokrat parti dönemi hakkında bir kitap alıp okuduk? halbuki o dönemle ilgili elimizde yazılı, görsel pek çok veri var.

sürekli bir mağduriyet belgesi olarak sunuluyor önümüze bu konu. elbette seçimle işbaşına getirilen birisinin idam edilmesi kabul edilemez bence, ama idam edildi diye de adnan menderesin hatalarını sineye çekecek değiliz. misal, adam diyor ki köpek maması davasından dolayı idam ettiler. var mı böyle bir şey? hiç mantık alır mı bunu? böyle bir dava var evet, ama dp'ye isnat edilen en önemli suç anayasayı ihlal etmek. ve bu konuda ciddi deliller de var. yazdığım kısımlarda var, adamlar kolluk kuvvetlerini partinin malı gibi kullanıyorlar. halktan aldıkları desteği muhalefeti susturmak için kullanıyorlar. işte bizim bir asırlık demokrasi sorunumuzun temelleri de bu dönemlerde atılıyor. ne muhalefet muhalefet etmesini biliyor o dönemde, ne iktidar devlet yönetmesini. bana kalırsa bu gün de vaziyet çok farklı sayılmaz.

adnan menderes cumhuriyetin ayıp sayfasında hep yer alacak.tek parti dikdatörlüğünü chp içinden çıkarak yıkmıştır. düşününki 27 senelik chp döneminden okadar bıkmış ki halk ilk seçimde iktidardan hemen indirmiş ülkemiz chp yi.artık inkılab savunuculuğu inönü sempatisini bırakmanız gerektiğini buradan anlayabilirsiniz

akp dönemiyle bırak benzerliği sadece çok az farklılıkları var eğer ki teknolojik imkanları vs. devre dışı bırakırsak . demookrasi adına demokrasiyle gelenlerin şahsi otoritelerini kurdugu baskıcı herhangi bir özgürlüğün olmadığı basının susturulduğu muhalefetin siyaset dışına atıldığı ortamlar bunlar . gelipte bilmeden etmeden akp taraftarı olan kişiler ya ergen gibik RTE<3 yazan peçete mahsülleridir ya da bildiğin aktrollerdir . kafanı yorma sen yazmaya devam et

@36 işte panpa, yazdıklarımı okursan senin söylediğin şeylerden bahsetmişim ben en başta. ama sen de şunu unutma, diktatör dediğin adamlar izin vermeseydi demokrat parti zor görürdü iktidarı. anlattım orada, ismet inönü chpye baskı yapıyor adil seçimler yapılması için ve demokrat partiye şans verilmesi için. chp adamın kendi partisi üstelik. ayrıca çok demokratik dediğimiz 61 anayasasının (ki hakkaten de öyle) temeli de yine chp tarafından atılmıştı. chp çift meclisli sistem ve nispi çoğunluğa dayanan seçime varıncaya kadar pek çok öneride bulunmuştu. zaten halk nezdinde de chpnin popülaritesi artmaya başlamıştı. 57 seçimlerinde chpnin hangi şehirlerden birinci parti çıktığına bakarsan daha iyi anlarsın bunu. darbe, chpnin imajını da zedeledi bülent ecevite kadar.

ben inönü sempatizanlığı yapmıyorum, chpyi tartışırsak bunları da daha uzun anlatırım. ama adnan menderes elinde çok uygun bir fırsat varken bunu tepmiş ve demokrasiden geri adım atmıştır. eğer darbe olmasaydı kendisini seçimle iş başına gelen ilk diktatör olarak görüyor olacaktık belki de. yine de allah rahmet etsin.

@36 kimi nerden kim nasıl indirmiş ? inönü sempatizanlığı yapmıyo tarih aslında kimin diktatör olduğunu gösteriyo mısırlıoğlu gibi sokuk tarihçiler dinlerseniz daha bi japon gibi kadar yol alamazsınız bu hayatta . ayrıca halk 600 sene imparatorluk yaşamışken 27 senede demokrasiyi ne kadar sindirebildi ve ögrenebildi asıl tartışılması gerekenler bunlar chp chp demekle olmuyo bu iş . o zamanki chp sadece işlevini yerine getirdi dexerin bi iki attırık lafıyla cumhuriyetin kurulduğu zamanki partisini eleştiremezsiniz

edit : dexer kim amk

reserved ama büyük ihtimal okumam okuyuğ okumayacağımı ilerleyen zamanlarda göreceğiz