fince öğrenmek isteyen gelsin

kural 9 sonu ünsüzle bitenler (bunlara benim kaynak otantik kelimeler demiş)

bunlarda ünsüzü silip -e yazıyoruz. eğer ünsüzden önce -e varsa silmeden sonuna -e getiriyoruz. ikisine de örnek

olut - olueni (biram)
sävel - sävelesi (notun)

kural 10 yabancı dillerden geçmiş sözcükler

bunları belirli kalıplara sığdıramadım, değişik şekillerde yapılabiliyor. birkaç örnekle yetineceğim

bussi - bussisi (otobüsün)
kitara - kitarani (gitarım)
kahvi - kahvinsa (kahvesi)

bu arada günlük fince'de 3. şahıs iyelik zamiri -nsa'yı eklemek yerine son hece ünlüsünü çiftleyip sonuna -n ekleyerek de kullanılabilir. ama nominatiivi, genetiivi ve illatiivi halinde kullanacaksanız bunu yapamıyorsunuz.

bu sadece genel kültürdü, kafanızı bunla bulandırmanıza gerek yok. şu ana kadar öğrendiğimiz formattan devam edelim.

13-joka

bu sözcük de "kediyle oynayan kız", "pilav yiyen çocuk", "atını giben kovboy" gibi tamlamalarda maviyle yazdığım ekin görevini görür. ingilizce'deki "the girl who is playing with the cat" cümlesinde who neyse fince'de de joka odur. hemen örneğimizi yapalım:

tyttö on kaunis - kız güzel
tyttö pelaa - kız oynuyor

peki güzel olan kız oynuyor nasıl diyeceğim?

tyttö, joka on kaunis pelaa

bu sözcüğün nominatiivi formu yani sözlük hali joka'dır, daha bunu çekimleyeceğiz.

mies on pankkiryöstäjä. autan miestä. (adam hırsız. adama yardım ettim.)

şimdi miestä partitiivi halinde, yani bunu "yardım ettiğim adam hırsızdı" haline getirirken joka'yı da partitiivi haline getireceğiz. bu cümle de şöyle olacak: mies, jota autan on pankkiryöstäjä.

yani kısaca sözcük hangi formdaysa ona göre çekimliyoruz bunu. tüm formları örneklemedim talep olursa örneklerim. çekimler aşağıda. (sağdakiler çoğul halidir)

nominatiivi joka jotka
partitiivi jota joita
genitiivi jonka joiden
inessiivi jossa joissa
elatiivi josta joista
illatiivi johon joihin
adessiivi jolla joilla
ablatiivi jolta joilta
allatiivi jolle joille

şimdilik bu kadar yeter

devam ediyorum takipçiler toplaşsın, reserve alanlar reserve alsın, giblemeyenler kaldıkları yerden devam etsin

14-temel sıfatlar

uusi - yeni
vanha - eski
iloinen - mutlu
surullinen - üzgün
vanha - yaşlı
nuori - genç
kaunis - güzel
ruma - çirkin
pitkä - uzun
lyhyt - kısa
lihava - şişman
laiha - zayıf
paksu - kalın
ohut - ince
auki - açık
kiinni - kapalı
täysi - dolu
tyhjä - boş

kallis - pahalı
halpa - ucuz
vaikea - zor
helppo - kolay
rikas - zengin
köyhä - fakir
kuuma - sıcak
kylmä - soğuk
kuiva - kuru
märkä - yaş
valoisa - aydınlık
pimeä - karanlık
vihainen - kızgın
rauhallinen - sakin
sotkuinen - DaĞInık
siisti - düzenli
leveä - geniş
kapea - dar
pehmeä - yumuşak
kova - sert

raskas - ağır
kevyt - hafif
terävä - keskin
tylsä - küt
hidas - yavaş
nopea - hızlı
korkea - yüksek
matala - yavaş
hapan - ekşi
makea - tatlı
hauska - komik
tylsä - sıkıcı
viisas - zeki
tyhmä - aptal
ahkera - çalışkan
laiska - tembel
likainen - kirli
puhdas - temiz
vahva - güçlü
heikko - zayıf

15-komparatiivi

adından da anlaşılacağı gibi kıyaslama. daha güzel, daha mal gibi kıyaslamalar yapmayı öğreteceğim şimdi.

sıfatların kıyaslanması

-i ile biten eski fince sıfatlar: comparative'de -i'yi -e'ye dönüştürüp sonuna -mpi getiriyoruz. superlative'de sonuna -n eklemek yeterlidir.

nuori - nuorempi - nuorin (genç - daha genç - en genç)

-i ile biten yeni fince sıfatlar ilkinin tam tersi, comparative'de -i'yi koruyup superlative'de -e'ye dönüştürüyoruz

siisti - siistimpi - siistein (düzenli - daha düzenli - en düzenli)

-a/-ä ile biten 2 heceli sıfatlar: sondaki -a/-ä comparative'de -e oluyor superlative'de silinip yerine -in yazılıyor

vanha - vanhempi - vanhin
kiva - kivempi - kivoin (bu istisnadır aklınızda tutunuz)

2'den fazla heceden oluşuyorsa (görece uzun olmalarından ayırt edilebilir) comperative ekini (-mpi) eklerken hiçbir değişiklik yapmayın, superlative'de yukarıdaki kural geçerli

mukava - mukavampi - mukavin

-o/-ö ile biten sıfatlar: ikisinde de hiçbir değişiklik yapmayın, sadece eki ekleyin.

kesy - kesympi - kesyin

Güzelmiş

-s ile biten sıfatlar: -s'yi silip son hecedeki ünlüyü çiftleyin. yalnız burada tersten ünsüz almaşması'na dikkat edin, bazılarında olacak (ilk sayfada @22'deki tabloda 2. satırda yazan ünsüz sözcük içinde varsa ilk satırda yazana dönüşecek)

kaunis - kauniimpi - kaunein (güzel - daha güzel - en güzel)(superlative'de -i/-e değişimine dikkat!)
rikas - rikkaampi - rikkain (zengin - daha zengin - en zengin) (k'ların çiftleşmesine dikkat - ünsüz almaşması)

-e ile biten sıfatlar: comparative'de -e'yi çiftleyin, superlative'de değişiklik yapmayın

terve terveempi tervein (sağlıklı - daha sağlıklı - en sağlıklı)

-nen ile biten sıfatlar: comparative'de -nen'i -se ile, superlative'de ise -s ile değiştirin

iloinen - iloisempi - iloisin (mutlu - daha mutlu - en mutlu)

-ut/-yt ile biten sıfatlar: comparative'de -t'yi -e ile değiştirin, superlative'de -t'yi silin

lyhyt - lyhyempi - lyhyin (kısa - daha kısa - en kısa)

-n ile biten sıfatlar: son hecedeki -n'yi silin, ünlü harften sonra bi -m ekleyin sonra aynı harfi tekrar yazın. ünsüz almaşması kuralını yok saymayın tabi bunu yaparken

hapan - happamampi - happamin

@136 öyle
@137 eyvallah

zarflara geçmiyorum yoruldum ve şizofren gibi hissetmeye başladım kendimi

zarfların kıyaslanması

zarflar sonu genelde -sti ile bitip Türkçe'deki gibi fiilleri niteleyen sözcüklerdir. tabi illa bu son yok, cümle içinde arayıp bulacaksınız. kävin tänään - bugün gittim cümlesinde mesela tänään zarf. şimdi burada sil baştan zarf çekimi anlatmayacağım çünkü zaten pek ilgi yok, bir de uzun uzun onu yazamayacak kadar yorgunum şu an. bi örnekle yetinelim

kauniisti - kauniimmin - kauneimmin

15-fiil türleri

fiillere ek mek eklerken belli kurallar dahilinde eklemelisiniz, bu ortak özelliklerine göre 6 farklı fiil türü var, bunları ve kurallarını kısaca anlatayım.

grup 1 - sonu 2 ünlüyle bitenler (-aa, -ea, -eä, -ia, -iä, -oa, -ua, -yä, -ää, -öä)

bunlara bir ek eklerken sondaki -a'yı ya da umlaut a'yı siliyoruz. tabi ekleri eklerken ünsüz almaşmasını da ihmal etmeyin

rakastaa (sevmek)

rakastan
rakastat
rakastaa
rakastamme
rakastatte
rakastavat

grup 2 - -da/-dä ile bitenler

sondaki -da/-dä'yi kaldırın, ek neyse ekleyin.

käydä (ziyaret etmek)

käyn
käyt
käy
käymme
käytte
käyvät

ciddiye almış yazıyosun baya hay amk Türkiye hariç tüm ülkeler ing konuşsun amk bu ne lan bin tane dil var ortada