insanın ahlak kavrdıbını öğrenmesi belki de bu düzenlerin varlığıdır. insana doğası gereği iyi bir insan olmak yerine kötü bir insan olmayı aşılarsak, o insan topluluğu için kötü olan her şey doğru olacaktır. Ancak bu noktada devletlerin getirdikleri düzenin ne denli insanların doğru ve yanlışlarını sınıflandırdığını da göz önüne almak gerekir. Kısıtlamalar mı gerçekler mi şeklinde bana kalırsa.

Mutluluk duygusunun ise tamamen bir yanılgı olduğu kanısındayım. insan tüm hayatı boyunca aslında mutsuz yaşayan bir varlıktır ve mutlu olduğunu sanacağı olaylar silsilesi yaşar. Bu onu anlık mutlu hissettirir ve his ne zaman etkisinin yitirirse insan özüne döner.

Salt bir doğrudan veyahut yanlıştan bahsetmenin kesinlikle çelişki olduğundan yanayım. Örneğin bir işi en iyi kim yapar sorusunu sormak lazım burada. O işi hiç bilmeyen mi en iyi bilen mi? Kanımca en iyi bilen. Bir araç tamircisi örneğin. Bir aracı tamir edebileceği gibi o aracı en bilinçli şekilde bozabilecek kişi de odur. Bu durumda bu gerçek o araç tamircisini doğru bir insan mı yapar yanlış mı? Bana kalırsa her ikisi de. Bunu göz önüne alırsak her doğrunun bir yanlışı, her yanlışında bir doğruyu barındırdığını görmek gerekir. Ki doğru ve yanlışlar tamamen kişisel süzgeçler sonucu ortaya çıkan kavramlardır. Söylediklerine katılıyorum.

Kendini geliştirmiş toplumlarda dahi yönetilme arzusu olduğundan önemli olan sorunun kendini geliştirmiş olan toplumlar gerçekten gelişiyor mu ki bir yönetim buyruğuna giriyorlar bu soruyu sormak lazım.

Aslında bu soru için bir çok ütopya kitaplarının tahlil edilmesi gerekli. Devletler bile kontrolün gerçek sahibi değiller. Herkes bir çarkın dişlisi ve çarkın dönmesi için her dişlinin kendini kontrol mekanizması olarak hissetmesi gerekiyor. Bizler o çarkın dişlerinden birisiyiz bence. Tıpkı diğerleri gibi.

Bu soruya bireysel cevap vermem gerekirse bilmek derim. insan bilmediği şeyden korkar. Bildiği şeyden değil. Sokrates de sırf bu sebepten iddıbına göz yummuştur. Aynı şekilde Nietszche kız kardeşine bir mektubunda şunu der. Eğer mutlu olmak istiyorsan inan, eğer gerçekleri bilmek istiyorsan araştır. Bu noktada bilgiye ulaştığın her an aslında hayatını verdiğin şey sana bir çok getiri sağlar. Bu da tamamen sana kalmıştır.

Niçe bilinç lanettir diyor. Dostoyevski de herşeyi tam anlamıyla anlamak hastalıktır diyor.

Deja vu. Aslına bakarsan bu sinir aksonlarındaki minik sapmadan kaynaklanır. Sağ lob ile sol lob arasında milisaniyelik çalışma farkı olduğunda ortaya çıkan bir olaydır.

Ben de sana bir soru sorayım o halde. Tek ciksüel başarısı sabahtan akşama kadar ferre izlemek olan bir insanın kendi hayal dünyasında kurduğu şeyleri klavyesinin başında, internetini anne babası öderken böyle bir şey yazması sence de 12.5 yaşında olduğunu göstermez mi? Kum ötede orada takıl biraz.

Felsefiden yine sapıyoruz ama şöyle düşünelim. Paralel evreni tecrübe edecek donanıma sahip değilizdir belki de. Tıpkı ilk çağ insanlarının şu an bir telefon görse akıllarının alamayacağı gibi bir durum diye düşünüyorum.

Birincisi sorduğun soru felsefi değil bilimsel. Ancak senin sorun şuna benziyor. Orman ormanın neresindedir. Orman zaten ormandır. Ormandaki ağaçlar o ormanı orman yapar. Evren de böyledir. Evren vardır ve o evreni içindeki milyarlarca varoluş evren yapar.

Madde vardan yok, yoktan var olmayacağı için ışık hep oradadır. Biz artık görmeyi tercih etmeyiz o kadar. Madde olan vücuda yüklenilen manalar ağırlığın sebebidir bence.