insanların yaşamsal ihtiyaçlarından olan uyku, en az yemek yemek ve su içmek kadar önemlidir. Uyku insanoğlu için zorunlu ve vazgeçilmesi imkansız bir ihtiyaçtır.

Günlük yaşantımızı sağlıklı ve verimli devam ettirebilmek için günde kaç saat uyuduğumuz çok önemlidir. Yeteri kadar uyumak güne daha dinç başlamamıza yardımcı olur. Doğal olarakta o günü daha enerjik ve verimli geçirmemizi sağlar. Yapılan araştırmalar 6-8 saat arasında uyumanın insanlar için yeterli olduğunu göstermektedir. Tabi ki sadece süresi değil, uykunun kaliteli bir uyku olması da önemlidir.

Yeterli miktarda uyumanın insanoğlu için birçok faydası olduğu gibi yeteri kadar uyumamanın da yine aynı oradan zararları vardır. Yeteri kadar uyumamak sinir bozukluğuna, dikkat incinlığına, özelikle unutkanlığa, sağlıklı düşünememeye ve çeşitli içsel sıkıntılara neden olmaktadır.
Sadece az uyumak değil, fazla uyumanın da çok ciddi zararları vardır.

Fazla Uyumanın Nedenleri

Uyuma süresi kişiden kişiye değişiklik gösterse de normal şartlarda bir kişinin uyku ihtiyacı 6-8 arasındadır. Bilimsel olarak belirlenen bu süreden daha fazla uyuyorsanız ve sürekli uyuma hissi duyuyorsanız bu bir hastalık belirtisi olabilir.

Fazla uyumanın bilinen ve en önemli nedenlerinden birisi depresyondur. Depresyonda olan kişi aşırı uyur ve uyanmak istemez. Bu aşırı uyuma isteği de kişiyi daha fazla depresyona sokar. Kişinin öncelikle uyku saatlerini düzenlemeye çalışması depresyondan da kurtulmasına yardımcı olacaktır. Burada önemli olan husus fazla uyumanın yanında diğer depresyon belirtilerinin de olmasıdır. Eğer diğer depresyon belirtileri de varsa mutlaka uzman bir hekimden destek alınmalıdır.

Uyku Apnesi de fazla uyumaya neden olan ve hekime başvurulması geren ciddi tıbbı bir durumdur. Uyku Apnesi olan kişiler genellikle kalitesiz bir uyku uyurlar. Durum böyle olunca kişi yataktan dinlenmiş olarak kalkmıyor. Bu nedenle de gün boyu sürekli uyku ihtiyacı duyuyor. Uyku Apnesi doktor kontrolünde yapılacak çeşitli testlerden sonra anlaşılır ve tedavisi yapılır.

Fazla uyumanın bir diğer önemli nedeni de alkol ve sigara kullanımıdır. insanlar üzerinde, özellikle alkolün uyumayı kolaylaştırdığıyla ilgili yanlış bir kanı vardır. Alkol sanıldığı gibi kaliteli bir uyku sağlamadığı gibi sürekli uykusuzluk hissi verdiğinden, devamlı uyuma ihtiyacı hissedersiniz. Ertesi gün uyandığınızda hiç uyumamış gibi olursunuz. Daha sağlıklı bir uyku düzeni için alkol ve sigara kullanımını azaltmalı ya da tamamen bırakmalısınız. Alkol ve sigaraya ek olarak, bağımlılık yapan uyuşturucu maddelerin kullanılması da aşırı uykunun nedenleri arasındadır.

Uyuduğunuz ortam fazla uyumanın nedenlerinden biridir. Uyuduğunuz ortam, kalitesi yüksek bir uyku ve uyku sürenizle doğrudan ilgilidir. Genellikle televizyon karşısında bir kanepe üzerinde uyuyan insanların çok verimsiz bir uyku uyudukları bu nedenle de uykularını alamadıkları için daha fazla uyumak istedikleri görülmektedir. Bu nedenle daha sağlıklı bir uyku için mutlaka kendi odanızda ve yatağınızda uyumayı tercih etmelisiniz. Uyuduğunuz yatağın rahat olması, çarşaf, yorgan ve yastık kılıflarınızın temiz olması sağlıklı bir uyku için önemlidir. Bu yüzden mutlaka kılıflarınızı düzenli bir şekilde değiştirmeli ve yıkamalısınız. Yatak odanızın temiz ve havalandırılmış olmasına özen göstermelisiniz. Rutubetli ve havasız odalar aşırı uyumanıza neden olur. Ayrıca yatak odanızın ısı durumunda iyi ayarlamanız gerekmektedir. Çünkü çok sıcak ve çok soğuk oda da fazla uyumanıza sebep olabilir.

Uyku saatlerinizi doğru ayarlayamamak aşırı uyumaya neden oluyor. Her insanın kendi vücut yapısına göre biyolojik saati vardır. Bu biyolojik saati kendinize göre programladığınızda, yani her gün aynı saatte uyuyup, her gün aynı saate uyanırsanız fazla uyuma problemi yaşamazsınız. Bunu yapabilmek içinde gününüzü doğru planlayıp, programlamanız gerekecektir.

Tıbbı bir hastalık olan fazla uyumaya özellikle depresyon sorunu olan kişilerin kullandığı bazı ilaçlar da sebep olabiliyor. Depresyon sorunu çözüldüğünde, aşırı uyuma sorunu da ortadan kalkacaktır.

Fazla uyumanın farklı bir nedeni de kişide oluşan narkolepsi sorunu olabilir. Narkolepsi, insanın elinde olmadan tamamen istem dışı bir şekilde olduğu yerde derin uykuya dalmasıdır. Bu hastalıkta beyin, uyku ve uyanma arasındaki döngüyü düzenleyemediğinden kişi sürekli uyuma isteği duyar.

Kronik bitkinlik sendromu da fazla uyumaya neden olabilir. Bazı insanlar gün içerisinde ne kadar dinlenirse dinlesinler gene kendilerini yorgun ve bitkin hissederler. Nedeni tam olarak bilinmeyen bu sendrom kişinin sürekli uymasına neden olur.

Gün içerisinde yeteri kadar yorulmamış ya da yeterince hareket etmeyen insanların uykuya dalması zordur. Hem uykuya dalması zordur hem de kolay kolay uykuları gelmez. Kolay uyuyamadıkları içinde normal uyku süresinin çok üstünde uyumak isterler. Bu nedenle uyumadan önce yeterinde kendinizi uyumaya hazır hissetmiyorsanız mutlaka ufak egzersiz hareketleri yapmalısınız. Örneğin; şınav, mekik gibi. Bu küçük egzersizler daha rahat bir uyku uyumanıza yardımcı olacaktır.

Fazla Uyumanın Zararları

Uykunun insan sağlığı için gerekli bir ihtiyaç olduğu bilimsel bir gerçektir. Ancak fazla uyumak zararlı olabilir mi? Sorusu birçok insanı düşündürebilir. Fakat uyumak vücudu daha fazla dinlendirmeği gibi aksine vücuda çok fazla zararı vardır. Peki nedir bu zararlar?

Fazla uyumak insanlarda diyabet ve obezite riskini arttırıyor. Yapılan araştırmalarda 9 veya 10 saatten fazla uyuyan kişilerin obeziteye yakalanma riski yüzde 21 oranında daha fazladır. 8 saatten fazla uyuyan insanların glikoz toleransı, az uyuyanlara göre 2 kat daha fazla olduğundan diyabete yakalanma ihtimalleri daha yüksektir.

Fazla uyku kişileri depresyona sürekler. Uzun süre uyuyanların, daha az uyuyanlara göre depresyon riski daha fazladır. Eğer kişide zaten bir depresyon durumu varsa hastalığın daha da kötüleşmesine neden olur.

Çok uyumak felç geçirme riskini arttırdığı ve özellikle yaşlı kadınların felç geçirme riskini iki kat daha fazla arttırdığı yapılan araştırmalar sonucu ortaya çıkmıştır. Yine aynı araştırma sonucunda fazla uykunun erken ölümlere de neden olduğu anlaşılmıştır. Sağlıksız uyku düzeni erken ölümün sebepleri arasındadır.

Fazla uyku çok ciddi baş ağrılarına sebep olur. Bunun nedeni ise aşırı uyumak, beyindeki sinir uçları üzerinde olumsuz etki yaratır ve dayanılmaz baş ağrılarına neden olur. Diğer önemli bir zararı da sırt ve bel ağrılarına sebep olmasıdır. insanlar uzun süre uyuduğundan hareketsiz kalmaktadırlar. Bu uzun süreli hareketsizlik kişide kas ve iskelet sistemi hastalıklarına sebep olur.

Aşırı uyumak beyin fonksiyonlarının az çalışmasına neden olur. Fazla uyuyan insanların zaman içerisinde beyinleri daha işlevsiz hale gelir. Bu durum sadece çok uyuyanlarda değil gereğinden az uyuyanlarda da meydana gelen bir durumdur.

Fazla uyumak yemek yeme alışkanlıklarını değiştirdiği için kilo almanıza sebep olur. Çünkü fazla uyuyan insanların vücudu insüline karşı direnci azalıyor. Bunun yanında metabolizmanın işleyişi de aksadığı için kişi istemsiz kilo almaya başlar.

Fazla uyku kalbe de zarar verir. 8 saatten fazla uyuyanların kalp krizi ve diğer kalp hastalıkları geçirme oranları oldukça yüksektir. Ayrıca fazla uyuyan kişiler hayatları boyunca bu durumun yarattığı olumsuz etkileri her alanda yaşarlar. iş yerinde, evde, okulda sürekli mutsuz ve huzursuzdurlar. Bu da yaşam süresini kısaltan sebepler olarak kişiye geri dönüş yapar.

Eğer siz de saatlerce uyuyup uyandığınızda kendinizi yorgun hissediyorsanız, gün içinde sürekli uyuma eğilimindeyseniz ortada bir sorun var demektir. Bunun yanında depresyon belirtileri varsa muhakkak doktora başvurmalısınız. Çok uyuyan kişilerin muhakkak nörolojik kontrolleri yapılmalıdır. Unutulmamalıdır ki çok uyumak beyin ve sinir siteminde var olan problemlerden de kaynaklanabilir. Bunun dışında farklı olarak hamile kadınların uyku sürelerinin fazla olması normal bir durumdur. Çünkü hamilelik süresinde hormonlarda ve vücut ritminde yaşanan değişim fazla uyumalarına aynı zamanda sürekli yorgun olmalarına neden olur. Bu durum doğal bir süreç olduğundan, herhangi bir tedavi gerektirmez.