fakir piçler için evde rakı üretimi

buzdolabı
yaşamı tümüyle değiştiren sihirli ürünlerden biri de buzdolabı. bir buzdolabına sahip olmanın temel amacı, yiyeceklerin bozulmasını geciktirerek ömürlerini uzatmak. yiyeceklerde bazı bakteriler bulunur. bakterilerin çoğalarak bir yiyeceğin yapısını değiştirmelerinde sıcaklık önemli rol oynar. sıcaklık azaldıkça bakterilerin etkinlikleri azalır. düşük sıcaklıklar, yiyeceklerin daha uzun süre taze kalmasını sağlar. yiyecekleri soğuk bir ortamda saklamanın arkasında yatan düşünce bu. örneğin, bir mutfakta oda sıcaklığında duran süt, bakteriler nedeniyle iki-üç saat içinde kolayca bozulabilir. oysa, sütün buzdolabında saklanarak sıcaklığının azaltılması, en az bir - iki hafta daha taze kalmasını sağlar; çünkü buzdolabının içindeki düşük sıcaklık, sütün içindeki bakterilerin etkinliğini azaltır. soğutma, günümüzde yiyeceklerin korunmasında en yaygın kullanılan yöntem.
yazın, yüzmekte olduğunuz bir havuzdan çıktığınızda, güneşin altında olmanıza karşın bir serinlik hissedersiniz. bu serinliğin nedeni, derinizin yüzeyindeki suyun buharlaşmasıdır. hava su buharını taşırken, buharla birlikte bir miktar ısıyı da beraberinde zütürür. bu olay, aslında bir buzdolabının nasıl çalıştığını açıklamaya yardımcı olur, ama buzdolaplarında su yerine, soğumayı sağlayan bazı gazlar kullanılır.
soğutmanın dayandığı iki temel fizik yasası var:
1. genleşen gaz soğur ve yeterince soğuyan bazı gazlar sıvılaşır.
2. farklı sıcaklıktaki iki nesneyi birbirine yaklaştırırsanız ya da dokundurursanız sıcak olan soğur, soğuk olan ısınır. bu iki yasa, bir buzdolabının nasıl soğuttuğunu açıklar. bir buzdolabı, içinde dolasan gazı önce sıvılaştırır, sonra sıvının ısısını soğurur. bu sayede de soğutur.
buzdolabı, beş temel bölümden oluşur sıkıştırıcı (kompresör), buzdolabının dış arka bölümünde bulunan ve ısıyı değiştiren kıvrımlı borular, bir tarafında yüksek basınç alanı, diğer tarafında düşük basınç alanı bulunan bir delik olan genişletme valfi, buzdolabının içinde bulunan ve ısıyı değiştiren kıvrımlı borular, sıvı haldeyken buharlaşarak soğutmayı sağlayan gaz. bu bölümlerin temel işleyişi şöyle:

bir buzdolabının yapısı
a buzdolabının içi
b sıkıştırıcı
c genişletme vaifi
sıkıştırıcı, soğutucu gazı sıkıştırır. bu sıkıştırma, gazın basıncını ve sıcaklığını artırır. böylece buzdolabının dışındaki ısı değiştirme boruları, soğutucunun sıkışmasıyla oluşan ısının dışarıya bırakılmasını sağlar. soğuyan gaz sıvılaşır ve genişletme valfıne akar. sıvı, genişletme valfine aktığında, yüksek basınç bölgesinden düşük basınç bölgesine doğru bir hareket oluşmasına neden olur. böylece genişler ve buharlaşır. buharlaşma sırasında sıvı ısıyı soğurur ve ortamı soğutur. buzdolabının içindeki ısı değiştirme boruları, soğutma maddesinin ısıyı soğurmasını sağlayarak buzdolabının içini soğutur. bu döngü, böylece devam eder.
günümüzde üretilen buzdolapları, aynı soğutucu maddeyi birçok kez kullanmaya olanak tanıyan bir tür tazeleme döngüsüyle çalışırlar. saf amonyak gazının soğutucu madde olarak kullanıldığı bir buzdolabı şöyle çalışır sıkıştırıcı, amonyak gazını sıkıştırır. sıkışan gaz basınç nedeniyle ısı yayar. buzdolabının arkasındaki ısı değiştirme boruları, sıcak amonyak gazının ısısını dışarıya salarlar. yüksek basınçta sıkışan amonyak gazının yoğunluğu artar ve sıvılaşır. yüksek basınç, sıvılaşmış amonyağı genişletme valfine doğru iter. sıvı amonyak, düşük basınç alanına geçer geçmez kaynar ve buharlaşır. bu, buzdolabının içinin soğumasını sağlar. soğuk amonyak gazı sıkıştırıcı tarafından emilir ve döngü devam eder.
saf amonyak gazı insanlar için oldukça zehirli. bu nedenle buzdolabında oluşacak herhangi bir senti, hemen engellenmeli. bu yüzden çoğu ev tip buzdolabında saf amonyak kullanılmaz. bunun yerine 1930da geliştirilen, amonyakla aşağı yukarı aynı kaynama noktasına sahip olan freon gazı da kullanılırdı. ancak i970terde freon gazının
atmosferin ozon tabakasına zarar verdiği anlaşıldı. bu nedenle yeni tür buzdolaplarında, çevreye ya da insan sağlığına daha az zararlı olabilecek soğutma maddeleri kullanılıyor.
gaz ve propan buzdolapları
amonyak, su ve hidrojen kullanarak çalışan bu buzdolapları oldukça ilginç. bunlar, buzdolabının içini soğutmak için, yanan propandan elde edilen ısıyı da kullanırlar. bir gaz buzdolabı, soğutucu madde olarak amonyak kullanır. bu buzdolabı da 5 bölümden oluşur.
• üreteç - amonyak gazını üretir.
• ayına - amonyak gazını sudan ayırır.
• yoguşturucu - sm amonyak düşününü sağlar.
• buharlaştırıcı - sıvı amonyağı buharlaştırarak buzdolabının içinin soğumasın sağlar
• soğutucu - sudaki amonyak gazım soğurur.
döngü şöyle çalışır:
üretece ısı uygulanır. isının kaynağı, yanmakta olan propan ya da kerosen gibi bir gaz. üretecin içinde amonyak çözeltisi ve su bulunur. isı, çözeltinin sıcaklığını amonyak gazının kaynama noktasına kadar artırır. kaynayan çözelti, ayırıcıya akar. su, ayırıcıda amonyaktan ayrılır. amonyak gazı yoğuşturucuya doğru akar. yoğuşturucu, metal kıvrımlardan ve soğutma kanadından oluşur. amonyak gazının ısısını açığa çıkarır ve sıvı amonyağa dönüşmesini sağlar. sıvı amonyak, hidrojen gazıyla katışarak buharlaşır ve buzdolabının içindeki düşük sıcaklığı oluşturur. amonyak ve hidrojen gazlan önce soğurucuya, sonra ayırıcıya akar. ayırıcıda toplanmış su amonyak ve hidrojen gazlarıyla karışır. amonyak, suyla bir çözelti oluşturur ve hidrojen gazını, buharlaştırıcıya akacak biçimde salar. amonyak - su çözeltisi üretece doğru akar ve döngü devam eder.
buzdolabının soğutma derecesi nasıl hep aynı kalır?
ne tür bir buzdolabı olursa olsun, içinde hangi sıcaklığa kadar soğutma yapılacağını denetleyen basit bir düzenek bulunur. bu, aslında bir tür ısıölçer olan, ısıya duyarlı bir aygıt buzdolabının hangi sıcaklıkta soğutma yapması isteniyorsa, bu aygıt o sıcaklığa getirilir. buzdolabının içi belirtilen sıcaklığa ulaştığında, bu aygıt sıkıştırıcının elektriğini kendiliğinden keser ve sıkıştırıcıyı durdurur. ancak buzdolabı bütünüyle yapılmadığından, kapı kenarından, boruların girip çıktığı yerlerden ya da kapısı her açılıp kapandığında ısı kaçağı olur. buzdolabının içindeki ısı değişimine duyarlı olan aygıt sıkıştırıcının elektriğini açar ve çalışmasını sağlar, istenilen sıcaklığa ulaşıldığında yeniden durdurur. evdeki buzdolabınıza biraz kulak kabartırsanız, motorun kendi kendine çalışıp durduğunu duyabilirsiniz.

belçika kongosu'nun kasavi bölgesinde doğdu. bir misyoner okulunda eğitim gördü ve leopoldville (kinşasa) ve stanleyville'de (kisangani) rahip ve gazeteci olarak çalıştı. 1955'de lumumba bir sendikanın başkanı seçildi ve belçika liberal partisi'ne katıldı. 1957 yılında zimmete para geçirme iddiasıyla tutuklandı ve bir yıl hapis yattı. tahliye olduktan sonra 1958'de kongo ulusal hareketi'ni kurdu.
1959'da belçika, kongo'ya beş yıl içinde bağımsızlığının verilmesini içeren bir planı açıkladı ve aralık ayında yapılan yerel seçimlerde kongo ulusal hareketi lumumba'nın tutuklu olmasına rağmen büyük bir çoğunluk kazandı. belçika'da 1960 yılında toplanan bir konferans kongo'ya bağımsızlığın planlandan önce, mayıs'ta yapılacak seçimleri takiben haziran 1960'da verilmesini kararlaştırdı. lumumba ve kongo ulusal hareketi 23 haziran 1960'da ilk hükümeti kurdu. lumumba başbakan ve joseph kasavubu devlet başkanı oldu.
lumumba'nın hükümet dönemi, katanga bölgesinin belçika'nın desteğini alan moise tshombe'nin önderliğinde haziran 1960'da bağımsızlığını ilan etmesinden kaynaklanan siyasal çatışmalarla belirlendi. birleşmiş milletler birliklerin gelmesine rağmen karışıklıklar sürdü ve lumumba sovyetler birliği'nden destek istedi. lumumba, eylül'de devlet başkanı kasavubu tarafından yasallığı şüpheli şekilde görevinden el çektirildi. 14 eylül'de albay joseph mobutu (daha sonra mobutu sese seko adını aldı) önderliğindeki ve kasavubu tarafından desteklenen bir askeri cunta yönetimi ele geçirdi. lumumba 1 aralık 1960'da mobutu'ya bağlı birlikler tarafından tutuklandı. yakalandığı port francqui'den leopoldville'e kadar elleri kelepçeli olarak getirildi. birleşmiş milletler genel sekreteri general dag hammarskjold kasavubu'yu, lumumba'ya hukuk çerçevesinde muamele etmeye davet eden bir çağrı yayınladı. patrice lumumba cunta tarafından tutuklanmış ancak bm tarafından koruma altına alınmıştır. leopoldville'deki evi bm tarafından korumaya alınmıştı. ancak lumumba bu evden gizlice ayrıldı ve stan'a ulaşıp devrim hareketini ateşlendirmek istedi. stan'a geçmek üzere son adım olan arabalı vapura binerken mobutu'nun askerleri tarafından ele geçirildi. ele geçirilen ancak tutuklanmayan lumumba kendi arabasıyla başkente etrafında askeri araçlarla ilerlerken yol kenarında bulunan bm temsilciliğine sığınır ancak bm sadece evinin sınırlarında olduğunda onu korumakla görevli olduklarını belirtti. bm'nin sığınma isteğini geri çevirmesinin ardından devrik başbakan patrice lumumba askerler tarafından tutuklanarak başkente işkence altında zütürüldü. sscb hammarskjold'u ve batılı hükümetleri lumumba'nın tutuklanmasının sorumluları olarak kınadı ve derhal serbest bırakılması için çağrıda bulundu.
bm güvenlik konseyi, lumumba'nın derhal serbest bırakılmasını ve kongo hükümetinin başı olarak görevinin derhal iade edilmesini, mobutu'ya bağlı güçlerin silahsızlandırılmasını ve belçika'lıların zaman kaybetmeden kongo'yu terketmesini sağlamaya çağıran sscb'nin taleplerini değerlendirmek üzere 7 aralık'ta bir toplantı yapmaya çağırdı. sovyet delegesi valerian zorin abd'nin taleplerini reddeti ve güvenlik konseyi başkanlığından istifa ederek görüşmeleri terketti.
lumumba'nın kendisini yakalayanlar tarafından işkenceye uğradığını bildiren bir bm raporunun ortaya çıkmasından (9 aralık) sonra taraftarlarından bazıları lumumba 48 saat içinde serbest bırakılmazsa ülkedeki tüm belçikalılar'ı tutuklayacakları ve "bazılarının başını kesmeye başlayacakları" tehdidinde bulundular.

bm karşıtı sesler yugoslavya, birleşik arap emirlikleri, seylan, endonezya, fas ve gine'nin kongo bm misyonunda bulunan askerlerini çekeceklerini duyurmasıyla daha da güçlendi. yine de sovyetler'in lumumba yanlısı 14 aralık tarihli karar tasarısı 8'e karşı 2 oyla reddedildi. aynı gün general hammarskjold'un emrine kongo meselesinin üstesinden gelmesi için daha çok askeri güç veren karar tasarısı sovyetler birliği tarafından veto edildi.
patrice lumumba tutuklu bulunduğu başkentteki hapishaneden alınarak joseph kasavubu ve joseph mobutu'nun emri ile bağımsızlığını ilan eden ve lumumba'nın siyasi alandaki baş düşmanı tshombe'nin emrinde bulunan katanga bölgesine arkadaşları maurice mpolo ve joseph okito ile sevk edildi. [kaynak belirtilmeli]
buraya sevk edilen lumumba ve arkadaşları aynı gün kurşuna dizildi. acelece gerçekleştirilen bu infaz halka duyrulmadı ve şartların sağlanması beklendi. lumumba ve arkadaşlarının infazı halka 2 ay sonra duyuruldu. bm önünde 2 ay boyunca gösteriler yapan lumumba'nın eşi pauline opango ise bm görevlileri tarafından sürekli kovuldu...
şubat 2002'de belçika hükümeti "lumumba'nın öldürülmesine giden olaylarda inkar edilemez bir sorumluluk payına sahip olduğunu" kabul eden bir açıklama yayımladı.
temmuz 2002'de abd hükümeti cia'in, lumumba karşıtlarına para ve politik destek yardımında bulunarak ve mobutu'ya silah ve askeri eğitim sağlayarak lumumba'nın öldürülmesinde rol oynadığını ortaya çıkaran belgeleri açıkladı.