ezan nasıl okunuyordu beyler unuttum

Ezan (Arapça: أَذَان), islam dininde namaz vaktinin geldiğini insanlara bildirmek için yapılan çağrıya verilen isimdir. Ezân-ı muhafazidî olarak da adlandırılır. Sözlük anlamı bildirmek demektir. Ezan okuyan kişiye müezzin denir.

ilk ezan 622 yılında okundu. Ezan'dan önce müslümanları namaza çağırmak için çeşitli yöntemler kullanılmaktaydı. Sabit bir yöntemde karar vermek üzere Hz. muhafazid'in de katıldığı istişare toplantılarında ortak bir karara varılmamış olup daha sonraları sahabeden bazı kimselerin (Abdullah bin Zeyd) gördükleri rüyalar sonuncunda mevcut ezan kullanılmaya başlanmıştır. Hz. muhafazid 'in emriyle ilk ezan Bilal-i Habeşi tarafından okunmuştur.

Ezan ile ilgili Kur'an'ın Maide ve Cuma surelerinde çeşitli ayetler mevcuttur.

Sünni Mezhebinde Ezan

4x الله اكبر Allahu Ekber Allah En Büyüktür
2x اشهد ان لا اله الا الله Eşhedû en lâ ilâhe illallah Allah'tan başka ilah olmadığına şahitlik ederim
2x اشهد ان محمدا رسول الله Eşhedû enne muhafaziden resulullah muhafazid'in Allah'ın resulü (elçisi) olduğuna şahitlik ederim
2x حي على الصلاة Hayya ale-salah Haydi namaza
2x حي على الفلاح Hayya alel-felah Haydi kurtuluşa
2x *الصلاة خير من النوم Es-salatu Hayrun Mine'n Nevm* Namaz uykudan hayırlıdır* (Sadece Sabah namazında okunur)
2x الله اكبر Allahu Ekber Allah En Büyüktür
1x لا اله الا الله Lâ ilahe illallah Allah'tan başka ilah yoktur

(*) Bu kısım sadece Sabah namazı için okunur.

Şii Mezhebinde Ezan
4x الله اكبر Allahuekber. Allah En Büyüktür
2x اشهد ان لا اله الا الله Eşhedû enla ilahe illallah Allah'tan başka ilah olmadığına şahitlik ederim
2x اشهد ان محمدا رسول الله Eşhedû enne muhafaziden resulullah muhafazid'in Allah'ın resulü (elçisi) olduğuna şahitlik ederim
2x اشهد ان علی ان ولی الله Eşhedû enne Aliyyen veliyullah *** Ali'nin Veli olduğuna şahitlik ederim
2x حي على الصلاة Hayya ale-salah Haydi namaza
2x حي على الفلاح Hayya alel-felah Haydi kurtuluşa
2x حي علی خير العمل Hayya ala hayri'l-amel Haydi hayırlı çalışmaya
2x الله اكبر Allahu Ekber Allah En Büyüktür
2x لا اله الا الله Lâ ilahe illallah Allah'tan başka ilah yoktur

(***) "Ben tanıklık ederim ki Ali Allah'ın velisidir" sözü şii ezanına da dahil değildir. Ezan şartı niyetiyle okunursa ezan batıl kabul edilir. Ancak Ali'ye saygı ve sevginin ifadesi olarak okunmasında sakınca görülmez.

islam dininde genel kabule göre ezan okurken kıbleye yönelinir. Müezzin, Hayya ales-salah derken sağ tarafa, hayya alel-felah derken sol tarafa döner. Ezanda sesin yükselmesine yardımcı olsun diye iki parmağın uçları ile iki kulağın tıkandığı gözlenir. Ezanda, her cümle arasında bir bekleme yapılır. ikinci cümlelerde ses biraz daha yükseltilir. Buna teressül, irtisal denilir.

Araplardan farklı olarak Türk`lerde ezan her vaktit farklı bir makamda okunur. Buna göre;

Sabah Ezanı: Sabâ, Dilkeşhâveran makamında

Öğle Ezanı: Rast, Hicaz makamında

ikindi Ezanı: Hicaz makamında

Akşam Ezanı: Segah makamında

Yatsı Ezanı: Uşşak, Bayatî, Nevâ makamında okunur.

Sabah namazından önce verilen salâ da Dilkeşhâveran makamından söylenir.

ilk Türkçe Ezan 3 Şubat 1932'de Hafız Rıfat Bey tarafından Fatih Camii'nde okunmuştur. Diyanet işleri Başkanlığı'nın 18 Temmuz 1932 tarihli bir genelgesi ile de ezanın sadece Türkçe okunmasına karar verilmiştir. Uygulama 16 Haziran 1950 tarihinde kabul edilen kanuna kadar sürmüş olup, bu kanun ile ezanın okunmasında kullanılacak dil serbest bırakılmıştır. Diyanet işleri Başkanlığı'nın 18 temmuz 1932 tarihli genelgesinden sonra 18 yıl Türkçe ile okundu