Excel öğrenmek \"Worth mu?\" değil \"Must mı?\" diye soracaksın. Banka, finans kuruluşları, danışmanlık şirketleri ve üretim yapan tüm fabrikalarda raporlar ve çıktılar excel ile hazırlanır. Yani hepsi excel ile hazırlanmasa bile üst yöneticiye ve raporu hazırlayan bölüm/kişi dışındaki herkese formatı excele çevirilip gönderilir ki inceleyen adamın kafası değişik sistemleri kurcalamak ile karışmadan baksın sayılara diye. Zaten müdüre ya da en tepedeki yöneticiye de gidersin çıktı alır sunum yaparsın (ya da powerpoint slide gösterisi atarsın.) Sayı ve veri işlemenin en basit ve kolay yolu exceldir.

Yukarıda yok SAP modüllerini öğren yok SPSS öğren yok R öğren yok Python öğren diyen falan olmuş. Exceli öğrenmeden o tarz şeyleri zaten öğrenmekte baya zorluk yaşarsın. Emeklemeden koşmaya çalışmak olur. Eh bi şekilde koşarsan da e bunun excelde kolayı varmış kafamı gibeyim dersin.

Exceli öğrenmek yerine işe girerken kullanabileceğin bir kaç formülü yazmak isterim buraya. iş görüşmelerinde excel biliyor musun diye sorduklarında ileri derecede demek yerine şu şu formül ve fonksiyonları kullanabiliyorum demek zaten biliyorum demektir, o aşamayı direk atlarsın. Ek olarak da şunu belirteyim ki excelin o kadar fazla formülü ve seçeneği var ki kimse tam anlamıyla exceli bilemez. Ama genel olarak aşağıdaki formülleri bilmeni kesinlikle isterler. Yazacağım formüller ingilizce formüller. Türkçelerinin isimlerini bazılarını biliyorum bazılarını bilmiyorum. Şimdiden affola.

Not: Bir formül yazmak için excelde hücrenin içine =formül adı şeklinde bir notasyon yaparsın. Diğer toplama çıkarma çarpma bölme işaretleri de yer. Fakat = koymak bazı karışıklıkları önler.

=Vlookup (düşeyara) : Diyelim elinde iki tane tablo var. Biri fabrikada çalışanların isimlerini ve aldıkları maaşları gösteriyor. Diğer tablo ise yine fabrikada çalışanların isimlerini ve bu ay ürettikleri ürün sayısını gösteriyor. Sen maaşlarına göre ürettikleri ürünleri kıyaslayarak en efektif çalışan personeli bulmak istiyorsun. Bunun için ise çalışan adı, yanına maaşını, onun yanına da ürettiği ürün adedini getirmek istiyorsun. Kısacası 1. tablodaki verinin yanına 2. tablodaki verileri almak istiyorsun. Şimdi kopyalayıp yapıştırabilirdin. Fakat böyle yaparsan bir problemle karşılaşıyorsun. 1. tablodaki personel aldıkları maaşa göre küçükten büyüğe dizilmiş. 2. tablodakiler ise ürettiklerinin sayısına göre küçükten büyüğe dizilmiş. Yani aynı sırayla dizilmemiş. Hatta 2. tabloda o ay izinli olan bir çalışan olduğu için ekgib işçi var. işte bu formülü kullanarak 1. tablodaki isimlerin yanına hata yapmadan 2. tablodan üretim adetlerini alabilirsin. Tek tek elle alırım diyorsan da 5000 tane işçinin olduğu bir fabrikada isen iyi şanslar. Kısacası en çok kullanacağın formül budur diyebilirim. Bankada çalışırken saatte en az 6-7 kere kullanıyordum bunu :D

=SUMIF() : Bir sütundaki sayıları aynı satırdaki başka sütunlar bir koşulu sağlıyor ise toplar. Diyelim elinde yine yukarıda bahsettiğim maaş tablosu var. Bu tabloda sütunların birinde kız mı erkek mi yazıyor. Sen de merak etmişsin kadınlar erkeklerden daha mı çok maaş alıyor diye bakmak istiyorsun. (Mesela istatistiki olarak örneklem alıp T testi yapıcan ya da X^2 testi yapıcan veya direk ortalamaları karşılaştırıcan) Bu formüle git bu adam erkek ise sadece maaşını topla diyebiliyorsun. Başka bir hücreye de bu sadece kadınsa maaşını topla diyeceksin. Sonra ikisini kıyaslayacaksın. Kısacası önemli. Bunun SUMIFS() olanı da mevcut. Birden çok kriter koyabilirsin. (Mesela uzun boylu, zayıfların maaşını inceleyecen vs.)

=MAX ve MIN : Bir sütundaki maksimum ve minimum değerleri bulur. Baya basit. :D

=AND ve OR : Bir önermede (bknz : Lise mantık dersi) verilen koşul sağlanıyor ise onun karşısında doğru ve ya yanlış verir. Mesela =AND(1=1;2=3) sonucunu FALSE, =OR(1=1;2=3) sonucu ise TRUE olarak verir. Kadınlar bekarsa erkeklerden daha yüksek maaş alır, değil ise erkeklerden daha az maaş alır gibi bir önerme yapacaksan bu iki formülasyon kullanılır.

Bu formüller dışında işlerini daha kolay hale getirecek 2 fonksiyon daha bilmen işe girişinde ve işini hızlandırıp amelelikten kurtulmanda çok yardımcı olacaktır.
1.si Pivot Table : Özet tablo oluşturur. Ortalamaları ve toplamları görmek istediğin alanı tutup seçip pivot tablo yaparak sürükle bırak şeklinde bir sürü toplam ve ya ortalama görebilirsin ki bu incelemen gereken verileri kolaylaştırır.
2.Record Macro : Macro aslında küçük çaplı bir program yazmak gibidir. Ama programı sen yazmassın. Bunun yerine bu özelliği kullanarak son yaptığın işlemleri arka arkaya tekrar etmesi için bilgisayara komut verirsin. Çok kullanmadım bunu, formüller genelde işleri görüyor. Fakat otomatik raporum veritabanından gelsin, kendi kendine formata girsin falan gibi bir program yazmak istiyorsan o rapora özgü, kullanışlı olabilir. Bu kesinlikle öğrenilmesi gereken bişey değil. Lakin lazım olduğunda şov yapıp iştekilere hava atabilirsin.

Son olarak diyeceğim şey sen üniversitede okuyan bir kardeşime benziyon. Eğer mezun olmadan bu soruyu soruyorsan çok güzel bir olay. işletme, iktisat, Endüstri Müh, Uluslar Arası ilişkiler, Kamu Yönetimi gibi bir alanın varsa çok işine yarar. Ha mezun oldun iş bulamadın ulan napıcam diye düşünüyorsan öğrensen de buradan sonra bir takuna yaramaz. Şimdiye kadar öğrenmemiş olman hata git kendini at biyerlerden. Zira sayı rapor sunum gibi işlerde kullandıkların sadece araç. Sen sayıları görünmesi istediğin gibi gösterebiliyor olman lazım. Bu araçları gerçekten kullanmayı öğrenmek de genelde 6 ay ile 1 yıl arasında zaman istiyor. işe girerken de bunları bilmiyor olmak direk elenmene sebep oluyor. Sırf excel biliyor diye bankalarda çalışan çok insana rastladım.